Πώς μπορεί να μεταδοθεί η ηπατίτιδα C;

Η ηπατίτιδα C είναι μια λοίμωξη που προσβάλλει κυρίως το ήπαρ και οφείλεται στον ιό HCV. Αποτελεί ένα από τα συχνότερα αίτια ηπατικής νόσου παγκοσμίως και συναντάται κυρίως σε άτομα ηλικίας 40-60 ετών.

Η διάγνωσής της τις περισσότερες φορές γίνεται τυχαία, όπως κατά την εξέταση για αιμοδοσία.

Οι άνθρωποι κολλούν ηπατίτιδα C κυρίως μέσω της έκθεσης σε αίμα και σε παράγωγα αίματος, εξαιτίας ενδοφλέβιας χρήσης ναρκωτικών, μη αποστειρωμένου ιατρικού εξοπλισμού και μεταγγίσεων αίματος (μέχρι πριν τις αρχές της δεκαετίας του 90’). Πιο συγκεκριμένα όμως, συνήθεις τρόποι διασποράς του ιού είναι:

1. Τρύπημα με μολυσμένη βελόνα ή μολυσμένο εργαλείο.
2. Μεταμόσχευση μολυσμένου οργάνου στο παρελθόν.
3. Ιατρικές ή παραϊατρικές πράξεις (ενέσεις, τατουάζ, τρύπημα σημείων του σώματος). Η πιθανότητα μετάδοσης στην περίπτωση αυτή είναι αμελητέα, εάν τηρούνται οι κανόνες αποστείρωσης και ορθής νοσηλείας.
4. Σεξουαλική μετάδοση. Η πιθανότητα του να συμβεί σε σταθερά μονογαμικά ετεροφυλοφιλικά ζευγάρια είναι αρκετά μικρή, αλλά αυξάνεται σε άτομα με πολλαπλούς ερωτικούς συντρόφους ή με ομοφυλοφιλικές επαφές.
5. Μετάδοση από μητέρα σε παιδί. Η πιθανότητα μετάδοσης στο νεογνό αυξάνεται όταν πρόκειται για μητέρες που έχουν και λοίμωξη με τον ιό του AIDS.

Πώς εξελίσσεται

Ο χρόνος επώασης της οξείας ηπατίτιδας C (δηλαδή ο χρόνος από τη στιγμή της μόλυνσης μέχρι τη στιγμή της εκδήλωσης συμπτωμάτων) είναι 30-90 ημέρες. Η πλειοψηφία των ασθενών με οξεία ηπατίτιδα C δεν έχουν κανένα σύμπτωμα, αλλά δυστυχώς οι περισσότεροι ασθενείς δεν κατορθώνουν να αποβάλλουν τον ιό και αναπτύσσουν στη συνέχεια χρόνια ηπατίτιδα C.

Σχετικά με τα συμπτώματα

Η ηπατίτιδα C δεν παρουσιάζει κάποια συμπτώματα, ωστόσο η χρόνια λοίμωξη μπορεί να προκαλέσει ουλές στο ήπαρ και να οδηγήσει μετά από χρόνια σε κίρρωση. Σε ορισμένες περιπτώσεις οι άνθρωποι που εμφανίζουν κίρρωση, παρουσιάζουν επίσης ηπατική ανεπάρκεια, καρκίνο του ήπατος ή πολύ διογκωμένες φλέβες στον οισοφάγο και στο στομάχι, οι οποίες μπορούν να οδηγήσουν σε αιμορραγία, ή και στον θάνατο.

Κάποια συμπτώματα όμως μπορεί να εμφανιστούν στην περίπτωση της οξείας ηπατίτιδας, λίγες εβδομάδες έως 2-3 μήνες από την είσοδο του ιού στο σώμα. Τα συμπτώματα αυτά είναι:

1. Έντονη αδυναμία, καταβολή, ανορεξία, εμετοί, διάρροιες
2. Μυαλγίες, αρθραλγίες, πονοκέφαλος
3. Αποστροφή στο κάπνισμα
4. Ίκτερος (κιτρίνισμα), σκούρα ούρα (σαν κονιάκ), αποχρωματισμός των κοπράνων (σαν στόκος)
5. Αίσθημα βάρους και ενοχλήσεις στο δεξιό πάνω τμήμα της κοιλιάς

Θεραπεία

Η αντιμετώπιση του ιού HCV γίνεται συνήθως με τις ουσίες πεγκιντερφερόνη και ριμπαβιρίνη, με σημαντικό ποσοστό των ανθρώπων που ακολουθούν φαρμακευτική αγωγή να θεραπεύονται. Εκείνοι όμως που αναπτύσσουν κίρρωση ή καρκίνο του ήπατος, είναι πιθανό να χρειαστούν μεταμόσχευση ήπατος, ενώ υπάρχει το ενδεχόμενο ο ιός να επανεμφανιστεί και μετά από αυτήν.

Τα τελευταία χρόνια πάντως, η αποτελεσματικότητα της θεραπείας για την ηπατίτιδα C έχει βελτιωθεί σημαντικά. Σημειωτέον ότι τα φάρμακα που χορηγούνται για θεραπεία της ηπατίτιδας C, παρουσιάζουν συχνά παρενέργειες και γι’ αυτό όσοι υποβάλλονται σε θεραπεία θα πρέπει να βρίσκονται υπό στενή παρακολούθηση από γιατρούς εξοικειωμένους με τα φάρμακα αυτά. Επιπλέον, η συμμόρφωση των ασθενών στη θεραπεία είναι ιδιαίτερα σημαντική για την τελική επιτυχία.

Πρόληψη

Οι περισσότεροι ασθενείς με ηπατίτιδα C δυστυχώς δεν έχουν ακόμη ανιχνευθεί. Γι’ αυτό επιβάλλεται να τηρούνται από όλους γενικά μέτρα πρόληψης:

1. Όλοι οι ασθενείς με ηπατίτιδα C δεν πρέπει να χρησιμοποιούν από άλλους ούτε να δίνουν σε άλλους αντικείμενα που μπορεί να έλθουν σε επαφή με το αίμα τους, όπως ξυραφάκια, οδοντόβουρτσες, νυχοκόπτες, αποτριχωτικές συσκευές, κλπ.
2. Η χλωρίνη αποτελεί το καλύτερο μέσο για καθαρισμό απολύμανση αντικειμένων κοινής χρήσης που έρχονται σε επαφή με αίμα ασθενούς με ηπατίτιδα C.
3. Ασθενείς με ηπατίτιδα C και έναν μόνιμο ερωτικό σύντροφο δεν χρειάζεται να χρησιμοποιούν υποχρεωτικά προφυλακτικό, αλλά θα πρέπει να συμβουλεύονται ότι τα προφυλακτικά μπορεί να ελαττώνουν τον κίνδυνο μετάδοσης του ιού. Τα προφυλακτικά όμως είναι απολύτως απαραίτητα για ασθενείς με ηπατίτιδα C και πολλαπλούς ερωτικούς συντρόφους, βραχυχρόνιες ερωτικές σχέσεις ή ομοφυλοφιλικές επαφές.