Διαβήτης | YourDoc | by Aggelos Klitsas

Η παχυσαρκία και ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 συνδέονται στενά και σήμερα αποτελούν δύο από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για τη δημόσια υγεία παγκοσμίως.

Η αλληλεπίδραση μεταξύ αυτών των δύο καταστάσεων είναι σημαντική διότι η παχυσαρκία δεν αποτελεί μόνο παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση του διαβήτη, αλλά μπορεί επίσης να επιδεινώσει τη διαχείριση της νόσου και να επιταχύνει την εξέλιξή της.

Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 (ΣΔ2) και η παχυσαρκία αποτελούν δύο παγκόσμιες επιδημίες που συνδέονται στενά. Η παχυσαρκία είναι ένας από τους κύριους παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη ΣΔ2, ενώ ο διαβήτης, με τη σειρά του, δυσχεραίνει τη διαχείριση του βάρους. Ας δούμε πώς συνδέονται και τι μπορούμε να κάνουμε για την πρόληψη και αντιμετώπισή τους.

Όταν έχουμε αντίσταση στην ινσουλίνη, το σώμα μας δυσκολεύεται να χρησιμοποιήσει την ινσουλίνη για να μεταφέρει τη γλυκόζη στα κύτταρα. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε υψηλότερα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2. Ευτυχώς, η σωστή διατροφή μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο στη βελτίωση της ευαισθησίας στην ινσουλίνη και στη διαχείριση της κατάστασης.

Η διατροφή αποτελεί βασικό πυλώνα στη διαχείριση του σακχαρώδη διαβήτη. Μια ισορροπημένη διατροφή όχι μόνο βοηθά στη ρύθμιση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα, αλλά μπορεί να συμβάλλει και στην απώλεια βάρους, κάτι που είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τα άτομα με διαβήτη τύπου 2.

Γιατί είναι σημαντική η απώλεια βάρους για τους διαβητικούς;

Βελτίωση της ινσουλινοαντίστασης: Η απώλεια βάρους βοηθά τα κύτταρα του σώματος να ανταποκρινούνται καλύτερα στην ινσουλίνη.
Μείωση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα: Η απώλεια βάρους συμβάλλει στη μείωση των επιπέδων γλυκόζης και μειώνει την ανάγκη για φαρμακευτική αγωγή.
Μείωση του κινδύνου για επιπλοκές: Η απώλεια βάρους μειώνει τον κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα, νεφροπάθεια και άλλες επιπλοκές του διαβήτη.

Διατροφικά tips για απώλεια βάρους και έλεγχο του διαβήτη:

Μετράμε τις μερίδες: Για κάποιους μπορεί να φαίνεται κουραστικό αλλά είναι σημαντικό να μετράμε τις μερίδες των τροφών που καταναλώνουμε για να ελέγχουμε την πρόσληψη θερμίδων.
Επιλέγουμε σύνθετους υδατάνθρακες: Προτιμούμε προϊόντα ολικής άλεσης, φρούτα, λαχανικά και όσπρια. Αυτές οι τροφές απελευθερώνουν σταδιακά τη γλυκόζη στο αίμα και μας κρατούν χορτάτους για περισσότερη ώρα.
Περιορίζουμε τα επεξεργασμένα τρόφιμα: Αποφεύγουμε τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη, κορεσμένα λιπαρά και νάτριο.
Εντάσσουμε την πρωτεΐνη σχεδόν σε κάθε γεύμα: Η πρωτεΐνη βοηθά στη ρύθμιση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα και αυξάνει τον κορεσμό.
Καταναλώνουμε υγιεινά λιπαρά: Τα μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λιπαρά, που βρίσκονται σε ελιές, αβοκάντο, ξηρούς καρπούς και λιπαρά ψάρια, είναι ωφέλιμα για την υγεία της καρδιάς.
Πίνουμε άφθονο νερό: Το νερό βοηθά στον έλεγχο της όρεξης και στη διατήρηση της ενυδάτωσης.
Συμβουλευόμαστε έναν διατροφολόγο: Ένας διατροφολόγος μπορεί να μας βοηθήσει να δημιουργήσουμε ένα εξατομικευμένο πλάνο διατροφής που να ταιριάζει στις ανάγκες και τους στόχους μας.

Δείγμα ενός ισορροπημένου πιάτου για διαβητικούς:

Μισό πιάτο: Λαχανικά (π.χ. σαλάτα, βραστά λαχανικά)
Ένα τέταρτο του πιάτου: Πρωτεΐνη (π.χ. κοτόπουλο, ψάρι, όσπρια)
Ένα τέταρτο του πιάτου: Σύνθετοι υδατάνθρακες (π.χ. καφέ ρύζι, κινόα)

Συμβουλές για την απώλεια των κιλών του καλοκαιριού:

Συχνά και μικρά γεύματα: Καταναλώνουμε 5-6 μικρά γεύματα καθημερινά για να διατηρήσουμε σταθερά τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα και να αποφύγουμε τις μεγάλες διακυμάνσεις.
Αποφεύγουμε τα επεξεργασμένα σνακ: Αντικαθιστούμε τα επεξεργασμένα σνακ με φρούτα, λαχανικά ή ξηρούς καρπούς.
Ασκούμαστε καθημερινά: Η άσκηση όχι μόνο βοηθά στην απώλεια βάρους αλλά βελτιώνει και τη συνολική υγεία.
Κοιμόμαστε επαρκώς: Ο επαρκής ύπνος είναι απαραίτητος για τη ρύθμιση των ορμονών που ελέγχουν την όρεξη και το μεταβολισμό.
Περιορίζουμε όσο μπορούμε το στρες: Το στρες μπορεί να οδηγήσει σε υπερφαγία, γι’ αυτό πρέπει να βρούμε τρόπους να χαλαρώνουμε και να διαχειριζόμαστε το στρες.

Σημείωση: Οι πληροφορίες που παρέχονται σε αυτό το άρθρο έχουν μόνο ενδεικτικό χαρακτήρα και δεν υποκαθιστούν τη συμβουλή του επιβλέποντος ιατρού ή του διατροφολόγου.

Βιβλιογραφικές αναφορές

The Lancet, Prevention and management of type 2 diabetes: dietary components and nutritional strategies, Volume 383, Issue 9933, p1999-2007, June 07, 2014
Hu, FB, Globalization of diabetes: the role of diet, lifestyle, and genes, Diabetes Care. 2011; 34:1249-1257
Type 2 Diabetes Self-Management: Role of Diet Self-Efficacy, Canadian Journal of Diabetes, Volume 36, Issue 6, December 2012, Pages 337-344
American Diabetes Association. Diabetes Statistics. 2007. Accessed at www.diabetes.org/diabetes-basics/diabetes-statistics/ on 20 January 2010.
Thomas DE, Elliott EJ, Naughton GA. Exercise for type 2 diabetes mellitus. Cochrane Database Syst Rev. 2006;3:CD002968. [ 16855995].

Εάν έχετε σακχαρώδη διαβήτη, γνωρίζετε ότι είναι σημαντικό να προσέχετε τις διατροφικές σας επιλογές. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν μπορείτε να απολαύσετε το Πασχαλινό τραπέζι. Δείτε παρακάτω μερικές χρήσιμες συμβουλές.

Επιλογές

Μην τρώτε υπερβολικά. Απολαύστε μικρές μερίδες από κάθε πιάτο.
Προτιμήστε την άπαχη πρωτεΐνη, όπως το άπαχο αρνί ή κοτόπουλο.
Αποφύγετε τα λιπαρά τρόφιμα και τα τηγανητά.
Απολαύστε τα ζυμαρικά ή το ψωμί σας σε μικρή ποσότητα.
Επιλέξτε υγιεινές σαλάτες με λαχανικά και ελαιόλαδο.
Προτιμήστε άπαχα τυριά, όπως φέτα ή χαλούμι.
Για γλυκό, επιλέξτε φρούτα ή γιαούρτι με μέλι.

Προγραμματισμός

Μετρήστε το σάκχαρό σας πριν και μετά το γεύμα.
Ρυθμίστε την ινσουλίνη σας ή τα αντιδιαβητικά φάρμακα σας, σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού σας.
Πίνετε άφθονο νερό.

Συμβουλές

Μην νιώθετε άβολα να ρωτήσετε τι περιέχει κάθε πιάτο.
Μην αφήνετε τον εαυτό σας να πεινάσει πολύ πριν από το γεύμα, για να αποφύγετε τις υπερβολές.
Απολαύστε το γεύμα σας με μέτρο και χαθείτε στην χαρά της οικογενειακής συγκέντρωσης.

Εάν έχετε απορίες, συμβουλευτείτε τον γιατρό ή τον διατροφολόγο σας για εξατομικευμένες συμβουλές, λαμβάνοντας υπόψη το είδος του διαβήτη που έχετε, τη θεραπεία που ακολουθείτε, και τυχόν άλλα προβλήματα υγείας που μπορεί να έχετε.

Featured Image by pvproductions on Freepik

Πώς-γίνεται-η-διάγνωση-του-σακχαρώδη-διαβήτη-1024x536.jpg

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια χρόνια νόσος που χαρακτηρίζεται από την υψηλή συγκέντρωση γλυκόζης στο αίμα, η οποία ονομάζεται επίσης υπεργλυκαιμία. Η γλυκόζη είναι η κύρια πηγή ενέργειας του σώματος και παράγεται από τους υδατάνθρακες που καταναλώνουμε. Η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη που παράγεται από το πάγκρεας και βοηθά στη μεταφορά της γλυκόζης από το αίμα στα κύτταρα, όπου χρησιμοποιείται για την παραγωγή ενέργειας.

Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι σακχαρώδη διαβήτη: ο τύπος 1 και ο τύπος 2. Ο τύπος 1 είναι μια αυτοάνοση νόσος κατά την οποία το σώμα επιτίθεται στα β-κύτταρα του παγκρέατος, τα οποία παράγουν ινσουλίνη. Ο τύπος 2 είναι η πιο κοινή μορφή διαβήτη και προκαλείται από μια συνδυαστική δράση γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων, όπως η παχυσαρκία, η ανθυγιεινή διατροφή και η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας.

Πώς γίνεται η διάγνωση

Η διάγνωση του σακχαρώδη διαβήτη γίνεται με τη μέτρηση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα. Οι πιο κοινές μέθοδοι διάγνωσης είναι οι εξής:

Μέτρηση της γλυκόζης νηστείας: Η μέτρηση της γλυκόζης νηστείας γίνεται μετά από τουλάχιστον 8 ώρες αποχής από τα τρόφιμα και τα ροφήματα που περιέχουν ζάχαρη. Μια τιμή γλυκόζης νηστείας 126 mg/dL ή μεγαλύτερη υποδηλώνει διαβήτη.
Τυχαία μέτρηση γλυκόζης: Η τυχαία μέτρηση γλυκόζης μπορεί να γίνει οποιαδήποτε στιγμή της ημέρας, ανεξάρτητα από το αν ο ασθενής έχει φάει. Μια τιμή τυχαίας μέτρησης γλυκόζης 200 mg/dL ή μεγαλύτερη υποδηλώνει διαβήτη, ειδικά αν συνυπάρχουν συμπτώματα διαβήτη.
Καμπύλη σακχάρου: Η καμπύλη σακχάρου είναι μια εξέταση που γίνεται σε δύο στάδια. Στο πρώτο στάδιο ο ασθενής πίνει 75 γραμμάρια γλυκόζης διαλυμένης σε νερό. Μετά από 2 ώρες, η τιμή της γλυκόζης στο αίμα του ασθενούς μετράται ξανά. Μια τιμή γλυκόζης 2 ωρών 140 mg/dL ή μεγαλύτερη υποδηλώνει διαβήτη.

Εάν η μέτρηση της γλυκόζης στο αίμα είναι θετική για διαβήτη, ο γιατρός θα ζητήσει περαιτέρω εξετάσεις για να επιβεβαιώσει τη διάγνωση και να προσδιορίσει τον τύπο διαβήτη. Αυτές οι εξετάσεις μπορεί να περιλαμβάνουν:

Μέτρηση της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (HbA1c): Η HbA1c είναι ένας δείκτης του μέσου επιπέδου γλυκόζης στο αίμα κατά τους προηγούμενους 2-3 μήνες. Μια τιμή HbA1c 6,5% ή μεγαλύτερη υποδηλώνει διαβήτη.
Ανοσολογικές εξετάσεις: Οι ανοσολογικές εξετάσεις μπορούν να βοηθήσουν στον προσδιορισμό του τύπου διαβήτη. Για παράδειγμα οι εξετάσεις αντισωμάτων έναντι των ινσουλινοπαραγωγών κυττάρων (ICA) και των αντισωμάτων αντι-GAD είναι θετικές σε ασθενείς με τύπο 1 διαβήτη.

Η έγκαιρη διάγνωση του σακχαρώδη διαβήτη είναι σημαντική για την αποτελεσματική διαχείριση της νόσου και την πρόληψη των επιπλοκών.

Ποια είναι τα συμπτώματα του σακχαρώδη διαβήτη;

Τα συμπτώματα του σακχαρώδη διαβήτη μπορεί να διαφέρουν από άτομο σε άτομο και μπορεί να είναι ήπια ή σοβαρά. Τα πιο κοινά συμπτώματα είναι τα εξής:

Πολυουρία: Είναι η συχνή ούρηση, ειδικά τη νύχτα. Αυτό συμβαίνει επειδή τα νεφρά προσπαθούν να αποβάλλουν την περίσσεια γλυκόζης από το αίμα.
Πολυδιψία: Είναι η υπερβολική δίψα. Αυτό συμβαίνει επειδή το σώμα προσπαθεί να αντισταθμίσει την απώλεια υγρών από την υπερβολική ούρηση.
Πολυφαγία: Είναι η υπερβολική πείνα. Αυτό συμβαίνει επειδή το σώμα προσπαθεί να πάρει την ενέργεια που χρειάζεται από την τροφή, καθώς η ινσουλίνη δεν είναι σε θέση να μεταφέρει αποτελεσματικά τη γλυκόζη στα κύτταρα.
Απώλεια βάρους: Μπορεί να συμβεί σε άτομα με διαβήτη τύπου 1, καθώς το σώμα τους δεν παράγει αρκετή ινσουλίνη.
Θολή όραση: Μπορεί να συμβεί σε άτομα με διαβήτη τύπου 1 ή τύπου 2. Αυτό συμβαίνει επειδή η υψηλή γλυκόζη στο αίμα μπορεί να βλάψει τα αιμοφόρα αγγεία που τροφοδοτούν τα μάτια.
Κόπωση: Μπορεί να συμβεί σε άτομα με διαβήτη τύπου 1 ή τύπου 2. Αυτό συμβαίνει επειδή το σώμα δεν έχει την ενέργεια που χρειάζεται για να λειτουργήσει αποτελεσματικά.

Άλλα πιθανά συμπτώματα του σακχαρώδη διαβήτη περιλαμβάνουν:

Ξηροστομία
Ξηρό δέρμα
Συχνές λοιμώξεις
Πόνος στα νεύρα
Δυσκολία στη θεραπεία πληγών
Αίσθημα τσιμπήματος ή καψίματος στα χέρια ή τα πόδια

Σιωπηλή νόσος

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ορισμένα άτομα με διαβήτη μπορεί να μην εμφανίσουν κανένα σύμπτωμα. Αυτό είναι πιο πιθανό σε άτομα με διαβήτη τύπου 2. Για το λόγο αυτό, είναι σημαντικό να κάνετε εξετάσεις για διαβήτη εάν ανήκετε σε ομάδα υψηλού κινδύνου, όπως:

Είστε ηλικίας 45 ετών ή άνω
Έχετε οικογενειακό ιστορικό διαβήτη
Είστε υπέρβαροι ή παχύσαρκοι
Έχετε υψηλή αρτηριακή πίεση
Έχετε υψηλή χοληστερόλη
Έχετε ιστορικό γέννησης μωρού βάρους άνω των 4 κιλών
Είστε έγκυος

Εάν έχετε συμπτώματα που μπορεί να υποδηλώνουν διαβήτη είναι σημαντικό να επισκεφτείτε το γιατρό σας για εξετάσεις. Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία του διαβήτη είναι σημαντική για την πρόληψη των επιπλοκών της νόσου.

Featured photo credit: Image by pikisuperstar on Freepik

Ο διαβήτης τύπου 2 είναι μία από τις πιο διαδεδομένες χρόνιες παθήσεις σε παγκόσμιο επίπεδο, και η σύνδεσή του με τη διατροφή έχει γίνει αντικείμενο ερευνών.

Πληθώρα μελετών έχουν δείξει ότι η τήρηση μιας υγιεινής διατροφής, όπως η μεσογειακή, είναι ζωτικής σημασίας για την πρόληψή του. Από την άλλη πλευρά, η κατανάλωση υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων (UPF) συνδέεται με την εμφάνιση του διαβήτη και τη δυσκολία ρύθμισης του.

Σε αυτό το άρθρο, θα δούμε πώς η κατανάλωση UPF σχετίζεται με τον διαβήτη τύπου 2 και πώς αυτό μπορεί να επηρεάσει την υγεία μας.

Τι είναι τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα;

Είναι τρόφιμα που έχουν υποστεί έντονη βιομηχανική επεξεργασία. Είναι προϊόντα που έχουν υποβληθεί σε μια σειρά διαδικασιών, συμπεριλαμβανομένων φυσικών, βιολογικών, ή χημικών μεθόδων, συνήθως σε συνδυασμό με τη χρήση προσθέτων όπως χρωστικές, γαλακτωματοποιητές και συντηρητικά. Υπάρχουν τέσσερις κατηγορίες ταξινόμησης (σύμφωνα με το σύστημα NOVA):

Μη επεξεργασμένα ή ελάχιστα επεξεργασμένα τρόφιμα: φρούτα, λαχανικά, αυγά, κρέας, γάλα κ.λπ.
Τρόφιμα που έχουν υποστεί επεξεργασία στην κουζίνα με σκοπό την παράταση της διάρκειας ζωής τους. Στην πράξη, πρόκειται για συστατικά που χρησιμοποιούνται στην κουζίνα, όπως λίπη, αρωματικά βότανα κ.λπ. που πρέπει να διατηρούνται σε βάζα ή στο ψυγείο για να μπορούν να χρησιμοποιηθούν αργότερα.
Επεξεργασμένα τρόφιμα: Πρόκειται για τα τρόφιμα που προκύπτουν από το συνδυασμό τροφίμων των ομάδων 1 και 2 για να προκύψουν τα πολλά προϊόντα διατροφής για οικιακή χρήση (ψωμί, μαρμελάδες, κ.λπ.) που αποτελούνται από λίγα συστατικά.
Υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα: Είναι αυτά που χρησιμοποιούν πολλά συστατικά, συμπεριλαμβανομένων πρόσθετων συστατικών που βελτιώνουν την γευστικότητα, επεξεργασμένες πρώτες ύλες (υδρογονωμένα λίπη, τροποποιημένα άμυλα κ.λπ.) και συστατικά που σπάνια χρησιμοποιούνται στο οικιακό μαγείρεμα, όπως πρωτεΐνη σόγιας. Τα τρόφιμα αυτά είναι κυρίως βιομηχανικής προέλευσης και χαρακτηρίζονται από καλή ευχάριστη γεύση και το γεγονός ότι μπορούν να αποθηκευτούν για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Ποια είναι σχέση των UPF με το Σακχαρώδη Διαβήτη;

Η συχνή κατανάλωση UPF έχει συσχετιστεί σε πρόσφατες μελέτες με αρκετούς παράγοντες κινδύνου για τον διαβήτη τύπου 2. Ένας από τους κύριους παράγοντες είναι η υψηλή περιεκτικότητά τους σε αλάτι, σάκχαρα και κορεσμένα λιπαρά οξέα, τα οποία μπορούν να επηρεάσουν την ευαισθησία στην ινσουλίνη. Η αύξηση της αντίστασης στην ινσουλίνη μπορεί να οδηγήσει σε υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα (υπεργλυκαιμία) και τελικά στον διαβήτη.

Επιπλέον, τα UPF είναι φτωχά σε ευεργετικά θρεπτικά συστατικά, όπως ίνες, βιταμίνες και μέταλλα, και περιέχουν υψηλές ποσότητες των ουσιών που έχουν συνδεθεί με προβλήματα υγείας.

Συμπερασματικά, η κατανάλωση υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων συνδέεται με τον διαβήτη τύπου 2 και αποτελεί παράγοντα αυξανόμενου ρίσκου για άλλες παθήσεις. Επιλέγοντας μια υγιεινή διατροφή που βασίζεται σε φρέσκα, φυσικά τρόφιμα και περιορίζει την κατανάλωση UPF, μπορούμε να μειώσουμε τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη και να διασφαλίσουμε περισσότερο την υγεία μας.

Άγγελος Κλείτσας
Ειδικός Παθολόγος-Διαβητολόγος

Article image source: Freepik

Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 (ΣΔτ2) αποτελεί μια επιδημία παγκόσμιας κλίμακας, και η σχέση του με τη διατροφή μας είναι ένα θέμα που κεντρίζει το ενδιαφέρον της ιατρικής κοινότητας και των ερευνητών. Οι διατροφικές μας συνήθειες μπορεί να είναι καθοριστικός παράγοντας στην ανάπτυξη και τον έλεγχο του ΣΔτ2. Στο παρόν άρθρο θα εστιάσουμε στη σχέση μεταξύ της φυτικής διατροφής και του σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2, καθώς και στα οφέλη που ενέχει η φυτική διατροφή για την υγεία.

Η ραγδαία ανάπτυξη του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2

Ο ΣΔτ2 αυξάνεται επικίνδυνα σε παγκόσμιο επίπεδο. Εκτιμάται ότι περισσότεροι από 400 εκατομμύρια άνθρωποι πάσχουν από αυτήν τη μορφή διαβήτη, και ο αριθμός αυτός αυξάνεται συνεχώς. Η κακή διατροφή, η υπερκατανάλωση επεξεργασμένων τροφίμων, η αυξημένη κατανάλωση ζωικών προϊόντων και η περιορισμένη πρόσληψη φυτικών τροφίμων αποτελούν τα βασικά αίτια αυτής της ανησυχητικής τάσης.

Η φυτική διατροφή ως οδηγός για την υγεία

Οι “φυτικές δίαιτες” βασίζονται κυρίως σε τρόφιμα όπως φρούτα, λαχανικά, οσπρία και σε μικρότερη κατανάλωση τροφίμων ζωικής προέλευσης. Αυτές οι δίαιτες έχουν κερδίσει όλο και περισσότερη δημοτικότητα λόγω των πληθώρας οφελών που προσφέρουν στην υγεία.

Ένα από τα σημαντικότερα οφέλη των φυτικών διαιτών είναι η βελτίωση της ινσουλινοαντίστασης. Η ινσουλινοαντίσταση αποτελεί προδιαθετικό παράγοντα του ΣΔτ2 και χαρακτηρίζεται από την ανεπάρκεια των κυττάρων να ανταποκριθούν αποτελεσματικά στην ινσουλίνη (ορμόνη που παράγεται από το πάγκρεας και επιτρέπει στα κύτταρα να αξιοποιούν τη γλυκόζη για την παραγωγή ενέργειας). Η φυτική διατροφή είναι φτωχή σε κορεσμένα λιπαρά και χοληστερόλη και αυτό συμβάλλει στην αποτελεσματική διαχείριση του σωματικού βάρους και στη μείωση της ινσουλινοαντίστασης.

Η φυτική διατροφή ως προληπτικός παράγοντας για τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2

Πέρα από τη βελτίωση της ινσουλινοαντίστασης, η φυτική διατροφή συσχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης ΣΔτ2. Μια πρόσφατη μετα-ανάλυση ανέδειξε ότι ο κίνδυνος για τον ΣΔτ2 μειώνεται έως και 81% όταν υιοθετούμε μια διατροφή πλούσια σε φυτικά τρόφιμα και αποφεύγουμε τα τρόφιμα ζωικής προέλευσης και τα επεξεργασμένα τρόφιμα.

Η φυτική διατροφή και τα οφέλη για την υγεία

Επίσης, η φυτική διατροφή συμβάλλει στη βελτίωση της μακροαγγειακής και μικροαγγειακής υγείας των ασθενών με ΣΔτ2. Μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών επιπλοκών και βοηθά στην διατήρηση της υγείας των αιμοφόρων αγγείων.

Συνοψίζοντας, η σχέση της φυτικής διατροφής με το σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 είναι εμφανής και τα οφέλη της αναμφισβήτητα. Οι διατροφικές μας συνήθειες διαδραματίζουν καίριο ρόλο στην ανάπτυξη και τον έλεγχο του ΣΔτ2. Επιλέγοντας να ενσωματώσουμε περισσότερα φυτικά τρόφιμα στη διατροφή μας, μπορούμε όχι μόνο να μειώσουμε τον κίνδυνο ΣΔτ2, αλλά και να βελτιώσουμε σημαντικά την ποιότητα της ζωής μας και να διασφαλίσουμε ένα υγιές μέλλον για εμάς και τις επόμενες γενιές.

Άγγελος Κλείτσας
Ειδικός Παθολόγος-Διαβητολόγος

Article Image by Racool_studio on Freepik

Τo διαβητικό πόδι είναι μια κλινική οντότητα που μας απασχολεί όλο και περισσότερο τα τελευταία χρόνια. Διότι τα περιστατικά του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 έχουν υψηλή αυξητική τάση, τόσο σε ανεπτυγμένες χώρες όσο και σε αναπτυσσόμενες, ενώ η διαχείρισή του απαιτεί πολύπλευρη ιατρική προσέγγιση.

Πώς προκαλείται;

Όταν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα παραμένουν υψηλά για εκτενές χρονικό διάστημα, μπορεί να προκληθούν βλάβες στα μικρά αγγεία, οδηγώντας σε διαβητική νευροπάθεια, η οποία μπορεί να κάνει τα ποδιά λιγότερο ευαίσθητα στους ερεθισμούς και στον πόνο.

Έτσι, μπορεί να δημιουργηθεί οποιαδήποτε πληγή χωρίς ο ασθενής να την αντιληφθεί. Η πληγή όμως αυτή ταυτόχρονα συνεπάγεται και είσοδο μικροβίων στον οργανισμό. Με τον τρόπο αυτόν δημιουργείται φλεγμονή στο πόδι, η οποία εάν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα και ορθολογικά, αφενός επεκτείνεται πολύ γρήγορα και αφετέρου καταλήγει σε ακρωτηριασμό.

Πώς φροντίζουμε το διαβητικό πόδι το καλοκαίρι;

Κρατάμε τα πόδια μας καθαρά: Τα πλύνουμε καθημερινά με ήπιο σαπούνι και χλιαρό νερό. Και τα στεγνώνουμε καλά, ειδικά στα σημεία μεταξύ των δακτύλων, για να αποφεύγουμε την υγρασία που μπορεί να προκαλέσει μολύνσεις.
Εφαρμόζουμε ενυδατική κρέμα: Είναι σημαντικό γιατί βοηθάει στο να διατηρούμε το δέρμα ενυδατωμένο. Αποφεύγουμε να απλώνουμε την κρέμα μεταξύ των δακτύλων, καθώς αυτό μπορεί να προκαλέσει υγρασία και μολύνσεις.
Φοράμε κατάλληλα παπούτσια: Πρέπει να έχουν καλή εφαρμογή και να είναι κατασκευασμένα από υλικά που βοηθούν το πόδι να «αναπνέει». Αποφεύγουμε τη χρήση σανδαλιών ή παπουτσιών που δημιουργούν τριβή ή πίεση στα πόδια. Καλό είναι επίσης να αποφεύγουμε να περπατάμε ξυπόλητοι και ιδιαίτερα στην παραλία, προκειμένου να αποφεύγουμε τον κίνδυνο τραυματισμού.
Προστατευόμαστε από τον ήλιο: Χρησιμοποιούμε αντηλιακό και φοράμε πέδιλα ή σανδάλια που καλύπτουν το πάνω μέρος των ποδιών για να προστατευτούμε από τον ήλιο. Επίσης, δεν πρέπει να ξεχνάμε να εφαρμόζουμε αντηλιακό και στα πόδια μας.
Ελέγχουμε τα πόδια μας καθημερινά: Εξετάζουμε για ενδείξεις ερεθισμού, κοκκινίσματος, πληγών ή οποιασδήποτε άλλης αλλαγής. Αν ανιχνεύσουμε οποιοδήποτε πρόβλημα, επικοινωνούμε με τον διαβητολόγο μας.
Αποφεύγουμε την υπερβολική ζέστη και τον παρατεταμένο χρόνο στον ήλιο: Διότι αυτό μπορεί να επιδεινώσει την κυκλοφορία του αίματος και να προκαλέσει προβλήματα.

Πότε πρέπει να ζητήσουμε ιατρική συμβουλή;

Όταν το πόδι πονά, άλλαξε χρώμα (κόκκινο ή μελανό), είναι θερμό (όλο ή ένα μέρος του), έχει άσχημη οσμή ή εμφάνισε φουσκάλες ή μικρές πληγές, θα πρέπει να συμβουλευτούμε τον διαβητολόγο μας.

Κάθε περίπτωση μπορεί να είναι μοναδική. Ο γιατρός θα μπορέσει να παράσχει ατομικές συμβουλές για τη φροντίδα του διαβητικού ποδιού.

Άγγελος Κλείτσας, Ειδικός Παθολόγος – Διαβητολόγος

Featured Image by Freepik

Η υιοθέτηση μιας υγιεινής και ισορροπημένης διατροφής είναι σημαντική για κάθε άνθρωπο που ζει με σακχαρώδη διαβήτη. Διότι η διατροφή παίζει καθοριστικό ρόλο στη διατήρηση των φυσιολογικών επιπέδων του σακχάρου στο αίμα –σε συνδυασμό με τη σωματική άσκηση και τη θεραπευτική αγωγή.

Για το λόγο αυτό ορισμένοι άνθρωποι διστάζουν να απολαύσουν τροφές, όπως οι χουρμάδες, οι οποίοι έχουν φυσική γλυκύτητα και είναι καλή πηγή υδατανθράκων –παράγοντες που φυσιολογικά «ανεβάζουν» το σάκχαρο. Ο χουρμάς όμως, όταν καταναλώνεται με σύνεση, μπορεί να προσφέρει πολλά οφέλη, ακόμα και στα άτομα με διαβήτη.

Η διατροφική αξία των χουρμάδων

Οι χουρμάδες διαθέτουν θρεπτικά συστατικά που τους καθιστούν πολύτιμη προσθήκη σε μια ισορροπημένη διατροφή. Είναι πλούσιοι σε φυτικές ίνες, οι οποίες είναι ευεργετικές για τα άτομα με διαβήτη, καθώς βοηθούν στη ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Είναι γνωστό ότι οι φυτικές ίνες στους χουρμάδες επιβραδύνουν την απορρόφηση του σακχάρου, αποτρέποντας τις απότομες αυξήσεις της γλυκόζης στο αίμα.

Οι χουρμάδες περιέχουν επίσης απαραίτητα μέταλλα, όπως κάλιο και μαγνήσιο. Το κάλιο συμβάλλει στη διατήρηση υγιών επιπέδων της αρτηριακής πίεσης, ενώ το μαγνήσιο βοηθά στο μεταβολισμό των υδατανθράκων. Επιπλέον, οι χουρμάδες αποτελούν πηγή αντιοξειδωτικών, συμπεριλαμβανομένων φαινολικών ενώσεων και φλαβονοειδών, τα οποία μπορούν να έχουν προστατευτικές επιδράσεις στη συνολική υγεία.¹

Πόσους χουρμάδες μπορεί να φάει ένα άτομο με διαβήτη;

Οι χουρμάδες προσφέρουν πολλά οφέλη για την υγεία, ωστόσο είναι σημαντικό να τους καταναλώνουμε με μέτρο εάν έχουμε σακχαρώδη διαβήτη. Είναι πλούσιοι σε υδατάνθρακες και θερμίδες, οπότε η υπερβολική κατανάλωση μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα του σακχάρου.

Η συνιστώμενη ποσότητα είναι δύο έως τρεις χουρμάδες ανά μερίδα και ανάλογα με το μέγεθός τους.² Ωστόσο, το άτομο θα πρέπει να μιλήσει με το γιατρό του για να επιβεβαιώσει ότι αυτό είναι ασφαλές.

Τι πρέπει να προσέχουμε

Κάθε οργανισμός διαφέρει και έτσι το ίδιο ισχύει με τον τρόπο με τον οποίο ανταποκρίνεται το σώμα του καθενός στην κατανάλωση χουρμάδων. Ορισμένα άτομα μπορεί να διαπιστώσουν ότι οι χουρμάδες επηρεάζουν σε μικρό βαθμό τα επίπεδα σακχάρου, ενώ σε άλλα μπορεί να παρουσιάζονται υψηλότερες διακυμάνσεις. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να έχουμε υπόψη μας πώς οι χουρμάδες επηρεάζουν ειδικά το δικό μας σώμα και να προσαρμοζόμαστε ανάλογα.

Υγιεινοί και γευστικοί συνδυασμοί

Οι χουρμάδες όταν συνδυάζονται με πηγές πρωτεΐνης και τρόφιμα πλούσια σε φυτικές ίνες μπορούν να βοηθήσουν στην επιβράδυνση της διαδικασίας της πέψης, ελαχιστοποιώντας τις απότομες αυξήσεις του σακχάρου στο αίμα.³Ένα πολύ γευστικό παράδειγμα αποτελεί ο συνδυασμός με το γιαούρτι και τη βρώμη.

Συμπερασματικά

Οι χουρμάδες μπορούν να αποτελέσουν μια θρεπτική και νόστιμη προσθήκη σε μια διατροφή φιλική προς τον διαβήτη. Χάρη στην υψηλή περιεκτικότητά τους σε φυτικές ίνες, απαραίτητα μέταλλα και αντιοξειδωτικά συμβάλλουν σε μια ισορροπημένη διατροφή.

Ωστόσο, είναι ζωτικής σημασίας τα άτομα με διαβήτη να τους καταναλώνουν με μέτρο, να παρακολουθούν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα τους και να τους συνδυάζουν με άλλα τρόφιμα. Με αυτόν τον τρόπο μπορούν να απολαμβάνουν τα οφέλη των χουρμάδων, ενώ παράλληλα να διαχειρίζονται αποτελεσματικά τα επίπεδα σακχάρου.

Όπως πάντα, είναι σημαντική πρώτα η συμβουλή από τον επιβλέποντα ιατρό και τον εξειδικευμένο διατροφολόγο για την προσθήκη τους στο διατροφικό πλάνο.

Mohamed Ali Al-Farsi, Nutritional and functional properties of dates: a review, Crit Rev Food Sci Nutr. 2008 Nov;48(10):877-87. doi: 10.1080/10408390701724264. Retrieved from: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18949591/
Hyder Osman Mirghani, Dates fruits effects on blood glucose among patients with diabetes mellitus: A review and meta-analysis, Pak J Med Sci. 2021 Jul-Aug; 37(4): 1230–1236, retrieved from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8281151/
James M. Lattimer, Effects of Dietary Fiber and Its Components on Metabolic Health, Nutrients. 2010 Dec; 2(12): 1266–1289. Retrieved from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3257631/

Older Posts