Angelos Klitsas | YourDoc | by Aggelos Klitsas

Η Ελληνική Παιδιατρική Εταιρεία με αφορμή την καθιέρωση της χρήσης μάσκας στα σχολεία για την αποφυγή διασποράς του νέου κορωνοϊού (SARS-COV-2) εξέδωσε ανακοίνωση απαντώντας στα πιο συχνά ερωτήματα που απευθύνονται στους παιδιάτρους αναφορικά με την ασφάλειά της:

1) Σε ποιες ηλικίες μπορεί να χρησιμοποιηθεί η μάσκα;

Η μάσκα μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε όλα τα παιδιά άνω των 2 ετών. Τόσο η Αμερικάνικη Ακαδημία Παιδιατρικής όσο και το CDC της Αμερικής αλλά και η Παγκόσμια Παιδιατρική Εταιρεία συνιστούν τη μάσκα σε παιδιά άνω των 2 ετών.

2) Η χρήση της μάσκας δημιουργεί πρόβλημα στην αναπνοή;

ΟΧΙ. Ακόμη και όταν παίζει ή τρέχει το παιδί στο διάλλειμα. Εξαιρείται η περίπτωση της έντονης γυμναστικής άσκησης (τότε όμως πρέπει να τηρούνται μεγάλες αποστάσεις) ή περιπτώσεις ύπαρξης χρόνιου σοβαρού αναπνευστικού προβλήματος, συνήθως κληρονομικού.

3) Η μάσκα παρεμβαίνει στην ανάπτυξη των πνευμόνων;

ΟΧΙ. Σε άτομα που χρησιμοποιούν μάσκα για μακρύ χρονικό διάστημα δεν έχει βρεθεί καμία ένδειξη ότι επηρεάζει την ανάπτυξη των πνευμόνων. Βλάβες στο πνευμονικό παρέγχυμα δημιουργούνται κυρίως από λοιμώξεις, που η μάσκα προστατεύει.

4) Μπορεί η μάσκα να εξασθενήσει το αμυντικό (ανοσολογικό) σύστημα του παιδιού;

OXI. Η μάσκα δεν έχει καμία επίδραση στο αμυντικό σύστημα, αντίθετα το προστατεύει.

5) Η μάσκα προστατεύει μόνο από λοίμωξη COVID-19;

Η χρήση μάσκας προστατεύει από τη γρίπη, COVID-19 και άλλες ιογενείς λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος. Κάθε χρόνο μετά τα Χριστούγεννα τα περισσότερα σχολεία σχεδόν έκλειναν για 1-1.5 μήνες εξαιτίας της γρίπης. Αυτά τα παιδιά με τη μάσκα δεν θα αρρωστήσουν.

6) Τι μάσκα πρέπει να χρησιμοποιούμε;

Οι υφασμάτινες μάσκες, συστήνονται για τα παιδιά, από όλους τους οργανισμούς. Θα πρέπει βέβαια να είναι διαφορετικό μέγεθος για τα μικρά παιδιά απ΄ ότι στα μεγαλύτερα παιδιά. Θα πρέπει να είναι άνετη και να φοριέται σωστά. Και εδώ βρίσκεται το σημείο προσοχής!!. Στην εκμάθηση του παιδιού να τη χρησιμοποιεί σωστά. Είναι επίσης πολύ σημαντικό να ακολουθούνται από τους γονείς οι κανόνες για τον σχολαστικό καθαρισμό της.

7) Μπορεί το παιδί να μάθει να φορά τη μάσκα σωστά;

Τα παιδιά μαθαίνουν πολύ εύκολα και αφομοιώνουν τις οδηγίες – μερικές φορές πολύ πιο εύκολα και από τους ενήλικες. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι στα πολύ μικρά παιδιά να τα εκπαιδεύσουμε να φορούν και να ανέχονται τη μάσκα. Φορέστε μάσκα στο αγαπημένο λούτρινο ζωάκι του παιδιού, να φορέσουν οι γονείς και τα παιδιά μάσκα μπροστά στο καθρέφτη, να τους εξηγήσουμε ότι με τη μάσκα προσπαθούμε να κρατήσουμε μακριά τα «κακά» μικρόβια, να δεχθούμε ερωτήσεις και να τους απαντήσουμε. Τα παιδιά μας μαθαίνουν τόσα πολλά από πολύ μικρή ηλικία που πραγματικά μια πρακτική εφαρμογή δεν θα τους δημιουργήσει κανένα απολύτως πρόβλημα και η γνώση θα αφομοιωθεί άμεσα. Αρκεί να γίνει σωστά! Η εκπαίδευση των παιδιών για τη χρήση μάσκας πρέπει να γίνεται εκτός από τους γονείς και από τους εκπαιδευτικούς, που πρέπει να βοηθούν τα παιδιά ειδικά στην αρχή μέχρι να εξοικειωθούν.

8) Είναι επικίνδυνη η μάσκα και για πόσο χρόνο μπορεί να χρησιμοποιηθεί;

Η μάσκα αποτελεί μέρος καθημερινής ρουτίνας σε άλλες γεωγραφικές περιοχές, όπως π.χ. στην Άπω Ανατολή πολλά χρόνια πριν την εμφάνιση της COVID-19.

9) Ποια είναι τα οφέλη από τη χρήση της μάσκας;

1. Προστατεύει από τη μετάδοση του COVID-19
2. Προστατεύει από τη γρίπη
3. Υπάρχει και το επιπρόσθετο κέρδος ότι βοηθά στην ελάττωση της εξάπλωσης άλλων οξέων ιογενών αναπνευστικών λοιμώξεων
4. Δεν νοσούν τα παιδιά γεγονός και παράλληλα προστατεύονται και τα άτομα τρίτης ηλικίας που τα παιδιά έρχονται σε επαφή (παππούδες)
5. Τα παιδιά δεν αναγκάζονται σε απουσίες και διακοπή της εκπαίδευσης που λαμβάνουν στο σχολείο

Συμπερασματικά

Η μάσκα προστατεύει από τη μετάδοση της COVID-19 και άλλων ιογενών λοιμώξεων. Η χρήση μάσκας είναι απολύτως ασφαλής, εύκολος ο τρόπος εφαρμογής της και ο πιο οικονομικός τρόπος αντιμετώπισης της COVID-19 για τα παιδιά ηλικίας από 2 ετών και άνω. Μεγάλη έμφαση πρέπει φυσικά να δοθεί στη σωστή εκπαίδευση από το οικογενειακό και σχολικό περιβάλλον για τη σωστή χρήση της.

Πηγή: e-child.gr
Kids photo created by freepik – www.freepik.com

Η αθηροσκλήρωση είναι μία σοβαρή πάθηση που χαρακτηρίζεται από στένωση του εσωτερικού των αρτηριών, η οποία προκαλείται από εναποθέσεις χοληστερόλης, λιπιδίων και ασβεστίου στα τοιχώματα των αρτηριών.

Οι εναποθέσεις αυτές μπορεί να οδηγήσουν στην ανάπτυξη βλαβών στο τοίχωμα των αρτηριών που ονομάζονται αθηρωματικές πλάκες. Οι πλάκες αυτές περιβάλλονται από κάψα ινώδους ιστού, οι οποίες προοδευτικά μεγαλώνουν και στενεύουν σιγά-σιγά τις αρτηρίες ή αδυνατίζουν το τοίχωμά τους. Οι αρτηρίες οι οποίες θα προσβληθούν από τη νόσο μπορεί να αποφραχθούν σχεδόν ολοκληρωτικά, κάτι το οποίο οδηγεί σε ανεπαρκή παροχή αίματος (ισχαιμία).

Επιπλέον, χωρίς έγκαιρη αντιμετώπιση μπορεί κάποια στιγμή να προκαλέσει έμφραγμα του μυοκαρδίου ή εγκεφαλικό επεισόδιο ή ρήξη ανευρύσματος των αρτηριών ή και θρόμβωση των αρτηριών. Για τους λόγους αυτούς η αθηροσκλήρωση θεωρείται πολύ επικίνδυνη προκαλώντας πολλούς θανάτους παγκοσμίως.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η αθηροσκλήρωση πολλές φορές συγχέεται με την αρτηριοσκλήρυνση, η οποία ουσιαστικά χαρακτηρίζεται από απώλεια της ελαστικότητας των αρτηριών, με αποτέλεσμα να αυξάνεται η αρτηριακή πίεση.

Πώς γίνεται η διάγνωση της αθηροσκλήρωσης

Η αθηροσκλήρωση αρχίζει από την εφηβική ηλικία ή την ενηλικίωση υπό μορφή αλλοιώσεων του εσωτερικού χιτώνα των αρτηριών. Η νόσος διαγιγνώσκεται όταν προκληθούν στενώσεις των αρτηριών ή ανευρύσματα με τη βοήθεια των απεικονιστικών μεθόδων. Ανάμεσα σ’ αυτά είναι η αγγειογραφία, η αξονική τομογραφία, η μαγνητική τομογραφία καθώς και το υπερηχοκαρδιογράφημα.

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου

Οι παράγοντες κινδύνου εμφάνισης αθηροσκλήρωσης είναι:

– το κάπνισμα,
– ο διαβήτης,
– οι μη φυσιολογικές συγκεντρώσεις λιπιδίων στο αίμα,
– η υπέρταση,
– το οικογενειακό ιστορικό,
– το ανδρικό φύλο,
– η αύξηση της ηλικίας,
– η καθιστική ζωή και
– η παχυσαρκία.

Ποια είναι τα συμπτώματα

Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα είναι η στηθάγχη (θωρακικός πόνος ή δυσφορία), η διαλείπουσα χωλότητα (πόνος που αυξάνεται κατά τη βάδιση ή σωματική άσκηση), τα εγκεφαλικά επεισόδια, οι παροδικές ισχαιμικές κρίσεις και η νεφρική ανεπάρκεια. Σημειωτέον ότι τα συμπτώματα είναι δυνατόν να εκδηλωθούν από οποιοδήποτε σύστημα οργάνων, στο οποίο η παροχή αίματος είναι μειωμένη λόγω της αθηρωσκλήρωσης.

Πώς αντιμετωπίζεται

Ο ασθενής και η οικογένειά του είναι σημαντικό να γνωρίζουν τους παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με την αθηροσκλήρωση και ενθαρρύνονται να τροποποιήσουν τον τρόπο ζωής και τις συνήθειες που επιβαρύνουν την υγεία του. Η συμμετοχή σε προγράμματα διακοπής του καπνίσματος, ο περιορισμός της καθιστικής ζωής, η μείωση του άγχους, ο έλεγχος της παχυσαρκίας και η μείωση της πρόσληψης κορεσμένων λιπαρών οξέων είναι μερικές από τις βασικότερες συστάσεις. Προτείνεται επίσης τακτική άσκηση, ο τύπος και η ένταση της οποίας όμως θα πρέπει να είναι προσαρμοσμένα στον κάθε ασθενή.

Τέλος, η φαρμακευτική αντιμετώπιση της υπέρτασης, των διαταραχών των συγκεντρώσεων των λιπιδίων και του σακχαρώδη διαβήτη επίσης βοηθάει σε αυτή την κατεύθυνση. Η αγγειοπλαστική και η αθηρεκτομή ή εμφύτευση μοσχεύματος αρτηριακής παράκαμψης έχει αποδειχθεί ότι είναι επίσης ωφέλιμες σε ορισμένους ασθενείς.

Βιβλιογραφία

“What Are the Signs and Symptoms of Atherosclerosis? – NHLBI, NIH”. www.nhlbi.nih.gov. 22 June 2016. Retrieved 5 November2017.
^ Jump up to:a b “What Causes Atherosclerosis? – NHLBI, NIH”. www.nhlbi.nih.gov. 22 June 2016. Retrieved 6 November 2017.
^ Jump up to:a b c “Who Is at Risk for Atherosclerosis?”. www.nhlbi.nih.gov. 22 June 2016. Retrieved 5 November 2017.
^ Jump up to:a b c “How Can Atherosclerosis Be Prevented or Delayed? – NHLBI, NIH”. www.nhlbi.nih.gov. 22 June 2016. Retrieved 6 November 2017.
^ Jump up to:a b c d e “How Is Atherosclerosis Treated? – NHLBI, NIH”. www.nhlbi.nih.gov. 22 June 2016. Retrieved 6 November 2017.
^ Jump up to:a b Aronow WS, Fleg JL, Rich MW (2013). Tresch and Aronow’s Cardiovascular Disease in the Elderly, Fifth Edition. CRC Press. p. 171. ISBN 9781842145449.
^ Jump up to:a b c “What Is Atherosclerosis? – NHLBI, NIH”. www.nhlbi.nih.gov. 22 June 2016. Retrieved 6 November 2017.

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια χρόνια μεταβολική νόσος, η οποία χαρακτηρίζεται από υψηλές τιμές γλυκόζης στο αίμα. Η γλυκόζη είναι ουσιαστικά το απλό σάκχαρο που δίνει ενέργεια στα κύτταρα του ανθρώπινου οργανισμού και εισέρχεται στον οργανισμό μέσω της διατροφής. Ο διαβήτης αναπτύσσεται όταν ο οργανισμός δεν παράγει ή δεν χρησιμοποιεί αποτελεσματικά μια ορμόνη που ονομάζεται ινσουλίνη, η οποία βοηθά στην απομάκρυνση του πλεονάσματος γλυκόζης από το αίμα.

Για τη σωστή ρύθμισή του η διατροφή αποτελεί έναν από τους βασικότερους παράγοντες. Κάθε ασθενής έχει διαφορετικές διατροφικές ανάγκες, όμως υπάρχουν ορισμένοι γενικοί κανόνες που έχουν εφαρμογή σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις.

Ο δεκάλογος της σωστής διατροφής

Κάνουμε συχνά γεύματα ανά 3 ώρες περίπου
Δεν καταναλώνουμε ποτέ 1 σκέτο φρούτο στο ενδιάμεσο αλλά το συνοδεύουμε με ξηρούς καρπούς ή με κάποιον υδατάνθρακα ολικής άλεσης
Καταναλώνουμε όσπρια 2 φορές την εβδομάδα
Επιλέγουμε δημητριακά προϊόντα ολικής αλέσεως και όχι προϊόντα με επεξεργασμένους υδατάνθρακες
Επιλέγουμε τα καλά λιπαρά αντί των “κακών”
Καταναλώνουμε τουλάχιστον 100 γρ. ψάρι την εβδομάδα
Καταναλώνουμε τροφές με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη
Αποφεύγουμε τη συχνή κατανάλωση γλυκών
Συνδυάζουμε τις σωστές διατροφικές συνήθειες με συχνή φυσική δραστηριότητα
Πριν την άσκηση κάνουμε πάντα μέτρηση της γλυκόζης και τη ρυθμίζουμε με βάση τις οδηγίες του γιατρού

Παιδικός διαβήτης και διατροφή

Οι διατροφικοί κανόνες στα παιδιά με σακχαρώδη διαβήτη διαφέρουν από τους εκείνους των ενηλίκων. Ένα διαβητικό παιδί πρέπει να τρώει όποτε πεινάει. Με τα χρόνια τα παιδιά χρειάζονται περισσότερη ινσουλίνη, καθώς οι εξετάσεις αίματος και ούρων είναι θετικές και το επιβάλλουν. Η χαμηλή γλυκόζη αίματος μπορεί να δείχνει ότι το παιδί χρειάζεται είτε λιγότερη ινσουλίνη είτε περισσότερη τροφή.

Σε ό,τι αφορά τις περιπτώσεις όπου τα παιδιά τρώνε σοκολάτες και γλυκά στα κρυφά, είναι σημαντικό να μην μειώνονται τα φυσιολογικά επίπεδα τροφής προκειμένου να αντισταθμιστούν οι επιπλέον υδατάνθρακες στον οργανισμό τους. Σε μεγαλύτερα παιδιά οι γονείς πρέπει να εξηγούν γιατί δεν πρέπει να καταναλώνουν γλυκά στα κρυφά και ποιους κινδύνους ενέχει αυτό για την κατάσταση της υγείας τους.

Food photo created by timolina – www.freepik.com

Screen-Shot-2020-06-22-at-18.29.32-1024x685.png

Η υπογλυκαιμία είναι μια παθολογική κατάσταση, η οποία οφείλεται στην ελάττωση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα κάτω του φυσιολογικού σε σημείο ώστε να προκαλούν την εκδήλωση συμπτωμάτων.

Είναι μία από τις καταστάσεις που θα πρέπει να προσέξει ένας άνθρωπος με σακχαρώδης διαβήτη. Προκαλείται όταν το σάκχαρο πέφτει κάτω από 70 mg/dl και εκδηλώνεται με μια σειρά από συμπτώματα όπως:

πείνα
εφίδρωση
πονοκέφαλος
ζάλη
θολή όραση
τρέμουλο
ναυτία
ταχυκαρδία
υπνηλία
έλλειψη συγκέντρωσης
νευρικότητα
αδυναμία και ξαφνική κούραση

Τα συμπτώματα αυτά είναι τα πιο κοινά, ωστόσο μπορεί να ποικίλουν από άτομο σε άτομο.

Πώς προκαλείται η υπογλυκαιμία

Η υπογλυκαιμία γενικά προκαλείται από δύο βασικούς μηχανισμούς: α) από την μειωμένη παροχή γλυκόζης στο αίμα και β) από την αυξημένη απομάκρυνση της γλυκόζης από το αίμα λόγω αυξημένης κατανάλωσης.

Μειωμένη παροχή γλυκόζης στον οργανισμό υπάρχει στην περίπτωση του παρατεταμένου υποσιτισμού, της κακής απορρόφησης της γλυκόζης από το έντερο, των παθήσεων του ήπατος (π.χ. χρόνια ηπατίτιδα ή κίρρωση του ήπατος), καθώς και σε καταστάσεις που προκαλούν μειωμένη σύνθεση γλυκόζης μέσα στον οργανισμό από άλλες θρεπτικές ουσίες (νεογλυκογένεση).

Αυξημένη απομάκρυνση γλυκόζης από το αίμα υπάρχει στην περίπτωση της αυξημένης παραγωγής μυϊκού έργου (π.χ. έντονη σωματική άσκηση ή βαριά χειρωνακτική εργασία) και του υπερινσουλινισμού (αυξημένες τιμές ινσουλίνης στο αίμα).

Ο υπερινσουλινισμός συνηθέστερα οφείλεται σε υπερβολική χορήγηση ινσουλίνης σε διαβητικά άτομα και αποτελεί τη συνηθέστερη αιτία της υπογλυκαιμίας. Ο υπερινσουλινισμός όμως μπορεί να οφείλεται και σε αυξημένη παραγωγή ινσουλίνης είτε από όγκους του παγκρέατος είτε από όγκους διαφόρων άλλων οργάνων που παράγουν ουσίες που μιμούνται τη δράση της ινσουλίνης.

Αντιμετώπιση της υπογλυκαιμίας

Εάν παρουσιάσουμε κάποιο από τα συμπτώματα της υπογλυκαιμίας, ενώ έχουμε σακχαρώδη διαβήτη, είναι σημαντικό να πραγματοποιήσουμε αμέσως μια μέτρηση σακχάρου. Εφόσον το αποτέλεσμα της μέτρησης είναι κάτω από 70 mg/dl, εφαρμόζουμε τον “κανόνα τον 15”:

Μετρήστε το σάκχαρό σας και βεβαιωθείτε ότι η τιμή είναι κάτω από 70 mg/dl, γιατί πολλές φορές τα συμπτώματα δεν είναι πάντα αντιληπτά.
Καταναλώστε αμέσως 15 γρ. γρήγορου υδατάνθρακα.
Περιμένετε 15 λεπτά και μετρήστε ξανά το σάκχαρό σας. Αν και πάλι το σάκχαρο αίματος είναι κάτω από 70 mg/dl καταναλώστε άλλα 15 γρ. γρήγορου υδατάνθρακα και επαναλάβετε το βήμα 1.

Γρήγοροι υδατάνθρακες είναι εκείνοι που ανεβάζουν πολύ γρήγορα το σάκχαρο. Τα 15 γρ. γρήγορου υδατάνθρακα αντιστοιχούν στα εξής:

Δεκαπέντε γραμμάρια λευκή ζάχαρη ή μέλι (3 κουταλάκια του γλυκού ή 1 κουταλιά της σούπας ή 2-3 φακελάκια)
Μισό ποτήρι χυμό (120 ml)
Τρία με τέσσερα δισκία γλυκόζης (κάθε δισκίο περιέχει 4 γρ.)
Μισό κουτάκι αναψυκτικό με προσθήκη ζάχαρης
Ένα αθλητικό ποτό (1 κουτάκι περιέχει περίπου 16 γρ.)

Πρόληψη

Ο καλύτερος τρόπος πρόληψης των υπογλυκαιμιών είναι ο συχνός έλεγχος των επιπέδων σακχάρου αλλά και η σωστή προετοιμασία για την αντιμετώπισή τους. Ο συχνός έλεγχος του σακχάρου είναι απαραίτητος ιδιαίτερα σε άτομα που έχουν χάσει βάρος ή είναι σε σχήματα εντατικής ινσουλινοθεραπείας και έχουν αυστηρούς στόχους ρύθμισης ή ασκούνται έντονα και τακτικά.

Επίσης, σημαντικό είναι το άτομο να ακολουθεί ένα σταθερό πρόγραμμα διατροφής και άσκησης και να προσαρμόζει κατάλληλα τη διατροφή και τη δόση της ινσουλίνης ή των δισκίων τις ημέρες που προβλέπεται έντονη σωματική κόπωση σε συνεννόηση πάντα με τον γιατρό του.

People photo created by jcomp – www.freepik.com

Η ηλικία των 40 είναι μια κρίσιμη περίοδος για την υγεία του οργανισμού μας. Οι διατροφικές μας συνήθειες και ο τρόπος ζωής που είχαμε ή που θα έχουμε έως αυτά τα έτη είναι από τους σημαντικότερους παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν τη γενικότερη υγεία μας.

Πολλαπλές μελέτες έχουν δείξει ότι συνήθειες όπως η τακτική άσκηση, οι σωστές διατροφικές επιλογές, ο επαρκής ύπνος, η περιορισμένη κατανάλωση αλκοόλ και η αποχή από το κάπνισμα μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του κινδύνου για χρόνιες νόσους.

Γι’ αυτό αν εφαρμόζετε τα παραπάνω είναι καλό να συνεχίσετε να το κάνετε και αν όχι, τότε είναι πολύ σημαντικό να ξεκινήσετε.

Δείτε παρακάτω μερικά από τα προβλήματα υγείας που μπορεί να αντιμετωπίσετε.

Καρδιαγγειακά προβλήματα

Οι υψηλές τιμές σε αρτηριακή πίεση, χοληστερόλη, τριγλυκερίδια, καθώς και ο παλμός σε χαλάρωση είναι μεταξύ άλλων καταστάσεις που επηρεάζουν την υγεία της καρδιάς.

Αυτοί οι δείκτες έχουν την τάση να «ανεβαίνουν» με την ενηλικίωση, αυξάνοντας τον κίνδυνο για αρκετές σοβαρές καταστάσεις υγείας, όπως η καρδιακή προσβολή και το εγκεφαλικό επεισόδιο. Είναι σημαντικό να ακολουθείτε τις γενικές συστάσεις για την παρακολούθησή τους και να τους κρατάτε σε υγιή επίπεδα με τον τρόπο ζωής σας ή αν χρειαστεί και με φαρμακευτική αγωγή.

Σακχαρώδης διαβήτης

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια πάθηση που χαρακτηρίζεται από υψηλές τιμές γλυκόζης στο αίμα, το απλό δηλαδή σάκχαρο που δίνει ενέργεια στα κύτταρά μας. Αναπτύσσεται όταν ο οργανισμός δεν παράγει ή δεν χρησιμοποιεί αποτελεσματικά την ινσουλίνη, μια ορμόνη που βοηθά στην απομάκρυνση του πλεονάσματος γλυκόζης από το αίμα.

Πρόκειται για ένα σημαντικό πρόβλημα υγείας και ο κίνδυνος για διαβήτη τύπου 2 αυξάνει με την ηλικία.

Οστεοπόρωση

Η οστεοπόρωση αποτελεί το συχνότερο νόσημα μεταβολισμού των οστών. Χαρακτηρίζεται από χαμηλή οστική μάζα, ή πιο απλά ποσοτική μείωση του οστού, καθώς και από διαταραχή της αρχιτεκτονικής του οστού, με αποτέλεσμα την ελάττωση της μηχανικής αντοχής του, αύξηση της ευθραυστότητας και κατ’ επέκταση αυξημένο κίνδυνο κατάγματος.

Η οστική μάζα μειώνεται σταδιακά στην ηλικία των 40 και άνω.

Άγχος και κατάθλιψη

Το άγχος όταν διατηρείται σε φυσιολογικά επίπεδα δεν είναι επικίνδυνο για τον οργανισμό μας. Όταν όμως είναι αυξημένο για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση προβλημάτων υγείας, ειδικά μετά την ηλικία των 40.

Η κατάθλιψη επιπροσθέτως, ανάλογα το βαθμό της, μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια ενδιαφέροντος και ενέργειας, απόσυρση από συνήθεις δραστηριότητες και αλληλεπιδράσεις, απάθεια και ανικανότητα να εμφανίσετε χαρά.

Είναι πολύ σημαντικό να φροντίσετε την ψυχική σας υγεία και να αναζητήσετε συμβουλή έγκαιρα.

Σεξουαλική υγεία

Η γενική μας υγεία επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από τη σεξουαλική και αναπαραγωγική μας υγεία αντίστοιχα. Συχνά θέματα είναι η σεξουαλική δυσλειτουργία, οι σεξουαλικά μεταδιδόμενες νόσοι και οι λοιμώξεις.

Οι άντρες στα 40 μπορεί ενδεχομένως να εμφανίσουν συμπτώματα υπερπλασίας του προστάτη, έλλειψης τεστοστερόνης και μεταβατικής στυτικής δυσλειτουργίας. Οι γυναίκες από την άλλη μπορεί να αρχίσουν να νιώθουν συμπτώματα περιεμμηνόπαυσης όπως ευερεθιστότητα και εξάψεις.

Ο γιατρός σας μπορεί να σας δώσει συμβουλές για το πώς να ρυθμίσετε τα προβλήματα αυτά.

Δερματικά προβλήματα

Η προσεκτική φροντίδα του δέρματός μας γίνεται ακόμα πιο σημαντική μετά τα 40. Η η βλάβη από τον ήλιο, η ακμή, οι «λεκέδες» και οι ρυτίδες είναι θέματα που απασχολούν μεγάλο μέρος του πληθυσμού σε αυτές τις ηλικίες.

Κρατήστε το δέρμα σας υγιές, συμβουλευτείτε τον δερματολόγο σας και μην ξεχνάτε να φοράτε αντηλιακό ευρέως φάσματος όταν είστε στον ήλιο.

Όραση και ακοή

Οι αλλαγές στην όραση και στην ακοή είναι σχετικά συχνές για ανθρώπους στα 40 τους. Μπορείτε ενδεχομένως να διαπιστώσετε ότι χρειάζεστε γυαλιά τόσο για το διάβασμα όσο και για το να βλέπετε μακριά, αλλά και να χρειάζεται να καταβάλλετε περισσότερη προσπάθεια για να ακούτε καλύτερα.

Απευθυνθείτε στον γιατρό σας αν παρατηρήσετε αλλαγές ή αν έχετε ερωτήσεις για την υγεία σας και ζητήστε συμβουλές για οτιδήποτε σχετικό σας απασχολεί.

Μέρες τώρα, προσπαθώ να σκεφτώ και να αξιολογήσω τη στάση των ασθενών μου με σακχαρώδη διαβήτη κατά τη διάρκεια της ιδιαίτερης αυτής περιόδου της καραντίνας εξαιτίας του νέου κορονοϊού (CoVid – 19).

Ομολογουμένως ήταν και εν πολλοίς εξακολουθεί να είναι μία πρωτόγνωρη κατάσταση, που όμως έχει να μας μάθει και να μας δείξει πολλά. Αρκεί να το κατανοήσουμε.

Σε μια προχθεσινή μου συζήτηση με ανθρώπους της φαρμακευτικής αγοράς, μου τέθηκε το ερώτημα: «Είχατε κ. Κλείτσα τηλεφωνήματα από διαβητικούς ασθενείς αυτήν την περίοδο, που ανησυχούσαν για το σάκχαρό τους;».

Με εξέπληξε η ερώτηση γιατί με έβαλε να γυρίσω πίσω και να αναλογιστώ τι συνέβη στο ιατρείο μου όλο αυτό το δίμηνο που πέρασε.

Λέω λοιπόν σήμερα ότι στην πλειοψηφία τους, οι ασθενείς με διαβήτη – στη διάρκεια της καραντίνας – δέχτηκαν «επίθεση» από την τηλεόραση και τα λοιπά μέσα ενημέρωσης, ότι ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες ή αλλιώς στις ομάδες υψηλού κινδύνου σε σχέση με τον νέο ιό. Και όντως είναι έτσι…

Αναρωτιέμαι όμως, μήπως όλη αυτή η υπέρ – πληροφόρηση, όλη αυτή η υπερτροφοδότηση με την έννοια «είμαι ασθενής υψηλού κινδύνου», τους έκανε να εγκλωβιστούν ενδεχομένως σε ένα σενάριο φόβου. Να κρυφτούν δηλαδή υποσυνείδητα και ακούσια πίσω από μία βολική σε εισαγωγικά ασπίδα προστασίας.

Γιατί η –δική μου τουλάχιστον– εμπειρία λέει ότι τελικά αυτή η κατηγορία των ασθενών έμεινε μακριά από το ιατρείο, μακριά ακόμη και από το τηλέφωνο. Αρνήθηκαν μάλλον να ασχοληθούν με το διαβήτη τους, δεν θέλησαν να επικοινωνήσουν με τον γιατρό τους όπως ίσως θα έκαναν σε άλλη περίοδο και πραγματικά αισθάνομαι ότι η παραπάνω έννοια τους εγκλώβισε σε μία παθητική στάση απέναντι στη νόσο, χωρίς να σκέφτονται πιθανές παρενέργειες της στάσης τους αυτής.

Δεν ξέρω αν και άλλοι συνάδελφοί μου έχουν αυτήν την εικόνα. Ελπίζω να μην αλλοιωθεί η πρόοδος που κάνουμε με τους ασθενείς μας σε βήματα θεραπείας, σε συμβουλές για διατροφή και άσκηση. Και βέβαια όλα θα κριθούν όταν οι διαβητικοί ασθενείς επανακάμψουν στο ιατρείο, όταν δούμε την όποια μεταβολή στις μετρήσεις τους αλλά και στην HBA1c.

Tότε θα ξέρουμε σίγουρα και με ασφάλεια αν και κατά πόσον η περίοδος αυτή επηρέασε αρνητικά η όχι τη ρύθμιση ενός διαβητικού ασθενή.

Το μήνυμά μου σε αυτούς τους ανθρώπους είναι να μην αμελούν την υγεία τους. Να συνεχίσουν να ζούνε και να φροντίζουν τον εαυτό τους ακολουθώντας τις οδηγίες των ειδικών. Γιατί και ο τρόπος ζωής που είχε επιβάλλει αυτή η περίοδος μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα απορρύθμισης του σακχαρώδη διαβήτη.

Featured photo credit: Woman photo created by freepik – www.freepik.com

Δεν είναι λίγοι αυτοί που αρνούνται να κόψουν το τσιγάρο επειδή φοβούνται τα περιττά κιλά. Σύμφωνα με σχετικές έρευνες, το 80% των καπνιστών που διακόπτει το κάπνισμα παίρνει μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα περίπου επτά κιλά κατά μέσο όρο.

Πρόκειται για μία σημαντική αύξηση βάρους, η οποία τις περισσότερες φορές είναι εξαιρετικά δυσάρεστη για τους πρώην καπνιστές.

Οι ειδικοί πιστεύουν ότι η διακοπή του καπνίσματος συνδέεται συχνά με αύξηση της πρόσληψης τροφής (γιατί το φαγητό έχει πια καλύτερη γεύση, η τροφή χρησιμοποιείται ως υποκατάστατο του τσιγάρου κ.ά.), μειωμένη δραστηριότητα και μείωση του βασικού μεταβολικού ρυθμού.

Πάντως, έρευνες συγκλίνουν στο ότι αυτές οι απότομες μεταβολές στο ανθρώπινο βάρος δεν οφείλονται αποκλειστικά στην αλλαγή του μεταβολισμού, την έντονη όρεξη ή τη μεγαλύτερη κατανάλωση σοκολάτας και άλλων γλυκών μετά τη διακοπή του καπνίσματος.

Αξίζει να σημειωθεί ότι άλλες έρευνες συνδέουν τα επιπλέον κιλά των ανθρώπων που κόβουν το κάπνισμα με τον αριθμό των τσιγάρων που καπνίζουν κάθε μέρα.

Σύμφωνα λοιπόν με ερευνητές, η αύξηση του σωματικού βάρους μετά τη διακοπή του καπνίσματος δεν είναι ίδια για όλους, αλλά εξαρτάται από παραμέτρους όπως το πόσο πολύ καπνίζει κάποιος και αν ήδη διαθέτει περιττά κιλά.

Όπως έδειξαν, η αύξηση του βάρους δεν ήταν σημαντική σε όσους κάπνιζαν έως 15 τσιγάρα την ημέρα, ούτε στους υπέρβαρους και φυσιολογικού βάρους καπνιστές. Αντιθέτως, οι μανιώδεις και οι παχύσαρκοι καπνιστές μπορεί να πάρουν αρκετά κιλά. Από τα στοιχεία αυτά προκύπτει ότι όσοι ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου για σημαντική αύξηση του σωματικού βάρους, καλό είναι να λαμβάνουν επίσης μέτρα, όπως η προσεγμένη διατροφή και η αύξηση της φυσικής δραστηριότητας, ώστε να μην ξεφύγει το βάρος τους.

Σε κάθε περίπτωση, έχει διαπιστωθεί ότι η νικοτίνη αυξάνει λίγο τον μεταβολισμό και η διακοπή της τον επαναφέρει στα φυσιολογικά επίπεδα. Επίσης, η νικοτίνη προκαλεί απελευθέρωση του σακχάρου στο αίμα με ταχύτητα πολύ μεγαλύτερη από αυτήν του φαγητού και για αυτό καταστέλλει την όρεξη για φαγητό.

Παράλληλα φαίνεται ότι καταρρίπτεται και ένας ακόμα μύθος σχετικά με το κάπνισμα. Έτσι, δεν είναι λίγοι εκείνοι που πιστεύουν ότι το κάπνισμα «κόβει» την όρεξη, αλλά σύμφωνα με μία νέα μελέτη υποστηρίζει ότι όχι μόνο πρόκειται για μύθο αλλά αντίθετα οι καπνίστριες παχαίνουν περισσότερο από όσο οι μη καπνίστριες.

Πηγή: iatronet.gr
Photo credit: Health photo created by freepik – www.freepik.com

Οι επιστημονικές μελέτες αναφορικά με την κατανάλωση αλκοόλ και τα πιθανά οφέλη ή τους κινδύνους που ενέχει είναι πολλές. Όμως μία σχετικά πρόσφατη φέρνει άσχημα νέα για εκείνους που συνηθίζουν να καταναλώνουν ένα ποτηράκι κρασί την ημέρα με τη δικαιολογία ότι όχι μόνο δεν βλάπτει αλλά ότι ωφελεί την υγεία τους.

H σχετική μελέτη που δημοσιεύτηκε στην έγκριτη ιατρική επιθεώρηση «Lancet» δείχνει πως το αλκοόλ βλάπτει τον οργανισμό από την πρώτη γουλιά. Και καταλήγει ότι η κατανάλωση ποτού ενοχοποιείται για περισσότερους θανάτους από ό,τι εκτιμούσε αρχικά η επιστημονική κοινότητα.

Και αυτό διότι μπορεί η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ – κυρίως κόκκινο κρασί – να προστατεύει την καρδιά και γενικότερα το καρδιαγγειακό σύστημα, αλλά όπως προκύπτει από τα πρόσφατα ευρήματα τα οφέλη αυτά «διαγράφονται» εξαιτίας του αυξημένου κινδύνου εμφάνισης καρκίνου και άλλων σοβαρών νοσημάτων.

Πιο συγκεκριμένα, η μελέτη εξέτασε δεδομένα από 694 παλαιότερες έρευνες σχετικά με την κατανάλωση αλκοόλ και 592 σχετικά με τις επιπτώσεις στην υγεία. Συνεπώς, μπήκαν στο μικροσκόπιο οι συνήθειες και οι ιατρικοί φάκελοι 28 εκατομμυρίων ανθρώπων.

Όπως σημειώνουν στα συμπεράσματά τους οι ερευνητές, αν υπολογίσει κανείς τους παράγοντες που οδηγούν τους ανθρώπους σε πρόωρο θάνατο ή σε αναπηρία, διαπιστώνει ότι το αλκοόλ βρίσκεται στην έβδομη θέση, πίσω από το κάπνισμα ή την υψηλή αρτηριακή πίεση. Οι νόσοι. Και αυτό διότι το αλκοόλ συνδέεται με την εμφάνιση διάφορων σοβαρών νόσων όπως ο καρκίνος, η κίρρωση του ήπατος, η υπέρταση καθώς επίσης και η φυματίωση.

Επιπλέον, η μέθη αποτελεί βασική αιτία των τροχαίων ατυχημάτων ανά τον κόσμο. Συγκεκριμένα και σύμφωνα με την ίδια μελέτη, το αλκοόλ αντιπροσωπεύει το 2,2% όλων των θανάτων μεταξύ των γυναικών και το 6,8% του συνόλου των θανάτων στους άνδρες παγκοσμίως.

«Οι κίνδυνοι για την υγεία που συνδέονται με το αλκοόλ είναι τεράστιοι» αναφέρει η γιατρός Emmanuela Gakidou του Ινστιτούτου Ανάλυσης Υγείας (IHME) της Ουάσιγκτον η οποία συμμετείχε στην έρευνα. Και συνεχίζει: «Ο μύθος ότι ένα ή δύο ποτηράκια την ημέρα είναι καλά για την υγεία είναι επικίνδυνος. Μόνο το μηδενικό αλκοόλ ελαχιστοποιεί τον κίνδυνο ασθενειών».

Πηγή: www.tanea.gr

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια χρόνια μεταβολική νόσος που χαρακτηρίζεται από υψηλές τιμές γλυκόζης στο αίμα. Η γλυκόζη είναι το απλό σάκχαρο που δίνει ενέργεια στα κύτταρα του ανθρώπινου οργανισμού. Ο διαβήτης αναπτύσσεται όταν ο οργανισμός δεν παράγει ή δεν χρησιμοποιεί αποτελεσματικά μια ορμόνη που ονομάζεται ινσουλίνη, η οποία βοηθά στην απομάκρυνση της γλυκόζης που «περισσεύει» στο αίμα. Το αποτέλεσμα είναι μακροχρόνια, εάν δεν προηγηθεί έλεγχος και ρύθμιση των επιπέδων αυτών, να προκληθούν σοβαρές επιπλοκές για την υγεία του ατόμου.

Σύμφωνα με τα νεότερα δεδομένα οι ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη έχουν 50% πιθανότητα να υποβληθούν σε χειρουργικές επεμβάσεις, γεγονός το οποίο αποδίδεται στην αυξημένη νοσηρότητα και θνητότητα λόγω καρδιακών επιπλοκών και λοιμώξεων.

Παρακάτω εξηγούνται όλα όσα θα πρέπει να γνωρίζουν οι ασθενείς πριν υποβληθούν σε μία χειρουργική επέμβαση.

Το στρες της χειρουργικής επέμβασης

Όπως είναι φυσιολογικό, πριν από μία επέμβαση το άτομο μπορεί να βιώνει έντονο άγχος. Σε αυτή την περίπτωση είναι χρήσιμο να συζητήσει με τον γιατρό του ώστε να λύσει όλες τις απορίες και για να το βοηθηθεί να διαχειριστεί το άγχος του. Γιατί με το στρες γενικότερα παρατηρείται αυξημένη έκκριση των σχετιζόμενων ορμονών στη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης και για λίγες μέρες ύστερα από αυτήν, με αποτέλεσμα να προκαλείται υπεργλυκαιμία και καταβολισμός πρωτεϊνών.

Η μεταβολική αυτή απορρύθμιση μπορεί να οδηγήσει σε:

Αυξημένη νοσηρότητα
Καθυστερημένη επούλωση
Μειωμένη απάντηση στη λοίμωξη
Αυξημένο καταβολισμό πρωτεϊνών
Ηλεκτρολυτικές διαταραχές

Προεγχειρητική προετοιμασία

Η εισαγωγή στο νοσοκομείο γίνεται τρεις ή και περισσότερες μέρες πριν την επέμβαση. Τόσο στο διάστημα αυτό όσο και πριν από αυτό, το άτομο θα πρέπει να φροντίσει για την ικανοποιητική γλυκαιμική ρύθμιση και να διακόψει ή να ελαττώσει το κάπνισμα. Ειδικότερα, συστήνεται:

Διακοπή ή ελάττωση του καπνίσματος τουλάχιστον έξι εβδομάδες πριν τη χειρουργική επέμβαση
Εκτίμηση της γενικής κατάστασης του ασθενούς και συνυπαρχόντων παθολογικών ευρημάτων
Αφαίρεση κοσμημάτων και τεχνητών οδοντοστοιχιών
Αφαίρεση χρώματος από τα νύχια
Ρύθμιση ηλεκτρολυτών
Ικανοποιητική ρύθμιση της γλυκόζης του αίματος και της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης πριν την εισαγωγή στο νοσοκομείο (< 150-180 mg/dl)
Μέτρηση γλυκόζης αίματος το προηγούμενο βράδυ
Παρακολούθηση της αρτηριακής πίεσης και των σφύξεων
Λήψη ειδικών οδηγιών από τον γιατρό για τη διαχείριση της φαρμακευτικής αγωγής

Τέλος, όπως πριν από κάθε χειρουργική επέμβαση το άτομο θα πρέπει να είναι νηστικό πριν την αναισθησία (τουλάχιστον έξι ώρες χωρίς τροφή και δύο ώρες χωρίς νερό) για την αποφυγή σοβαρών επιπλοκών.

Το χειρουργείο μπορεί να αναβληθεί σε περίπτωση που παρατηρηθεί σοβαρή υποπρωτεϊναιμία (χαμηλά επίπεδα πρωτεΐνης στο αίμα).

Μετά το χειρουργείο

Ύστερα από την επιτυχημένη ολοκλήρωση της χειρουργικής επέμβασης συχνός έλεγχος της γλυκόζης (κάθε 2 ώρες) και των ηλεκτρολυτών (κάθε 6-12 ώρες), ενώ ανά περίπτωση διαμορφώνεται και η λήψη της φαρμακευτικής αγωγής (ινσουλίνη και αντιδιαβητικά δισκία).

Μετά την έξοδο από το νοσοκομείο συστήνονται τακτική παρακολούθηση των επιπέδων σακχάρου, συγκεκριμένες διατροφικές επιλογές, φυσική δραστηριότητα, διαχείριση του στρες και οδηγίες ως προς την αγωγή.

Η Κυριακή του Πάσχα πλησιάζει και οι περισσότεροι, παρά το γεγονός ότι το φετινό τραπέζι θα φιλοξενεί λιγότερα άτομα, φαίνεται ότι θα συνεχίσουν την παράδοση. Οι διατροφικές επιλογές όμως για τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη είναι σημαντικό να γίνονται με προσοχή.

Την περίοδο της νηστείας η διατροφή στηρίζεται κατά κύριο λόγο σε τροφές-πηγές υδατανθράκων, για τις οποίες ο ασθενής θα πρέπει να προσέξει ώστε να μην επιβαρύνει τα επίπεδα σακχάρου στον οργανισμό του. Από την άλλη όμως ακολουθούν και 1-2 ημέρες “υπερφαγίας” που μπορούν επίσης να οδηγήσουν στην απορρύθμιση του σακχάρου.

Το παραδοσιακό μας τραπέζι περιλαμβάνει μια μεγάλη ποικιλία από φαγητά, τα οποία έχουν υψηλό θερμιδικό φορτίο, καθώς και υψηλά ποσοστά λίπους και χοληστερίνης. Είναι λοιπόν χρήσιμο για τα άτομα με διαβήτη να λάβουν υπόψη ορισμένες συστάσεις.

Κρέας

Γενικά στο πασχαλινό τραπέζι συνίσταται το κατσίκι από το αρνί, καθώς είναι λιγότερο λιπαρό. Τα 100 γραμμάρια άψητου κρέατος (αρνιού ή κατσικιού) δίνουν περίπου 370 θερμίδες με μεγάλη όμως συμμετοχή σε αυτές από λίπος. Είναι και τα δύο πηγές πρωτεΐνης υψηλής βιολογικής αξίας αλλά και βιταμινών (κυρίως Β), σιδήρου και φωσφόρου.

Αυγά

Σε ό,τι αφορά την κατανάλωση αυγών, το κάθε ένα που είναι μέτριου μεγέθους δίνει περίπου 75-80 θερμίδες, 6 γρ. πρωτεΐνης, 5 γρ. λίπους και κυρίως 215-230 mg χοληστερίνης. Είναι επομένως πηγή αρκετής ποσότητας λίπους και χοληστερίνης και γι’ αυτό θα πρέπει να περιοριστεί η κατανάλωσή τους, δεδομένου ότι στα ίδια γεύματα υπάρχουν και άλλες πηγές αυτών των διατροφικών στοιχείων.

Μαγειρίτσα

Όσον αφορά τη μαγειρίτσα, μια μερίδα μπορεί να δώσει μέχρι και 580 θερμίδες, ενώ έχει και μεγάλη περιεκτικότητα σε χοληστερόλη. Χρησιμοποιώντας μόνο τα ασπράδια και όχι ολόκληρο τον κρόκο ή μόνο έναν κρόκο από τα αυγά για το μαγείρεμα μπορεί να μειώσει αυτή την ποσότητα (κατά 213 mg ανά κρόκο). Στο μαγείρεμα επίσης προτείνεται και μια παραλλαγή της μαγειρίτσας, όπου αντί του συκωτιού μπορεί να χρησιμοποιηθούν κομμάτια κρέατος αρνιού από τα οποία έχει αφαιρεθεί το λίπος. Μειώνεται έτσι η περιεκτικότητα σε χοληστερίνη, δεδομένου ότι το συκώτι είναι πλούσιο σε αυτή.

Τσουρέκι

Το πασχαλινό τσουρέκι είναι πηγή πολλών υδατανθράκων και λίπους. Τα 100 γρ. δίνουν 408 θερμίδες, με 65,5 γρ. υδατανθράκων και 105 mg χοληστερόλης. Η χρήση γλυκαντικής ουσίας “επιτρέπει” στα άτομα με διαβήτη να το δοκιμάσουν μόνο σε μερίδες μέτριου μεγέθους.

Κλείνοντας, πρέπει να σημειωθεί ότι τα άτομα με διαταραγμένο λιπιδαιμικό προφίλ (υψηλά επίπεδα χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων) χρειάζεται να αποφεύγουν τα τρόφιμα υψηλής περιεκτικότητας σε χοληστερόλη και λίπος.

Food photo created by senivpetro – www.freepik.com

Newer Posts

Older Posts

Blog

Μάσκα στα σχολεία: Απαντήσεις από την Eλληνική Παιδιατρική Εταιρεία

Αθηροσκλήρωση: Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου

Πώς γίνεται η διάγνωση της αθηροσκλήρωσης

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου

Ποια είναι τα συμπτώματα

Πώς αντιμετωπίζεται

Σακχαρώδης διαβήτης: Ο δεκάλογος της σωστής διατροφής

Ο δεκάλογος της σωστής διατροφής

Παιδικός διαβήτης και διατροφή

Διαβήτης και υπογλυκαιμία: Πώς εκδηλώνεται και πώς την αντιμετωπίζουμε

Πώς προκαλείται η υπογλυκαιμία

Αντιμετώπιση της υπογλυκαιμίας

Πρόληψη

Ποια προβλήματα υγείας μας απειλούν μετά τα 40;

Καρδιαγγειακά προβλήματα

Σακχαρώδης διαβήτης

Οστεοπόρωση

Άγχος και κατάθλιψη

Σεξουαλική υγεία

Δερματικά προβλήματα

Όραση και ακοή

Σακχαρώδης διαβήτης: Πώς διαχειρίστηκαν οι ασθενείς την περίοδο της καραντίνας

Κόβοντας το τσιγάρο: Ποια η σχέση του με την αύξηση του βάρους;

Έρευνα: Το αλκοόλ μπορεί να βλάψει από την πρώτη γουλιά

Διαβήτης: Όσα πρέπει να γνωρίζετε πριν από μία χειρουργική επέμβαση

Το στρες της χειρουργικής επέμβασης

Προεγχειρητική προετοιμασία

Μετά το χειρουργείο

Πασχαλινό τραπέζι: Τι πρέπει να προσέχουν τα άτομα με διαβήτη

Κρέας

Αυγά

Μαγειρίτσα

Τσουρέκι

ΕΝΗΜΕΡΩΜΕΝΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΥΓΕΙΑ

ΕΝΗΜΕΡΩΜΕΝΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ, ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΥΓΕΙΑ

ΝΟΜΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

ΑΦΗΣΤΕ ΜΑΣ ΤΗΝ ΓΝΩΜΗ ΣΑΣ

ΝΟΜΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ