Blog

cough1.jpg

7 Απριλίου, 2014 Angelos KlitsasΆρθρα0

Με τον όρο αλλεργία εννοείται η παθολογική κατάσταση κατά την οποία ο οργανισμός αντιδρά απέναντι σε αβλαβείς περιβαλλοντικές ουσίες, που ονομάζονται αλλεργιογόνα.

Ως αλλεργιογόνα μπορούν να δράσουν ορισμένες τροφές όπως τα αυγά, τα ψάρια ή οι φράουλες, φάρμακα όπως η πενικιλλίνη, σκιαγραφικά σκευάσματα που χρησιμοποιούνται στην ακτινολογία, η σκόνη, χρώματα, καλλυντικά, η γύρη διαφόρων φυτών κ.α.

Μπορούν να φτάσουν στον οργανισμό μέσω της αναπνοής, με επαφή στο δέρμα ή ακόμη με την τροφή ή και ένεση. Όταν ο οργανισμός έρθει σε επαφή με μια ξένη ουσία που δρα ως αλλεργιογόνο, το ανοσοποιητικό του σύστημα βάζει σε λειτουργία τους αμυντικούς μηχανισμούς της χημικής και της κυτταρικής ανοσίας με σκοπό την εξουδετέρωση του αντιγόνου.

Η αλλεργία μπορεί να εμφανίζεται μόνο στο δέρμα και να μην έχει εποχιακή κατανομή, μπορεί να εντοπίζεται στα μάτια με τις επιπεφυκίτιδες, μπορεί να αφορά το ανώτερο αναπνευστικό με τις αλλεργικές ρινίτιδες, φαρυγγίτιδες και τέλος να παρουσιάζεται στο κατώτερο αναπνευστικό με τις αλλεργικές βρογχίτιδες και το αλλεργικό άσθμα, που είναι και η δυσκολότερη κατάσταση.

Η Ελληνική Εταιρεία Αλλεργιολογίας και Κλινικής Ανοσολογίας επίσης προειδοποιεί ότι οι αλλεργίες δεν εμφανίζονται μόνο την άνοιξη αλλά είναι δυνατόν να εκδηλωθούν ανά πάσα στιγμή και από οποιαδήποτε αιτία.

Οι συχνότερες αλλεργίες είναι οι εξής:

Αλλεργική ρινίτιδα: Η αλλεργική ρινίτιδα αποτελεί την πιο δημοφιλή αλλεργία η οποία αυξάνεται συνεχώς τα τελευταία χρόνια. Τα συμπτώματα της είναι το οίδημα και η φλεγμονή των ρινικών διόδων, η συμφόρηση, το φτέρνισμα και τα υγρά μάτια με φαγούρα. Τα αίτια που ενοχοποιούνται είναι διάφορα αλλεργιογόνα όπως η γύρη.

Τροφικές αλλεργίες: Είναι από τις συχνότερες οι οποίες εκδηλώνονται με εξανθήματα, διάρροια, βήχα, οίδημα στο πρόσωπο και έντονη φαγούρα, με την αλλεργία στα θαλασσινά να αποτελεί την πιο συνηθισμένη. Η επαφή με οστρακοειδή όπως είναι οι γαρίδες, τα μύδια, ο αστακός ή το καβούρι, μπορεί να προκαλέσει πρήξιμο στα χείλη στο πρόσωπο ή στο λαιμό, καθώς επίσης δύσπνοια, δυσφορία, διάρροια και ναυτία.

Άσθμα: Πρόκειται για μια φλεγμονή των πνευμόνων και των αεραγωγών που προκαλούνται από τα ίδια σχεδόν αλλεργιογόνα με εκείνα της αλλεργικής ρινίτιδας. Συνέπεια οι πάσχοντες να έχουν σφίξιμο στο στήθος, δύσπνοια αλλά και βήχα.

Αλλεργία στη βαφή: Διάφορες βαφές που χρησιμοποιούνται στα υφάσματα μπορεί να προκαλέσουν σε ορισμένους ανθρώπους αλλεργικά δερματικά εξανθήματα. Περισσότερο επιβλαβείς κρίνονται οι μπλε και πορτοκαλί χρωστικές ουσίες σε ρούχα και άλλα αντικείμενα. Επιπλέον, τα λάστιχα στις κάλτσες, τα εσώρουχα και τα σουτιέν λόγω του καουτσούκ, μπορούν να προκαλέσουν εξανθήματα σε αρκετούς ανθρώπους. Τα συνθετικά υλικά είναι επίσης ύποπτα όταν χρησιμοποιούνται σε εσώρουχα.

Τσίμπημα μέλισσας: Μία από τις πιο επικίνδυνες αλλεργικές αντιδράσεις, ειδικά για όσους έχουν σοβαρή αλλεργία σε τσιμπήματα μέλισσας. Εκδηλώνεται με οίδημα και φλεγμονή γύρω από το τσίμπημα και σε σοβαρές περιπτώσεις ενδεχομένως να υπάρξει αναφυλακτική αντίδραση, που μπορεί να οδηγήσει ακόμα και στον θάνατο. Τα συμπτώματα συνήθως είναι εξανθήματα, δύσπνοια, δυσκολία στην αναπνοή και την κατάποση, αυξημένοι καρδιακοί ρυθμοί κ.λπ.

Αλλεργική επιπεφυκίτιδα: Η αλλεργική επιπεφυκίτιδα είναι μια φλεγμονή του επιπεφυκότος του ματιού, η οποία μπορεί να ενεργοποιηθεί από την επαφή με ουσίες όπως σαμπουάν, καλλυντικά, βρωμιά, καπνό, χλώριο πισίνας ή διάφορα αλλεργιογόνα που υπάρχουν στη φύση.

Φάρμακα: Οι αλλεργικές αντιδράσεις ατόμων σε συγκεκριμένα φάρμακα είναι επίσης συχνές. Ορισμένες φαρμακευτικές αγωγές μπορούν να προκαλέσουν κνίδωση ή άλλα αλλεργικά συμπτώματα τα οποία χρήζουν άμεση ιατρική φροντίδα. Σε οποιαδήποτε περίπτωση ενημερώστε το γιατρό σας και την εκάστοτε εταιρία εάν δεν αναγράφεται η αλλεργία σας.

Έκζεμα: Πρόκειται για μια πολύ κοινή μορφή της δερματίτιδας και συχνά δια βίου κατάσταση για τα άτομα που παρουσιάζουν υπερευαισθησία. Στα συμπτώματά του συγκαταλέγονται το ξηρό και φολιδωτό δέρμα που εμφανίζεται στις κόκκινες περιοχές όπου υπάρχει φλεγμονή, η ακατάπαυστη φαγούρα, ενώ είναι έντονο και το αίσθημα του καψίματος.


Diabetes-app1.png

4 Απριλίου, 2014 Angelos KlitsasΆρθρα0

Διάβασα πρόσφατα στον ηλεκτρονικό Τύπο για το πως οι ασθενείς χρησιμοποιούν τα εργαλεία που τους παρέχει η τεχνολογία σε συνδυασμό με το internet.

Μία από τις τάσεις που προκαλεί εντύπωση είναι η χρήση των εφαρμογών για κινητά τηλέφωνα (smartphone applications) ή και άλλες συσκευές για την παρακολούθηση της κατάστασης της υγείας.

Οι χρήστες συνήθως αγοράζουν μια επιπρόσθετη συσκευή που συνδέεται με το κινητό μέσω καλωδίου ή WiFi, καταμετρώντας έτσι διάφορα στοιχεία όπως οι κινήσεις αν για παράδειγμα κάνει κάτι λάθος κατά τη γυμναστική, καθώς και τη διατροφή ή την ποιότητα του ύπνου του. Άλλες πάλι είναι απλώς ενημερωτικές. Ο χρήστης δηλαδή μπορεί να αναζητήσει πληροφορίες για διάφορες νόσους, φάρμακα ή ακόμη και συμβουλές με ασκήσεις για τον πόνο της πλάτης και ούτω καθεξής.

Πολλές από αυτές όμως μπορεί να είναι ανακριβείς και εν τέλει επικίνδυνες, είτε σε επίπεδο έγκυρης πληροφόρησης είτε σε τεχνικά θέματα.

Το επιστημονικό περιοδικό της Αμερικανικής Ιατρικής Ένωσης (JAMA) για παράδειγμα, δημοσίευσε μια μελέτη σχετικά με εφαρμογές που προβάλλονταν ως εργαλεία που μπορούν να αξιολογούν φωτογραφίες του δέρματος και να ενημερώσουν για την πιθανότητα ανάγκης ιατρικής φροντίδας. Ορισμένες από τις εφαρμογές που εξέτασαν, χρησιμοποιούν έναν αυτοματοποιημένο αλγόριθμο για την ανάλυση της εικόνας, ενώ κάποια άλλη ζητά άδεια για να τις στείλει σε δερματολόγο και να επιστρέψει τη διάγνωση εντός 24 ωρών. Αυτό που διαπιστώθηκε, ήταν ότι ο ανθρώπινος παράγοντας ήταν περισσότερο επιτυχής στην κατάλληλη εκτίμηση των περιπτώσεων. Η ανακρίβεια όμως μπορεί να είναι επικίνδυνη σε τέτοια θέματα.

Στις ΗΠΑ η θετική εξέλιξη ήταν ότι ο αρμόδιος οργανισμός (FDA) πριν ένα χρόνο ανακοίνωσε ότι πλέον θα εποπτεύει αυτές τις εφαρμογές ως προς την ασφάλειά τους. Οι γιατροί της ίδιας χώρας πάντως δηλώνουν πρόθυμοι να προτείνουν εφαρμογές στους ασθενείς τους, τις οποίες γνωρίζουν όμως ότι είναι ασφαλείς. Ο καρδιολόγος Eric Topol είναι ένας από εκείνους.

Συνεπώς, είναι απαραίτητο πριν χρησιμοποιήσετε κάποια εφαρμογή να βεβαιωθείτε ότι είναι ασφαλής.

Παρατήρησα έναν κατάλογο από τον PatientView, έναν ξένο οργανισμό ερευνών για θέματα ασθενών, με health apps σε διάφορες γλώσσες και από πολλές ειδικότητες, που έχουν ως αντικείμενο την παρακολούθηση διαφόρων δεικτών, τη σωματική άσκηση και την υποστήριξη της διαχείρισης συμπτωμάτων. Ο ίδιος σημειώνει ότι στην ιστοσελίδα του καταλόγου προβάλει εφαρμογές που επιλέχθηκαν από εκατοντάδες συλλόγους ασθενών ανά τον κόσμο.

Προσωπικά δεν τις έχω δοκιμάσει αλλά θα χαιρόμουν να ακούσω από εσάς. Θα βρείτε τον κατάλογο εδώ.


ImageGen1.jpg

2 Απριλίου, 2014 Angelos KlitsasΆρθρα0

Η Νόσος του Addison, ή αλλιώς ανεπάρκεια των επινεφριδίων, είναι μία ορμονική διαταραχή που μπορεί να εμφανισθεί σε κάθε ηλικία και προσβάλλει το ίδιο άνδρες και γυναίκες.

Χαρακτηρίζεται από απώλεια βάρους, μυϊκή αδυναμία, αίσθημα κόπωσης, χαμηλή αρτηριακή πίεση και καμιά φορά, σκούρο χρώμα του δέρματος, τόσο στα μέρη του σώματος που εκτίθενται στον ήλιο, όσο και σ’ αυτά που δεν εκτίθενται.

Εμφανίζεται όταν τα επινεφρίδια, οι ενδοκρινείς αδένες δηλαδή που βρίσκονται στο επάνω μέρος των νεφρών, δεν παράγουν αρκετή ποσότητα της ορμόνης κορτιζόλης και σε μερικές περιπτώσεις της ορμόνης αλδοστερόνης.

Πώς προκαλείται;

Η ανεπαρκής παραγωγή επαρκών ποσοτήτων κορτιζόλης μπορεί να προκύψει από πολλές και διαφορετικές αιτίες. Οι αιτίες αυτές μπορεί να οφείλονται σε μια διαταραχή αυτών των ιδίων των επινεφριδίων (πρωτοπαθής επινεφριδιακή ανεπάρκεια) ή σε ανεπαρκή παραγωγή ACTH (αδρενοκορτικοτρόπος ορμόνη) από την υπόφυση (δευτεροπαθής επινεφριδιακή ανεπάρκεια).

Η πρωτοπαθής επινεφριδιακή ανεπάρκεια στις περισσότερες περιπτώσεις προκαλείται από βαθμιαία καταστροφή του εξωτερικού στρώματος των επινεφριδίων (φλοιός των επινεφριδίων), από το ίδιο το ανοσοποιητικό σύστημα του ατόμου. Μεγάλο ποσοστό των περιπτώσεων της νόσου του Addison προκαλούνται από διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος. Τα συμπτώματα ανεπάρκειας εμφανίζονται όταν έχει καταστραφεί τουλάχιστον το 90% του φλοιού. Σαν αποτέλεσμα καμιά φορά ελλείπουν τόσο τα γλυκοκορτικοειδή (κορτιζόλη), όσο και τα αλατοκορτικοειδή (αλδοστερόνη).

Άλλες λιγότερο συχνές αιτίες είναι οι (1) χρόνιες λοιμώξεις και κυρίως μυκητιάσεις, (2) ο καρκίνος και κυρίως ο μεταστατικός, (3) η αμυλοείδωση και (4) χειρουργική αφαίρεση των επινεφριδίων.

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα της νόσου του Addison εμφανίζονται σταδιακά, αλλά γίνονται εμφανή μετά από κάποιο χρονικό διάστημα. Περιλαμβάνουν (1) αίσθημα κακής υγείας, (2) κόπωση και αδυναμία, (3) απώλεια βάρους, (4) μείωση της όρεξης και (5) μελάγχρωση του δέρματος, ειδικά στις παλάμες, τους αγκώνες και τα γόνατα.

Επιπλέον, οι ασθενείς συνήθως εμφανίζουν χαμηλή αρτηριακή πίεση. Μετά από σοβαρό τραυματισμό ή νόσο τα επίπεδα των κορτικοστεροειδικών ορμονών μπορεί να μην επαρκούν για τις ανάγκες του οργανισμού και αυτό μπορεί να συντελέσει σε μια κατάσταση που ονομάζεται αντισονική κρίση. Η υπερβολική απώλεια άλατος και νερού οδηγεί σε αφυδάτωση, αδυναμία, κοιλιακό άλγος, έμετο και σύγχυση. Εάν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, μπορεί να οδηγήσει σε κώμα και θάνατο.

Θεραπεία και πρόληψη

Η θεραπεία συνίσταται σε υποκατάσταση με γλυκοκορτικοειδή συνήθως με υδροκορτιζόνη και αλατοκορτικοειδή συνήθως με φθοριοϋδροκορτιζόνη. Στην παρακολούθηση της θεραπείας πρέπει να γίνεται μέτρηση των ηλεκτρολυτών (νάτριο, κάλιο), της κορτιζόλης και της ACTH. Σε περιπτώσεις οξείας νόσου ή stress όπως μία χειρουργική επέμβαση, οι ανάγκες σε γλυκοκορτικοειδή αυξάνουν και επιβάλλεται χορήγηση υγρών και ηλεκτρολυτών. Με την κατάλληλη θεραπεία υποκαταστάσεως οι ασθενείς έχουν καλή πρόγνωση και η επιβίωσή τους είναι φυσιολογική.

Η πρόληψη των κρίσεων γίνεται με την έγκαιρη διάγνωση της νόσου. Γίνεται με τη βραχεία δοκιμασία διεγέρσεως των επινεφριδίων με ενδομυϊκή χορήγηση συνθετικής ACTH. Αυξημένα επίπεδα ACTH, με χαμηλά ή φυσιολογικά επίπεδα κορτιζόλης σε πρωινό δείγμα αίματος με αυξημένους επίσης τίτλους αντισωμάτων εναντίον των επινεφριδίων, επιβεβαιώνουν τη διάγνωση της αυτοάνοσης πρωτοπαθούς επινεφριδιακής  ανεπάρκειας.


stethoscope1.jpg

28 Μαρτίου, 2014 Angelos KlitsasΆρθρα0

Πρόσφατα οι αρμόδιοι δημόσιοι φορείς για θέματα Υγείας στην Ελλάδα εξέδωσαν συνέντευξη τύπου, μιλώντας για τις ασθένειες που επηρεάζουν τη χώρα μας εν μέσω οικονομικής κρίσης.

Σύμφωνα με το δελτίο τύπου που δημοσιεύεται στα ηλεκτρονικά ΜΜΕ, στην Ελλάδα έχουν καταγραφεί τα εξής:

– Νοσήματα όπως η φυματίωση παρουσιάζουν σημαντικές αυξομειώσεις στον επιπολασμό τους τα τελευταία χρόνια, ενώ σημαντικά αυξημένη εμφανίζεται και η συχνότητα των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων και της γρίπης.

– Η Ελλάδα συγκαταλέγεται μεταξύ των χωρών με τη μεγαλύτερη επίπτωση νοσοκομειακών λοιμώξεων στην Ευρώπη, καθώς είναι ιδιαίτερα συχνή η απομόνωση μικροοργανισμών που προκαλούν λοιμώξεις κατά τη νοσηλεία και είναι ανθεκτικοί στα αντιβιοτικά.

Το φαινόμενο, όπως αναφέρθηκε στη συνέντευξη τύπου, οφείλεται κατά ένα μέρος στην αυξημένη και ανορθολογική συνταγογράφηση αντιβιοτικών, τα ποσοστά της οποίας ανέρχονται στη χώρα μας σχεδόν στο διπλάσιο του Ευρωπαϊκού μέσου όρου. Παράλληλα, εξίσου σημαντική αιτία αποτελούν οι πλημμελείς συνθήκες ελέγχου της διασποράς των μικροοργανισμών, οι οποίες δυστυχώς επικρατούν σε πολλά Ελληνικά Νοσοκομεία, λόγω της έλλειψης, κυρίως, νοσηλευτικού προσωπικού.

Το μεγαλύτερο ποσοστό των λοιμώξεων προκαλείται από τρία παθογόνα, τα Acinetobacter, Klebsiella και Pseudomonas. Τα παθογόνα αυτά, και ιδιαίτερα τα δύο πρώτα, είναι σε ποσοστό >50% ανθεκτικά στα περισσότερα διαθέσιμα αντιβιοτικά! Επιπλέον, νέα στελέχη Klebsiella (NDM), ανθεκτικά σχεδόν σε όλα τα αντιβιοτικά, ανιχνεύονται σε συνεχώς αυξανόμενο αριθμό Ελληνικών νοσοκομείων. Παρόλα αυτά, το 2013, για πρώτη φορά, από τα δεδομένα της επιτήρησης του ΚΕΕΛΠΝΟ, η ανοδική πορεία της επίπτωσης των συγκεκριμένων παθογόνων φαίνεται να ανακόπτεται (δεδομένα που αφορούν στην επίπτωση των βακτηριαιμιών).

– Κατά το 2012 συλλέχθηκαν 14.350 νέες περιπτώσεις καρκίνου από 56 δημόσια νοσοκομεία, ενώ κατά το 2013 συλλέχθηκαν 18.500 από 60 δημόσια νοσοκομεία. Την επόμενη διετία ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) αναμένει για την Ελλάδα τις 37.000 νέες περιπτώσεις.

– Η χώρα μας παρουσιάζει την υψηλότερη αναλογία καπνιστών μεταξύ των δυτικοευρωπαϊκών χωρών, σε ποσοστό το οποίο αν και κατά την τελευταία δεκαετία έχει μειωθεί, συνεχίζει να παραμένει το υψηλότερο μεταξύ των χωρών της δυτικής Ευρώπης.

– Συνεχιζόμενες προκλήσεις για την Ελλάδα αποτελούν μια σειρά από νοσήματα, όπως η HIV λοίμωξη, η φυματίωση, η εποχική γρίπη, η λύσσα, καθώς και νοσήματα που μεταδίδονται με διαβιβαστές. Η εφετινή περίοδος εποχικής γρίπης είχε ιδιαίτερη ένταση και διάρκεια στη χώρα μας, καθώς επικράτησε ο υπότυπος Α(Η1Ν1)-pdm-09, ο οποίος προκαλεί χαρακτηριστικά σοβαρή νόσηση, ειδικά στα άτομα με υποκείμενες παθήσεις που τους προδιαθέτουν για επιπλοκές.

– Σε ό,τι αφορά τα νοσήματα που μεταδίδονται με διαβιβαστές, στη συνέντευξη τύπου σημειώθηκε ότι από το καλοκαίρι του 2010 έχει εμφανιστεί λοίμωξη από τον ιό του Δυτικού Νείλου σε ανθρώπους και από τότε καταγράφονται σταθερά κρούσματα κάθε καλοκαίρι.

– Τα νέα κρούσματα φυματίωσης σε παγκόσμιο επίπεδο ανέρχονται σε 9 εκατομμύρια το χρόνο, από τα οποία τα 3 εκατομμύρια μένουν χωρίς την κατάλληλη θεραπεία, ενώ η φυματίωση είναι ασθένεια που θεραπεύεται πλήρως.  

Στη χώρα μας καταγράφονται περίπου 600 κρούσματα ετησίως (επίπτωση 4,1/100.000 κατοίκους), αλλά μελέτες έχουν δείξει ότι υπάρχει υποδήλωση των κρουσμάτων από τους κλινικούς γιατρούς. Από το 2008 παρατηρείται προοδευτική αύξηση των κρουσμάτων σε έγκλειστους σε σωφρονιστικά καταστήματα, η οποία είναι εξαιρετικά σημαντική το 2013.

-Τέλος, οι ομιλητές επεσήμαναν ότι σημαντικό πρόβλημα για τη δημόσια Υγεία αποτελούν οι πολυανθεκτικές μορφές της νόσου (MDR & XDR TB). Η συχνότητα της MDR TB στη χώρα μας κυμαίνεται σε ποσοστό 0,6-3,3% στους Έλληνες και μεταξύ 3,1-6,3% σε άτομα αλλοδαπής προέλευσης. Περιπτώσεις XDR-TB αναφέρονται σε ποσοστό 1,4% μόνο σε άτομα αλλοδαπής προέλευσης κατά τα τελευταία 3 έτη.

Πηγή: www.iatropedia.gr


Cardia1.jpg

Οι νεφροί είναι το φυσικό φίλτρο του οργανισμού, που έχει ως σκοπό την αποτοξίνωσή μας από τις βλαβερές και άχρηστες ουσίες. Το νεφρικό σύστημα λειτουργεί ως μονάδα καθαρισμού η οποία αποβάλλει κάθε περιττή και επικίνδυνη ουσία από το αίμα.

Έτσι οι νεφροί διατηρούν την ισορροπία των υγρών του σώματος, ενώ παράλληλα ρυθμίζουν την παραγωγή των ερυθρών αιμοσφαιρίων και ενεργοποιούν τη βιταμίνη D.

Η Χρόνια Νεφρική Νόσος (ΧΝΝ) είναι μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από προοδευτική απώλεια της νεφρικής λειτουργίας με την πάροδο του χρόνου.

Στους σημαντικούς παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνονται ο σακχαρώδης διαβήτης, η αρτηριακή υπέρταση και μεγάλη η ηλικία. Μεγάλο ποσοστό των περιστατικών οφείλεται στον σακχαρώδη διαβήτη ενώ ένα μικρότερο στη χρόνια αρτηριακή υπέρταση. Στους παράγοντες κινδύνου κατατάσσονται και η καρδιαγγειακή νόσος (έμφραγμα μυοκαρδίου, αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο), η παχυσαρκία, το κάπνισμα, καθώς και το ιστορικό νεφρικής νόσου στην οικογένεια. Άλλες λιγότερο συχνές είναι οι σπειραματονεφρίτιδες, ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος και η πολυκυστική νόσος των νεφρών.

Διάγνωση της νόσου μπορεί να γίνει με γενικές εξετάσεις ούρων ή αίματος, καθώς και με απεικονιστικές όπως το υπερηχογράφημα.

Συμπτώματα

Το σοβαρότερο πρόβλημα σχετικά με τη ΧΝΝ είναι ότι αρχίζει με μια μακρά περίοδο χωρίς συμπτώματα, κατά την οποία η νόσος μπορεί να μη διαγνωστεί, ακολουθούμενη τελικά από τα συμπτώματα που προκαλούνται από τις επιπλοκές της μειωμένης νεφρικής λειτουργίας.

Σε προχωρημένο στάδιο τα συμπτώματα της ΧΝΝ έχουν ως εξής:

  1. Κόπωση
  2. Ταχυπαλμία
  3. Χλωμό δέρμα
  4. Μειωμένη ή και καθόλου παραγωγή ούρων (ανουρία)
  5. Σύγχυση
  6. Μειωμένη εγρήγορση
  7. Αίσθημα δίψας
  8. Ξηροστομία

Θεραπεία

Η θεραπεία της χρόνιας νεφρικής νόσου στην αρχή περιλαμβάνει την αναγνώριση και αναστολή, εφόσον είναι εφικτό, των παραγόντων εξέλιξης (έλεγχος επιπέδων σακχάρου, χοληστερίνης, παχυσαρκία κλπ.). Απαραίτητη στη συνέχεια είναι η αντιμετώπιση των επιπλοκών της νεφρικής νόσου όπως η αρτηριακή υπέρταση, η διαταραχή της θρέψης και ούτω καθεξής, η οποία μπορεί να είναι και φαρμακευτική.

Στην περίπτωση της χρόνιας νεφρικής νόσου τελικού σταδίου θα πρέπει να γίνει θεραπεία υποκατάστασης της νεφρικής λειτουργίας, μέσω ορισμένων επιλογών:

  1. Αιμοκάθαρση: Σε αυτήν ο ασθενής υποβάλλεται σε θεραπεία κάθαρσης του αίματος του από τις άχρηστες μεταβολικά ουσίες μέσω ειδικού μηχανήματος αιμοκάθαρσης, συνήθως τρείς φορές την εβδομάδα και στη συνέχεια τροποποιείται ανάλογα τον ασθενή.
  2. Περιτοναϊκή κάθαρση: Ο ασθενής εδώ υποβάλλεται σε θεραπεία κάθαρσης από τις άχρηστες μεταβολικά ουσίες μέσω ειδικών διαλυμάτων που εισέρχονται στην περιτοναϊκή κοιλότητα καθημερινά.
  3. Νεφρική μεταμόσχευση: Εφόσον χρειαστεί, ο ασθενής δέχεται ένα νεφρικό μόσχευμα το οποίο μπορεί να προέρχεται από ζώντα ή πτωματικό δότη. Στο σημείο αυτό δεν χρειάζεται να συνεχίσει αιμοκάθαρση ή περιτοναϊκή κάθαρση, είναι επιβεβλημένη όμως η συνεχής χορήγηση φαρμάκων, προκειμένου να αποτραπεί η απόρριψη του νεφρικού μοσχεύματος από τον οργανισμό.

Πρόληψη

Καθώς η ΧΝΝ αρχίζει με μια μακρά περίοδο χωρίς συμπτώματα, πρέπει να ανιχνεύεται πριν την εξέλιξή της σε νεφρική ανεπάρκεια καθώς οι πρώιμες παρεμβάσεις μπορεί να επιβραδύνουν ή να εμποδίσουν την εξέλιξή της.

Για την προστασία έναντι της νεφρικής νόσου απαιτείται:

  1. Τακτικός ιατρικός έλεγχος
  2. Ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης
  3. Έλεγχος της γλυκόζης, της χοληστερίνης και της αναιμίας
  4. Διακοπή του καπνίσματος
  5. Αύξηση της σωματικής δραστηριότητας
  6. Έλεγχος του σωματικού βάρους

COPD1.jpg

21 Μαρτίου, 2014 Angelos KlitsasΆρθρα0

Ως πνευμονική εμβολή ορίζεται η αιφνίδια εγκατάσταση ξένου σώματος στον πνεύμονα. Αποτέλεσμα αυτού είναι η απόφραξη που οφείλεται σε θρόμβο, δηλαδή τεμάχιο συγκεντρωμένου πηγμένου αίματος στην αρτηρία του πνεύμονα, με αποτέλεσμα να διακόπτεται η ροή του αίματος και η ανταλλαγή των αερίων (οξυγόνου/ διοξειδίου του άνθρακος) από εκείνο το σημείο, οδηγώντας στην καταστροφή του ιστού του πνεύμονα (πνευμονικό έμφραγμα).

Ως αίτιο της πνευμονικής εμβολής ο θρόμβος σχηματίζεται όταν το αίμα είναι πολύ πηκτό και δεν έχει συνεχή ροή, καθώς και όταν τα αγγεία δεν είναι σε καλή κατάσταση.

Συνεπώς οι παράγοντες κινδύνου για πνευμονική εμβολή έχουν ως εξής:

– Παρατεταμένη ακινησία ή στάση της ροής του αίματος. Αυτό μπορεί να οφείλεται για παράδειγμα στην καθιστική θέση σε μεγάλα ταξίδια, στην παρατεταμένη κατάκλιση μετά από κάποια επέμβαση, κλπ.

– Αυξημένη πηκτικότητα του αίματος. Παράγοντες που συμβάλλουν σε αυτό είναι το κάπνισμα, τα αντισυλληπτικά, τα οιστρογόνα, η εγκυμοσύνη, ο καρκίνος, οι χειρουργικές επεμβάσεις, κλπ.

– Βλάβες στα τοιχώματα των φλεβών που μπορούν να προκύψουν από τραύματα στο κατώτερο τμήμα του ποδιού, κλπ.

Συμπτώματα

Η πνευμονική εμβολή δεν έχει ειδικά κλινικά συμπτώματα, πράγμα που κάνει τη διάγνωσή της σχετικά δύσκολη. Το κυριότερο σύμπτωμα είναι η αιφνίδια έναρξη δύσπνοιας, ενώ λιγότερο συχνά υπάρχουν πλευριτικός θωρακικός πόνος και αιμόπτυση. Τα συχνότερα κλινικά ευρήματα είναι ταχυκαρδία και η ταχύπνοια (γρήγορες κοφτές αναπνοές), ενώ λιγότερο συχνά μπορεί να παρατηρηθεί εμφανής θρομβοφλεβίτιδα, οξεία πνευμονική υπέρταση και υπεζωκοτική τριβή (ακροαστικό εύρημα).

Φαινόμενα όπως η κυάνωση, η συγκοπή, η μεγάλη πτώση της αρτηριακή πίεσης, η διόγκωση των φλεβών του τραχήλου, η ωχρότητα και η εφίδρωση είναι κάποια από τα χαρακτηριστικά της μαζικής πνευμονικής εμβολής.

Τα πολλαπλά πνευμονικά έμβολα εκδηλώνονται με δύσπνοια που επιδεινώνεται προοδευτικά μέσα σε λίγες εβδομάδες και μπορεί να συνοδεύεται από αδυναμία, συγκοπτικά επεισόδια ή στηθάγχη (πόνο στο στήθος) κατά την προσπάθεια.

Ο γιατρός προκειμένου να καταλάβει ότι πρόκειται για πνευμονική εμβολή θα χρειαστεί εξετάσεις ρουτίνας όπως είναι η γενική εξέταση αίματος, το ηλεκτροκαρδιογράφημα και η ακτινογραφία θώρακος, ως και πιο εξειδικευμένες εξετάσεις όπως είναι το σπινθηρογράφημα πνευμόνων και η πνευμονική αγγειογραφία.

Θεραπεία

Η θεραπεία της πνευμονικής εμβολής αποσκοπεί σε δύο πράγματα:

1. Να εμποδίσει την αύξηση του μεγέθους του θρόμβου με τη χρήση αντιπηκτικών φαρμάκων δυο ειδών: την ηπαρίνη και τα κουμαρινικά αντιπηκτικά.

2. Να διαλύσει το θρόμβο και γι’ αυτό χορηγούνται τα θρομβολυτικά φάρμακα, ιδιαίτερα στις μαζικές πνευμονικές εμβολές.

Σε μερικές περιπτώσεις ωστόσο υπάρχει το ενδεχόμενο να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση.

Τέλος, τονίζεται ότι η έκβαση της πνευμονικής εμβολής εξαρτάται από το μέγεθος της αποφράξεως, την ύπαρξη ή όχι υποκείμενης νόσου και την έγκαιρη έναρξη θεραπευτικής αγωγής.


thumbnail1.jpg

19 Μαρτίου, 2014 Angelos KlitsasΠαχυσαρκία0

Υπάρχουν διάφορα τεστ που κυκλοφορούν τελευταία, τα οποία υπόσχονται τον εντοπισμό των τροφών που παχαίνουν ή και που αδυνατίζουν.

Πιο συγκεκριμένα, αναφέρομαι στο περίφημο “τεστ δυνανεξίας” που ισχυρίζεται το παραπάνω. Στην περίπτωση αυτή ακόμη και ο όρος δυσανεξία δεν είναι σωστός. Οι πιο πιθανοί σχετικοί όροι είναι η “τροφική δυσανεξία” και η “τροφική υπερευαισθησία”.

Η τροφική δυσανεξία αναφέρεται στη διαταραχή της φυσιολογίας του οργανισμού μετά την κατανάλωση κάποιου διατροφικού συστατικού και οφείλεται σε προβλήματα του μεταβολισμού του συστατικού αυτού. Κλασικά παραδείγματα δυσανεξίας είναι αυτή στη λακτόζη και στη γλουτένη (κοιλιοκάκη). Βιβλιογραφικά δεν υπάρχει καμία έγκριτη αναφορά που να δίνει την ελπίδα ότι ο χειρισμός αυτών των δυσανεξιών θα οδηγήσει σε ελάττωση του βάρους.

Αυτό που συμβαίνει είναι ότι κάποιοι “βαφτίζουν” ως δυσανεξία στις τροφές την “τροφική υπερευαισθησία”, η οποία αναφέρεται σε μια καθυστερημένη αλλεργική αντίδραση που προέρχεται από διατροφικά συστατικά. Τα συμπτώματα της για να εμφανισθούν μπορεί να περάσουν από μερικές ώρες έως και ημέρες.

Στην τροφική υπερευαισθησία εμπλέκεται το ανοσοποιητικό σύστημα. Στην ουσία όμως αποτελεί αλλεργικές αντιδράσεις των τροφών στους ανθρώπους με κλασικότερα συμπτώματα τον κνησμό και τις πεπτικές διαταραχές. Η συμπτωματολογία τους μπορεί να συμπεριλάβει την επιδείνωση χρόνιων φλεγμονών του οργανισμού, όπως η αρθρίτιδα, η χρόνια ρινίτιδα και λοιπά, ή να αποτελέσει έδαφος για την ανάπτυξη συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου, δερματοπαθειών ή και άλλων. Η τροφική υπερευαισθησία λοιπόν, αυτό που κάποιοι εννοούν ως «τροφική δυσανεξία», δεν έχει αποδειχθεί επιστημονικά ότι οδηγεί σε παχυσαρκία και ότι αρκεί να αποβάλλουμε από το διαιτολόγιο τις τροφές που μας υποδεικνύει το τεστ για να χάσουμε βάρος.

Ο Πανελλήνιος Σύλλογος Διαιτολόγων – Διατροφολόγων επισημαίνει ότι «κανένα εμπορικό τεστ που κυκλοφορεί στην αγορά (τεστ δυσανεξίας, αλλεργίας, DNA, γενετική ανάλυση τροφίμων ή οποιοδήποτε άλλο) δεν αποτελεί αποτελεσματικό μέσο για την ελάττωση του σωματικού βάρους».


yourdoc-facebook1.png

18 Μαρτίου, 2014 Angelos KlitsasΆρθρα0

Κάθομαι και αναρωτιέμαι ποια είναι η θέση μου στο σημερινό σύστημα υγείας της χώρας που ζούμε. Σκέφτομαι τι πρέπει να κάνω για να πραγματοποιήσω τα όνειρά μου, να δικαιώσω τους γονείς μου, που πίστεψαν σε μένα και να είμαι ψυχικά ισορροπημένος. Το τελευταίο φαντάζει πολύ δύσκολο στην Ελλάδα του σήμερα. Όχι πως τα δυο πρώτα δεν είναι.

Η αλήθεια είναι πως δύσκολα παλεύει κανείς με αυτό το τέρας, που λέγεται σημερινή ελληνική πραγματικότητα. Όμως δε γίνεται να καταθέτεις τα όπλα. Δεν έχεις το δικαίωμα. Όχι μόνο για τον εαυτό σου αλλά και για όσους ελπίζουν σε σένα. Κι αυτό στην περίπτωση ενός γιατρού δεν είναι καθόλου μα καθόλου απλό. Γιατί πέρα από την οικογένεια και τους δικούς μας ανθρώπους, έχουμε να νοιαστούμε για τους ασθενείς μας, που μας εμπιστεύονται. Μας εμπιστεύονται την υγεία τους ασφαλώς, αλλά το τελευταίο διάστημα όχι μόνον αυτήν.

Τον τελευταίο καιρό λοιπόν νιώθω όλο και πιο συχνά, πως οι ασθενείς μου δεν έχουν ανάγκη μόνο την ιατρική μου εμπειρία. Έχουν ανάγκη μια ανθρώπινη προσέγγιση, που δεν αφορά μόνον το ιατρικό κομμάτι. Αφορά και τη δυσκολία που ο καθένας αντιμετωπίζει με τα του οίκου του λόγω της κατάστασης της χώρας. Αφορά την κατανόηση και την ανάγκη να αφουγκραστώ τις δυσκολίες της καθημερινότητάς τους και την ομολογουμένως δυσάρεστη ψυχολογική τους κατάσταση.

Μέσα όμως από αυτή τη σύνθετη διαδικασία η σχέση μου με τους ασθενείς μου αποκτά μια ισορροπία, που πολλές φορές μοιάζει μαγική. Μαγική γιατί έτσι νιώθω περισσότερο χρήσιμος από ποτέ. Σε ένα σύστημα υγείας, που απαξιώνει το γιατρό με ποικίλους τρόπους καθημερινά, εγώ αισθάνομαι ότι πραγματικά οφείλω να είμαι παρών. Ακόμη κι αν βιώνω κι εγώ- όπως και οι συνάδελφοί μου- τα εμπόδια στον τρόπο άσκησης της ιατρικής, ακόμη κι αν είμαι παραγκωνισμένος από ένα κράτος, που αποφάσισε για τους δικούς του λόγους ότι δεν χρειάζεται τις υπηρεσίες μου, έχω υποχρέωση να στηρίζω τους ασθενείς μου. Αυτοί είναι το δικό μου φάρμακο, αυτοί αποτελούν τη δική μου όαση και γι’ αυτούς θα παλεύω καθημερινά. Οφείλουμε λοιπόν όλοι οι λειτουργοί της υγείας να δείξουμε το ανθρώπινο πρόσωπό μας τώρα περισσότερο από ποτέ! Και ειναι αυτός ο μοναδικός τρόπος να αποδείξουμε ότι αυτό που υπηρετούμε είναι πέρα και πάνω από συμφέροντα, πέρα και πάνω από κρατικούς παρεμβατισμούς για όφελος τριτων, πέρα και πάνω από κάθε υπουργό-υπάλληλο.


pyret21.jpg

18 Μαρτίου, 2014 Angelos KlitsasΆρθρα0

Ως υποθερμία θεωρείται η κατάσταση κατά την οποία η θερμοκρασία του σώματός μας πέφτει κάτω από το όριο των 35 βαθμών Κελσίου, το οποίο είναι απαραίτητο για τη διατήρηση του μεταβολισμού μας σε φυσιολογικά επίπεδα.

Φυσιολογικά η θερμοκρασία του σώματός μας κυμαίνεται από 36,4 – 37,5 βαθμούς Κελσίου, ωστόσο ο ανθρώπινος οργανισμός μπορεί να λειτουργεί φυσιολογικά και σε ένα εύρος θερμοκρασιών που μπορεί να κυμαίνεται από 34,4 έως 37,8 βαθμών Κελσίου.

Στο φυσιολογικό άτομο οι διαταραχές θερμοκρασίας που μπορεί να προκύψουν από τη μεταβολική δραστηριότητα του σώματος και την διακύμανση της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος εξισορροπούνται, με αποτέλεσμα η φυσιολογική διακύμανση της θερμοκρασίας του σώματος να βρίσκεται σε στενά επίπεδα, παρά τις περιβαλλοντικές αλλαγές. Η θερμοκρασία του ανθρώπινου σώματος ελέγχεται από τον υποθάλαμο του εγκεφάλου στον οποίο βρίσκονται τα θερμορυθμιστικά κέντρα, που λειτουργούν ως «θερμοστάτες» στο ανθρώπινο σώμα.

Παρά το γεγονός ότι θερμοκρασίες σώματος πάνω από 37,2 και κάτω από 35,5 είναι γενικώς παθολογικές, η θερμορυθμιστική λειτουργία του σώματος διαφέρει από άτομο σε άτομο και τροποποιείται με την πάροδο της ηλικίας.

Κατηγορίες υποθερμίας

Υπάρχουν τέσσερις κατηγορίες υποθερμίας, οι οποίες έχουν ως εξής:

  1. Χρόνια: Συνήθως παρατηρείται στους αλκοολικούς, ηλικιωμένους και άλλους με ιατρικά προβλήματα όπως ο διαβήτης, ο βραδύς μεταβολισμός, οι διαταραχές κυκλοφορίας, οι ορμονικές διαταραχές και η σήψη.
  2. Υποθερμία από φυσιολογικά αίτια: Ιδιοσυγκρασία, έκθεση στο κρύο, βύθισμα σε κρύο νερό ή προ της ωορρηξίας.
  3. Υποθερμία από φάρμακα.
  4. Κρίσεις που συμβαίνουν σε υγιή άτομα που εκτίθενται σε περιβαλλοντολογικά στρες.

Προδιαθεσικοί παράγοντες

Υπάρχουν επίσης ορισμένοι προδιαθεσικοί παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνιση της υποθερμίας:

  1. Ανεπαρκής οικιακή θέρμανση
  2. Ανεπαρκής ή ακατάλληλη ένδυση σε σχέση με τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος.
  3. Μπάνιο σε κρύο νερό – υγρά ρούχα – παρατεταμένη επαφή σε κρύο έδαφος.
  4. Κακή διατροφή, υποσιτισμός
  5. Καθιστική ζωή
  6. Σακχαρώδης διαβήτης
  7. Υπολειτουργία θυρεοειδή
  8. Ανεπάρκεια επινεφριδίων ή και υποφύσεως (ορμονικές διαταραχές)
  9. Νεφρική ανεπάρκεια (αύξηση ουρίας)

Τα συμπτώματα

Όταν ξεκινάει η υποθερμία το άτομο θα αρχίσει να έχει ρίγη, προβλήματα κίνησης, επιβράδυνση και ανεπαρκή συντονισμό. Οι άνθρωποι που βιώνουν υποθερμία θα εμφανίσουν επίσης ζαλάδες, αποπροσανατολισμό ή σύγχυση και μπορεί να έχουν προβλήματα στην ομιλία ή να ενεργούν σαν να βρίσκονται υπό την επήρεια ναρκωτικών ή αλκοόλ.

Αν η υποθερμία χειροτερέψει, ο ρυθμός της αναπνοής και της καρδιά μπορεί να επιβραδυνθεί σε επικίνδυνα επίπεδα με αποτέλεσμα να χάνονται οι αισθήσεις και να επακολουθεί ο θάνατος.

Αντιμετώπιση – Πρόληψη

Εάν η υποθερμία είναι πρωτοεμφανιζόμενη, ο ασθενής θα πρέπει να εξετασθεί άμεσα ιατρικώς. Η θεραπεία διαφοροποιείται ανάλογα με το αίτιο.

Σε γενικές γραμμές θα πρέπει να αποφεύγονται οι απότομες μεταβολές θερμοκρασίας, η πολύωρη παραμονή στο κρύο και τα κρύα ρεύματα. Τα ρούχα όταν είναι βρεγμένα να αλλάζονται άμεσα, αλλά και να προτιμούνται τα αδιάβροχα. Επιπλέον, πάντα να φοριούνται κάλτσες το χειμώνα, ενώ να αποφεύγονται και τα ρούχα που παρεμποδίζουν την κυκλοφορία (π.χ. στενές ζώνες, παντελόνια).

Σημαντική είναι και η καθημερινή βάδιση, καθώς τονώνει την κυκλοφορία και ομαλοποιεί την ικανότητα του σώματος να ρυθμίζει την θερμοκρασία, ενώ ακόμη σημειώνεται ότι η υπερκόπωση μπορεί να προκαλέσει διαταραχές στη θερμοκρασία του σώματος.

Τέλος, επισημαίνεται ότι η κατανάλωση αλκοόλ, αντίθετα με τις παραδοσιακές πεποιθήσεις, επιδεινώνει την υποθερμία, αφού το οινόπνευμα μπορεί να προκαλέσει αγγειοδιαστολή, δηλαδή άνοιγμα των αιμοφόρων αγγείων που οδηγεί σε ταχύτερη ψύξη του σώματος.


Sore-Throat-Causes1.jpg

14 Μαρτίου, 2014 Angelos KlitsasΛοιμώξεις0

Ένας από τους κυριότερους λόγους επίσκεψης στον γιατρό αποτελεί ο πόνος στο λαιμό, ο οποίος παρουσιάζεται ιδιαίτερα κατά τους χειμερινούς μήνες. Η νόσος που συχνότερα συνδέεται με αυτό είναι η φαρυγγίτιδα η οποία διακρίνεται σε οξεία και χρόνια ανάλογα με τη διάρκεια των συμπτωμάτων.

Όσον αφορά την οξεία φαρυγγίτιδα, πρόκειται για μια φλεγμονή που παρουσιάζεται υπό μορφή έντονου πόνου στη φαρυγγική κοιλότητα.

Τα αίτιά της είναι όμοια με αυτά του κοινού κρυολογήματος. Μπορεί να οφείλεται σε λοίμωξη από αδενοϊούς, από τον ιό Epstein- Barr ή ακόμη και στον ιό του έρπητα. Ιδιαίτερη σημασία έχει η φαρυγγίτιδα που οφείλεται στον στρεπτόκοκκο της ομάδας Α. Όταν προέρχεται από βακτήρια υπάρχει κίνδυνος πρόκλησης περιαμυγδαλικού αποστήματος, ρευματικού πυρετού ή μεταστρεπτοκοκκικής σπειραματονεφρίτιδας.

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα είναι επίσης όμοια με αυτά του κοινού κρυολογήματος. Περιλαμβάνουν δηλαδή πυρετό, αίσθημα κόπωσης, δυσφαγία, έντονο πόνο στο φάρυγγα, δυσκολία στην κατάποση και κάποιες φορές αυχενική λεμφαδενοπάθεια.

Μπορεί όμως να ακολουθήσει μικροβιακή λοίμωξη, την οποία προκαλούν μικρόβια (όπως ο Στρεπτόκοκκος) που βρίσκονται φυσιολογικά στη στοματική κοιλότητα, λόγω πτώσης της άμυνας του οργανισμού. Σε τέτοια περίπτωση είναι απαραίτητη η αντιβιοτική αγωγή.

Σε περίπτωση έντονου πόνου κατά την κατάποση θα πρέπει ο ασθενής να λάβει αρχικά παυσίπονα και να πίνει άφθονα υγρά σε θερμοκρασία δωματίου, αποφεύγοντας παράλληλα τους ερεθιστικούς παράγοντες (κάπνισμα, ξηρή ατμόσφαιρα). Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, η φαρυγγίτιδα υποχωρεί σε λίγες ημέρες.

Αυτό που κυρίως θα πρέπει να ανησυχήσει τον ασθενή και να τον οδηγήσει στο γιατρό είναι η μεγάλη δυσκολία στη λήψη τροφής και υγρών καθώς και ο υψηλός πυρετός που επιμένει παρά τα αντιπυρετικά φάρμακα. Σε τέτοια περίπτωση η κλινική εξέταση θα καθορίσει την κατάλληλη αντιβιοτική αγωγή.

Σε περίπτωση πολλαπλών επεισοδίων οξείας φαρυγγοαμυγδαλίτιδας, θα πρέπει να ληφθούν εξετάσεις αίματος προς αποκλεισμό υποκείμενης νόσου, ενώ είναι πιθανό να χρειαστεί αμυγδαλεκτομή.

Θεραπεία

Η θεραπεία περιλαμβάνει μεταξύ άλλων χορήγηση φαρμάκων στο στοματοφάρυγγα, γαργάρες και παστίλιες για το λαιμό, ενώ συνιστάται ξεκούραση του ασθενούς, λήψη άφθονων υγρών και αν χρειαστεί αναλγητικά. Όταν υπάρχει ένδειξη βακτηριακής λοίμωξης ο πάσχων πρέπει να λάβει αντιβιοτική αγωγή.




ΕΝΗΜΕΡΩΜΕΝΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΥΓΕΙΑ





ΕΝΗΜΕΡΩΜΕΝΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ, ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΥΓΕΙΑ





ΑΦΗΣΤΕ ΜΑΣ ΤΗΝ ΓΝΩΜΗ ΣΑΣ




Κλείτσας Άγγελος Παθολόγος Καλαμαριά - Σήμα αναγνώρισης ασθενών από Doctoranytime



Copyright by Yourdoc.gr 2025. All rights reserved.



Web design by Siteworks



Copyright by Yourdoc.gr 2025. All rights reserved. Web design by Siteworks