Σακχαρώδης διαβήτης: Μύθοι και αλήθειες

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια χρόνια μεταβολική νόσος, όπου το σώμα δεν είναι σε θέση να χρησιμοποιήσει αποτελεσματικά τη γλυκόζη που λαμβάνουμε από τα τρόφιμα για τη μετατροπή της σε ενέργεια. Χαρακτηρίζεται από αύξηση της συγκέντρωσης του σακχάρου στο αίμα (υπεργλυκαιμία) και διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης, είτε ως αποτέλεσμα ελαττωμένης έκκρισης της ινσουλίνης από το πάγκρεας, είτε λόγω ελάττωσης της ευαισθησίας των κυττάρων του σώματος στην ινσουλίνη.

Πρόκειται για μια νόσο η οποία, εάν δεν ρυθμιστεί σωστά ή στην περίπτωση του διαβήτη τύπου 2 δεν διαγνωστεί έγκαιρα, μπορεί να οδηγήσει σε ορισμένες σοβαρές επιπλοκές για την υγεία του ασθενή.

Υπάρχουν πολλοί μύθοι σχετικά με το τι προκαλεί τον διαβήτη ή και πως μπορεί κανείς να τον διαχειριστεί, με αποτελέσματα πολλοί να βγαίνουν εκτός των θεραπευτικών στόχων. Η Αμερικανική Διαβητολογική Εταιρεία (ADA) κατέγραψε και απαντά σε ορισμένους εξ αυτών:

Μύθος: Το αυξημένο σάκχαρο είναι πάντα διαβήτης

Ένα άτομο μπορεί να εμφανίζει αυξημένο σάκχαρο χωρίς να έχει διαβήτη. Τα φυσιολογικά επίπεδα του σακχάρου στο αίμα είναι λιγότερο από 140 mg/dL όταν πρόκειται για τυχαία μέτρηση ή μεταγευματικό σάκχαρο (στις δύο ώρες), ενώ για τη διάγνωση του διαβήτη το σάκχαρο νηστείας είναι μεγαλύτερο από 126 mg/dL και το μεταγευματικό ή τυχαίο σάκχαρο άνω των 200 mg/dL.

Τα άτομα που έχουν υψηλό σάκχαρο, αλλά όχι διαβήτη, έχουν σάκχαρο νηστείας 100-125 mg/dL και μεταγευματικό ή τυχαίο σάκχαρο 141-199 mg/dL. Αυτά τα άτομα με υψηλό σάκχαρο (ή προδιαβήτη) μπορεί να αναπτύξουν διαβήτη στο μέλλον, ενώ όταν συντρέχουν και άλλοι παράγοντες, όπως αυξημένη «κακή» (LDL) χοληστερόλη ή υπέρταση, αποκτούν αυξημένο κίνδυνο να εκδηλώσουν ορισμένες από τις σοβαρές επιπλοκές της νόσου.

Μύθος: Αν είστε υπέρβαροι, θα εκδηλώσετε διαβήτη τύπου 2

Το να είναι κάποιος υπέρβαρος αποτελεί παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη διαβήτη, ωστόσο άλλοι παράγοντες κινδύνου όπως το οικογενειακό ιστορικό επίσης αποτελούν σημαντικούς παράγοντες. Πολλά υπέρβαρα άτομα δεν αναπτύσσουν ποτέ διαβήτη.

Μύθος: Η κατανάλωση πολλής ζάχαρης προκαλεί διαβήτη

Ο διαβήτης τύπου 1 οφείλεται σε γενετικούς και άλλους άγνωστους παράγοντες, ωστόσο για τα άτομα με διαβήτη τύπου 2 τα αίτια δεν είναι τόσο ξεκάθαρα. Η κατανάλωση πολλών γλυκών μπορεί να μας καταστήσει υπέρβαρους, γεγονός που αποτελεί παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη διαβήτη. Οι έρευνες υποδεικνύουν ότι υπάρχει σχέση, αλλά υπάρχουν και πολλοί άλλοι παράγοντες.

Μύθος: Τα άτομα με διαβήτη πρέπει να ακολουθούν ειδική διατροφή για διαβητικούς

Γενικά δεν χρειάζονται ειδικές «διαβητικές» ή «διαιτητικές» τροφές για τους ασθενείς με διαβήτη, ωστόσο είναι σημαντικό να ακολουθούν μια υγιεινή διατροφή για να μπορέσουν να ρυθμίσουν επαρκώς τη νόσο.

Μύθος: Τα άτομα με διαβήτη δεν μπορούν να καταναλώσουν ποτέ γλυκά

Αν τα γλυκά περιλαμβάνονται σε ένα πλάνο υγιεινών γευμάτων ή συνδυάζονται με άσκηση, μικρές ποσότητες γλυκών μπορούν να αποτελούν μέρος της διατροφής του ατόμου.

Μύθος: Τα άτομα με διαβήτη έχουν περισσότερες πιθανότητες να αρρωστήσουν

Τα άτομα με διαβήτη δεν κινδυνεύουν περισσότερο από κρυολογήματα, γρίπη ή άλλες ασθένειες. Ωστόσο, συνίσταται η χορήγηση αντιγριπικού εμβολίου καθώς, εάν αρρωστήσουν, αυτό μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στο σάκχαρο.

Μύθος: Η χορήγηση ινσουλίνης στον διαβήτη τύπου 2 σημαίνει κακή διαχείριση της νόσου από τον ασθενή

Τα περισσότερα άτομα με διαβήτη παρουσιάζουν προοδευτική νόσο. Μετά την πρώτη διάγνωση η διαχείριση του σακχάρου με προγραμματισμό γευμάτων και σωματική δραστηριότητα είναι εφικτή. Με την πάροδο του χρόνου όμως ενδεχομένως θα χρειαστούν φαρμακευτική αγωγή και λήψη ινσουλίνης.