Πότε πρέπει ένα παχύσαρκο άτομο να επιλέξει το χειρουργείο σαν θεραπεία;

Η παχυσαρκία σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας θεωρείται νόσος, γι’ αυτό και ως τέτοια πρέπει να αντιμετωπίζεται και να θεραπεύεται ή να προλαμβάνεται. Θεωρείται ως μια πολυπαραγοντική κατάσταση όπου κύριο λόγο παίζουν η γενετική, η νευροχημεία και η ψυχολογία.

Το ανησυχητικό στοιχείο είναι ότι σημειώνεται μεγάλη αύξηση τα τελευταία χρόνια σε υπερβολικά παχύσαρκα άτομα, άτομα δηλαδή με νοσογόνο παχυσαρκία και δείκτη μάζας σώματος πάνω από 40 και 45. Η θεραπεία αυτών των ατόμων γίνεται όλο και πιο δύσκολη καθώς η μεγάλη αύξηση του σωματικού βάρους οδηγεί σε ποικίλα προβλήματα από διάφορα όργανα του σώματος. Στις περιπτώσεις αυτές ακόμα πιο δύσκολη είναι η επιτυχής απώλεια βάρους και η διατήρησή της για μεγάλο χρονικό διάστημα, καθώς πολλές φορές το άτομο που πάσχει μπορεί να έχει πολλαπλάσιο από το φυσιολογικό βάρος και χρειάζεται να χάσει πολλά κιλά για να μειώσει τους κινδύνους της παχυσαρκίας.

Για την αντιμετώπιση αυτών των περιστατικών αναπτύχθηκαν, και συνεχίζουν να εξελίσσονται, οι χειρουργικές επεμβάσεις (βαριατρική) για την αντιμετώπιση της νοσογόνου παχυσαρκίας. Η βαριατρική αποτελεί μια απόλυτα ασφαλής και ενδεδειγμένη επέμβαση όταν πραγματοποιείται από εξειδικευμένους χειρουργούς που πραγματοποιούν πολλές τέτοιες επεμβάσεις κάθε χρόνο.

Η βαριατρική χειρουργική ενδείκνυται σαν θεραπεία της νοσογόνου παχυσαρκίας και συγκεκριμένα για άτομα με δείκτη μάζας σώματος πάνω από 40 ή πάνω από 35, αν συνυπάρχουν τουλάχιστον 2 επιπλοκές από την παχυσαρκία όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, η υπέρταση, αρθρίτιδα, υπνική άπνοια κλπ.

Άτομα που έχουν προσπαθήσει να χάσουν βάρος χωρίς αποτέλεσμα ή που έχουν σοβαρές επιπλοκές από την παχυσαρκία θα πρέπει να αξιολογούνται για χειρουργική θεραπεία.

Σημειώνεται ότι η βαριατρική χειρουργική μπορεί να βοηθήσει μόνο αν συνεχιστούν οι προσπάθειες για το χάσιμο και τη διατήρηση του βάρους, ακολουθώντας την κατάλληλη διατροφή και σωματική άσκηση.

Πώς βοηθά η βαριατρική;

Οι περισσότερες χειρουργικές επεμβάσεις κατά της παχυσαρκίας μειώνουν το μέγεθος του στομάχου και έτσι την ποσότητα του φαγητού που μπορεί κανείς να καταναλώσει, προκαλώντας το αίσθημα του κορεσμού με πολυ μικρά γεύματα (περιοριστικές επεμβάσεις, όπως ο γαστρικός δακτύλιος και το γαστρικό μανίκι). Κάποιες από τις επεμβάσεις αυτές περιορίζουν επίσης και το ποσοστό των θερμίδων και τροφών που μπορεί να απορροφήσει το σώμα (δυσαπορροφητικές επεμβάσεις, όπως η χολοπαγκρεατική παράκαμψη και το γαστρικές bypass ).

Πολύ σημαντικό ρόλο στον τρόπο δράσης και στην αποτελεσματικότητα των βαριατρικών επεμβάσεων παίζουν ορμονικές αλλαγές που συμβαίνουν στις ορμόνες του πεπτικού συστήματος, όπως η γρελίνη, που ρυθμίζουν την όρεξη και τον κορεσμό.

Οι ορμονικές αλλαγές που συμβαίνουν μετά από αυτές τις επεμβάσεις και τα αποτελέσματα που έχουν είναι σε μεγάλο βαθμό άγνωστα και αποτελούν αντικείμενο συνεχούς έρευνας.

Η βαριατρική χειρουργική μπορεί να έχει σημαντικά οφέλη στις ορμόνες σας, αλλά και πιθανές ορμονικές επιπλοκές.

Τα οφέλη στο σύστημα των ενδοκρινών αδένων και ορμονών

Η βαριατρική χειρουργική και η απώλεια βάρους που προκαλεί μπορεί να βοηθήσει :

1. Στην αύξηση των επιπέδων της τεστοστερόνης σε παχύσαρκους άνδρες
2. Στην μείωση της αρτηριακής πίεσης
3. Στην μείωση των επιπέδων των λιπιδίων του αίματος, ελαττώνοντας τα επίπεδα της κακής χοληστερίνης (LDL) και των τριγλυκεριδίων και αυξάνοντας τα επίπεδα της καλής χοληστερίνης (HDL)
4. Στην βελτίωση της γονιμότητας σε παχύσαρκες γυναίκες, ιδίως σε παχύσαρκες γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών. Ένα χρόνο μετά από βαριατρικό χειρουργείο μπορεί μια γυναίκα με ασφάλεια να μείνει έγκυος χωρίς επιπλοκές, αλλά ιδιαίτερη παρακολούθηση θα χρειαστεί κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
5. Στην αντιμετώπιση του σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2. Ειδικά η επέμβαση γαστρικού bypass μπορεί να προκαλέσει μείωση στο σάκχαρο μέσα στις πρώτες ημέρες μετά το χειρουργείο, ακόμα και πριν την απώλεια βάρους. Όλο και περισσότερες έρευνες δείχνουν την σημαντική βελτίωση μέχρι και πλήρη υποχώρηση του σακχαρώδους διαβήτη μετά ορισμένες επεμβάσεις.

Οι πιθανοί κίνδυνοι

Οι επεμβάσεις που μειώνουν την απορρόφηση των θερμίδων από το πεπτικό, μειώνουν και την απορρόφηση θρεπτικών ουσιών και βιταμινών και οδηγούν σε προβλήματα όπως:

1. Δυσαπορρόφηση πρωτεϊνών που, σε σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακά προβλήματα
2. Δυσαπορρόφηση βιταμινών και ιχνοστοιχείων όπως βιταμίνη Α και D,που είναι απαραίτητα για την ομαλή λειτουργία πολλών συστημάτων του σώματος.
3. Αυξημένο κίνδυνο για οστεοπόρωση
4. Χαμηλό σάκχαρο και, πιο σπάνια, αληθή υπογλυκαιμία, μετά από την κατανάλωση τροφών με μεγάλη περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες
5. Περιφερική νευροπάθεια (που προκαλεί μουδιάσματα και πόνο στα άκρα) λόγω δυσαπορρόφησης βιταμινών όπως η Β12

Πολλές από αυτές τις επιπλοκές μπορεί να εμφανιστούν πολλά χρόνια μετά από το χειρουργείο.

Αυτές οι επιπλοκές εύκολα μπορούν να προληφθούν αν ακολουθήσετε μια σωστή διατροφή μετά το χειρουργείο και παίρνετε καθημερινά και δια βίου τα συμπληρώματα βιταμινών και ιχνοστοιχείων που χρειάζεστε.

Είναι πολύ σημαντική η συστηματική παρακολούθηση από ειδικό διατροφολόγο συστηματικά μετά το χειρουργείο που θα σας βοηθήσει να μην αναπτύξετε κάποια διατροφική έλλειψη.