Blog

Η αφυδάτωση είναι μια επικίνδυνη για την υγεία μας κατάσταση η οποία εμφανίζεται όταν η ποσότητα του νερού, που χάνεται από τον οργανισμό, είναι μεγαλύτερη από την ποσότητα που προσλαμβάνεται.

Το νερό αποτελεί μέχρι και το 75% του βάρους του σώματος και είναι απαραίτητο για την ομαλή λειτουργία του οργανισμού. Αυτό οφείλεται στο ότι κάθε κύτταρο χρειάζεται νερό για να λειτουργεί σωστά, ενώ είναι αναγκαίο και για τη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος, για την καλύτερη πέψη των τροφών και για την προστασία των αρθρώσεων και των οργάνων.

Φυσιολογικά ο οργανισμός χάνει νερό κατά την εκπνοή, την εφίδρωση, την ούρηση και την αφόδευση. Συνεπώς, σε μία κανονική ημέρα το άτομο είναι υποχρεωμένο να πίνει μια σημαντική ποσότητα νερού για να αντικαθιστά τις απώλειες. Η ποσότητα αυτή εξαρτάται από το βάρος του ατόμου.

Παθολογικές καταστάσεις που προκαλούν αφυδάτωση

Πέραν του αρνητικού ισοζυγίου ύδατος υπάρχουν και ορισμένες καταστάσεις και παθολογικά αίτια που μπορούν να προκαλέσουν την αφυδάτωση. Από την μία είναι ο πυρετός, η διάρροια και ο εμετός ενώ από την άλλη είναι ο άποιος και ο σακχαρώδης διαβήτης.

Ο άποιος διαβήτης είναι ένα σπάνιο κλινικό σύνδρομο που χαρακτηρίζεται από την αποβολή μεγάλων ποσοτήτων πολύ αραιών ούρων αποτελούμενων σχεδόν από καθαρό νερό. Στην περίπτωση του σακχαρώδη διαβήτη τα αυξημένα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, εξέρχονται με τα ούρα παρασύροντας αναγκαστικά μεγάλη ποσότητα νερού. Για τον λόγο αυτό η συχνή ούρηση και η έντονη δίψα είναι ανάμεσα στα πρώιμα συμπτώματα του διαβήτη.

Τέλος, τα εγκαύματα προκαλούν ταχεία αφυδάτωση, αφού το κατεστραμμένο δέρμα δεν μπορεί να αποτρέψει την απώλεια νερού από το σώμα.

Τα συμπτώματα και οι κίνδυνοι

Η αρχική απάντηση του οργανισμού στην αφυδάτωση είναι το αίσθημα της δίψας προειδοποιώντας για ανάγκη αύξησης της πρόσληψης και μείωση της απώλειας. Τα ούρα μάλιστα γίνονται πυκνότερα και πιο κίτρινα ενώ, καθώς η απώλεια ύδατος αυξάνεται, εμφανίζονται περισσότερα συμπτώματα.

Στα περαιτέρω σημεία περιλαμβάνονται η ξηροστομία, η ναυτία και οι εμετοί, το αίσθημα παλμών στην περιοχή της καρδίας, η τάση για λιποθυμία, η γενική αδυναμία, η μειωμένη παραγωγή ούρων, ιδρώτα και δακρύων, καθώς και οι μυϊκές κράμπες.

Σε παρατεταμένη αφυδάτωση μπορούν να εκδηλωθεί διανοητική σύγχυση, κώμα, γενική οργανική ανεπάρκεια και τέλος, θάνατος.

Σημειωτέον ότι τα βρέφη, τα μικρά παιδιά και οι υπερήλικες είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι στην αφυδάτωση και αναπτύσσουν τα συμπτώματα πολύ ταχύτερα.

Αντιμετώπιση

Η θεραπεία της αφυδάτωσης συνίσταται στην αποκατάσταση του ισοζυγίου του ύδατος, παράλληλα με την αντιμετώπιση της υποκείμενης νόσου και τη ρύθμιση πιθανών ηλεκτρολυτικών διαταραχών.

Στις περιπτώσεις ήπιας και μέτριας αφυδάτωσης και επί γαστρεντερικής ανοχής γίνεται προσπάθεια για αναπλήρωση του ελλείμματος με χορήγηση από του στόματος κατάλληλων διαλυμάτων. Επί αδυναμίας λήψεως υγρών από του στόματος, όπως και σε περίπτωση σοβαρής αφυδάτωσης, γίνεται χρήση ενδοφλεβίων διαλυμάτων.

Η τροφική δηλητηρίαση εκδηλώνεται με την κατανάλωση φαγητού ή νερού που περιέχει βακτήρια, παράσιτα, ιούς ή τοξίνες που δημιουργούνται από μικρόβια, καθώς και από τη δυσανεξία σε ορισμένα συστατικά.

Υπάρχουν πολλοί και διάφοροι τρόποι με τους οποίους τα μικρόβια μπορούν να εισβάλλουν και να πολλαπλασιαστούν στο φαγητό. Το κρέας ή τα πουλερικά για παράδειγμα μπορεί να έρθουν σε επαφή με βακτήρια που βρίσκονται φυσιολογικά στο έντερο ενός ζώου, το οποίο είναι σε κατεργασία. Το νερό επίσης που χρησιμοποιείται για καλλιέργειες ή μεταφορές μπορεί να περιέχει κοπριά ή ανθρώπινα απόβλητα, ενώ και γενικότερα ο χειρισμός ή η προετοιμασία των τροφίμων χωρίς την τήρηση κανόνων υγιεινής μπορούν να δημιουργήσουν το πρόβλημα.

Άλλες περιπτώσεις όπου μπορεί να προκληθεί η τροφική δηλητηρίαση περιλαμβάνουν την κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων και άλλων τροφίμων που έχουν μείνει εκτός ψυγείου για μεγάλο διάστημα, η κατανάλωση ωμών ψαριών ή όστρακων, τα ωμά φρούτα ή λαχανικά που δεν έχουν πλυθεί καλά, καθώς και το κρέας ή τα αυγά που δεν είναι καλά μαγειρεμένα.

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα συνήθως εκδηλώνονται από μισή έως 6 ώρες μετά τη λήψη της επίμαχης τροφής. Ο χρόνος όμως μπορεί να είναι μεγαλύτερος ακόμα και κάποιες ημέρες ή μικρότερος, ανάλογα με το αίτιο της τροφικής δηλητηρίασης.

Στα πιθανά συμπτώματα περιλαμβάνονται η ναυτία και ο εμετός, η διάρροια που μπορεί να είναι και αιματηρή, ο πυρετός και η ρίγη (έντονο τρέμουλο), οι κοιλιακές κράμπες, ο πονοκέφαλος και η αδυναμία.

Αντιμετώπιση

Σε περιπτώσεις όπου τα συμπτώματα είναι ήπια συνίσταται να αποφεύγεται η κατανάλωση λιπαρών τροφίμων, η καφεΐνη, το αλκοόλ, τα γαλακτοκομικά  προϊόντα και τα γλυκά κατά το διάστημα που εκδηλώνονται. Σημαντική είναι επίσης η επαρκής πρόσληψη νερού για την αντικατάσταση των υγρών του οργανισμού, ενώ εξίσου απαραίτητη είναι και η αντικατάσταση των ηλεκτρολυτών που χάνονται με τον εμετό ή την διάρροια. Μια καλή λύση στην προκειμένη περίπτωση είναι ο ζωμός λαχανικών ή κότας.

Συνήθως ο οργανισμός ανακάμπτει από τους πιο κοινούς τύπους τροφικής δηλητηρίασης μέσα σε δύο ημέρες. Εάν όμως τα συμπτώματα δεν είναι αυτοπεριοριζόμενα ή είναι ιδιαίτερα έντονα, όπως αίμα στα κόπρανα, υψηλό πυρετό ή αφυδάτωση, θα χρειαστεί ιατρική εξέταση και αναλόγως των συμπτωμάτων ειδική θεραπεία.

Γράφει η Ντόρα Σιμοπούλου – Ντόβα, ρευματολόγος

Η ρευματοειδής αρθρίτιδα (ΡΑ) είναι μία χρόνια συστηματική φλεγμονώδης νόσος. Πρόκειται για νόσο του ανοσοποιητικού συστήματος (αυτοάνοση), που προσβάλλει κατά κύριο λόγο τις αρθρώσεις αλλά και άλλα όργανα (μάτια, δέρμα, πνεύμονες κ.α.). Εάν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα προκαλεί πόνο και μη αναστρέψιμες βλάβες στις αρθρώσεις και τα υπόλοιπα όργανα-στόχους.

Είναι σημαντικό να γίνει σαφές ότι η ΡΑ είναι χρόνια νόσος που συνεχίζει να δρά ακόμα και όταν ο πόνος ελέγχεται με παυσίπονα ή αντιφλεγμονώδη. Αυτά είναι φάρμακα που δεν τροποποιούν τη νόσο και δεν επηρεάζουν την εξέλιξή της. Είναι επομένως αναγκαίο να γίνει έγκαιρη διάγνωση και έναρξη θεραπείας με τροποποιητικά της νόσου φάρμακα.

Η αιτιολογία της νόσου είναι άγνωστη. Είναι γνωστό ότι είναι συχνότερη στις γυναίκες, ότι υπάρχει κληρονομική προδιάθεση καθώς και ότι υπάρχουν και περιβαλλοντικοί παράγοντες που σχετίζονται με τη νόσο. Ειδικότερα, μελέτες έχουν δείξει ότι το κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης ΡΑ όπως και η περιοδοντική νόσος.

Ποια είναι τα συμπτώματα;

• Αρθρίτιδα, δηλαδή πόνος στις αρθρώσεις, με οίδημα (πρήξιμο) και ενίοτε θερμότητα και ερυθρότητα, ιδιαίτερα στα χέρια. Συνηθέστερα εμφανίζεται ως συμμετρική πολυαρθρίτιδα των άνω άκρων, ωστόσο μπορεί να προσβάλλει όλες τις αρθρώσεις εκτός από τις άπω φαλαγγοφαλαγγικές και την οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης
• Πρωινή δυσκαμψία, διάρκειας πάνω από 30 λεπτά
• Αίσθημα κόπωσης, αδυναμία, και περιστασιακά πυρετική κίνηση

Πηγή: simopoulou.wordpress.com

Η ψωρίαση είναι μια χρόνια φλεγμονώδης δερματοπάθεια με ανοσολογικό υπόστρωμα, που προσβάλλει μεγάλο σύνολο του γενικού πληθυσμού. Πρόκειται για μια μη μεταδοτική διαταραχή στην οποία αυξάνεται ο ρυθμός ανάπτυξης και αποβολής των δερματικών κυττάρων.

Μπορεί να εμφανιστεί στον καθένα σε οποιαδήποτε ηλικία και παρουσιάζεται εξίσου σε άνδρες και γυναίκες. Δεν μπορεί όμως κανείς να την «κολλήσει» αγγίζοντας κάποιον με ψωρίαση, κολυμπώντας στην ίδια πισίνα ή ακόμα και μέσω της στενής επαφής.

Αυτό που συμβαίνει στον οργανισμό είναι ότι τα κύτταρα στην ανώτερη στιβάδα του δέρματος αντικαθίστανται και αποβάλλονται συνεχώς. Αυτή η διαδικασία διαρκεί συνήθως περίπου έναν μήνα, αλλά στην ψωρίαση είναι ταχύτερη (λιγότερο από μία εβδομάδα).

Αυτή η αύξηση οδηγεί στην ανάπτυξη ερυθρών παχιών στρώσεων δέρματος, οι οποίες καλύπτονται από αργυρόχροες φολίδες, ενώ συχνά προκαλούνται επεισόδια ερυθήματος και φαγούρας. Στις περισσότερες περιπτώσεις επηρεάζεται το δέρμα στους αγκώνες και στα γόνατα, όμως η ψωρίαση μπορεί να εμφανιστεί οπουδήποτε στο σώμα.

Είναι πάντως μια νόσος με πολλά πρόσωπα, αφού η κλινική της εικόνα εξαρτάται από τη μορφή και την εντόπισή της.

Που οφείλεται η ψωρίαση

Το πως προκαλείται η πάθηση εξακολουθεί να μην είναι γνωστό, καθώς μιλάμε για μια σύνθετη περίπτωση με αίτια που μπορεί να είναι γενετικά (κληρονομικότητα), ανοσολογικά, περιβαλλοντικά και ψυχολογικά. Αυτοί οι παράγοντες μεταβάλλουν τον τρόπο λειτουργίας των δερματικών κυττάρων, επιταχύνοντας το ρυθμό ανάπτυξης και αποβολής τους.

Είναι πάντως γνωστό ότι οι παράγοντες πρόκλησης είναι υποκειμενικοί, ενώ υπάρχουν ορισμένοι που αυξάνουν τις πιθανότητες ενός ατόμου να εμφανίσει ψωρίαση, μεταξύ των οποίων το άγχος, το ηλιακό έγκαυμα, ο τραυματισμός μέσω του φαινομένου Koebner, ορισμένα φάρμακα, κλπ.

Συννοσηρότητες

Η ψωρίαση δεν είναι κάτι παροδικό αλλά είναι μια χρόνια νόσος που χαρακτηρίζεται από εξάρσεις και υφέσεις. Δεν αποτελεί ένα απλό εξάνθημα με δυσάρεστη εικόνα αλλά μια εκδήλωση συστηματικής φλεγμονής, η οποία μπορεί να συνοδεύεται από άλλες νόσους όπως ψωριασική αρθρίτιδα, φλεγμονώδη νόσο του εντέρου, καρδιαγγειακή νόσο, παχυσαρκία, μεταβολικό σύνδρομο, σακχαρώδη διαβήτη ή και αρνητικό αντίκτυπο στην ψυχολογία.

Θεραπεία

Ο σκοπός της θεραπείας στην ψωρίαση είναι ο έλεγχος των συμπτωμάτων και η πρόληψη των μολύνσεων που μπορούν να προκύψουν. Υπάρχουν διαφόρων ειδών θεραπείες και ο τρόπος αντιμετώπισης εξαρτάται από την ένταση και σοβαρότητα της ασθένειας.

Σε αυτές περιλαμβάνονται η χορήγηση τοπικών, ενδοφλέβιων ή από το στόμα φαρμάκων, καθώς και αλοιφές, κρέμες και σαμπουάν. Άλλες θεραπευτικές μέθοδοι που μπορούν να χρησιμοποιηθούν είναι η μέτρια έκθεση στο φως του ήλιου (σημαντικό να αποφευχθούν τα εγκαύματα) ή σε φωτοθεραπεία.

Επίσης, οι ασθενείς που πάσχουν από ψωρίαση θα πρέπει να έχουν ένα υγιεινό τρόπο ζωής και να τρέφονται καλά, να ξεκουράζονται ικανοποιητικά, να αποφεύγουν το στρες και να διατηρούν μια καλή υγιεινή του δέρματος.

Είναι σημαντικό να υπάρχει μια γενικότερη γνώση σχετικά με τη νόσο, καθώς είναι συχνό κοινωνικό φαινόμενο τα περιστατικά «bullying» που μπορούν να συμβούν τόσο σε παιδιά στα σχολεία όσο και σε μεγαλύτερες ηλικίες. Το Εθνικό Ίδρυμα Ψωρίασης των ΗΠΑ έχει δημιουργήσει έναν ιστότοπο όπου οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να αναζητήσουν περισσότερες πληροφορίες και συμβουλές για τη νόσο, αλλά και για το στάδιο των ερευνών.

Η ιαματική λουτροθεραπεία είναι ένα είδος φυσικοθεραπείας που περιλαμβάνει τη χρησιμοποίηση ιαματικών νερών. Πρόκειται για νερά τα οποία πηγάζουν μέσα από πετρώματα και βράχους που βγαίνουν από τα έγκατα της γης και περιέχουν διαλυμένα μεταλλικά συστατικά ή αέρια.

Η χρήση τους, τόσο για την υγιεινή και την καθαριότητα του σώματος όσο και για την ανακούφιση από την κούραση, είχε ξεκινήσει ήδη από τα αρχαία χρόνια, ενώ σήμερα προτείνεται για όλες τις ρευματικές παθήσεις και κυρίως εκείνες που προσβάλλουν τα γόνατα, τα ισχία και τη σπονδυλική στήλη.

Η ευεργετική επίδραση που έχουν οφείλεται σε ένα συνδυασμό διαφορετικών παραγόντων, όπως:

– Τα συστατικά και η κατάλληλη θερμοκρασία του νερού (33-35 βαθμοί Κελσίου)
– Η άσκηση του σώματος μέσα στο νερό, χάρη στην εξουδετέρωση της βαρύτητας εντός αυτού.
– Η δυνατότητα που προσφέρει μια λουτρόπολη για ανάπαυση, σωματική άσκηση, φυσικοθεραπεία και ψυχαγωγία.
– Η αλλαγή του φυσικού περιβάλλοντος και των συνθηκών της καθημερινής ζωής.

Οι ωφέλειες

Τα πλεονεκτήματα της ιαματικής λουτροθεραπείας μπορεί να είναι πολλά, όπως η μείωση του πόνου, η βελτίωση του μυοσκελετικού συστήματος που συμβάλλει στη καλύτερη αυτοεξυπηρέτηση του ατόμου, η βελτίωση της κυκλοφορίας του αίματος και της ψυχικής διάθεσης.

Μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα;

Η ιαματική λουτροθεραπεία δεν μπορεί να βλάψει μια ρευματική πάθηση, ωστόσο μπορεί να προκαλέσει έξαρση ολίγων ημερών. Είναι σημαντικό να τονιστεί όμως ότι αποτελεί μόνο ένα συμπληρωματικό μέσο θεραπείας και σε καμία περίπτωση δεν είναι το κύριο. Συνεπώς, πρέπει να γίνεται μετά από ιατρική συμβουλή.

Πότε δεν συνίσταται

Υπάρχουν ορισμένες περιπτώσεις στις οποίες δεν συνιστάται η ιαματική λουτροθεραπεία, όπως όταν:
– το άτομο έχει πυρετό
– η ρευματική πάθηση συνυπάρχει ή με προβλήματα όπως μια βλάβη της καρδιάς, σοβαρή αναιμία, αυξημένη αρτηριακή πίεση ή άλλη σοβαρή ανωμαλία
– η ρευματική πάθηση βρίσκεται σε οξύ στάδιο
– επιβάλλεται μια παρατεταμένη ανάπαυση
– η ρευματική πάθηση δεν ελέγχεται ικανοποιητικά με τα φάρμακα και τα γενικά μέτρα αντιμετώπισης της
– δεν είναι σε θέση ο ασθενής να αυτοεξυπηρετηθεί
– για τις γυναίκες είναι η περίοδος της έμμηνου ρύσης.

Υπάρχουν πολλοί μύθοι που αφορούν την αρτηριακή πίεση ως προς το πως αυξάνεται και πως μπορεί κανείς να τη διαχειριστεί, καθώς πρόκειται για ένα ζήτημα που επηρεάζει μεγάλο σύνολο του γενικότερου πληθυσμού. Η αναπαραγωγή των πληροφοριών αυτών είναι πολλές φορές λανθασμένη με αποτέλεσμα καμιά φορά να ισχύει το ίδιο και για τον τρόπο που πολλοί την αντιμετωπίζουν.

Η Δέσποινα Καραγιάννη, παθολόγος-διαβητολόγος και διδάκτωρ Ιατρικής του ΔΠΘ, εξηγεί ορισμένους από αυτούς:

Η πίεση οφείλεται στο στρες

Το στρες μπορεί να ανεβάσει την πίεση, όμως δεν έχει αποδειχθεί ότι η μόνιμη αυξημένη πίεση έχει σαν αιτία το στρες. Το κάπνισμα, το αλκοόλ, το πολύ φαγητό, η καθιστική ζωή, η κληρονομική προδιάθεση και η ηλικία που συνοδεύουν την ζωή με στρες, είναι πιο σημαντικές αιτίες.

Μπορείς να καταλάβεις πότε σου ανεβαίνει η πίεση

Όχι απαραίτητα. Μπορείς να έχεις υψηλή αρτηριακή πίεση για χρόνια, χωρίς να το γνωρίζεις. Στην πραγματικότητα 1 στους 5 υπερτασικούς δεν γνωρίζει ότι έχει υψηλή αρτηριακή πίεση. Ακόμα και αν νιώθεις περίφημα, η υψηλή πίεση μπορεί να βλάψει την καρδιά σου. Να ελέγχεις τακτικά την πίεσή σου και να μην εμπιστεύεσαι το τι αισθάνεσαι.

H μεγάλη πίεση παίζει σημαντικότερο ρόλο

Ρόλο παίζει τόσο η μικρή όσο και η μεγάλη πίεση. Τα υψηλότερα όρια και για τις δύο είναι 140-90 αντίστοιχα. Εάν έχεις παραπάνω, έχεις υπέρταση και κάτι πρέπει να κάνεις. Ρώτα τον γιατρό σου.

Τα φάρμακα είναι απαραίτητα αν έχω υπέρταση

Η υπέρταση, ιδιαίτερα αν την διαγνώσεις νωρίς, μπορεί να βελτιωθεί. Τα φάρμακα σίγουρα θα έχουν αποτέλεσμα, όμως η αλλαγή του τρόπου ζωής μπορεί στα αρχικά στάδια να θεραπεύσει την υπέρταση. Η άσκηση και η σωστή διατροφή είναι τα πρώτα όπλα κατά της πίεσης. Αν με αυτά δεν έχεις αποτέλεσμα, θα πρέπει να πάρεις φαρμακευτική αγωγή.

Αν δεν βάζω αλάτι στο φαΐ, αρκεί

Δεν χρειάζεται το φαγητό να είναι αλμυρό για να περιέχει πολύ αλάτι. Υπάρχουν πολλά φαγητά που έχουν πολύ αλάτι, χωρίς να έχεις βάλει επιπλέον εσύ. Τα τυποποιημένα τρόφιμα, τα ψωμιά, οι φρυγανιές, οι πίτσες και οι σούπες μπορεί να έχουν πολύ αλάτι. Θα πρέπει να διαβάζεις πάντα τις ταμπέλες για την περιεκτικότητα σε νάτριο. Θα εκπλαγείς από το πόσο αλάτι περιέχουν τα τρόφιμα. Θυμήσου ότι δεν θα πρέπει να τρως περισσότερο από 1500 mg την ημέρα.

Πηγή: Διαβητολογικό-Παθολογικό Ιατρείο

Η ινομυαλγία είναι ένας τύπος ρευματοπάθειας που επηρεάζει τους μύες και τους συνδέσμους –πλην των αρθρώσεων– προκαλώντας πόνο και κούραση. Πρόκειται για ένα σύνδρομο που μπορεί να διαρκέσει μήνες ή και χρόνια, ενώ μερικές φορές είναι τόσο έντονο ώστε να διαταράξει την καθημερινότητα του ατόμου.

Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της κατάστασης είναι ότι δεν υπάρχουν εξωτερικά σημάδια που υποδεικνύουν την ύπαρξη προβλήματος, γι’ αυτό τα άτομα με ινομυαλγία συχνά μπορεί να φαίνονται καλά στην υγεία τους, αλλά να μην αισθάνονται το ίδιο.

Ένα άλλο χαρακτηριστικό είναι ότι οι ασθενείς αυτοί νιώθουν ευαισθησία σε συγκεκριμένες περιοχές του σώματος, όπου προκαλείται πόνος με την παραμικρή δραστηριότητα ή πίεση. Αυτό βοηθάει τον γιατρό να κάνει τη διάγνωση. Συνήθως τα σημεία αυτά είναι ο λαιμός, η πλάτη, οι ώμοι, οι γοφοί, τα χέρια και τα πόδια.

Συμπτώματα της ινομυαλγίας

Ο διάχυτος πόνος αποτελεί το κύριο σύμπτωμα, ωστόσο πολλοί αισθάνονται παράλληλα κόπωση, υπερευαισθησία στο άγγιγμα, στο φως και στον ήχο, διαταραχές ύπνου και μνήμης.

Ο πόνος της ινομυαλγίας περιγράφεται ως συνεχής και βαθύς από τους μύες. Παρατηρείται σε όλο το σώμα, αριστερά και δεξιά, πάνω και κάτω από τη μέση ή και στα προαναφερθέντα «σημεία ευαισθησίας», ενώ είναι πιο έντονος μαζί με τη δυσκαμψία το πρωί μετά την έγερση. Μπορεί να υπάρχουν και νευρολογικά συμπτώματα όπως τσιμπήματα, μουδιάσματα και «βελονιάσματα» που επιδεινώνουν το αίσθημα της δυσφορίας.

Η κόπωση, από την άλλη, είναι πολύ πιο έντονη από εκείνη μιας κουραστικής μέρας ή μετά από μια νύχτα χωρίς ύπνο. Βιώνεται ως μια εξουθένωση που μπορεί να επηρεάζει τις καθημερινές δραστηριότητες.

Όσον αφορά τις διαταραχές ύπνου, αυτό που συμβαίνει ότι ο ύπνος δεν είναι βαθύς ούτε αναζωογονητικός και τα άτομα διαμαρτύρονται ότι δεν ξεκουράζονται και δεν μπορούν να κοιμηθούν αρκετά. Ο ύπνος τους διακόπτεται συνεχώς από ήχους και «σκέψεις» περιορίζοντας σημαντικά τη διάρκειά του.

Λιγότερο συχνά συμπτώματα είναι:

– Κνησμός, κακή κυκλοφορία ή πρήξιμο των χεριών και των ποδιών.
– Πονοκέφαλος και αίσθημα θλίψης ή λύπης.
– Αφηρημάδα και κακή συγκέντρωση.
– Ανάγκη για ούρηση ή αίσθημα επιτακτικής ανάγκης για ούρηση.
– Ευερέθιστο έντερο.

Σημειωτέον ότι αυτά τα συμπτώματα μπορούν να έχουν άλλες αιτίες, τα οποία ο γιατρός μπορεί να καθορίσει το κατά πόσο χρειάζονται περαιτέρω εξετάσεις ή συνεκτιμήσεις.

Η σοβαρότητα των συμπτωμάτων στην ινομυαλγία μπορεί να διαφοροποιείται σημαντικά. Υπάρχει ένα φάσμα, από σημαντική διαταραχή της καθημερινής ζωής έως σχεδόν φυσιολογική καθημερινή ζωή και αυτό προκαλεί προβλήματα στη διάγνωση της κατάστασης.

Πώς προκαλείται

Τα αίτια που προκαλούν την ινομυαλγία είναι άγνωστα, ωστόσο είναι πιθανόν να ευθύνονται πολλοί παράγοντες. Μπορεί να οφείλεται σε ένα τραύμα ή συναισθηματικό στρες ή ακόμα και σε μια νόσο. Αρκετοί ερευνητές πιθανολογούν γονιδιακή αιτία λόγω της ανεύρεσης ατόμων με ινομυαλγία σε μια οικογένεια. Πρόσφατα ερευνητικά δεδομένα όμως ενοχοποιούν τη διαταραχή του βαθύ ύπνου, που μπορεί να προκληθεί από διάφορους παράγοντες.

Αντιμετώπιση

Η ινομυαλγία δεν μπορεί να θεραπευτεί αλλά με τη βοήθεια του γιατρού και της οικογένειας μπορεί σε μεγάλο βαθμό να βελτιωθεί. Μπορεί να κατασταλάξει από μόνη της, αλλά συνήθως μόνο μετά από μήνες ή χρόνια.

Το βασικό ζητούμενο είναι το άτομο να κατανοήσει ότι θα πρέπει να αλλάξει και να διαμορφώσει τον τρόπο ζωής του.

Οι παραδοσιακές θεραπείες (αντιφλεγμονώδη, κλπ) συνήθως δεν είναι πολύ αποτελεσματικές. Οι ασθενείς συχνά έχουν πάρει μεγάλη ποικιλία τέτοιων φαρμάκων χωρίς να έχουν ουσιαστικά αποτελέσματα. Εναλλακτικές θεραπείες, τεχνικές χαλάρωσης, διατροφή και κυρίως η άσκηση παίζουν σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση. Σημαντική τέλος είναι και η λήψη βοήθειας για τη διαταραχή ύπνου.

Γράφει ο Παναγιώτης Καραβίτης, ειδικός γαστρεντερολόγος

Το πάγκρεας είναι ένα όργανο της κοιλιάς. Είναι υπεύθυνο για την παραγωγή συγκεκριμένων υγρών που χρησιμεύουν για την πέψη και συγκεκριμένων ορμονών (συμπεριλαμβανομένης της ινσουλίνης, η οποία είναι υπεύθυνη για τη ρύθμιση του σακχάρου του αίματος).

Η χρόνια παγκρεατίτιδα (ΧΠ) προκαλείται όταν το πάγκρεας καταστρέφεται από μακροχρόνια φλεγμονή. Η φλεγμονή επηρεάζει την ικανότητα του παγκρέατος να λειτουργεί φυσιολογικά. Οι ασθενείς με χρόνια παγκρεατίτιδα (ΧΠ) χρειάζονται συνεχή ιατρική φροντίδα, ώστε να ελαχιστοποιηθούν τα συμπτώματα, να καθυστερήσει η εξέλιξη της βλάβης του παγκρέατος και να αντιμετωπισθούν όποιες επιπλοκές προκύψουν. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η θεραπεία ελέγχει το πρόβλημα, αλλά δεν το θεραπεύει.

Τα αίτια της χρόνιας παγκρεατίτιδας

Μερικά από τα πιο συνήθη αίτια της ΧΠ είναι:

– Κατάχρηση αλκοόλ (το πιο σύνηθες)
– Κληρονομική παγκρεατίτιδα
– Απόφραξη του παγκρεατικού πόρου (π.χ. από τραύμα, λίθους, όγκους)
– Άλλες νόσοι, όπως ο ερυθηματώδης λύκος
– Κυστική ίνωση ή μεταλλάξεις του γονιδίου της κυστικής ίνωσης

Παγκρεατικά συμπτώματα

Το πιο σύνηθες σύμπτωμα της ΧΠ είναι μακροχρόνιος πόνος στο κέντρο της κοιλιάς. Μπορεί, επίσης, να υπάρξουν επεισόδια πόνου όταν το πάγκρεας ξαφνικά φλεγμαίνει και ο πόνος επιδεινώνεται (το φαινόμενο αυτό καλείται οξεία παγκρεατίτιδα).

Οι ασθενείς με ΧΠ δυσκολεύονται να πέψουν τα λιπαρά της τροφής. Αυτό οδηγεί σε απώλεια βάρους και, σε μερικές περιπτώσεις, σε διάρροια. Σε σοβαρές περιπτώσεις, το πάγκρεας χάνει την ικανότητά του να παράγει αρκετή ινσουλίνη, οπότε παρουσιάζεται σακχαρώδης διαβήτης.

Κοιλιακός πόνος
Συνήθως εντοπίζεται στο άνω τμήμα της κοιλιάς, συχνά αντανακλά προς τη ράχη, και μπορεί να ανακουφίζεται στην όρθια θέση ή με την κάμψη του κορμού προς τα εμπρός. Μπορεί να συνοδεύεται από ναυτία και εμετούς. Ο πόνος συχνά επιδεινώνεται 15-30 λεπτά μετά το γεύμα. Παρ` όλα αυτά, περίπου 20% των ασθενών με ΧΠ δεν έχουν καθόλου πόνο.

Πτωχή λειτουργία του παγκρέατος
Το πάγκρεας φυσιολογικά βοηθά στην πέψη των τροφών και στον έλεγχο των επιπέδων σακχάρου του αίματος. Σε άτομα με ΧΠ, το πάγκρεας μπορεί να μην λειτουργεί φυσιολογικά, με αποτέλεσμα δυσκολίες στην επεξεργασία του λίπους της διατροφής. Αυτό μπορεί να προκαλέσει ασχημάτιστα, λιπαρά και δύσοσμα κόπρανα, τα οποία κολλούν στην τουαλέτα και είναι δύσκολο να ξεπλυθούν. Έτσι, μπορεί να προκληθούν ελλείψεις θρεπτικών συστατικών και βιταμινών, καθώς και απώλεια βάρους.

Τα συμπτώματα αυτά δεν παρουσιάζονται μέχρι το πάγκρεας να χάσει περίπου το 90% της λειτουργικής του ικανότητας.

Επιπλοκές

Η ΧΠ μπορεί να προκαλέσει ποικίλες επιπλοκές, μεταξύ των οποίων:

– Απόφραξη των πόρων που παροχετεύουν το πάγκρεας και τη χοληδόχο κύστη. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε εμφάνιση ίκτερου («κιτρίνισμα» του δέρματος) και επεισόδια επιδείνωσης της παγκρεατίτιδας.
– Απόφραξη του ανώτερου τμήματος του εντέρου
– Αυξημένος κίνδυνο για εμφάνιση παγκρεατικού καρκίνου

Θεραπεία

Η θεραπεία της ΧΠ μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση του πόνου, την βελτίωση της παγκρεατικής λειτουργίας και την αντιμετώπιση των επιπλοκών.

Αντιμετώπιση πόνου

Διάφορα μέτρα μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση από τον πόνο της ΧΠ. Απλά μέτρα μπορεί να είναι επαρκή στην αρχή της πορείας της νόσου, ενώ μετά από αρκετά χρόνια μπορεί να χρειάζονται πιο εκτεταμένα μέτρα.

Αποφυγή αλκοόλ

Πρόκειται για τη μοναδική πιο σημαντική θεραπεία σε ασθενείς των οποίων η ΧΠ οφείλεται σε κατάχρηση αλκοόλ. Η αποφυγή του αλκοόλ μπορεί να βελτιώσει τον πόνο, να μειώσει τον κίνδυνο πρόκλησης οξείας παγκρεατίτιδας, καθώς και τον κίνδυνο θανάτου.

Γεύματα με χαμηλά λιπαρά

Ο πόνος της ΧΠ μπορεί να ελαττωθεί λαμβάνοντας μικρά γεύματα, με χαμηλά λιπαρά, και πίνοντας αρκετά υγρά. Η νηστεία (αποχή από το φαγητό) για αρκετές ημέρες μπορεί να ανακουφίσει από τον πόνο της ΧΠ. Αυτό, συνήθως, γίνεται στο νοσοκομείο όπου είναι δυνατή η χορήγηση θρεπτικών συστατικών ενδοφλεβίως.

Παυσίπονα φάρμακα

Στην αρχή της πορείας της νόσου συνήθως επαρκούν μη συνταγογραφούμενα φάρμακα για την ανακούφιση του πόνου. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται η παρακεταμόλη και τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ), όπως η ιμπουπροφαίνη.

Συμπληρώματα παγκρεατικών ενζύμων

Συνιστώνται συχνά για την ανακούφιση του πόνου της ΧΠ. Αυτά τα ένζυμα αντικαθιστούν εκείνα που φυσιολογικά παράγονται από το πάγκρεας, αφήνοντάς το  να «ξεκουραστεί». Παρ` όλα αυτά, τα ένζυμα δεν ανακουφίζουν τον πόνο σε όλους τους ασθενείς.

Ναρκωτικά παυσίπονα φάρμακα

Πρόκειται για ισχυρά παυσίπονα, για τα οποία απαιτείται ιατρική συνταγή. Αυτά συνιστώνται συνήθως όταν τα παγκρεατικά ένζυμα δεν ανακουφίζουν τον πόνο. Ένα σημαντικό πρόβλημα με αυτά τα φάρμακα είναι η πρόκληση εθισμού σε μερικά άτομα, έτσι ώστε να τα ζητούν ακόμη και όταν δεν έχουν πόνο. Γι `αυτό και οι περισσότεροι γιατροί τα χρησιμοποιούν με φειδώ.

Αποκλεισμός νεύρων

Γίνεται με έγχυση φαρμάκων στα νεύρα που μεταφέρουν τον πόνο από το πάγκρεας. Ο αποκλεισμός νεύρων ανακουφίζει από τον πόνο περίπου το 50% των ασθενών που υποβάλλονται σε αυτή τη θεραπεία. Σε πολλούς απαιτείται επιπλέον θεραπεία 2-6 μήνες μετά την πρώτη. Η μέθοδος αυτή έχει ορισμένους κινδύνους που θα πρέπει να συζητηθούν με τον κλινικό ιατρό. Για τον λόγο αυτό, οι αποκλεισμοί νεύρων συνήθως γίνονται σε ασθενείς με σοβαρό παγκρεατικό πόνο, ο οποίος δεν απαντά σε άλλους τύπους θεραπείας.

Θεραπείες που αυξάνουν το εύρος των παγκρεατικών πόρων

Η ΧΠ μπορεί να προκαλέσει πόνο αν υπάρχει στένωση στους παγκρεατικούς πόρους και στον μυ που κλείνει τον κοινό πόρο που μοιράζονται το πάγκρεας και η χοληδόχος κύστη (μέσω του οποίου εκβάλλουν στο δωδεκαδάκτυλο). Αυτή η στένωση μπορεί να μπλοκάρει την έξοδο των εκκρίσεων του παγκρέατος, οπότε η επιστροφή των παγκρεατικών υγρών στους παγκρεατικούς πόρους οδηγεί σε πόνο και φλεγμονή του παγκρέατος. Ένας τρόπος να θεραπευτεί αυτή η ανωμαλία είναι η τοποθέτηση ενός μικρού πλαστικού σωλήνα (stent) στη στενωμένη περιοχή, ώστε αυτή να διασταλεί και να μένει ανοιχτή. Τα stents μπορούν να ανακουφίσουν τον πόνο σε ασθενείς με στενώσεις του παγκρεατικού πόρου ή λίθους ενσφηνωμένους σε αυτόν. Παρ’ όλα αυτά, η τοποθέτηση stents έχει κινδύνους,  έτσι ώστε να είναι χρήσιμη μόνο σε ένα μικρό ποσοστό ασθενών με ΧΠ.

Παγκρεατική λιθοτριψία

Πρόκειται για μια μέθοδο κατά την οποία χρησιμοποιούνται κρουστικά κύματα για να διαλύσουν λίθους ενσφηνωμένους στον παγκρεατικό πόρο. Αυτό βοηθά στη βελτίωση της ροής των πεπτικών υγρών του παγκρέατος.

Διαβάστε το πλήρες άρθρο στο pkaravitis.com.

Οι ρευματικές παθήσεις είναι πολύ συχνό σύνολο ασθενειών που αποτελούν ένα μεγάλο κοινωνικό πρόβλημα.

Πρόκειται για μη τραυματικές παθήσεις του μυοσκελετικού συστήματος αλλά και παθήσεις του συνδετικού ιστού. Επηρεάζουν δηλαδή τις αρθρώσεις, τους μυς, τα οστά, τους τένοντες, τη σπονδυλική στήλη, τους συνδέσμους και τους ορογόνους θύλακες.

Το μυοσκελετικό σύστημα περικλείει, στηρίζει και προστατεύει τα ζωτικά όργανα και συστήματα του ανθρώπινου οργανισμού, όπως ο εγκέφαλος, οι νεφροί και η καρδιά, εξασφαλίζοντάς τους ταυτόχρονα τη δυνατότητα της κίνησης.

Ορισμένες όμως ρευματικές παθήσεις, όπως για παράδειγμα οι αυτοάνοσες, δεν περιορίζονται μόνο στο μυοσκελετικό σύστημα, αλλά προσβάλλουν και διάφορα άλλα όργανα ή συστήματα του ανθρώπινου οργανισμού, όπως το δέρμα, το ήπαρ, κ.λπ.

Είδη ρευματικών παθήσεων

Οι παθήσεις αυτές διακρίνονται σε οξείες, χρόνιες και υποτροπιάζουσες.

Οι οξείες ρευματικές παθήσεις είναι εκείνες που υποχωρούν με τη θεραπεία μέσα σε λίγες ημέρες ή εβδομάδες. Τέτοιες είναι για παράδειγμα ορισμένες παθήσεις εξωαρθρικού ρευματισμού, όπως η ουρική αρθρίτιδα, οι τενοντοελυτρίτιδες, οι ορογονοθυλακίτιδες, το σύνδρομο του καρπιαίου σωλήνα κ.λπ.

Χρόνιες ρευματικές παθήσεις είναι εκείνες που διαρκούν χρόνια ή δια βίου. Οι περισσότερες ρευματικές παθήσεις είναι χρόνιες, όπως για παράδειγμα η οστεοαρθρίτιδα, η οστεοπόρωση, οι αυτοάνοσες ρευματικές παθήσεις κ.ά.

Υποτροπιάζουσες ρευματικές παθήσεις είναι εκείνες που διαρκούν ένα χρονικό διάστημα, το οποίο μπορεί να κυμαίνεται από ημέρες μέχρι εβδομάδες ή μήνες, και υποχωρούν για να επανεμφανιστούν μετά από εβδομάδες, μήνες ή ακόμη και χρόνια. Τέτοιες παθήσεις είναι μεταξύ άλλων οι κρυσταλλογενείς αρθρίτιδες, η νόσος Αδαμαντιάδη-Behcet κ.ά.

Θεραπεία

Σήμερα είναι εφικτή η αποτελεσματική θεραπευτική αντιμετώπιση των ρευματικών παθήσεων με την προϋπόθεση όμως της έγκαιρης διάγνωσης και της πρώιμης θεραπευτικής παρέμβασης.

Σε γενικές γραμμές η θεραπευτική αντιμετώπιση, ανάλογα με την ρευματική πάθηση και το στάδιο στο οποίο βρίσκεται κατά τη χρονική στιγμή της διάγνωσης, περιλαμβάνει φαρμακευτική θεραπεία, φυσικοθεραπεία και χειρουργική θεραπεία.

Ο σχεδιασμός και η εφαρμογή του θεραπευτικού προγράμματος, αλλά και οι διάφοροι θεραπευτικοί χειρισμοί και τροποποιήσεις του κατά τη διάρκεια της εφαρμογής του, ποικίλλουν όχι μόνο από πάθηση σε πάθηση, αλλά και από στάδιο σε στάδιο της ίδιας πάθησης.

Οι ρευματικές παθήσεις στην Ελλάδα

Σύμφωνα με πρόσφατα ερευνητικά δεδομένα του Ελληνικού Ιδρύματος Ρευματολογίας (ΕΙΡΕ) υπολογίζεται ότι 2.500.000 Έλληνες εμφανίζουν κάποια ρευματική πάθηση.

Διαπιστώθηκε επίσης ότι σε σύγκριση με όλες τις άλλες ομάδες παθήσεων, τόσο στο σύνολο του γενικού πληθυσμού όσο και στον εργαζόμενο πληθυσμό ηλικίας 19-65 ετών, οι ρευματικές παθήσεις είναι το πιο συχνό αίτιο και ευθύνονται για το 40% των χρόνιων προβλημάτων υγείας, το 50% της μακροχρόνιας λειτουργικής ανικανότητας (αναπηρικές συντάξεις), το 25-30% των απουσιών από την εργασία και το 20% της χρήσης υπηρεσιών υγείας (ιατρικές επισκέψεις, χρήση φαρμάκων).

Τα στοιχεία επίσης αναφέρουν ότι οι Έλληνες ασθενείς με ρευματικές παθήσεις στην πλειονότητά τους δεν είναι χρήστες των σύγχρονων θεραπευτικών δυνατοτήτων που προσφέρει η Ρευματολογία, ενώ το 87% των Ελλήνων δεν γνωρίζει τι είναι οι ρευματικές παθήσεις.

Photo credit: Chiara Cremaschi / Foter / CC BY-ND

Η αναιμία ως οντότητα δεν αποτελεί μια συγκεκριμένη νόσο καθώς είναι αποτέλεσμα ποικίλων ασθενειών. Πρόκειται για μια παθολογική κατάσταση στην οποία η συνολική μάζα των ερυθρών αιμοσφαιρίων είναι μικρότερη από την φυσιολογική, με αποτέλεσμα να υπάρχει μειωμένη ποσότητα αιμοσφαιρίνης στο αίμα.

Η αιμοσφαιρίνη είναι μια πρωτεΐνη που περιέχεται στα ερυθρά αιμοσφαίρια, της οποίας αρμοδιότητα είναι η μεταφορά οξυγόνου από τους πνεύμονες στα όργανα του σώματος και στους ιστούς. Η πρωτεΐνη αυτή στη συνέχεια προσλαμβάνει το διοξείδιο του άνθρακα και το μεταφέρει στους πνεύμονες, έτσι ώστε να αποβληθεί από τον οργανισμό με την εκπνοή.

Η αιμοσφαιρίνη χρειάζεται για τη σύνθεσή της τον σίδηρο, ένα πολύτιμο μέταλλο για τον οργανισμό που συμβάλλει στη μεταφορά του οξυγόνου στους ιστούς του σώματος αλλά και στην παραγωγή ενέργειας.

Η έλλειψη του σιδήρου στον οργανισμό, που μπορεί να συμβεί λόγω διατροφής, εγκυμοσύνης ή απώλειας αίματος, έχει ως αποτέλεσμα την εμφάνιση μιας από τις μορφές της αναιμίας, τη σιδηροπενική αναιμία.

Τα γενικότερα αίτια πάντως της αναιμίας ποικίλλουν και γι’ αυτό ταξινομούνται ανάλογα με το μηχανισμό που την προκαλεί. Σε αυτούς συμπεριλαμβάνονται η μειωμένη παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων, η αύξηση του ρυθμού καταστροφής τους ή και η απώλεια αίματος (π.χ. σε χειρουργείο, τραυματισμούς, κλπ.).

Τα συμπτώματα

Η αναιμία εκδηλώνεται με συμπτώματα που συναντώνται σε πολλές άλλες ασθένειες, γι’ αυτό και είναι σημαντικό να γίνονται οι απαραίτητες ιατρικές εξετάσεις.

Στα συμπτώματα περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων η αδυναμία, ο πονοκέφαλος, η δύσπνοια ή η ταχύπνοια, το ευκολότερο λαχάνιασμα με μικρή προσπάθεια, η υπόταση, τα νύχια που είναι λεπτά καθώς και οι ξηρές τρίχες που σπάνε εύκολα, η λεία γλώσσα με πληγές, η «χλομάδα» στο πρόσωπο, ο ίκτερος  που συμβαίνει στην αιμολυτική αναιμία, η διάρροια, καθώς και νευρολογικά προβλήματα όπως μούδιασμα, δυσκολία στη βάδιση ή και άλλα τα οποία οφείλονται σε έλλειψη βιταμίνης Β12 και φολικού οξέoς.

Οι επιπλοκές

Η αναιμία ως παθολογική κατάσταση μπορεί να οδηγήσει σε ορισμένες σοβαρές επιπλοκές για την υγεία, μεταξύ των οποίων η συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια, η υποξία (κατά την οποία το σώμα ή μέρος αυτού στερείται επαρκούς οξυγόνωσης), η ευπάθεια σε ασθένειες και λοιμώξεις, καθώς και νευρολογικές διαταραχές.

Η θεραπεία

Στις ενδεδειγμένες θεραπευτικές μεθόδους της αναιμίας περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων η από του στόματος θεραπεία με την χορήγηση σιδήρου και φυλλικού οξέος, η παρεντερική θεραπεία με χορήγηση σιδήρου, η μετάγγιση αίματος ή αιμοπεταλίων, η χορήγηση υγρών και η ανάπαυση. Ο ειδικός επιλέγει ανάλογα την κατάσταση του ασθενούς.

Πρόληψη

Η πρόληψη της νόσου μπορεί να επιτευχθεί με τακτικές γενικές ιατρικές εξετάσεις που θα οδηγήσουν στην έγκαιρη ανίχνευση της αναιμίας και τη θεραπεία της.

Η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε σίδηρο, όπως το συκώτι, τα θαλασσινά, οι ξηροί καρποί, τα φασόλια και το σπανάκι μπορούν να προλάβουν την έλλειψη σιδήρου. Επίσης, η λήψη βιταμίνης C μέσω της κατανάλωσης τροφών, όπως τα πορτοκάλια, έχει ως αποτέλεσμα την καλύτερη απορρόφηση του σιδήρου.

Τέλος, συνίσταται να αποφεύγεται η υπερκατανάλωση τροφών που μπορεί να εμποδίσουν την απορρόφηση του σιδήρου, όπως το γάλα, ο κρόκος του αυγού, η σόγια, το τσάι και ο καφές.