Blog

Γράφει η Ντόρα Σιμοπούλου – Ντόβα, ρευματολόγος και διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Η κορτιζόνη (ή για την ακρίβεια η υδροκορτιζόνη ή κορτιζόλη) είναι μια ορμόνη, ανήκει στα στεροειδή, και παράγεται φυσιολογικά στο φλοιό των επινεφριδίων. Είναι απαραίτητη για τη ζωή. Ο ρόλος της είναι εξαιρετικά σημαντικός στη ρύθμιση του μεταβολισμού και στην αντιμετώπιση φλεγμονών και στρεσογόνων ερεθισμάτων – αντιφλεγμονώδης, ανοσοκατασταλτικός και αναλγητικός. Οι εντυπωσιακές της ιδιότητες οδήγησαν στη σύνθεσή της στο εργαστήριο, στην κυκλοφορία της σε πολλές μορφές (ενέσιμη – ενδοφλέβια, ενδαρθρική, ενδομυϊκή κ.α. – δισκία, κολλύρια, αλοιφές, εισπνεόμενα κ.α.) και στη χρήση της στην ιατρική. Είναι ισχυρό φάρμακο που χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση πολλών ασθενειών. Ωστόσο έχει κατηγορηθεί για πολλές παρενέργειες. Ας δούμε όμως τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος…

Η κορτιζόνη καταπολεμά τη φλεγμονή και καταστέλλει αντιδράσεις του ανοσοποιητικού συστήματος. Η χρήση της σε αλλεργικό σοκ έχει σώσει τη ζωή πολλών ασθενών. Η δράση της σε δυνητικά απειλητικές εκδηλώσεις ανοσολογικών νοσημάτων όπως οι αγγειίτιδες ή η νεφρίτιδα του λύκου, σε συνδυασμό με άλλα φάρμακα, έχει αλλάξει σημαντικά την πρόγνωση αυτών των ασθενειών. Η αντιφλεγμονώδης δράση της κορτιζόνης χρησιμοποιείται και για τον αρχικό έλεγχο της αρθρίτιδας με εντυπωσιακά αποτελέσματα.

Επίσης, η καταστολή του ανοσοποιητικού χρησιμοποιείται ευρέως στις μεταμοσχεύσεις οργάνων. Καθώς φλεγμονή μπορεί να εκδηλωθεί σε κάθε σύστημα του οργανισμού αντιλαμβάνεται κανείς το εύρος του πεδίου χρήσης της: δέρμα (δερματίτιδες – έκζεμα), οφθαλμοί (αλλεργία, ραγοειδίτιδα, σκληρίτιδα), αναπνευστικό (άσθμα), γαστρεντερικό (νόσος Crohn, ελκώδης κολίτιδα), αγγεία – αγγειίτιδες, μυοσκελετικό (ρευματοειδής αρθρίτιδα, ουρική αρθρίτιδα), αυτοάνοσα συστηματικά νοσήματα (ΣΕΛ, μυοσίτιδες), αλλεργίες, κ.α. Ωστόσο πρέπει να γίνει σαφές ότι η κορτιζόνη μπορεί να μην αντιμετωπίζει την αιτία της φλεγμονής και θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν και άλλα φάρμακα.

Η χρήση της κορτιζόνης για μικρό χρονικό διάστημα και σε χαμηλή δόση είναι γενικώς ασφαλής. Η χορήγηση μεγάλων δόσεων ή για παρατεταμένο χρονικό διάστημα συνοδεύεται από παρενέργειες. Ο ιατρός είναι σε θέση να προβλέψει ορισμένες από αυτές και να τις αντιμετωπίσει. Δυνητικές παρενέργειες είναι: οστεοπόρωση, λέπτυνση και αύξηση της ευθραυστότητας του δέρματος, επιβράδυνση επούλωσης τραυμάτων, κλινική εκδήλωση λανθάνοντος σακχαρώδους διαβήτη, κατακράτηση νατρίου και υγρών, αύξηση βάρους, διαταραχές της περιόδου, καταρράκτης, οστεονέκρωση, μυοπάθεια από στεροειδή, ψυχωσικές εκδηλώσεις, ανάπτυξη συνδρόμου του Cushing ή δευτεροπαθής φλοιοεπινεφριδική ανταπόκριση κυρίως σε περίοδο stress, ευπάθεια σε λοιμώξεις, γαστρικό έλκος.

Ορισμένες από τις παρενέργειες αυτές είναι παροδικές και εξαφανίζονται μετά τη διακοπή της κορτιζόνης, άλλες όμως είναι μόνιμες. Ο ιατρός είναι υπεύθυνος να σταθμίσει το κόστος–όφελος και να χορηγήσει την κορτιζόνη όταν χρειάζεται και για όσο διάστημα είναι αναγκαίο. Επίσης είναι υπεύθυνος να καθορίσει τον τρόπο διακοπής της κορτιζόνης, καθώς όταν αυτή λαμβάνεται για ορισμένο χρονικό διάστημα, σταματά η παραγωγή της κορτιζόνης από τον ίδιο τον οργανισμό, και συνεπώς αν γίνει απότομη διακοπή της εξωγενούς χορήγησης χωρίς κατάλληλη προετοιμασία του οργανισμού, υπάρχει ο κίνδυνος οξεία επινεφριδικής ανεπάρκειας. Ο ίδιος ο ασθενής που λαμβάνει κορτιζόνη θα πρέπει να περιορίσει τη λήψη αλατιού και ζάχαρης και να ακολουθεί υγιεινό πρόγραμμα διατροφής και άσκηση.

Πηγή: simopoulou.wordpress.com

Photo credit: Joaquin Villaverde Photography / Foter / CC BY-NC-SA

Γράφει ο Γιώργος Γκουδέλης, ορθοπαιδικός χειρουργός – διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών

Η κήλη του μεσοσπονδυλίου δίσκου αποτελεί τη συχνότερη αιτία εμφάνισης οσφυοϊσχιαλγίας στον άνθρωπο. Τα ποσοστά των ανθρώπων που πάσχουν από δισκοκήλη τα τελευταία χρόνια έχουν λάβει επιδημικές αναλογίες.

Η έλλειψη της σωματικής άσκησης, το αυξημένο σωματικό βάρος καθώς επίσης και η κληρονομικότητα αποτελούν αιτίες πρόκλησης του προβλήματος.

Ανατομία του μεσοσπονδυλίου δίσκου

Οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι βρίσκονται ανάμεσα στους σπονδύλους και αποτελούν ουσιαστικά το σύστημα απορρόφησης των κραδασμών της σπονδυλικής στήλης.

Ο μεσοσπονδύλιος δίσκος αποτελείται από δύο στοιχεία:

1) Τον πηκτοειδή πυρήνα ο οποίος έχει ζελατινώδη υφή λόγω της μεγάλης περιεκτικότητάς του σε νερό και βρίσκεται στο κέντρο του δίσκου. Προσφέρει τρείς κύριες λειτουργίες:

• Μεταφέρει τα φορτία που ασκούνται στο ανθρώπινο σώμα
• λειτουργεί ως άξονας πάνω στον οποίο επιτελούνται οι κινήσεις του κορμού
• λειτουργεί ως σύνδεσμος που ενώνει τους σπονδύλους μεταξύ τους.

2) Τον ινώδη δακτύλιο ο οποίος αποτελεί μια ισχυρή κατασκευή από πέταλα κολλαγόνου και είναι πολύ περισσότερο σκληρός και σταθερός σε σύγκριση με τον πηκτοειδή πυρήνα.

Η κύρια λειτουργία του είναι να συγκρατεί τον πηκτοειδή πυρήνα στη θέση του. Ο τελευταίος δέχεται εξαιρετικά μεγάλες πιέσεις από τη κίνηση της σπονδυλικής στήλης και το βάρος του σώματος και έχει την τάση να θέλει να ‘αποδράσει’ από τον σταθερό και προστατευτικό περιορισμό που του προσφέρει ο σκληρός ινώδης δακτύλιος.

Τι είναι η κήλη του μεσοσπονδυλίου δίσκου;

Κήλη του μεσοσπονδυλίου δίσκου (δισκοκήλη ή δισκοπάθεια) συμβαίνει όταν ο ινώδης δακτύλιος ραγίζει και ανοίγει, επιτρέποντας με τον τρόπο αυτό τον πηκτοειδή πυρήνα να εξέρθει προς τις ρίζα του νεύρου.

Η επαφή αυτή δημιουργεί συνθήκες φλεγμονής του νεύρου προκαλώντας οσφυαλγία (τοπικό άλγος στην οσφυϊκή χώρα ή και άλγος που αντανακλά στο κάτω άκρο του ασθενή ή αλλιώς ισχιαλγία.

Η επαφή της κήλης με το νεύρο δημιουργεί τοπική φλεγμονή με αποτέλεσμα την εμφάνιση πόνου στη περιοχή της οσφύος (οσφυαλγία), ή και αντανάκλαση του πόνου προς το σύστοιχο κάτω άκρο (ισχιαλγία).

Το ιστορικό του ασθενούς με κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου

Οι περισσότεροι ασθενείς συνδέουν τον πόνο της μέσης τους ή του κάτω άκρου τους με ένα τραυματικό γεγονός. Η λήψη ενός λεπτομερούς ιστορικού θα αναδείξει ότι οι ασθενείς αυτοί είχαν προβλήματα με τη μέση τους μήνες ή και χρόνια πριν.

Πολλοί άνθρωποι δεν λαμβάνουν υπόψη τους τις καθημερινές βαριές ίσως δραστηριότητες όπως π.χ. οι νοικοκυρές σηκώνουν γλάστρες, λεκάνες γεμάτες με βρεγμένα ρούχα, το τίναγμα των χαλιών και των κουβερτών, γεγονότα το οποία ασκούν μέγιστες πιέσεις στη σπονδυλική στήλη και ειδικά στον μεσοσπονδύλιο δίσκο.

Αν ρωτηθούν οι ασθενείς αυτοί για το αν έκαναν κάποια βαριά δραστηριότητα ή αν σήκωσαν ένα βάρος θα απαντήσουν αρνητικά μη λαμβάνοντας υπόψη τους τη καθημερινή δραστηριότητα ρουτίνας εκεί δηλαδή που βρίσκεται συνήθως η αιτία του προβλήματος.

Η κήλη του μεσοσπονδυλίου δίσκου δημιουργείται κυρίως είτε από απότομη άρση βάρους, ή από λανθασμένη άρση βάρους ή τέλος από μια συνηθισμένη λάθος στάση κατά τη διάρκεια της εργασίας ή ακόμα και της ανάπαυσης του ατόμου.

Ο πόνος συνήθως εντοπίζεται στην οσφυϊκή χώρα και μπορεί να επεκταθεί στους γλουτούς, και στο κάτω άκρο ως τα δάκτυλα του ποδιού του ασθενούς ανάλογα με τη ρίζα την οποία έχει υποστεί βλάβη.

Παράγοντες κινδύνου

Καθώς το άτομο μεγαλώνει σε ηλικία το ίδιο παθαίνουν και οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι . Η αφυδάτωση που επέρχεται στον πυρήνα με το πέρας του χρόνου έχει ως συνέπεια την εκφύλιση του δίσκου ό οποίος είναι πιο επιρρεπής στο να υποστεί ρήξη και να προκληθεί έτσι κήλη.

Η λανθασμένη άρση βάρους αποτελεί μια από τις συχνότερες αιτίες πρόκλησης κήλης του μεσοσπονδύλιου δίσκου. Η χρήση της μέσης για να επιτευχθεί το σήκωμα των βαρών και όχι των κάτω άκρων δημιουργεί συνθήκες ανάπτυξης εξαιρετικά μεγάλων πιέσεων στον δίσκο τέτοιες που εν τέλει προκαλούν κήλη.

Επίσης το σήκωμα των βαρών, ακόμα και ελαφρών, τα οποία βρίσκονται σε αρκετή απόσταση από το σώμα δημιουργεί προϋποθέσεις κήλης.

Το αυξημένο σωματικό βάρος (παχυσαρκία), αποτελεί έναν σημαντικό παράγοντα διότι η σπονδυλική στήλη εξαναγκάζεται να σηκώνει βάρος πολλές φορές που ξεπερνά τις μηχανικές αντοχές του μεσοσπονδύλιου δίσκου.

Η μειωμένη σωματική δραστηριότητα και η έλλειψη σωματικής άσκησης δημιουργούν ένα μυϊκό σύστημα αδύναμο πέριξ την σπονδυλικής στήλης (κοιλιακοί και ραχιαίοι μύες). Το ζεύγος των μυϊκών ομάδων αυτών αποτελεί ουσιαστικά την φυσική ζώνη προστασίας της σπονδυλικής στήλης.

Η καθιστική θέση επιβαρύνει τη οσφυική μοίρα περισσότερο από κάθε άλλη στάση του σώματος. Πολλά επαγγέλματα ή συνήθειες επιβάλλουν πολλές ώρες καθιστικής θέσης με αποτέλεσμα τη σημαντική επιβάρυνση της μέσης.

Διαβάστε περισσότερα στη διεύθυνση goudelis.gr.

Η αναπνευστική ανεπάρκεια μια κατάσταση κατά την οποία, λόγω κάποιας διαταραχής στη λειτουργία των πνευμόνων, αυτοί δεν καταφέρνουν να προσλάβουν το απαιτούμενο οξυγόνο (υποξαιμία) ή να αποβάλλουν το απαιτούμενο διοξείδιο του άνθρακα (υπερκαπνία), με αποτέλεσμα να μην ικανοποιούνται οι ανάγκες των κυττάρων του σώματος.

Πρόκειται για μία διαταραχή η οποία μπορεί να επισυμβεί είτε οξέως, είτε χρονίως, ενώ τα αίτια της είναι ποικίλα και πολυσυστηματικά. Από τη μία μπορεί να οφείλεται σε μείωση της ολικής ποσότητας του αέρα που εισέρχεται στον οργανισμό, λόγω κάποιων παθήσεων που προσβάλλουν την κινητικότητα των πλευρών και των πνευμόνων, το νευρικό και το μυϊκό σύστημα. Από την άλλη όμως, μια διαταραχή που μπορεί να οδηγήσει σε αναπνευστική ανεπάρκεια είναι όταν εισέρχεται αρκετή ποσότητα αέρα, αλλά έχει μειωθεί η ικανότητα του πνεύμονα να ανταλλάσει επαρκώς το διοξείδιο του άνθρακα με το οξυγόνο, όπως παρατηρείται στις περιπτώσεις της χρόνιας βρογχίτιδας και του άσθματος.

Στα συμπτώματα της αναπνευστικής ανεπάρκειας περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων η δύσπνοια που μερικές φορές μπορεί να συνοδεύεται και από ταχύπνοια (γρήγορη αναπνοή), η σύγχυση, η ταχυκαρδία ή και άλλες αρρυθμίες, καθώς και η κυάνωση (μελάνιασμα) του δέρματος και των βλεννογόνων.

Οι επιπτώσεις της αναπνευστικής ανεπάρκειας είναι αρκετά σοβαρές για τον οργανισμό, γι’ αυτό και είναι απαραίτητη η πρόληψη της εμφάνισής της. Αυτή επιτυγχάνεται με τον έλεγχο των υποκείμενων νοσημάτων, περιορίζοντας τη βαρύτητά τους και την εμφάνιση επιπλοκών. Η διακοπή του καπνίσματος θεωρείται ο βασικότερος παράγοντας πρόληψης από πλευράς του ασθενή.

Η θεραπεία της αναπνευστικής ανεπάρκειας μπορεί να συνίσταται είτε στη λήψη συντηρητικών μέτρων για τη διόρθωση της υποξαιμίας και την αντιμετώπιση της υποκείμενης νόσου, είτε στη χρήση μηχανικού επεμβατικού αερισμού, όταν τα πρώτα μέτρα δεν αποδώσουν. Τα βρογχοδιασταλτικά, η παροχέτευση των εκκρίσεων και η φυσιοθεραπεία εφαρμόζονται σε όλους τους ασθενείς.

photo credit: Anatomy of the lungs and heart via photopin (license)

Γράφει ο Παναγιώτης Καραβίτης, γαστρεντερολόγος

Η εκκολπωματίτιδα είναι μια διαταραχή που μπορεί να προκαλέσει πόνο στην κοιλιά, πυρετό και προβλήματα στις κενώσεις του εντέρου.

Το φαγητό που τρώμε ταξιδεύει από το στομάχι δια μέσου ενός επιμήκους σωλήνα που λέγεται έντερο. Στο τέλος αυτού του σωλήνα είναι το παχύ έντερο. Εκεί αποθηκεύονται τα κόπρανα. Το παχύ έντερο μερικές φορές εμφανίζει μικρές σακούλες στα τοιχώματά του. Αυτές οι σακούλες λέγονται «εκκολπώματα». Πολλοί άνθρωποι που έχουν αυτές τις σακούλες δεν έχουν συμπτώματα. Η εκκολπωματίτιδα συμβαίνει όταν αυτές οι σακούλες μολύνονται και προκαλούν συμπτώματα.

Τα συμπτώματα της εκκολπωματίτιδας

Το πιο σύνηθες σύμπτωμα της εκκολπωματίτιδας είναι πόνος στο αριστερό κάτω τμήμα της κοιλιάς. Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Πυρετό
• Δυσκοιλιότητα
• Διάρροια
• Ναυτία και έμετο

Η διάγνωση

Υπάρχουν λίγες εξετάσεις που μπορεί να κάνει ο γιατρός σας για να βρει αν έχετε εκκολπωματίτιδα, αλλά δεν χρειάζονται πάντα. Ο γιατρός σας, ενδεχομένως, να μπορεί να διαγνώσει την εκκολπωματίτιδα και χωρίς αυτές τις εξετάσεις. Αν γίνει κάποια εξέταση, συνήθως γίνεται αξονική τομογραφία κάτω κοιλίας. Πρόκειται για μια ειδική μέθοδο λήψης ακτινογραφιών και αποτελεί πολύ ευαίσθητη, αλλά και ακίνδυνη μέθοδο για τη διάγνωση της εκκολπωματίτιδας.

Η θεραπεία

Η θεραπεία εξαρτάται από το πόσο σοβαρά είναι τα συμπτώματα.

Αν έχετε ήπια συμπτώματα, ο γιατρός σας θα σας βάλει σε αγωγή με αντιβιοτικά και σε δίαιτα με διαυγή υγρά για βραχύ χρονικό διάστημα. Και αυτό πιθανότατα θα είναι αρκετό.

Αν όμως έχετε σοβαρά συμπτώματα, ή αν παρουσιάσετε πυρετό, ίσως χρειαστεί να εισαχθείτε στο Νοσοκομείο. Εκεί θα λάβετε υγρά και αντιβιοτικά ενδοφλεβίως (μέσω  ενός λεπτού σωλήνα τοποθετημένου σε μια φλέβα σας). Έτσι, θα μπορείτε να σταματήσετε να λαμβάνετε οτιδήποτε από το στόμα για λίγες ημέρες, μέχρι να βελτιωθεί η κατάστασή σας.

Αν έχετε υποστεί μια σοβαρή λοίμωξη (μόλυνση) και δημιουργηθεί απόστημα, ο γιατρός ίσως χρειαστεί να τοποθετήσει ένα σωλήνα στην κοιλιά σας για να αναρροφήσει το συσσωρευμένο πύον. Σε πολύ βαριές περιπτώσεις, ο ασθενής πρέπει να χειρουργηθεί για να αφαιρεθεί το προσβεβλημένο τμήμα του παχέος εντέρου.

Ύστερα από 1 έως 1,5 μήνα μετά τη θεραπεία σας, ο γιατρός σας μπορεί να σας συστήσει να υποβληθείτε σε κολονοσκόπηση. Κατά την εξέταση αυτή ελέγχεται το εσωτερικό του παχέος εντέρου με έναν ειδικό εύκαμπτο σωλήνα που φέρει κάμερα. Έτσι, ο γιατρός σας μπορεί να επιβεβαιώσει την παρουσία των εκκολπωμάτων, την πυκνότητά και τη θέση τους, αλλά και να ελέγξει για ενδεχόμενες επιπλοκές (επιμένουσα φλεγμονή, κολίτιδα εξ εκκολπωμάτων, στένωση). Φυσικά, κατά την ίδια εξέταση θα ελέγξει και για την ύπαρξη σημείων καρκίνου.

Η διατροφή

Αν περάσατε ένα επεισόδιο εκκολπωματίτιδας είναι καλή ιδέα να λαμβάνετε πολλές φυτικές ίνες. Αυτές βρίσκονται στα φρούτα, στα χόρτα και στα λαχανικά. Φυσικά, αυτό θα το κάνετε αφού έχουν υποχωρήσει πλήρως τα συμπτώματα και σας έχει δώσει το ελεύθερο ο γιατρός σας, διότι οι τροφές αυτές δεν συνιστώνται στην οξεία φάση της εκκολπωματίτιδας.

ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ να αποφεύγονται σπόροι, ξηροί καρποί, καλαμπόκι και άλλες παρόμοιες τροφές.

Πηγή: www.pkaravitis.com

Η οισοφαγίτιδα είναι η διαταραχή της φυσιολογίας που προκαλείται στον οισοφάγο, είτε λόγω φλεγμονής είτε πρόκλησης εξελκώσεων στο βλεννογόνο που επικαλύπτει το εσωτερικό μέρος του.

Ο οισοφάγος είναι το όργανο που λειτουργεί ως οδός μεταφοράς των υγρών και των στερεών τροφίμων στο στομάχι.

Τα αίτια της νόσου είναι πολλαπλά και διακρίνονται σε λοιμώδη και μη λοιμώδη. Η πλειοψηφία των ασθενών με λοίμωξη του οισοφάγου παρουσιάζει διαταραχές της λειτουργίας του ανοσολογικού συστήματος. Η πρόκληση φλεγμονής μπορεί να οφείλεται σε μυκητιακές, ιογενείς, μικροβιακές και παρασιτικές λοιμώξεις, καθώς και σε οισοφαγίτιδα από καταπότια (χάπια), χημειοθεραπεία και ακτινοθεραπεία. Η συχνότερη όμως αιτία της οισοφαγίτιδας είναι η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, κατά την οποία το περιεχόμενο του στομαχιού επανέρχεται πίσω στον οισοφάγο.

Όσον αφορά τον επιπολασμό της νόσου, είναι μεν χαμηλός στο γενικό πληθυσμό, αλλά ιδιαίτερα υψηλός σε ασθενείς με ορισμένους προδιαθεσικούς παράγοντες. Σε αυτούς περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων το σύνδρομο επίκτητης ανοσολογικής ανεπάρκειας, οι αιματολογικές κακοήθειες, οι ακτινοβολίες λόγω νεοπλασιών, ο σακχαρώδης διαβήτης, ο αλκοολισμός και η ανεπάρκεια επινεφριδίων.

Τα συμπτώματα

Η κλινική εικόνα της οισοφαγίτιδας κυμαίνεται από ασυμπτωματική ως και βαριά. Στα κυριότερα συμπτώματά, η διάρκεια και σοβαρότητα των οποίων εξαρτώνται από την αιτία που τις προκαλεί, περιλαμβάνονται:

– Ο συνεχής ή επαναλαμβανόμενος πόνος πίσω από το στέρνο ή και ο επιγαστρικός (στομαχικές κράμπες). Στις περιπτώσεις που οφείλεται σε γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, ο πόνος χειροτερεύει μετά από το φαγητό ή όταν ο ασθενής ξαπλώνει.
– Η καούρα και οι ξινίλες.
– Η δυσφαγία με πόνο που επιδεινώνεται κατά την κατάποση.
– Η ναυτία
– Η αιμορραγία που μπορεί να εμφανιστεί με αιματέμεση (αποβολή αίματος δια του εμέτου) ή με αίμα στα κόπρανα που παίρνουν χρώμα μαύρο.

Η αντιμετώπιση

Κατά την εξέταση, η διάγνωση της οισοφαγίτιδας μπορεί να επιτευχθεί συνήθως με την ενδοσκόπηση. Η κλινική εικόνα του ασθενούς σε συνδυασμό με το ιστορικό και τα ευρήματα του ελέγχου οδηγούν συνήθως στον προσδιορισμό της αιτίας, ενώ λιγότερο συχνά χρειάζεται η λήψη καλλιεργειών από τα σημεία της βλάβης.

Όσον αφορά τη θεραπεία της οισοφαγίτιδας, αυτή εξαρτάται από τον παράγοντα που την προκάλεσε. Σε περιπτώσεις λοίμωξης γίνεται χορήγηση κατάλληλης αντιβιοτικής αγωγής, ενώ σε οισοφαγίτιδες που μπορεί να προκληθούν από φάρμακα, τα συμπτώματα και η φλεγμονή του βλεννογόνου υποχωρούν εντός λίγων εβδομάδων από τη διακοπή των ουσιών.

Η αίσθηση έλλειψης ενέργειας, η οποία προσδιορίζεται ως ατονία ή αδυναμία, αποτελεί μια πολύ συνηθισμένη κατάσταση ανά τον γενικό πληθυσμό. Το άτομο στην περίπτωση αυτή είτε δυσκολεύεται να προβεί σε δραστηριότητες που απαιτούν μυϊκή προσπάθεια, είτε όταν τις κάνει κουράζεται γρήγορα και εξαντλείται.

Η ατονία σε γενικές γραμμές μπορεί να οφείλεται σε παράγοντες καθημερινότητας όπως ο ανεπαρκής ύπνος και η υπερκόπωση, καθώς και σε φυσιολογικές μεταβατικές περιόδους όπως η κύηση και η εμμηνόπαυση. Μπορεί ωστόσο να συνοδεύεται και από παθολογικά ευρήματα τα οποία εμποδίζουν τη σωστή συνεργασία μεταξύ μυών και νευρικού συστήματος, όπως οι μυοπάθειες, τα εγκεφαλικά επεισόδια, οι νευρολογικές παθήσεις, οι παθήσεις ενδοκρινών αδένων, ο σακχαρώδης διαβήτης, κ.ά. Όταν όμως δεν υπάρχουν άλλα ευρήματα και η ατονία είναι παροδική, είναι πολύ πιθανό να εκδηλώθηκε ως αποτέλεσμα κάποιας απλής ιογενούς λοίμωξης ή να οφείλεται σε διατροφικές ελλείψεις.

Άτονα πόδια

Η ατονία που μπορεί να εμφανιστεί στα κάτω άκρα είναι ένα αρκετά δυσάρεστο σύμπτωμα, το οποίο μπορεί να συνδέεται με την πραγματοποίηση άσκησης και τη μυϊκή κόπωση της περιοχής ή να είναι συνεχής. Συμπτώματα όπως μούδιασμα, βάρος, τινάγματα, ή μυρμηγκιάσματα την συνοδεύουν σε αρκετές περιπτώσεις.

Οι παθήσεις ωστόσο που προκαλούν την ατονία στα πόδια, συχνά δεν εντοπίζονται αμιγώς σε αυτά. Η φυσιολογική τους λειτουργία προϋποθέτει την καλή λειτουργία και συνεργασία πολλαπλών μηχανισμών και διεργασιών του οργανισμού που συμβάλλουν στην κίνηση και την ισορροπία.

Καταστάσεις όπως οι προαναφερθείσες, που ενδέχεται να διαταράξουν μία ή περισσότερες από τις συνιστώσες της καλής λειτουργίας, μπορεί να προκαλέσουν το πρόβλημα. Στα πιο συχνά νοσήματα που προκαλούν άτονα πόδια περιλαμβάνονται τα συστηματικά (διαταραχές ορμονών και ηλεκτρολυτικές, αναιμία, υποξία, κλπ.), τα νευρολογικά και ψυχιατρικά νοσήματα του εγκεφάλου ή του νωτιαίου μυελού (σκλήρυνση κατά πλάκας, κατάθλιψη, λοίμωξη κεντρικού νευρικού συστήματος, κλπ.), καθώς και νοσήματα στην περιοχή των κάτω άκρων (μεταβολικές διαταραχές των μυών, αρθρίτιδα, κακή κυκλοφορία, νευροπάθεια, μυασθένεια, κλπ.). Σημειώνεται ότι ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να έχουν μεικτό μηχανισμό.

Αντιμετώπιση

Όταν το άτομο αισθάνεται ατονία είναι σημαντικό να ζητήσει ιατρική συμβουλή για τη διερεύνηση των αιτιών και ενδεχομένως τον αποκλεισμό κάποιου νοσήματος.

Σε γενικές γραμμές η ατονία, εφόσον δεν προκαλείται από κάποια άλλη νόσο, μπορεί να βελτιωθεί με επαρκή ξεκούραση και ύπνο, με πλήρη και ισορροπημένη διατροφή (φρούτα, λαχανικά, προϊόντα ολικής άλεσης, πρωτεΐνες και ω-3 λιπαρά οξέα), με πλούσιο πρωινό και αποφυγή υπερβολικής πρόσληψης καφεΐνης ή αντίστοιχων ουσιών, σωματική άσκηση και καταπολέμηση του άγχους.

Η αϋπνία στις μέρες μας έχει λάβει σημαντικές διαστάσεις καθώς οι ρυθμοί της ζωής μας έχουν κάνει να κοιμόμαστε λιγότερο και να συνδυάζουμε την ξεκούραση ή την ανάπαυση με άλλες δραστηριότητες, όπως το να βλέπουμε τηλεόραση.

Ο ύπνος όμως είναι απαραίτητος για τις βασικές λειτουργίες συντήρησης του νευρολογικού συστήματος, του ανοσοποιητικού, του μυοσκελετικού, του πεπτικού και του ενδοκρινικού.

Η αϋπνία χαρακτηρίζεται ιατρικώς ως η έλλειψη επαρκούς ύπνου. Εκδηλώνεται με δυσχέρεια επέλευσής του, με νυχτερινές αφυπνίσεις, με πολύ πρωινό ξύπνημα, καθώς και με φαινόμενα ανεπαρκούς ξεκούρασης παρά τη διάρκειά του, όπως υπνηλία και κόπωση.

Ο λιγότερος από 6 ώρες ύπνος σε ημερησία βάση συνδέεται με χαμηλού βαθμού χρόνιες φλεγμονές, αυξημένο κίνδυνο για παχυσαρκία, καρδιαγγειακά νοσήματα, υπνηλία, απώλεια μνήμης, υπνοβασία, παράξενη συμπεριφορά, αλλαγές στη λειτουργία του εγκεφάλου, δυσκοιλιότητα, επιδείνωση της αντίστασης στην ινσουλίνη, διαβήτη τύπου 2, κλπ.

Πού μπορεί να οφείλεται η αϋπνία

Τα νευροβιολογικά συστήματα που ρυθμίζουν την ομαλή λειτουργία και την καλή ποιότητα του ύπνου είναι σύνθετα και εξαιρετικά ευαίσθητα σε ορισμένους παράγοντες όπως ορμόνες, άγχος, φάρμακα και οργανικές διαταραχές.

Η αϋπνία μπορεί να προκαλείται από μία περιστασιακή απορρύθμιση των συστημάτων αυτών που μπορεί να οφείλεται στο άγχος ή από μία πιο μόνιμη απορρύθμιση που οφείλεται σε κάποιο χρόνιο οργανικό νόσημα, το οποίο δεν έχει εντοπιστεί ή δεν θεραπεύεται σωστά. Αρκετά συνήθεις παράγοντες που προκαλούν αϋπνία είναι η εργασία κατά τη νύχτα, καθώς και η υπερβολική κατανάλωση καφέ και αλκοόλ.

Πώς αντιμετωπίζεται

Η αϋπνία για να αντιμετωπισθεί χρειάζεται να αποφεύγονται οι παράγοντες που την προκαλούν. Ο θόρυβος, το φως, τα «βαριά» και τα μεγάλα γεύματα, ο καφές, η επίπονη σωματική και πνευματική δραστηριότητα, η χρήση του υπολογιστή και οι ακραίες θερμοκρασίες στα σωματικά λουτρά είναι παράγοντες που πρέπει να αποφεύγονται πριν τον ύπνο. Ο πάσχων θα πρέπει να διατηρεί σταθερές ώρες κατάκλισης και αφύπνισης καθημερινά, ακόμη και τα Σαββατοκύριακα. Θα χρειαστεί επίσης να εντάξει στην καθημερινότητά του τεχνικές χαλάρωσης αλλά και να αποφεύγει το στρες.

Στις περιπτώσεις όμως όπου η αϋπνία είναι επίμονη, θα πρέπει πάντα να ζητείται ιατρική συμβουλή για τον εντοπισμό ενδεχόμενου οργανικού συνδρόμου.

Γράφει η Ντόρα Σιμοπούλου – Ντόβα, ρευματολόγος 

Οι στατίνες είναι ευρέως χρησιμοποιούμενα φάρμακα για την αντιμετώπιση της υπερλιπιδαιμίας. Η μυοπάθεια από στατίνες είναι μια σημαντική παρενέργεια των φαρμάκων αυτών με ευρύ κλινικό φάσμα, που εκτείνεται από τις αυτοπεριοριζόμενες μορφές και αυτές που βελτιώνονται με τη διακοπή του φαρμάκου μέχρι τη δυνητικά θανατηφόρα ραβδομυόλυση και την αυτοάνοση-νεκρωτική μυοπάθεια σχετιζόμενη με στατίνη (statin-associated autoimmune-necrotizing myopathy).

Η συχνότητα της εμφάνισης μυαλγίας/μυοπάθειας από τη χρήση στατινών αγγίζει σε ορισμένες μελέτες το 15% των ασθενών, ωστόσο η συχνότητα μυοπάθειας με αύξηση των μυικών ενζύμων (CPKx10) είναι πιο σπάνια. Από τη μελέτη PRIMO (Prediction of Muscular Risk in Observational Conditions) φάνηκε συσχέτιση με τη δόση του φαρμάκου, καθώς ασθενείς που ελάμβαναν υψηλές δόσεις στατινών είχαν μεγαλύτερη επίπτωση μυοπάθειας. Όλες οι ουσίες της κατηγορίας των στατινών δεν έχουν την ίδια επίπτωση μυοπάθειας. Συγκεκριμένα, φαίνεται ότι η φλουβαστατίνη και η χαμηλή δόση ροσουβαστατίνης έχουν τη μικρότερη επίπτωση μυοπάθειας. Εκτός από την ουσία και τη δόση του φαρμάκου και άλλοι παράγοντες εμπλέκονται στην εμφάνιση μυοπάθειας από στατίνες. Χαρακτηριστικό της αυτοάνοσης-νεκρωτικής μυοπάθειας σχετιζόμενη με στατίνη είναι η παρουσία ενός αυτό-αντισώματος ενάντια στην HMG-CoA reductase (HMGCR), στόχο των στατινών.

Υπάρχουν ακόμη πολλά ερωτήματα σχετικά με τους παθογενετικούς μηχανισμούς,  τους παράγοντες κινδύνου, την πρόγνωση αλλά και την αντιμετώπιση της μυοπάθειας από στατίνες. Επίσης η πιθανότητα να επαναχορηγηθούν στατίνες ή άλλα υπολιπιδαιμικά φάρμακα είναι αντικείμενο μελέτης. Οι απλές περιπτώσεις μυαλγίας συνήθως αντιμετωπίζονται με αλλαγή της δραστικής ουσίας, διακοπτόμενα φαρμακευτικά σχήματα (παρ’ημέρα), χρήση άλλης κατηγορίας υπολιπιδαιμικών φαρμάκων, συγχορήγησης συνενζύμου Q10. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις χρειάζεται ειδική εκτίμηση και σε ορισμένες περιπτώσεις (ραβδομυόλυση) νοσοκομειακή αντιμετώπιση.

Πηγή: simopoulou.wordpress.com

Ο άποιος διαβήτης είναι σπάνιο κλινικό σύνδρομο, το οποίο χαρακτηρίζεται από την αποβολή μεγάλων ποσοτήτων πολύ αραιών ούρων αποτελούμενων σχεδόν από καθαρό νερό. Ο οργανισμός ανταποκρινόμενος στη μεγάλη απώλεια ύδατος δημιουργεί την ανάγκη κατάποσης μεγάλων ποσοτήτων νερού, με αποτέλεσμα τις πολλές και συχνές ουρήσεις, ακόμη και κατά την νύχτα με διακοπές του ύπνου.

Τα άτομα που πάσχουν από άποιο διαβήτη μπορεί να αφυδατώνονται πολύ σύντομα εάν δεν αναπληρώνουν τις απώλειές τους. Τα παιδιά που πάσχουν από τη νόσο μπορεί να είναι νευρικά και ευερέθιστα και να εμφανίζουν πυρετό, διάρροια ή εμέτους. Ηπιότερες μορφές άποιου διαβήτη μπορεί να αντιμετωπισθούν πίνοντας αρκετή ποσότητα νερού, συνήθως μεταξύ 2 και 2,5 λίτρα ημερησίως.

Ο άποιος διαβήτης παρουσιάζεται όταν διαταραχθεί το πολυσύνθετο σύστημα ρύθμισης των υγρών από τους νεφρούς. Προκαλείται είτε από ελάττωση της παραγωγής της αντιδιουρητικής ορμόνης (βαζοπρεσσίνη) είτε από ελάττωση της ευαισθησίας του νεφρού σ’ αυτήν. Η βαζοπρεσσίνη παρασκευάζεται σε μια μικρή περιοχή του εγκεφάλου, τον υποθάλαμο, αποθηκεύεται στην υπόφυση κι από εκεί απελευθερώνεται στην κυκλοφορία του αίματος, όποτε υπάρχει ανάγκη. Υπό φυσιολογικές συνθήκες, όταν η αντιδιουρητική ορμόνη φθάνει στους νεφρούς, τους κατευθύνει να παρασκευάζουν λιγότερα αλλά και πυκνότερα ούρα.

Η διαφορά με τον σακχαρώδη διαβήτη

Ο άποιος διαβήτης δεν έχει καμία σχέση με τον σακχαρώδη διαβήτη που χαρακτηρίζεται από αδυναμία του οργανισμού να ελέγξει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Το κοινό χαρακτηριστικό και των δύο αυτών παθολογικών καταστάσεων αποτελεί η υπερβολική δίψα και η παραγωγή μεγάλης ποσότητας ούρων.

Ο σακχαρώδης διαβήτης με τις δύο γνωστότερες μορφές του (τύπου 1 και 2) είναι κατά πολύ συχνότερος του άποιου διαβήτη.

Οι τύποι του άποιου διαβήτη

– Κρανιακός (κεντρικός): Εμφανίζεται συνήθως μετά από βλάβη της υπόφυσης. Η υπόφυση είναι ένας μεγάλης σημασίας ενδοκρινής αδένας που βρίσκεται στη βάση του εγκεφάλου, πίσω από τη μύτη και στο ύψος των ματιών.

– Διψογενής: Συμβαίνει έπειτα από βλάβη στο μηχανισμό της δίψας, στην περιοχή του υποθαλάμου.

– Νεφρογενής: Χαρακτηρίζεται από μειωμένη ικανότητα του νεφρού να ανταποκριθεί στην αντιδιουρητική ορμόνη, λόγω διαφόρων παθήσεων ή φαρμάκων.

– Άποιος διαβήτης της εγκυμοσύνης: Εμφανίζεται μόνον κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και προκαλείται από ένα ένζυμο, το οποίο παράγεται από τον πλακούντα και καταστρέφει τη αντιδιουρητική ορμόνη στη μητέρα.

Η θεραπεία

Ο άποιος διαβήτης θεραπεύεται με την υποκατάσταση της ορμόνης που λείπει, της βαζοπρεσσίνης, με τη χορήγηση μιας συνθετική μορφής της φυσιολογικής ορμόνης που συχνά είναι ένα ανάλογο που ονομάζεται DDAVP.

Η συνθετική αυτή ορμόνη χορηγείται με τη μορφή ρινικού εκνεφώματος (σπρέι) ή σταγόνων, ενώ σε μερικές χώρες διατίθεται και με τη μορφή χαπιών που μπορεί να λαμβάνονται από το στόμα αλλά έχουν μικρότερη διάρκεια ζωής. Είναι επίσης δυνατόν να χορηγηθεί είτε υποδόρια (κάτω από το δέρμα), είτε μέσα στη φλέβα όταν αυτό απαιτείται (π.χ. μετά από χειρουργική επέμβαση).