Blog

Η γενική εξέταση αίματος είναι μια εξέταση ρουτίνας και ταυτόχρονα μια από τις σημαντικότερες, καθώς τα ευρήματα της δίνουν διαγνωστικές πληροφορίες για τη συνολική κατάσταση και εικόνα της υγείας μας.

Είναι απαραίτητη για τον έλεγχο νοσημάτων όπως μικροβιακές και ιογενείς λοιμώξεις, αιμοσφαιρινοπάθειες και αναιμίες, αιμορραγίες ή θρομβώσεις και λευχαιμίες. Χάρη σε αυτήν προσδιορίζονται η αιμοσφαιρίνη, ο αιματοκρίτης, ο αριθμός των ερυθροκυττάρων, των λευκοκυττάρων και των αιμοπεταλίων, καθώς και σειρά άλλων αιματολογικών παραμέτρων, ενώ βοηθάει και στην παρακολούθηση της πορείας πολλών παθήσεων και νοσημάτων καθώς και στην αποτελεσματικότητα της χορηγούμενης θεραπείας.

Πολλοί ασθενείς χρειάζονται τις μετρήσεις της εξέτασης για να εκτιμηθεί η γενική κατάσταση της υγείας τους. Εάν είναι υγιείς και έχουν μετρήσεις μέσα στα φυσιολογικά όρια, τότε συνήθως δεν χρειάζεται νέα γενική αίματος, εκτός αν κάτι αλλάξει στην υγεία τους ή το ζητήσει ο γιατρός.

Πότε πρέπει να γίνεται

Αν ο ασθενής παρουσιάζει συμπτώματα κούρασης, αδυναμίας ή έχει κάποια λοίμωξη, φλεγμονή η αιμορραγία, τότε η γενική αίματος μπορεί να βοηθήσει στη διάγνωση. Σημαντικά αυξημένα λευκά αιμοσφαίρια επιβεβαιώνουν την παρουσία λοίμωξης και καθοδηγούν την περαιτέρω διερεύνηση για την ταυτοποίηση της υποκείμενης αιτίας.

Όταν τα ερυθρά αιμοσφαίρια είναι μειωμένα (αναιμία) απαιτείται και η μελέτη του μεγέθους και του σχήματος τους για να μπορεί να προσδιορισθεί η αιτία. Ο αριθμός των αιμοπεταλίων που είναι χαμηλός ή υπερβολικά μεγάλος πιθανά εξηγεί μια μεγάλη αιμορραγία ή θρόμβωση ή συνδέεται και με ασθένεια στον μυελό των οστών.

Πολλές καταστάσεις έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση ή την ελάττωση σε κάποιον από τους κυτταρικούς πληθυσμούς του αίματος. Ορισμένες απαιτούν θεραπεία, ενώ άλλες αποκαθίστανται από μόνες τους. Ασθένειες όπως ο καρκίνος (και η αντιμετώπισή του με χημειοθεραπεία), μεταβάλλουν την παραγωγή κυττάρων από το μυελό των οστών και είτε αυξάνουν την παραγωγή της μιας κατηγορίας σε βάρος των υπολοίπων είτε ελαττώνουν τη συνολική παραγωγή. Κάποια φάρμακα μειώνουν των αριθμό των λευκών αιμοσφαιρίων, ενώ ακόμη και η έλλειψη σε βιταμίνες ή ιχνοστοιχεία μπορεί να προκαλέσει αναιμία.

Η γενική εξέταση αίματος απαιτείται να γίνεται σε τακτική βάση για να παρακολουθούνται αυτές οι καταστάσεις και οι θεραπείες ή και μία φορά τον χρόνο για προληπτικούς λόγους όταν δεν υφίσταται κάποιο νόσημα.

Μπορεί ο τρόπος ζωής να επηρεάσει τις τιμές;

Έχει διαπιστωθεί ότι ο τρόπος ζωής δεν επηρεάζει τις τιμές της γενικής αίματος, σε αντίθεση με ότι ισχύει για την «καλή» και την «κακή» χοληστερίνη, παρά μόνο εάν υπάρχει μια υποκείμενη έλλειψη όπως βιταμίνης Β12, φολικού οξέως ή σιδήρου. Ένας ασθενής δεν έχει τη δυνατότητα να αυξήσει άμεσα τον αριθμό των λευκών αιμοσφαιρίων ή να μεταβάλλει το μέγεθος και το σχήμα των ερυθρών του αιμοσφαιρίων.

Γενικότερα δεν απαιτείται κάποια ειδική δίαιτα, ωστόσο είναι καλό να αποφεύγεται το λιπαρό γεύμα πριν την εξέταση.

Η σχολική περίοδος πλησιάζει και πολύ συχνά γονείς αναρωτιούνται για το αν οι ιατρικές εξετάσεις για το παιδί τους είναι σημαντικές πριν ξεκινήσει, για το ποιες είναι αυτές αλλά και κάθε πότε πρέπει να γίνονται.

Οι προληπτικές ιατρικές εξετάσεις είναι αρκετά σημαντικές τόσο για τους ενήλικους, οι οποίες καλό είναι να γίνονται μια φορά το χρόνο, όσο και για τα παιδιά. Για τα παιδιά όμως γενικότερα δεν είναι μόνο η προσχολική περίοδος που έχει σημασία.

Από τη στιγμή που γεννιέται το παιδί μέχρι περίπου τα 12-14 χρόνια ο οργανισμός του αναπτύσσεται ραγδαία. Λόγω αυτών των ρυθμών ανάπτυξης οι προληπτικές εργαστηριακές εξετάσεις είναι απαραίτητες, διότι αυξάνουν τις πιθανότητες να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά τυχόν διαταραχές πριν προλάβουν να προκαλέσουν σοβαρότερα προβλήματα.

Οι συχνότερες παθήσεις που μπορούν να προληφθούν είναι αρκετές και σοβαρές, ωστόσο οι γονείς δεν θα πρέπει να αγχωθούν και να τις ξεκινήσουν όλες μαζί.

H χρονική στιγμή μεταξύ των πρώτων γενεθλίων του παιδιού και του ξεκινήματος του παιδικού σταθμού, γύρω δηλαδή στα 2,5 με 3 του χρόνια είναι συνήθως η πιο κατάλληλη για να γίνει ο πρώτος προληπτικός έλεγχος της υγείας του. Ένας δεύτερος μπορεί να γίνει στα 6-8 χρόνια και αργότερα μεταξύ 12-16 ετών, εφόσον βέβαια τα αποτελέσματα κάθε φορά κινούνται μεταξύ των φυσιολογικών αποκλίσεων.

Οι σημαντικότερες εξετάσεις

1. Καρδιολογικός έλεγχος: Οι εξετάσεις αυτές είναι απαραίτητες τόσο σε παιδιά που έχουν πρόβλημα, όσο και στα υγιή παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας που συμμετέχουν σε αθλητικές δραστηριότητες, όπως το ποδόσφαιρο ή ο στίβος.
2. Έλεγχος αρτηριακής πίεσης: Είναι πολύ σημαντική η καταγραφή της στην παιδική ηλικία, τουλάχιστον μία φορά το χρόνο από την ηλικία των 3 ετών και μετά, διότι σε κάποιες περιπτώσεις παρατηρείται ασυμπτωματική υπέρταση, για την οποία είναι απαραίτητο να ληφθούν μέτρα.
3. Οφθαλμολογικός έλεγχος: H πρώτη εξέταση των ματιών σε υγιή παιδιά γίνεται συνήθως στα 2 τους χρόνια και επαναλαμβάνεται μεταξύ 4 και 6, καθώς και μεταξύ 8 και 10 ετών. Είναι ιδιαίτερη η σημασία της στην προσχολική ηλικία προκειμένου να εντοπιστούν έγκαιρα διαθλαστικές διαταραχές της όρασης, όπως η μυωπία ή ο αστιγματισμός.
4. Έλεγχος ακοής: Η έγκαιρη διάγνωση διαταραχών της ακοής συμβάλλει σημαντικά στη θεραπευτική αντιμετώπισή τους. Σε υγιή παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας ο επαναληπτικός έλεγχος ακοής συνιστάται να γίνεται μεταξύ 4 και 6 ετών.
5. Εξέταση δέρματος: Ο έλεγχος του δέρματος αποσκοπεί στον εντοπισμό πιθανών σημείων από μυκητιάσεις, αλλεργίες ή τσιμπήματα.
6. Οδοντιατρικός έλεγχος: Μία επίσκεψη σε παιδο-οδοντίατρο είναι σημαντική μόλις ολοκληρωθεί η πρώτη οδοντοφυΐα για την πρόληψη της τερηδόνας. Πρόκειται για μια πολύ συχνή πάθηση που επηρεάζει και την υγεία των μόνιμων δοντιών.
7. Εξέταση αίματος: Απαραίτητη εξέταση προκειμένου να διαπιστωθεί αν υπάρχει αναιμία. Σημαντική περίοδος είναι η προεφηβεία και η εφηβεία, ιδιαίτερα για τα κορίτσια που εξαιτίας της εμμήνου ρύσεως μπορεί να εμφανίσουν ελαφριά αναιμία. Επιπλέον, με την εξέταση αίματος μπορεί να διαπιστωθεί αν υπάρχει υπερχοληστερολαιμία ή υπερτριγλυκεριδαιμία, ένα αρκετά συνηθισμένο πρόβλημα στη χώρα μας ακόμη και για τα παιδιά. Ειδικότερα τα υπέρβαρα παιδιά ή όσα προέρχονται από οικογένεια με ιστορικό παχυσαρκίας ή καρδιαγγειακών νοσημάτων σε νεαρή ηλικία είναι απαραίτητο να υποβάλλονται σε εξετάσεις για τον έλεγχο της χοληστερίνης.
8. Έλεγχος του σκελετού: Η εξέταση αυτή αποσκοπεί στον εντοπισμό της σκολίωσης, μια αναπτυξιακή διαταραχή που προκαλεί παραμόρφωση, στροφή και πλάγια κλίση των σπονδύλων. Πολλά παιδιά την εμφανίζουν στη σχολική τους ηλικία.
9. Εμβόλια: Τέλος, είναι σημαντικό να διαπιστωθεί ποια εμβόλια πρέπει να γίνουν για πρώτη φορά ή και επαναληπτικά.

Σημειώνεται ότι η συμβολή του παιδιάτρου είναι απαραίτητη για παιδιά έως 14 ετών.