Blog

Γράφει η Ντόρα Σιμοπούλου – Ντόβα, ρευματολόγος

Πολλοί άνθρωποι παραπονούνται για ενοχλήσεις από τον αυχένα, συνήθως αυχεναλγία (πόνος στον αυχένα) και δυσκαμψία (δυσκολία στις κινήσεις της κεφαλής). Ο πόνος στον αυχένα και τα συνοδά του συμπτώματα, άλγος που αντανακλά στη ράχη ή/και τα άνω άκρα (αιμωδίες/μουδιάσματα στα δάκτυλα), κεφαλαλγία, ζάλη, αστάθεια, ίλιγγο, συνολικά ονομάζονται αυχενικό σύνδρομο. Ο όρος αυχενικό σύνδρομο δεν απαντάται στην διεθνή βιβλιογραφία, όπου χρησιμοποιείται ο όρος neck pain (πόνος αυχένα).

O πόνος συνήθως είναι τοπικός (στον αυχένα), υπάρχει όμως πιθανότητα να αντανακλά ο πόνος στο ένα ή και στα δύο χέρια ή να εμφανίζεται μούδιασμα. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί αν ο πόνος είναι στο αριστερό χέρι, αφού είναι πιθανό να υποκρύπτεται καρδιακό πρόβλημα.

Tο αυχενικό σύνδρομο μπορεί να οφείλεται σε μία σειρά από παθήσεις που έχουν σχέση με τους μυς, τους μεσοσπονδύλιους δίσκους, τους συνδέσμους, τα νεύρα, τα αγγεία ή το νωτιαίο μυελό. Η συχνότερη αιτία άλγους στον αυχένα είναι η κήλη δίσκου και ακολουθεί η εκφυλιστική σπονδυλαρθρίτιδα. Η καταπόνηση μυών και συνδέσμων από ενασχόληση με την κεφαλή σε κάμψη σχετίζεται επίσης με άλγος στον αυχένα. Εκτός από τα εκφυλιστικά – μηχανικά αίτια, άλλα αίτια άλγους στον αυχένα είναι φλεγμονώδεις καταστάσεις, λοιμώξεις, νεοπλάσματα, νευρολογικές παθήσεις και άλλα πιο σπάνια σύνδρομα.

Η θεραπεία πρέπει να έχει σαν βάση την εκπαίδευση για τη σωστή στάση του σώματος και του αυχένα στην εργασία αλλά και στον ύπνο. Ειδικές ασκήσεις για ενδυνάμωση των αυχενικών μυών είναι απαραίτητες (εφόσον διδαχτούν ώστε να γίνονται σωστά). Η αντιμετώπιση κάθε περίπτωσης αυχενικού συνδρόμου εξαρτάται πάντα από την ακριβή αιτία. Απλές μορφές, όπως αυτές που οφείλονται σε μυϊκή καταπόνηση, μυϊκή θλάση και διάστρεμμα, υποχωρούν με απλή φαρμακευτική αγωγή (αναλγητικά ή και αντιφλεγμονώδη) μέσα σε διάστημα ημερών ή εβδομάδων. Είναι σημαντικό σε αυτές τις περιπτώσεις να αποφεύγεται η ακινητοποίηση του αυχένα με αυχενικό κηδεμόνα (κολάρο) και να ενθαρρύνεται η πλήρης κινητοποίηση, καθώς αυτό επιταχύνει την αποκατάσταση.

Η χρήση κηδεμόνα περιορίζει την κίνηση του αυχένα ώστε να μην αναγκάζονται οι μύες να συσπώνται. Εφόσον κριθεί απαραίτητο, θα πρέπει ο ασθενής να το φοράει σύμφωνα με τις υποδείξεις του γιατρού και όχι για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η αντιμετώπιση των μορφών του αυχενικού συνδρόμου που οφείλονται σε εκφυλιστική νόσο της σπονδυλικής στήλης είναι πιο μακροχρόνια. Βασίζεται κυρίως στη φαρμακευτική αγωγή και στη φυσικοθεραπεία. Η χειρουργική αντιμετώπιση έχει ένδειξη μόνο σε συγκεκριμένες – σοβαρές – καταστάσεις.

Πηγή: simopoulou.wordpress.com

Ο σίδηρος είναι ένα απαραίτητο συστατικό για τον ανθρώπινο οργανισμό, καθώς συμβάλλει στη σύνθεση της αιμοσφαιρίνης, η οποία μεταφέρει το οξυγόνο από τους πνεύμονες προς τους ιστούς και τα διάφορα όργανα του σώματος. Στις λειτουργίες τους περιλαμβάνονται και η απομάκρυνση του διοξειδίου του άνθρακα, ενώ χωρίς αυτόν και τα κύτταρα δεν θα μπορούσαν να μεταφέρουν ηλεκτρόνια και να μεταβολίσουν ενέργεια.

Η σιδηροπενική αναιμία είναι η πιο συχνή μορφή αναιμίας. Η έλλειψή του αποτελεί μια συχνή διατροφική ανεπάρκεια που ταλαιπωρεί κυρίως τις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας.

Όταν τα επίπεδα σιδήρου είναι χαμηλά, ο οργανισμός αντιδρά με αίσθημα ταχυκαρδίας, αδυναμία συγκέντρωσης, μειωμένη ικανότητα μνήμης, ατονία και ζάλη. Ευαίσθητα όμως  στη μειωμένη βιοδιαθεσιμότητα του σιδήρου είναι και το δέρμα και οι βλεννογόνοι ιστοί. Οι αλλοιώσεις από το δέρμα, τα νύχια και τα μαλλιά μπορεί να είναι ιδιαίτερα έντονες, ενώ εμφανίζεται εύκολη ρυτίδωση και αύξηση ευθραυστότητας των μαλλιών και των νυχιών. Σε σοβαρή σιδηροπενία αναπτύσσονται σχισμές στις γωνίες του στόματος, κοιλονυχία και πληγές στο δέρμα.

Η ένταση και το είδος των συμπτωμάτων εξαρτώνται από τον βαθμό της σιδηροπενίας, την ταχύτητα ανάπτυξής της, την κατάσταση της υγείας του ατόμου και το ακριβές αίτιο της σιδηροπενίας. Στα αίτια περιλαμβάνονται καταστάσεις όπως η ανεπαρκής πρόσληψη σιδήρου, η διαταραχή της διάθεσής του στον οργανισμό, αλλά και η αυξημένη απώλεια σιδήρου.

Κατά τη διερεύνηση της σιδηροπενίας, πολύ σημαντικά είναι τα στοιχεία από το ιστορικό που αφορούν την ηλικία, τη διατροφή, τη χρήση φαρμάκων, το οικογενειακό ιστορικό, την έκθεση σε τοξικές ουσίες, το κάπνισμα, τις συνήθειες του εντέρου, το χρώμα των ούρων και των κοπράνων.

Όσον αφορά τη θεραπεία, εστιάζεται κάθε φορά στην αντιμετώπιση του αιτίου που προκαλεί τη σιδηροπενία.

Η οσφυαλγία, δηλαδή ο πόνος στη μέση, αποτελεί πολύ συχνό πρόβλημα και αποτελεί τη δεύτερη σε συχνότητα παθολογική κατάσταση μετά το κοινό κρυολόγημα. Υπολογίζεται ότι 65-80% των ατόμων εμφανίζει τουλάχιστον ένα επεισόδιο οσφυαλγίας στη ζωή του.

Η πλειοψηφία των επεισοδίων οσφυαλγίας οφείλεται σε καλοήθη μυοσκελετικά προβλήματα. Ωστόσο, η οσφυαλγία αποτελεί κοινό σύμπτωμα και πολλών άλλων νοσημάτων, που πρέπει έγκαιρα να διαγνωσθούν και να θεραπευτούν. Στα αίτια οσφυαλγίας συγκαταλέγονται μεταξύ άλλων φλεγμονώδη αίτια (οροαρνητικές σπονδυλαρθρίτιδες), νεοπλασματικές παθήσεις (όγκοι οστών, πολλαπλούν μυέλωμα), μεταβολικά αίτια (οστεοπορωτικά κατάγματα).

Σήματα κινδύνου (red flags) αποτελούν:

1. Νυχτερινό άλγος που αφυπνίζει τον ασθενή
2. Πυρετός
3. Ανεξήγητη απώλεια βάρους
4. Διάρκεια πάνω από 6 εβδομάδες
5. Άλγος που χειροτερεύει με την ανάπαυση και βελτιώνεται με την άσκηση
6. Χρόνια λήψη κορτιζόνης ή άλλων ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων
7. Ηλικία μεγαλύτερη από 60έτη (για πρώτο επεισόδιο)
8. Ιστορικό νεοπλασματικής πάθησης
9. Νευρολογικά σημεία (αδυναμία κάτω άκρου, υπαισθησία τύπου σέλλας, διαταραχή ελέγχου ούρων)

Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις θα πρέπει να γίνει έλεγχος με πλήρες ιστορικό, κλινική εξέταση, απεικονιστικός έλεγχος και εργαστηριακές εξετάσεις κατά την κρίση του θεράποντος ιατρού.

Τα τελευταία χρόνια η προώθηση σκευασμάτων που περιέχουν υγρό πόσιμο κολλαγόνο είναι πραγματικά εντυπωσιακή. Διαφημιστικά φυλλάδια και τηλεοπτικά σποτ προσπαθούν να πείσουν ότι αποτελεί απαραίτητο συστατικό για την ενίσχυση της υγείας και τη βελτίωση της εμφάνισης. Είναι όμως έτσι;

Το κολλαγόνο είναι μια πρωτεΐνη εξαιρετικά σημαντική για το ανθρώπινο σώμα καθώς αποτελεί δομικό συστατικό των οστών, του αρθρικού χόνδρου, του τοιχώματος των αγγείων, των ματιών, μαλλιών, νυχιών, του δέρματος. Βρίσκεται δηλαδή παντού στο ανθρώπινο σώμα, αν και με διαφορετική μορφή σε κάθε ιστό (υπάρχουν αρκετοί τύποι κολλαγόνου).

Το κολλαγόνο συντίθεται από τον ίδιο τον οργανισμό. Απαραίτητα συστατικά για να γίνει επαρκής παραγωγή κολλαγόνου είναι τα αμινοξέα, κυρίως ζωικές πρωτεΐνες, και βιταμίνες, με σημαντικότερη τη βιταμίνη C (είναι γνωστή η πάθηση των ναυτικών, το σκορβούτο, που προκαλούνταν από έλλειψη βιταμίνης C και είχε ως αποτέλεσμα τεράστια μείωση του κολλαγόνου). Μετά τα 30 η παραγωγή κολλαγόνου μειώνεται κατά 1-1,5% το χρόνο και αυτό έχει εμφανείς συνέπειες, ειδικά στο δέρμα. Εχθροί του κολλαγόνου αποτελούν το κάπνισμα και η ζάχαρη, καθώς αυξάνουν τα ένζυμα που διασπούν το κολλαγόνο, διαταράσσοντας έτσι τη σχέση μεταξύ σύνθεσης και διάσπασης.

Το ερώτημα όμως είναι αν η λήψη κολλαγόνου από το στόμα έχει ευεργετικά αποτελέσματα. Η απάντηση είναι όχι. Το κολλαγόνο, όπως και κάθε άλλη πρωτεΐνη που φτάνει στο στομάχι, διασπάται στα μικρότερα μόριά της, δηλαδή τα αμινοξέα. Από κει και πέρα ο οργανισμός θα συνθέσει το κολλαγόνο ο ίδιος. Άρα, δεν έχει σημασία αν λαμβάνεται η πρωτεΐνη από ένα μπουκάλι με υγρό κολλαγόνο ή από μια μερίδα κρέατος ή ένα αυγό, διότι όλα θα διασπασθούν κατά την πέψη. Συνεπώς το να καταναλώνει κάποιος πόσιμο κολλαγόνο ως διατροφικό συμπλήρωμα δεν έχει κάποια ιδιαίτερη αξία αφού υπάρχουν τροφές που παρέχουν τα αμινοξέα που χρειάζεται ο οργανισμός. Με άλλα λόγια, ο οργανισμός ενός υγιούς ανθρώπου που κάνει σωστή διατροφή δεν θα παράγει περισσότερο κολλαγόνο επειδή ο ίδιος λαμβάνει υγρό κολλαγόνο. Ωστόσο, οφείλουμε να σημειώσουμε ότι η κατανάλωση υγρού, πόσιμου κολλαγόνου δεν είναι κάτι που μπορεί να έχει ιδιαίτερες παρενέργειες, εκτός αν υπάρχει ιατρική ένδειξη για δίαιτα χαμηλή σε λεύκωμα (πρωτεΐνη).

Η Ρευματοειδής Αρθρίτιδα (ΡΑ) είναι μία χρόνια αυτοάνοση φλεγμονώδης πάθηση, κατά την οποία το ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπου επιτίθεται εναντίον των ιστών του ιδίου του οργανισμού. Μπορεί να προσβάλει πολλούς ιστούς και όργανα, αλλά χαρακτηρίζεται κυρίως από φλεγμονή των αρθρώσεων, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική μείωση της κινητικότητας και της λειτουργικότητας γενικότερα.

Η πάθηση μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία, με το μέγιστο της συχνότητας να είναι μεταξύ της 4ης και της 6ης δεκαετίας της ζωής, προσβάλλοντας τις γυναίκες κατά δύο με τρείς φορές συχνότερα από τους άνδρες.

Γενικά συστηματικά συμπτώματα όπως πυρετός, εύκολη κόπωση και διάχυτές μυαλγίες, μπορεί να συνοδεύουν ή να προηγούνται των ειδικών εκδηλώσεων της νόσου. Τα κύρια κλινικά χαρακτηριστικά της αρθρίτιδας είναι ο πόνος στην άρθρωση, η διόγκωσή της, η αύξηση της τοπικής θερμοκρασίας, η ευαισθησία στην πίεσή της και η πρωινή δυσκαμψία.

Όσον αφορά την πρόληψή της, βρίσκεται ακόμη υπό διερεύνηση, ωστόσο υπάρχουν μερικές ενδείξεις ως προς τις συνήθειές μας που μπορεί να βοηθήσουν:

1. Η υπεριώδης ακτινοβολία B του ηλίου διεγείρει τη σύνθεση της βιταμίνης D, οδηγώντας σε ανοσολογικές αποκρίσεις που βοηθούν στην πρόληψη της ΡΑ. Στην περίπτωση που υπάρχει οικογενειακό ιστορικό ρευματοειδούς αρθρίτιδας, συνίσταται ο έλεγχος των επιπέδων της βιταμίνης D καθώς και η λήψη συμπληρωμάτων.

2. Το κάπνισμα αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης της ΡΑ. Στα πλαίσια μιας έρευνας, καπνιστές οι οποίοι το σταμάτησαν 15 χρόνια νωρίτερα, είχαν κατά 30% μικρότερες πιθανότητες να εμφανίσουν ΡΑ σε σύγκριση με όσους το διέκοψαν ένα χρόνο πριν.

3. Ο μητρικός θηλασμός μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης της ΡΑ στο μισό, σε σύγκριση με όσες γυναίκες δεν είχαν θηλάσει ποτέ. Σημειωτέο ότι όσο μεγαλύτερη είναι η διάρκεια της περιόδους αυτής, τόσο μικρότερος είναι ο κίνδυνος.

4. Η συστηματική κατανάλωση ψαριών, τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα, περιορίζει τις πιθανότητες εκδήλωσης της ΡΑ κατά 29% σε σύγκριση με όσους τα προτιμούν λιγότερο συχνά. Το ψάρι περιέχει ωμέγα 3 λιπαρά οξέα, τα οποία μπορούν να μειώσουν τη φλεγμονή.

5. Η κατανάλωση 2 ως 4 μπυρών σε εβδομαδιαία βάση βοηθά τις γυναίκες στην πρόληψη της ΡΑ κατά 31%, σε σύγκριση με όσες δεν τις προτιμούν. Η σχετική μελέτη πραγματοποιήθηκε σε γυναίκες, η οποία ωστόσο τονίζει ότι η κατανάλωση πρέπει να γίνεται με μέτρο.

6. Τέλος, η κατανάλωση μετρίων ποσοτήτων κρασιού και οινοπνευματωδών ποτών μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης της ΡΑ. Γυναίκες οι οποίες κατανάλωσαν περισσότερα από 4 ποτήρια σε εβδομαδιαία βάση, περιόρισαν μακροπρόθεσμα τον κίνδυνο κατά 37% σε σύγκριση με όσες ήπιαν λιγότερα.