Blog

Ο θυρεοειδής είναι ένας ενδοκρινής αδένας, ο οποίος βρίσκεται στη βάση του λαιμού και έχει σχήμα πεταλούδας. Σε αυτόν παράγονται θυρεοειδικές ορμόνες οι οποίες είναι απαραίτητες για τη φυσιολογική αύξηση, ανάπτυξη και τη ρύθμιση των μεταβολικών διεργασιών του οργανισμού για την εύρυθμη λειτουργία όλων των συστημάτων. Οι θυρεοειδικές ορμόνες, μέσω της κυκλοφορίας του αίματος, μεταφέρονται σε όλους τους ιστούς του σώματος και επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό τη λειτουργία πολλών οργάνων όπως της καρδιάς, του εντέρου και των πνευμόνων.

Ο υποθυρεοειδισμός είναι μια διαταραχή του θυρεοειδούς κατά την οποία ο αδένας εργάζεται λιγότερο σε σχέση με τις ανάγκες του οργανισμού, δηλαδή υπάρχει μειωμένη παραγωγή των θυρεοειδικών ορμονών. Η πάθηση είναι δυνατόν να εξελιχθεί σταδιακά και ανεπαίσθητα, με αποτέλεσμα να πάσχει κάποιος για χρόνια και να μην το ξέρει.

Αίτια

Η συχνότερη αιτία του υποθυρεοειδισμού είναι η αυτοάνοση θυρεοειδοπάθεια.

Το συνηθέστερο αίτιο δημιουργίας υποθυρεοειδισμού είναι η φλεγμονή του θυρεοειδούς αδένα που καταστρέφει τα κύτταρα του. Η αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα ή Νόσος Hashimoto, κατά την οποία το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στον θυρεοειδή αδένα, είναι το συνηθέστερο παράδειγμα. Ορισμένες γυναίκες αναπτύσσουν υποθυρεοειδισμό μετά από εγκυμοσύνη, ο οποίος ονομάζεται και επιλόχειος  θυρεοειδισμός.

Άλλα αίτια που προκαλούν υποθυρεοειδισμό είναι:

1. Κάποιες παθήσεις της υπόφυσης και κάποιες σπάνιες παθήσεις κατά τις οποίες έχουμε διήθηση του θυρεοειδούς αδένα
2. Ιογενής θυρεοειδίτιδα, που ακολουθείται συχνά από προσωρινό ή μόνιμο υποθυρεοειδισμό
3. Γενετικές ανωμαλίες
4. Ακτινοβολίες στον λαιμό για τη θεραπεία διαφόρων καρκίνων, που μπορεί να βλάψουν τον θυρεοειδή αδένα
5. Χειρουργική αφαίρεση μέρους ή ολόκληρου του θυρεοειδούς αδένα, ως θεραπεία άλλων προβλημάτων του θυρεοειδούς
6. Ραδιενεργό ιώδιο που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία του υπερθυρεοειδισμού
7. Ακτινοβολία του εγκεφάλου
8. Σύνδρομο Sheehan, που μπορεί να εμφανιστεί σε γυναίκα με σοβαρή αιμορραγία κατά τη διάρκεια εγκυμοσύνης ή τοκετού, με αποτέλεσμα να καταστραφεί η υπόφυση.

Επίσης, ορισμένα φάρμακα μπορεί να προκαλέσουν υποθυρεοειδισμό:

1. Αμιοδαρόνη
2. Λίθιο
3. Φάρμακα που χορηγούνται για τον υπερθυρεοειδισμό, όπως προπυλθειουρακίλη (PTU) και μεθιμαζόλη

Τέλος, στους παράγοντες κινδύνου συγκαταλέγονται η ηλικία πάνω από τα 50, καθώς και το γυναικείο φύλο.

Συμπτώματα

Αρχικά η ασθένεια δεν έχει συμπτώματα, δηλαδή δεν υπάρχει πόνος, πυρετός, πρήξιμο ή πνίξιμο αν και ορισμένοι ασθενείς μπορεί να παραπονεθούν για «σφίξιμο» στο λαιμό. Καθώς η κατάσταση επιδεινώνεται, οι υποθυρεοειδισμός συνδέεται με ένα ευρύ φάσμα συμπτωμάτων που είναι συνάρτηση της βαρύτητας της ασθένειας αλλά και της ηλικίας του ασθενούς. Στους ενήλικες εκδηλώνεται με σωματική και πνευματική νωθρότητα, μεγάλη ευαισθησία στο κρύο, δυσκοιλιότητα, αύξηση του βάρους και δέρμα ξερό και άγριο.

Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά κλινικά συμπτώματα του υποθυρεοειδισμού είναι η κούραση. Σημειώνεται ότι η κούραση εμφανίζεται και στον υπερθυρεοειδισμό αλλά οφείλεται σε μυϊκή αδυναμία. Οι υποθυρεοειδικοί είναι συνήθως νωθροί, νωχελικοί, εμφανίζουν υπνηλία και αισθάνονται αδιάθετοι να μετακινηθούν. Επίσης, δεν αντέχουν το κρύο και δεν παχαίνουν ανάλογα με το φαγητό που καταναλώνουν ή αντίθετα αδυνατίζουν. Ακόμη, εκδηλώνουν δυσκοιλιότητα ενώ εμφανίζουν και ένα γενικευμένο πρήξιμο, το οποίο οφείλεται σε διήθηση του δέρματος από μία ουσία που λέγεται βλεννοπολυζαχαρίτης. Αυτό το πρήξιμο προσβάλλει επίσης τη γλώσσα, τους βλεννογόνους, την καρδιά, κλπ.

Η εμφάνιση του ασθενούς ιδιαίτερα σε προχωρημένα στάδια, παίρνει μια χαρακτηριστική όψη όπου το πρόσωπο είναι ωχρό με αύξηση του λίπους πρήξιμο των βλεφάρων, με ξερά μαλλιά και αραιά φρύδια, με γλώσσα παχιά και μεγάλη, με βραχνή και αργή φωνή. Σε πιο προχωρημένες μορφές μπορεί να συγκεντρωθεί υγρό μέσα στην κοιλιά (ασκίτης) ή γύρω από την καρδιά (περικαρδίτιδα). Τέλος ο ασθενής μπορεί να παρουσιάσει προοδευτική υποθερμία και κώμα.

Στα κύρια συμπτώματα της πάθησης περιλαμβάνονται:

1. Tάση υπνηλίας και εύκολη κόπωση
2. Yποτονικότητα
3. Μείωση των καύσεων με αποτέλεσμα να «παίρνετε» εύκολα βάρος και να χάνετε δύσκολα (εφόσον μένει αρρύθμιστος)
4. Kρυώνετε πιο εύκολα από το φυσιολογικό
5. Λεπτά και εύθραυστα μαλλιά με αποτέλεσμα έντονη τριχόπτωση
6. Δυσκοιλιότητα
7. Bραχνάδα στη φωνή
8. Ξηρότητα δέρματος

Σε πιο «βαριές» περιπτώσεις παρατηρούνται:

1. Διαταραχές στην έμμηνο ρύση
2. Πλευρίτιδα, περικαρδίτιδα ή ακόμα και οίδημα στα πόδια λόγω της κατακράτησης υγρών
3. Kατάθλιψη
4. Aναιμία

Θεραπεία

Ο υποθυρεοειδισμος είναι μια χρόνια νόσος που χρειάζεται αντιμετώπιση γιατί μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα υγείας. Η θεραπεία βασίζεται στο να πάρει ο ασθενής τις ορμόνες που δεν μπορεί να φτιάξει ο οργανισμός του. Συνήθως ξεκινά με μικρή δοσολογία οι οποίες και αυξάνονται βαθμιαία.

Η κίρρωση είναι μια επιπλοκή πολλών νόσων του ήπατος, η οποία χαρακτηρίζεται από ανώμαλη δομή και λειτουργία του ήπατος. Οι ασθένειες που οδηγούν σε αυτή, την προκαλούν μέσω σοβαρής βλάβης ή και θανάτου των κυττάρων του ήπατος, οπότε μετά η προκαλούμενη φλεγμονή και οι μηχανισμοί επιδιόρθωσης των βλαβών από τον θάνατο των κυττάρων οδηγεί στο σχηματισμό ινώδους συνδετικού ιστού για την επούλωση των βλαβών.

Τα κύτταρα του ήπατος που δεν έχουν καταστραφεί, πολλαπλασιάζονται προσπαθώντας να αντικαταστήσουν τα κατεστραμμένα κύτταρα. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τον σχηματισμό μεγάλων ομάδων νεοσχηματισμένων κυττάρων (αναγεννητικά οζίδια), εντός του ινώδους ιστού.

Αιτίες

Οι αιτίες της κίρρωσης του ήπατος είναι πολλές. Σ’ αυτές συμπεριλαμβάνονται διάφορες χημικές ουσίες (αλκοόλ, λίπος, καθώς και διάφορα φάρμακα), ιοί, τοξικά μέταλλα (όπως ο σίδηρος και ο χαλκός που συσσωρεύονται στο ήπαρ σαν αποτέλεσμα κληρονομικών ασθενειών), καθώς και διάφορες αυτοάνοσες ασθένειες του ήπατος, κατά τις οποίες το ανοσοποιητικό σύστημα του σώματος επιτίθεται στο ήπαρ.

Συμπτώματα

Οι ασθενείς με κίρρωση μπορεί να έχουν ελάχιστα έως καθόλου συμπτώματα, ενώ μερικά μπορεί να μην είναι ειδικά, με την έννοια ότι δεν υποδηλώνουν πως η αιτία τους είναι το ήπαρ.

Σε γενικές γραμμές είναι πιθανόν να εμφανιστούν: κνησμός, ακραία κόπωση και αδυναμία, αιμορραγίες της μύτης και μώλωπες, πόνος στην κοιλιά ή δυσφορία, απώλεια βάρους, κιτρίνισμα του δέρματος, συσσώρευση υγρών στα πόδια και στην κοιλιά, σύγχυση και αιμορραγία στο στομάχι ή στον οισοφάγο.

Επιπλέον, οι ασθενείς με κίρρωση εμφανίζουν σημεία και συμπτώματα από τις επιπλοκές της:

1. Ίκτερος
2. Υποθρεψία
3. Οίδημα (το νερό συσσωρεύεται στα πόδια – οίδημα αστραγάλου)
4. Ασκίτης
5. Μώλωπες και αιμορραγία. (μειωμένη παραγωγή των πρωτεϊνών πήξης του αίματος προκαλεί μπλε κηλίδες)
6. Χολόλιθοι αναπτύσσονται όταν η κίρρωση εμποδίζει την παροχέτευση της χολή στην χοληδόχο κύστη
7. Ηπατική εγκεφαλοπάθεια
8. Ερύθημα Palmar, (κοκκινίλες στις παλάμες)
9. Πυλαία υπέρταση
10. Οστεοπόρωση
11. Κιρσοί οισοφάγου – (Κιρσορραγία)
12. Η αντίσταση στην ινσουλίνη με αποτέλεσμα την εμφάνιση του διαβήτη τύπου 2
13. Καρκίνος του ήπατος
14. Σεξουαλική ανικανότητα
15. Νεφρική ανεπάρκεια

Αντιμετώπιση

Η κίρρωση είναι μια κατάσταση που δεν αντιστρέφεται. Αυτό σημαίνει πως αν το συκώτι καταστραφεί τελείως δεν υπάρχει περίπτωση να ξαναγίνει όπως ήταν. Αυτό που χρειάζεται είναι η προσπάθεια να ελεγχθούν οι αιτίες που προκάλεσαν τη βλάβη.

Η μόνη αποτελεσματική θεραπευτική επιλογή είναι η μεταμόσχευση του ήπατος. Η υπόλοιπη φαρμακευτική θεραπεία στοχεύει κυρίως στην ανακούφιση από τα συμπτώματα. Για το λόγο αυτό προέχει το ζήτημα της πρόληψης υπό την έννοια της διακοπής της κατάχρησης οινοπνεύματος, του εμβολιασμού κατά των ιών που προκαλούν ηπατίτιδα και του συχνού ελέγχου της λειτουργίας του για τα άτομα που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου για κίρρωση του ήπατος.

Πρόγνωση

Οι σημαντικότερες αιτίες που προκαλούν κίρρωση είναι η κατάχρηση αλκοόλ όπως προαναφέρθηκε, οι ηπατίτιδες και το λίπος στο συκώτι. Η διακοπή του αλκοόλ, η λήψη θεραπείας για ηπατίτιδες, ο έλεγχος του σωματικού βάρους, η ρύθμιση του διαβήτη και των λιπιδίων του αίματος μπορούν να βοηθήσουν. Επιπλέον, χρειάζεται τακτικός έλεγχος για τις επιπλοκές. Συνήθως ο ασθενής συνίσταται να κάνει εμβόλιο για ηπατίτιδα Α και Β αν δε έχει εμβολιαστεί, αλλά και να προσέχει τα κρυολογήματα, καθώς η άμυνά του είναι μειωμένη και ο κίνδυνος από λοιμώξεις μεγάλος.

Ο ίλιγγος είναι μια αίσθηση περιστροφής περί τον εαυτό, ακόμη κι όταν κάποιος είναι απόλυτα ακίνητος. Δεν πρόκειται για μια νόσο αλλά για ένα σύμπτωμα, το οποίο είναι αποτέλεσμα κάποιας διαταραχής των συστημάτων που συμμετέχουν στη διατήρηση της ισορροπίας και του προσανατολισμού στο χώρο, η οποία μπορεί να οφείλεται σε πολλούς  παράγοντες. Όσον αφορά τη διάρκειά του ο ίλιγγος που προκαλείται αυτομάτως ή μετά από τραυματισμό, έχει την τάση να διαρκεί πολλές ώρες ή και ημέρες πριν εξαφανισθεί.

Από τι προκαλείται

Είναι διάφορες οι αιτίες που προκαλούν ίλιγγο. Ανάλογα με εκείνες μπορεί να ορισθεί σε κεντρικής και περιφερικής αιτιολογίας. Ο κεντρικής αιτιολογίας οφείλεται σε αίτια που βρίσκονται στον εγκέφαλο ή στον νωτιαίο μυελό, ενώ ο περιφερικής αιτιολογίας σε προβλήματα που εντοπίζονται εντός του εσωτερικού αυτιού (έσω ους). Σ’ αυτή την περίπτωση μπορεί να εμφανισθεί φλεγμονή εκεί λόγω μιας ασθένειας, ή όταν οι μικροσκοπικοί ωτόλιθοι, που βρίσκονται φυσιολογικά εντός του έσω ωτός, υποστούν κάποια μετατόπιση και προκαλέσουν έναν ερεθισμό στα μικρά τριχωτά κύτταρα που βρίσκονται στους ημικύκλιους σωλήνες, προκαλώντας έτσι τον ίλιγγο.

Σε γενικές γραμμές πάντως μπορεί να οφείλεται στα εξής:

1. ένα χτύπημα στο κεφάλι
2. ταξίδι με πλοίο, τρένο, κλπ.
3. ωτίτιδα
4. πολλαπλή σκλήρυνση
5. καλοήθη παροξυσμικό ίλιγγο θέσης
6. ορισμένα φάρμακα, όπως διουρητικά, αντιεπιληπτικά
7. όγκους εγκεφάλου πχ ακουστικό νευρίνωμα
8. αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο
9. νόσο του Μενιέρ (Meniere)
10. λαβυρινθίτιδα.

Συμπτώματα

Όπως προαναφέρθηκε τα συμπτώματα του ιλίγγου περιλαμβάνουν την αίσθηση της περιστροφής ή της κίνησης, ακόμα και όταν κάποιος είναι απολύτως ακίνητος. Κίνηση της κεφαλής ή του σώματος, όπως περιστροφή στο κρεβάτι μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα. Επίσης πολλά άτομα εμφανίζουν συγχρόνως ναυτία ή έμετο, ενώ θα πρέπει σημειωθεί ότι τα συμπτώματα είναι διαφορετικά από την αίσθηση της λιποθυμίας.

Μερικοί ασθενείς μαζί με τον ίλιγγο εμφανίζουν και διαταραχή της ισορροπίας. Εάν αυτή η διαταραχή διαρκέσει περισσότερο από λίγες ημέρες, ή εάν ο ίλιγγος συνοδεύεται από αδυναμία ή από έλλειψη συντονισμού της μιας πλευράς του σώματος, τότε η υποψία για εγκεφαλικό επεισόδιο ή άλλο πρόβλημα στον εγκέφαλο είναι πολύ μεγαλύτερη. Κατά την εξέταση συχνά εμφανίζονται ανώμαλες κινήσεις των οφθαλμών και το σημείο αυτό ονομάζεται νυσταγμός.

Πότε είναι απαραίτητη η επίσκεψη σε γιατρό

Θα πρέπει να επισκεφθείτε αμέσως το γιατρό σας αν ταυτόχρονα με ζάλη προκύψουν και τα εξής:

1. αιφνίδιος πονοκέφαλος, τάση προς εμετό
2. χτύπημα στο κεφάλι
3. απώλεια των αισθήσεων
4. πόνο στο στήθος, δυσκολία στην αναπνοή
5. ένα νευρολογικό σύμπτωμα, όπως αδυναμία στο χέρι ή το πόδι, ελάττωση της όρασης, δυσκολία στην ομιλία, διπλωπία, πτώση της γωνίας στόματος, κλπ.

Η διάγνωση περιλαμβάνει τη λεπτομερή σωματική εξέταση –πλήρη ωτορινολαρυγγολογικό και νευρολογικό έλεγχο– ενώ μπορεί να απαιτηθούν διάφορες παρακλινικές εξετάσεις, όπως μαγνητική ή αξονική τομογραφία, ακοομετρικό έλεγχο και μερικές φορές ηλεκτρο-νυσταγμογραφία (ηλεκτρική αξιολόγηση του ιλίγγου).

Θεραπεία

Σε γενικές γραμμές παρέχονται σχετικές οδηγίες. Αυτές είναι η παραμονή στο κρεβάτι για τον περιορισμό της βαρύτητας του οξέος ιλίγγου, ενώ στην περίπτωση του χρόνιου ή του υποτροπιάζοντα ίλιγγου μία από τις καλύτερες θεραπείες είναι η φυσική άσκηση. Η μυϊκή δραστηριότητα ενισχύει σε σημαντικό βαθμό την ικανότητα του κεντρικού νευρικού συστήματος για αντιστάθμιση της λειτουργίας του λαβύρινθου και πρέπει να ενθαρρύνεται μόλις η ναυτία και ο έμετος υποχωρήσουν.

Τέλος, η θεραπευτική προσέγγιση μπορεί επίσης να περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή ή και χειρουργείο εάν ο ασθενής παραμένει σε σημαντική αναπηρία παρά την εφαρμογή μακροχρόνιας φαρμακευτικής θεραπείας και σωματικής άσκησης.