Η παχυσαρκία είναι μια χρόνια, πολυπαραγοντική νόσος που απαιτεί εξατομικευμένη διαχείριση. Εκτός από τη διατροφή, την άσκηση και τις αλλαγές στον τρόπο ζωής, η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να αποτελέσει ένα σημαντικό εργαλείο για την απώλεια βάρους. Ωστόσο, πολλοί αναρωτιούνται: Είναι τα φάρμακα για την παχυσαρκία αποτελεσματικά και, το πιο σημαντικό, είναι ασφαλή;
Πότε προτείνεται η φαρμακευτική αγωγή για την παχυσαρκία;
Η φαρμακευτική αγωγή συνιστάται συνήθως σε άτομα με:
- Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) ≥30 kg/m² (παχυσαρκία) ή
- ΔΜΣ ≥27 kg/m² με συνοδές παθήσεις, όπως διαβήτη τύπου 2, υπέρταση ή δυσλιπιδαιμία.
Η χορήγηση φαρμάκων πρέπει να γίνεται πάντα υπό την επίβλεψη γιατρού και να συνοδεύεται από υγιεινοδιαιτητικές παρεμβάσεις.
Ποια φάρμακα χρησιμοποιούνται σήμερα;
Τα εγκεκριμένα φάρμακα για την παχυσαρκία δρουν μέσω διαφορετικών μηχανισμών:
- Γλυκαγόνο-όμοια πεπτίδια-1 (GLP-1) αγωνιστές (π.χ. λιραγλουτίδη, σεμαγλουτίδη)
- Δρουν στον εγκέφαλο, μειώνοντας την όρεξη.
- Βελτιώνουν τον γλυκαιμικό έλεγχο και έχουν καρδιοπροστατευτικές ιδιότητες.
- Αναστολείς απορρόφησης λίπους (π.χ. ορλιστάτη)
- Αναστέλλουν τη διάσπαση και απορρόφηση του λίπους στο έντερο.
- Μπορεί να προκαλέσουν γαστρεντερικές διαταραχές.
- Συνδυαστικές θεραπείες (π.χ. ναλτρεξόνη-βουπροπιόνη)
- Επηρεάζουν τον εγκέφαλο και μειώνουν το αίσθημα της πείνας και την επιθυμία για φαγητό.
- Συμπαθητικομιμητικά (π.χ. φεντερμίνη)
- Αυξάνουν τον μεταβολισμό και μειώνουν την όρεξη.
- Περιορίζονται σε βραχυχρόνια χρήση λόγω πιθανών καρδιαγγειακών επιδράσεων.
Νεότερες φαρμακευτικές επιλογές: Η περίπτωση της Τιρζεπατίδης
Πέρα από τα υπάρχοντα σκευάσματα, ένα νέο υποσχόμενο φάρμακο για την παχυσαρκία είναι η Τιρζεπατίδη. Η δραστική αυτή ουσία λειτουργεί διαφορετικά από τα υπόλοιπα φάρμακα, καθώς δρα ταυτόχρονα στους υποδοχείς GLP-1 και GIP, δύο φυσικές ορμόνες που ρυθμίζουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και τον μεταβολισμό ως απόκριση στην κατανάλωση τροφής.
Η Τιρζεπατίδη χορηγείται ως ένεση μία φορά την εβδομάδα και έχει δείξει ότι επιτυγχάνει σημαντική απώλεια βάρους σε κλινικές δοκιμές. Οι μελέτες δείχνουν ότι η διπλή αυτή στόχευση οδηγεί σε αυξημένη έκκριση ινσουλίνης, μείωση της γλυκόζης του αίματος και μεγαλύτερο αίσθημα κορεσμού.
Η Τιρζεπατίδη κυκλοφόρησε για πρώτη φορά στις Ηνωμένες Πολιτείες τον Ιούνιο του 2022, ενώ έγινε διαθέσιμη στην Ευρώπη το 2023. Στην Ελλάδα, το φάρμακο είναι διαθέσιμο από τα μέσα του προηγούμενου Νοέμβρη.
Είναι αποτελεσματικά τα φάρμακα;
Μελέτες δείχνουν ότι η χρήση φαρμάκων μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια 5-15% του σωματικού βάρους σε διάστημα 6-12 μηνών, όταν συνδυάζεται με αλλαγές στον τρόπο ζωής. Αυτή η απώλεια βάρους έχει σημαντικά οφέλη, όπως:
- Καλύτερη ρύθμιση του σακχάρου και της αρτηριακής πίεσης
- Μείωση του κινδύνου καρδιαγγειακών παθήσεων
- Βελτίωση της ποιότητας ζωής και της κινητικότητας
Τι γίνεται με την ασφάλεια;
Όπως κάθε φαρμακευτική αγωγή, έτσι και τα φάρμακα για την παχυσαρκία έχουν πιθανές παρενέργειες:
- Ναυτία, έμετος και διάρροια (κυρίως με τους GLP-1 αγωνιστές)
- Γαστρεντερικά προβλήματα (με την ορλιστάτη)
- Αυξημένος καρδιακός ρυθμός και αρτηριακή πίεση (με τα συμπαθητικομιμητικά)
- Αλλαγές στη διάθεση (με τη ναλτρεξόνη-βουπροπιόνη)
Γι’ αυτόν τον λόγο, απαιτείται προσεκτική επιλογή της θεραπείας και τακτική ιατρική παρακολούθηση.
Είναι η φαρμακευτική αγωγή η λύση από μόνη της;
Όχι! Τα φάρμακα λειτουργούν καλύτερα όταν συνδυάζονται με αλλαγές στη διατροφή, την άσκηση και τη συμπεριφορά. Η φαρμακευτική αγωγή βοηθά στη διαχείριση της πείνας και στη ρύθμιση των μηχανισμών του σώματος που δυσκολεύουν την απώλεια βάρους, αλλά δεν αντικαθιστά έναν υγιεινό τρόπο ζωής.
Εν κατακλείδι, η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να είναι ένα χρήσιμο εργαλείο για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, αλλά δεν αποτελεί πανάκεια. Κάθε θεραπεία πρέπει να είναι εξατομικευμένη, λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες και τις συννοσηρότητες του ασθενούς. Η απώλεια βάρους είναι ένας μαραθώνιος και όχι ένα σπριντ – και τα καλύτερα αποτελέσματα έρχονται μέσα από έναν συνδυασμό στρατηγικών.
Άγγελος Κλείτσας, Ειδικός Παθολόγος – Διαβητολόγος
Βιβλιογραφικές Αναφορές
- Wilding, J. P., et al. (2021). Once-weekly semaglutide in adults with overweight or obesity. New England Journal of Medicine, 384(11), 989-1002.
- Wadden, T. A., et al. (2019). Effects of intensive lifestyle intervention on weight and cardiovascular risk factors in individuals with type 2 diabetes. Diabetes Care, 42(7), 1209-1215.
- Kushner, R. F., & Ryan, D. H. (2014). Treatment strategies for obesity. JAMA, 312(4), 443-444.
Αφήστε μια απάντηση