Το καλοκαίρι είναι για πολλούς περίοδο ξεκούρασης, χαλάρωσης και… απορρύθμισης. Οι διακοπές μπορεί να διαταράξουν τις καθημερινές μας συνήθειες, με έναν ύπουλο “επισκέπτη” να κάνει την εμφάνισή του: τη νυχτερινή υπερφαγία.
Τι είναι το σύνδρομο νυχτερινής υπερφαγίας;
Το σύνδρομο νυχτερινής υπερφαγίας (Night Eating Syndrome) χαρακτηρίζεται από την τάση μας να ξυπνάμε μέσα στη νύχτα για να φάμε. Η ανάγκη να γεμίσουμε το στομάχι μας συχνά συνοδεύεται από αδυναμία να ξανακοιμηθούμε αν δεν φάμε κάτι. Όμως οι συχνές διακοπές ύπνου επηρεάζουν την καθημερινή μας λειτουργικότητα και την ψυχική υγεία. Το NES είναι μια διατροφική διαταραχή που, αν και συχνά υποτιμάται, έχει σημαντικές επιπτώσεις στο μεταβολισμό, το βάρος και την ποιότητα ζωής.
Γιατί εμφανίζεται πιο συχνά το καλοκαίρι;
Το καλοκαίρι μεταβάλλει το πρόγραμμά μας: Κοιμόμαστε πιο αργά ή ακανόνιστα. Τρώμε αργά το βράδυ ή παραλείπουμε γεύματα μέσα στην ημέρα. Καταναλώνουμε περισσότερο αλκοόλ και γλυκά, που προκαλούν απότομες αυξομειώσεις στο σάκχαρο. Υπάρχει περισσότερη ψυχολογική χαλάρωση, αλλά όχι απαραίτητα και συναισθηματική ισορροπία.
Η νυχτερινή υπερφαγία δεν αφορά απλώς μια κακή συνήθεια. Μπορεί να υποκρύπτει αυξημένο άγχος, κατάθλιψη ή και απορρυθμισμένο βιολογικό ρολόι.
Πώς να αναγνωρίσουμε το σύνδρομο νυχτερινής υπερφαγίας
Κάνουμε λόγο για το σύνδρομο νυχτερινής υπερφαγίας όταν:
- Ξυπνάμε συστηματικά τις νύχτες και αναζητούμε φαγητό
- Δεν μπορούμε να κοιμηθούμε ξανά χωρίς να φάμε κάτι
- Νιώθουμε υπνηλία ή κόπωση μέσα στην ημέρα
- Έχουμε χαμηλή όρεξη το πρωί αλλά τρώμε υπερβολικά από το απόγευμα και μετά τότε ίσως υπάρχει θέμα που χρήζει αξιολόγησης από ειδικό.
Τι μπορούμε να κάνουμε:
- Τηρούμε σταθερό πρόγραμμα ύπνου και γευμάτων, ακόμα και στις διακοπές
- Προτιμούμε μικρά, ισορροπημένα βραδινά γεύματα που να μην προκαλούν υπογλυκαιμία αργότερα
- Αποφεύγουμε την καφεΐνη και το αλκοόλ το βράδυ
- Δοκιμάζουμε τεχνικές χαλάρωσης πριν τον ύπνο (π.χ. διαλογισμός, ήρεμη μουσική)
- Αν υπάρχει επαναλαμβανόμενο μοτίβο, χρειάζεται συμβουλή από γιατρό ή διατροφολόγο – υπάρχουν θεραπευτικές επιλογές, συμπεριλαμβανομένης της γνωσιακής συμπεριφορικής θεραπείας (CBT) και της φαρμακευτικής παρέμβασης σε ειδικές περιπτώσεις.
Εν κατακλείδι
Η νυχτερινή υπερφαγία δεν είναι απλώς ένα “καλοκαιρινό καπρίτσιο”. Είναι ένα σύνδρομο με μεταβολικές και ψυχολογικές προεκτάσεις. Η έγκαιρη αναγνώριση και η υποστήριξη από εξειδικευμένο ιατρό μπορεί να βελτιώσει ουσιαστικά την ποιότητα ζωής του ασθενούς.
Άγγελος Κλείτσας,
Ειδικός Παθολόγος – Διαβητολόγος
Ενδεικτική βιβλιογραφία:
- Cleveland Clinic. Night Eating Syndrome (NES): Symptoms, Causes & Treatment.
- Allison KC et al. Night Eating Syndrome and Obesity: Current Status and Future Directions. Obesity Reviews, 2010.
- Gallant AR, Lundgren JD, Drapeau V. The Night-Eating Syndrome and Obesity. Obesity Reviews, 2012.
- American Academy of Sleep Medicine – Sleep and eating disorders
- Harvard Health Publishing – When eating disrupts sleep: Understanding NES
