Blog

Η βιταμίνη Κ είναι ένα θρεπτικό στοιχείο, το οποίο απαιτεί ο οργανισμός μας σε μικρές και τακτικές ποσότητες. Είναι σημαντικό για την δημιουργία μιας ομάδας ουσιών, των λεγόμενων παραγόντων πήξεως, οι οποίοι λειτουργούν από κοινού προκειμένου να πήξει το αίμα όταν τραυματίζονται τα αιμοφόρα αγγεία.

Η ανεπάρκεια της βιταμίνης Κ μπορεί να οδηγήσει σε εκτενή αιμορραγία και στον άμεσο σχηματισμό εκχυμώσεων. Επίσης, τα χαμηλά επίπεδα της στο αίμα συνδέονται με χαμηλή οστική πυκνότητα, καθώς υπάρχουν ενδείξεις ότι όταν ευρίσκεται σε επαρκή επίπεδα μειώνεται ο κίνδυνος των καταγμάτων.

Υπάρχουν τρία διαφορετικά είδη βιταμίνης Κ:

– Η βιταμίνη Κ1 (φυλλοκινόνη) είναι ο τύπος που προέρχεται από τη διατροφή, ιδιαίτερα από τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά καθώς επίσης και από τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα φυτικά έλαια. Επιπλέον η Κ1 παρασκευάζεται τεχνικά προκειμένου να χορηγηθεί από το στόμα ή παρεντερικά σε ασθενείς που πάσχουν από νόσους που συνδέονται με υπερβολική αιμορραγία.

– Η βιταμίνη Κ2 (μενακινόνη) παράγεται από βακτήρια της φυσιολογικής χλωρίδας των εντέρων. Συμπληρώνει την Κ1 αλλά δεν επαρκεί για να καλύψει τις ανάγκες του σώματος.

– Η βιταμίνη Κ3 (μεναδιόνη) είναι μία συνθετική, υδατοδιαλυτή μορφή της βιταμίνης Κ, η οποία χρησιμοποιείται ως θεραπεία για τους ενηλίκους. Δε χορηγείται πλέον σε μικρά παιδιά καθώς μπορεί να προκαλέσει αιμολυτική αναιμία.

Σε ποιες τροφές περιέχεται

Το σώμα μας δεν είναι ικανό από μόνο του να παράγει επαρκή ποσότητα βιταμίνης Κ, γι’ αυτό θα πρέπει αυτή να λαμβάνεται από τη διατροφή. Παραδείγματα τροφών που περιέχουν υψηλές ποσότητες είναι τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά όπως το λάχανο, το σπανάκι, τα γογγύλια, τα πράσινα φύλλα του μαρουλιού καθώς και το μπρόκολο, τα φρέσκα κρεμμυδάκια, ο μαϊντανός και τα σπαράγγια.

Άλλες πηγές είναι τα γαλακτομικά προϊόντα, τα δημητριακά, τα φυτικά έλαια και οι σπόροι σόγιας. Οι τύποι Κ1 και Κ2, που παρέχονται από τη διατροφή αλλά παράγονται και από τον οργανισμό, είναι και οι δύο λιποδιαλυτές και αποθηκεύονται στο λιπώδη ιστό του σώματος και στο συκώτι. Ένας ενήλικας αποθηκεύει τυπικά ποσότητα ίση με τις εβδομαδιαίες ανάγκες της βιταμίνης Κ.

Αιτίες έλλειψης

Οι πιο συχνές αιτίες έλλειψης της βιταμίνης Κ είναι η ανεπαρκής διατροφική πρόσληψη, η ανεπαρκής απορρόφηση, η μειωμένη αποθήκευση της βιταμίνης Κ εξαιτίας ηπατικής νόσου, καθώς και η μειωμένη παραγωγή της από το έντερο.

Η διατροφική έλλειψη της βιταμίνης Κ, παρόλο που είναι σπάνια σε υγιείς ανθρώπους, είναι σχετικά συχνή σε όσους είναι σοβαρά άρρωστοι ή πάσχουν από ορισμένες χρόνιες παθήσεις (π.χ. σε καρκινοπαθείς, ασθενείς που έχουν εισαχθεί σε μονάδες εντατικής θεραπείας, κ.λπ.).

Η δυσαπορρόφηση και ειδικά η εξασθενημένη απορρόφηση των λιπών εξαιτίας ασθενειών όπως η κυστική ίνωση, η κοιλιοκάκη και οι χολοστατικές ηπατικές νόσοι μπορούν επίσης να προκαλέσουν έλλειψη της βιταμίνης Κ.

Τέλος, ορισμένα φάρμακα, όπως τα αντιβιοτικά ή και τα αντι-επιληπτικά, μπορούν να επηρεάσουν την απορρόφηση της βιταμίνης Κ1, να μειώσουν την ποσότητα του τύπου Κ2 που παράγεται στα έντερα ή να αυξήσουν τις απαιτήσεις του σώματος για βιταμίνη Κ.

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα που σχετίζονται με την έλλειψη της βιταμίνης Κ μπορεί να περιλαμβάνουν εύκολη εμφάνιση μώλωπα, αιμορραγία από τη μύτη ή από τα ούλα, υπερβολική αιμορραγία από πληγές, δύσκολη έμμηνο ρύση, αιμορραγία από το γαστρεντερικό σύστημα, καθώς και αίμα στα ούρα ή και στα κόπρανα.

Θεραπεία

Η βραχυπρόθεσμη θεραπεία για την ανεπάρκεια της βιταμίνης Κ συνήθως περιλαμβάνει είτε δια του στόματος συμπληρώματα είτε παρεντερικά. Η μακροχρόνια ή εφ’ όρου ζωής λήψη συμπληρωμάτων μπορεί να είναι απαραίτητη σε άτομα που πάσχουν από υποκείμενες χρόνιες παθήσεις.

Η διαλείπουσα χωλότητα είναι μια πάθηση που εκδηλώνεται με τη μορφή πόνου, αδυναμίας, βάρους ή σφιξίματος στα κάτω μέλη (μηροί, γάμπες, γλουτοί ή πέλματα) κατά το περπάτημα, αλλά εξαφανίζεται με το ολιγόλεπτο σταμάτημα και την ξεκούραση.

Αυτό συμβαίνει διότι μπορεί να υπάρχει μειωμένη ροή αίματος με τις αρτηρίες προς τα κάτω μέλη όταν το άτομο βαδίζει, αλλά στην ηρεμία η ποσότητα του αίματος να είναι επαρκής.

Η διαλείπουσα χωλότητα παρουσιάζεται γρηγορότερα κατά τη βάδιση σε ανηφόρα ή με γρηγορότερο βήμα, οπότε οι απαιτήσεις των μυών σε αίμα και οξυγόνο γίνονται μεγαλύτερες, ενώ με τον καιρό τα συμπτώματα μπορεί να γίνονται αισθητά και σε μικρότερες αποστάσεις.

Πού οφείλεται

Η συνηθέστερη αιτία είναι η αθηροσκλήρυνση που μπορεί να στενέψει μια αρτηρία ή να την κλείσει εντελώς. Η συγκεκριμένη είναι μια διεργασία γήρανσης που συμβαίνει νωρίτερα σε ανθρώπους που καπνίζουν, αλλά και σε όσους έχουν σακχαρώδη διαβήτη, υπέρταση ή αυξημένη χοληστερόλη. Όταν η πάθηση αυτή προσβάλλει τις αρτηρίες που τροφοδοτούν τα κάτω μέλη, ονομάζεται περιφερική αποφρακτική αρτηριοπάθεια ή περιφερική αγγειακή νόσος.

Σημειωτέον ότι τα συμπτώματα της διαλείπουσας χωλότητας μπορούν να εμφανιστούν και σε άλλες καταστάσεις, οι οποίες ωστόσο δεν είναι αγγειακές. Σε αυτές περιλαμβάνονται μυοσκελετικές παθήσεις όπως η οστεοαρθρίτιδα (ισχίων ή γονάτων), οι νευρολογικές παθήσεις όπως η διαβητική νευροπάθεια και ο ριζιτικός πόνος από στένωση του νωτιαίου σωλήνα ή από συμπίεση νευρικών ριζών στη σπονδυλική στήλη.

Ο ειδικός για το λόγο αυτό θα εκτιμήσει τη γενική κατάσταση της υγείας του ατόμου πριν προχωρήσει στη διάγνωση.

Θεραπεία

Η αντιμετώπιση της διαλείπουσας χωλότητας εξαρτάται από το αίτιο που την προκάλεσε, οπότε και η θεραπευτική αγωγή καθορίζεται αναλόγως.

Σε γενικές γραμμές η συντηρητική αγωγή με ένα πρόγραμμα βαδίσματος βοηθά πολύ και είναι ασφαλής, ενώ συνίσταται παράλληλα η πλήρης διακοπή του καπνίσματος, η λήψη φαρμακευτικής θεραπείας, ο έλεγχος των επιπέδων του σακχάρου στο αίμα, της αρτηριακής πίεσης και της χοληστερόλης, η τακτική άσκηση, η μείωση κατανάλωσης ζωικών λιπών και η διατήρηση του σωματικού βάρους σε κανονικά επίπεδα.

Στις περιπτώσεις όμως της διαλείπουσας χωλότητας που είναι σοβαρές και περιορίζουν σε σημαντικό βαθμό τον ασθενή, συνίσταται η χειρουργική και η ενδαγγειακή θεραπεία.

Ο αιματοκρίτης (HCT) αποτελεί την εκατοστιαία αναλογία του όγκου του αίματος που καταλαμβάνεται από τα ερυθροκύτταρα (ερυθρά αιμοσφαίρια) ανά μονάδα όγκου αίματος. Η τιμή αυτή χρησιμοποιείται μαζί με εκείνην της αιμοσφαιρίνης για να διαπιστωθεί η αναιμία, μια κατάσταση του αίματος κατά την οποία η τιμή της αιμοσφαιρίνης είναι χαμηλότερη των 13,5g% στους άνδρες και χαμηλότερη των 12g% στις γυναίκες.

Υψηλός αιματοκρίτης

Ο αυξημένος αιματοκρίτης μπορεί να αποτελεί ένδειξη απώλειας υγρών, όπως στις περιπτώσεις της αφυδάτωσης, των εγκαυμάτων και της θεραπείας με διουρητικά ή – πιο σπάνια – σε αύξηση του αριθμού των ερυθροκυττάρων (ερυθραιμία) που μπορεί να προκύψει σε περιπτώσεις όπως οι καρδιαγγειακές και οι νεφρικές διαταραχές. Κατά την αφυδάτωση μειώνεται ο όγκος του αίματος, ωστόσο οι τιμές του αιματοκρίτη επανέρχονται σε φυσιολογικά επίπεδα μετά από επαρκή πρόσληψη υγρών.

Στις περιπτώσεις πάντως που σε επανειλημμένες αιματολογικές εξετάσεις ο αιματοκρίτης βρίσκεται αυξημένος, πρέπει να γίνει διερεύνηση της αιτίας.

Όταν ο υψηλός αιματοκρίτης οφείλεται σε σχετικά αυξημένο αριθμό ερυθρών αιμοσφαιρίων συνήθως συνιστούμε στο άτομο να ασχοληθεί με τον αθλητισμό, διότι ενδεχομένως έχει καλύτερη οξυγόνωση των μυών. Τα υπερβολικά πολλά ερυθρά αιμοσφαίρια όμως μπορούν να κάνουν το αίμα πιο αργό στη κίνησή του και τελικά παρέχεται λιγότερο οξυγόνο στα όργανα του σώματος.

Ο υψηλός αιματοκρίτης που οφείλεται σε ερυθραιμία συμβάλλει στην αύξηση της αρτηριακής πίεσης, ενώ υπάρχει ο κίνδυνος να σχηματισθεί πιο εύκολα θρόμβος και τελικά έμφραγμα. Άτομα με αιματοκρίτη πάνω από 50% εμφανίζουν αυξημένο κίνδυνο στεφανιαίας νόσου ή εγκεφαλικού επεισοδίου.

Αυξάνεται μάλιστα και ο κίνδυνος για σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 όταν ο αιματοκρίτης είναι υψηλός. Άνδρες με αιματοκρίτη πάνω από 48% εμφανίζουν 4 φορές υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν διαβήτη τύπου 2 σε σύγκριση με όσους έχουν αιματοκρίτη κάτω από 42%. Αυτό κατά πάσα πιθανότητα συμβαίνει διότι όταν το αίμα είναι πυκνό, η ινσουλίνη δυσκολεύεται να μεταφέρει τη γλυκόζη μέσα στα κύτταρα με αποτέλεσμα να ανεβαίνει το «ζάχαρο» στο αίμα.

Φυσιολογικά επίπεδα

Οι φυσιολογικές τιμές του αιματοκρίτη διαφέρουν ανά ηλικία αλλά μετά την εφηβεία καθορίζονται με βάση το φύλο. Για τους άνδρες συνήθως κυμαίνονται μεταξύ 40-52% ενώ για τις γυναίκες σε 36-48%, όταν δεν βρίσκονται σε εγκυμοσύνη. Μετά τα 60 οι άντρες και οι γυναίκες έχουν ελαφρά χαμηλότερες τιμές αιματοκρίτη, κάτι που αντανακλά τον χαμηλότερο αριθμό ερυθρών αιμοσφαιρίων σε αυτήν την ηλικία. Οι γυναίκες μάλιστα θα πρέπει να γνωρίζουν ότι κατά την εγκυμοσύνη οι φυσιολογικές τιμές είναι χαμηλότερες από ότι συνήθως. Στην περίπτωση της μονής κύησης είναι στο 34% και 30% στην πολύδυμο κύηση.

Σημειωτέον ακόμη ότι υπάρχουν φάρμακα που μπορούν να προκαλέσουν χαμηλό  ή υψηλό  αιματοκρίτη, ενώ παροδική και μικρή πτώση προκαλείται από τις ιώσεις, το άγχος, την αϋπνία και την κόπωση. Χαμηλό αιματοκρίτη προκαλούν οι διατροφικές ανεπάρκειες, η κατάκλιση, η υπερφόρτωση με υγρά, ορισμένες ορμονικές διαταραχές, αλλά και η εγκυμοσύνη όπως προαναφέρθηκε.

Photo credit: Freepik

Σύμφωνα με επιστήμονες του University of Leeds ο σύντομος ύπνος θα μπορούσε να μειώσει τον κίνδυνο διαβήτη, καρδιακών προβλημάτων και κατάθλιψης, που είναι πιο πιθανά όταν κάποιος δεν κοιμάται αρκετά.

Η Nerina Ramlakhan δήλωσε ότι η απώλεια μιας ώρας στο κρεβάτι είναι πολύ άσχημη για ανθρώπους που ήδη παλεύουν με προβλήματα ύπνου.

Τα ευρήματα έδειξαν ότι ο ύπνος μεταξύ 2 και 4μμ για 20 μόλις λεπτά μπορεί να κάνει σημαντική διαφορά.

Ο σύντομος ύπνος αποδείχτηκε ότι ενισχύει τη δημιουργικότητα και την ικανότητα επίλυσης προβλημάτων και μπορεί να εξισορροπήσει το ανοσοποιητικό σύστημα-το προσωπικό ενός γραφείου μπορεί έτσι να λείπει λιγότερο από τη δουλειά.

Πηγή: iatronet.gr

Featured photo designed by Freepik