Υποθυρεοειδισμός: Που οφείλεται και ποια τα συμπτώματα

Ο θυρεοειδής είναι ένας ενδοκρινής αδένας, ο οποίος βρίσκεται στη βάση του λαιμού και έχει σχήμα πεταλούδας. Σε αυτόν παράγονται θυρεοειδικές ορμόνες οι οποίες είναι απαραίτητες για τη φυσιολογική αύξηση, ανάπτυξη και τη ρύθμιση των μεταβολικών διεργασιών του οργανισμού για την εύρυθμη λειτουργία όλων των συστημάτων. Οι θυρεοειδικές ορμόνες, μέσω της κυκλοφορίας του αίματος, μεταφέρονται σε όλους τους ιστούς του σώματος και επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό τη λειτουργία πολλών οργάνων όπως της καρδιάς, του εντέρου και των πνευμόνων.

Ο υποθυρεοειδισμός είναι μια διαταραχή του θυρεοειδούς κατά την οποία ο αδένας εργάζεται λιγότερο σε σχέση με τις ανάγκες του οργανισμού, δηλαδή υπάρχει μειωμένη παραγωγή των θυρεοειδικών ορμονών. Η πάθηση είναι δυνατόν να εξελιχθεί σταδιακά και ανεπαίσθητα, με αποτέλεσμα να πάσχει κάποιος για χρόνια και να μην το ξέρει.

Αίτια

Η συχνότερη αιτία του υποθυρεοειδισμού είναι η αυτοάνοση θυρεοειδοπάθεια.

Το συνηθέστερο αίτιο δημιουργίας υποθυρεοειδισμού είναι η φλεγμονή του θυρεοειδούς αδένα που καταστρέφει τα κύτταρα του. Η αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα ή Νόσος Hashimoto, κατά την οποία το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στον θυρεοειδή αδένα, είναι το συνηθέστερο παράδειγμα. Ορισμένες γυναίκες αναπτύσσουν υποθυρεοειδισμό μετά από εγκυμοσύνη, ο οποίος ονομάζεται και επιλόχειος  θυρεοειδισμός.

Άλλα αίτια που προκαλούν υποθυρεοειδισμό είναι:

1. Κάποιες παθήσεις της υπόφυσης και κάποιες σπάνιες παθήσεις κατά τις οποίες έχουμε διήθηση του θυρεοειδούς αδένα
2. Ιογενής θυρεοειδίτιδα, που ακολουθείται συχνά από προσωρινό ή μόνιμο υποθυρεοειδισμό
3. Γενετικές ανωμαλίες
4. Ακτινοβολίες στον λαιμό για τη θεραπεία διαφόρων καρκίνων, που μπορεί να βλάψουν τον θυρεοειδή αδένα
5. Χειρουργική αφαίρεση μέρους ή ολόκληρου του θυρεοειδούς αδένα, ως θεραπεία άλλων προβλημάτων του θυρεοειδούς
6. Ραδιενεργό ιώδιο που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία του υπερθυρεοειδισμού
7. Ακτινοβολία του εγκεφάλου
8. Σύνδρομο Sheehan, που μπορεί να εμφανιστεί σε γυναίκα με σοβαρή αιμορραγία κατά τη διάρκεια εγκυμοσύνης ή τοκετού, με αποτέλεσμα να καταστραφεί η υπόφυση.

Επίσης, ορισμένα φάρμακα μπορεί να προκαλέσουν υποθυρεοειδισμό:

1. Αμιοδαρόνη
2. Λίθιο
3. Φάρμακα που χορηγούνται για τον υπερθυρεοειδισμό, όπως προπυλθειουρακίλη (PTU) και μεθιμαζόλη

Τέλος, στους παράγοντες κινδύνου συγκαταλέγονται η ηλικία πάνω από τα 50, καθώς και το γυναικείο φύλο.

Συμπτώματα

Αρχικά η ασθένεια δεν έχει συμπτώματα, δηλαδή δεν υπάρχει πόνος, πυρετός, πρήξιμο ή πνίξιμο αν και ορισμένοι ασθενείς μπορεί να παραπονεθούν για «σφίξιμο» στο λαιμό. Καθώς η κατάσταση επιδεινώνεται, οι υποθυρεοειδισμός συνδέεται με ένα ευρύ φάσμα συμπτωμάτων που είναι συνάρτηση της βαρύτητας της ασθένειας αλλά και της ηλικίας του ασθενούς. Στους ενήλικες εκδηλώνεται με σωματική και πνευματική νωθρότητα, μεγάλη ευαισθησία στο κρύο, δυσκοιλιότητα, αύξηση του βάρους και δέρμα ξερό και άγριο.

Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά κλινικά συμπτώματα του υποθυρεοειδισμού είναι η κούραση. Σημειώνεται ότι η κούραση εμφανίζεται και στον υπερθυρεοειδισμό αλλά οφείλεται σε μυϊκή αδυναμία. Οι υποθυρεοειδικοί είναι συνήθως νωθροί, νωχελικοί, εμφανίζουν υπνηλία και αισθάνονται αδιάθετοι να μετακινηθούν. Επίσης, δεν αντέχουν το κρύο και δεν παχαίνουν ανάλογα με το φαγητό που καταναλώνουν ή αντίθετα αδυνατίζουν. Ακόμη, εκδηλώνουν δυσκοιλιότητα ενώ εμφανίζουν και ένα γενικευμένο πρήξιμο, το οποίο οφείλεται σε διήθηση του δέρματος από μία ουσία που λέγεται βλεννοπολυζαχαρίτης. Αυτό το πρήξιμο προσβάλλει επίσης τη γλώσσα, τους βλεννογόνους, την καρδιά, κλπ.

Η εμφάνιση του ασθενούς ιδιαίτερα σε προχωρημένα στάδια, παίρνει μια χαρακτηριστική όψη όπου το πρόσωπο είναι ωχρό με αύξηση του λίπους πρήξιμο των βλεφάρων, με ξερά μαλλιά και αραιά φρύδια, με γλώσσα παχιά και μεγάλη, με βραχνή και αργή φωνή. Σε πιο προχωρημένες μορφές μπορεί να συγκεντρωθεί υγρό μέσα στην κοιλιά (ασκίτης) ή γύρω από την καρδιά (περικαρδίτιδα). Τέλος ο ασθενής μπορεί να παρουσιάσει προοδευτική υποθερμία και κώμα.

Στα κύρια συμπτώματα της πάθησης περιλαμβάνονται:

1. Tάση υπνηλίας και εύκολη κόπωση
2. Yποτονικότητα
3. Μείωση των καύσεων με αποτέλεσμα να «παίρνετε» εύκολα βάρος και να χάνετε δύσκολα (εφόσον μένει αρρύθμιστος)
4. Kρυώνετε πιο εύκολα από το φυσιολογικό
5. Λεπτά και εύθραυστα μαλλιά με αποτέλεσμα έντονη τριχόπτωση
6. Δυσκοιλιότητα
7. Bραχνάδα στη φωνή
8. Ξηρότητα δέρματος

Σε πιο «βαριές» περιπτώσεις παρατηρούνται:

1. Διαταραχές στην έμμηνο ρύση
2. Πλευρίτιδα, περικαρδίτιδα ή ακόμα και οίδημα στα πόδια λόγω της κατακράτησης υγρών
3. Kατάθλιψη
4. Aναιμία

Θεραπεία

Ο υποθυρεοειδισμος είναι μια χρόνια νόσος που χρειάζεται αντιμετώπιση γιατί μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα υγείας. Η θεραπεία βασίζεται στο να πάρει ο ασθενής τις ορμόνες που δεν μπορεί να φτιάξει ο οργανισμός του. Συνήθως ξεκινά με μικρή δοσολογία οι οποίες και αυξάνονται βαθμιαία.