Για πολλούς από εμάς, το χριστουγεννιάτικο τραπέζι είναι από τις λίγες πραγματικές ευκαιρίες μέσα στη χρονιά για χαλάρωση, συνάντηση με αγαπημένα πρόσωπα και φυσικά καλό φαγητό. Κι όμως, πολύ συχνά αυτή η στιγμή απόλαυσης καταλήγει να συνοδεύεται από βάρος στο στομάχι, φούσκωμα, καούρες, υπνηλία ή έντονη κόπωση.
Το ερώτημα δεν είναι αν θα φάμε. Θα φάμε. Το ζητούμενο είναι πώς θα φάμε, ώστε να απολαύσουμε το τραπέζι χωρίς να πιέσουμε υπερβολικά τον οργανισμό μας.
Γιατί μας «ρίχνει» το γιορτινό τραπέζι;
Το σώμα μας είναι φτιαγμένο για ισορροπία. Όταν όμως σε μικρό χρονικό διάστημα δεχθεί μεγάλες ποσότητες φαγητού, πολλά λιπαρά, αλκοόλ, ζάχαρη και βαριά γλυκά, τότε η πέψη δυσκολεύεται, το σάκχαρο ανεβοκατεβαίνει απότομα και το καρδιαγγειακό και γαστρεντερικό σύστημα επιβαρύνονται.
Το αποτέλεσμα είναι αυτό που οι περισσότεροι έχουμε νιώσει: βαρύ στομάχι, ναυτία, έντονη υπνηλία, κόπωση, ταχυκαρδία, καούρες.
Δεν πρόκειται για «αδυναμία». Πρόκειται για βιολογική αντίδραση σε υπερφόρτωση.
Το πρόβλημα δεν είναι τι τρώμε
Το λάθος δεν είναι ότι θα φάμε κρέας ή γλυκά. Το πρόβλημα δημιουργείται όταν τρώμε πολύ γρήγορα, βάζουμε μεγάλες ποσότητες απ’ όλα μαζί, τρώμε συνεχώς χωρίς παύσεις, πίνουμε αλκοόλ χωρίς ενδιάμεση ενυδάτωση.
Ο κορεσμός δεν έρχεται αμέσως. Χρειάζονται περίπου 15–20 λεπτά για να «λάβει» ο εγκέφαλος το μήνυμα ότι χορτάσαμε. Όταν τρώμε βιαστικά, προλαβαίνουμε να φάμε πολύ περισσότερα από όσα πραγματικά αντέχουμε.
Πως θα απολαύσουμε το τραπέζι χωρίς δυσφορία
Δεν χρειάζονται απαγορεύσεις. Χρειάζονται μικρές, έξυπνες προσαρμογές:
Ξεκινάμε πιο ήπια
Λίγα λαχανικά ή σαλάτα στην αρχή βοηθούν την πέψη και μειώνουν την απότομη αύξηση του σακχάρου.
Τρώμε αργά
Μασάμε καλά, αφήνουμε το πιρούνι στο πιάτο ανάμεσα στις μπουκιές, μιλάμε, γελάμε, δίνουμε χρόνο στον οργανισμό.
Επιλέγουμε ποσότητα, όχι στέρηση
Δοκιμάζουμε απ’ όλα, αλλά σε μικρές ποσότητες. Δεν χρειάζεται να «χωρέσει» όλο το τραπέζι σε ένα πιάτο.
Προσοχή στο αλκοόλ
Το αλκοόλ επιβαρύνει την πέψη, ανεβάζει το σάκχαρο και κουράζει τον οργανισμό περισσότερο απ’ όσο νομίζουμε.
Πίνουμε νερό
Βοηθά την πέψη και μειώνει την πιθανότητα αφυδάτωσης και πονοκεφάλου την επόμενη μέρα.
Κινητικότητα
Έστω και λίγα λεπτά ήπιας κίνησης μετά το φαγητό βοηθούν σημαντικά την πέψη.
Τι ισχύει για τα άτομα με διαβήτη, υπέρταση και παχυσαρκία
Σε αυτές τις περιπτώσεις, η ισορροπία στο γιορτινό τραπέζι δεν είναι απλώς θέμα άνεσης. Οι απότομες αυξήσεις του σακχάρου, του νατρίου ή των λιπαρών μπορούν να προκαλέσουν υπεργλυκαιμία, άνοδο της αρτηριακής πίεσης, έντονη κατακράτηση υγρών και καρδιαγγειακή επιβάρυνση.
Αυτό δεν σημαίνει ότι «απαγορεύεται» να απολαύσουμε το γιορτινό τραπέζι. Σημαίνει μέτρο, παρακολούθηση και συνειδητές επιλογές.
Άγγελος Κλείτσας, Ειδικός Παθολόγος – Διαβητολόγος
Ενδεικτική Βιβλιογραφία
- American College of Gastroenterology. Diet and Digestive Health.
- American Diabetes Association. Nutrition Recommendations for the Management of Diabetes.
- European Association for the Study of Diabetes (EASD). Postprandial glucose management.
- Harvard Health Publishing. Alcohol and digestion.
- World Gastroenterology Organisation. Functional dyspepsia and overeating.
