Blog

Ένας από τους κυριότερους λόγους επίσκεψης στον γιατρό αποτελεί ο πόνος στο λαιμό, ο οποίος παρουσιάζεται ιδιαίτερα κατά τους χειμερινούς μήνες. Η νόσος που συχνότερα συνδέεται με αυτό είναι η φαρυγγίτιδα η οποία διακρίνεται σε οξεία και χρόνια ανάλογα με τη διάρκεια των συμπτωμάτων.

Η συγκεκριμένη νόσος είναι η φλεγμονή του φάρυγγα, ποικίλης αιτιολογίας και βαρύτητας, που μπορεί να συνδυάζεται με αμυγδαλίτιδα ή ρινίτιδα και συνηθέστερα οφείλεται στα πλαίσια γενικότερης προσβολής του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος από μικρόβια ή ιούς.

Τα συμπτώματα της φαρυγγίτιδας είναι:

• -Πόνος και τσούξιμο στο λαιμό
• -Διόγκωση των λεμφαδένων του λαιμού
• -Πυρετός
• -Δυσφορία
• -Μυϊκοί πόνοι
• -Μύτη που τρέχει

Οι ιοί που προκαλούν μολύνσεις του αναπνευστικού συστήματος είναι η αιτία των περισσότερων περιπτώσεων. Ο ιός της γρίπης, της λοιμώδους μονοπυρήνωσης, του κοινού κρυολογήματος, οι αδενοϊοί και ο ιός του AIDS (HIV), μεταξύ άλλων, μπορούν να προκαλέσουν φαρυγγίτιδα.

Ιδιαίτερα ευάλωτα στη νόσο είναι τα παιδιά. Το ανοσολογικό τους σύστημα είναι ανώριμο με αποτέλεσμα να προσβάλλονται εύκολα από διάφορα μικρόβια. Πολλοί ιοί μεταδίδονται εύκολα μεταξύ των μελών της οικογένειας αλλά και στο σχολείο και σε κέντρα φροντίδας παιδιών. Σημειώνεται επίσης ότι τα παιδιά είναι δυνατόν να παρουσιάσουν σοβαρότερη μορφή ασθένειας με δυσκολίες στην αναπνοή και στην κατάποση, δυνατό πονοκέφαλο, εμετούς και βήχα. Σε αυτές τις περιπτώσεις επιβάλλεται η άμεση συμβουλή από γιατρό.

Η θεραπεία είναι συνήθως συμπτωματική. Συνιστάται αποφυγή κόπωσης, παυσίπονα, τοπικά αντισηπτικά και αντιπυρετικά. Σε περίπτωση μικροβιακής φαρυγγίτιδας χορηγούνται αντιβιοτικά ευρέως φάσματος.

Για την προφύλαξη από τη νόσο είναι σημαντική η αντιμετώπιση των προδιαθεσικών παραγόντων όπως το κάπνισμα και η έκθεση σε σκόνη ή αλλεργιογόνα. Αν υπάρχουν προβλήματα από τη μύτη όπως σκολίωση ρινικού διαφράγματος, συνιστάται χειρουργική αντιμετώπιση τους.

Η λοιμώδης μονοπυρήνωση είναι ένα κλινικό σύνδρομο που προκαλείται από έναν ιό που ονομάζεται Epstein-Barr (EBV), ο οποίος ανήκει στην οικογένεια των ερπητοϊών και είναι ιδιαίτερα κοινός στους εφήβους και τα παιδιά.

Στους ενήλικες μεταδίδεται μέσω του φιλιού, γι’ αυτό και έχει πάρει την κοινή ονομασία «η ασθένεια του φιλιού». Στα παιδιά μεταδίδεται είτε από τον οικογενειακό περίγυρο είτε από το σίελο των συμμαθητών τους, ενώ επίσης είναι δυνατό να μεταδοθεί και με άλλους μηχανισμούς όπως με τον βήχα ή το φτέρνισμα.

Η πρόληψη της εξάπλωσης του ιού δεν είναι εύκολη (όπως προκύπτει και από τους αριθμούς) καθώς προκαλούνται σπάνια συμπτώματα. Αλλά ακόμα και όταν υπάρχουν, κάποιος μπορεί να είναι μεταδοτικός πριν από την εμφάνισή τους.

Παγκοσμίως είναι πιο συχνή κατά την πρώιμη παιδική ηλικία και αργά κατά την εφηβεία με αποτέλεσμα το 90% των ενηλίκων να έχουν προσβληθεί από τον ιό και να έχουν αντισώματα. Πιο συχνά συμβαίνει σε νεαρούς ενήλικες.

Η λοίμωξη είναι διαδεδομένη – σε ορισμένες υπανάπτυκτες χώρες, 80-100% των παιδιών έχουν προσβληθεί μέχρι τα 3-6 χρόνια τους. Στις πιο ανεπτυγμένες χώρες, η λοίμωξη συνήθως πλήττει εφήβους ή νεαρούς ενηλίκους.

Συμπτώματα

Τις περισσότερες φορές η λοιμώδης μονοπυρήνωση στα παιδιά (βρέφη και νεαρά παιδιά) εμφανίζεται χωρίς συμπτώματα ή εμφανίζεται ως φαρυγγίτιδα, με ή χωρίς αμυγδαλίτιδα.

Αντιθέτως, το 75% των εφήβων εμφανίζεται με συμπτώματα από τα οποία τα συχνότερα είναι:

1. Μη ειδικά: Πυρετός, κόπωση, μυαλγίες, πονοκέφαλο, κοιλιακό πόνο, ναυτία ή εμέτους
2. Λεμφαδενοπάθεια τραχήλου (διόγκωση λεμφαδένων στην πρόσθια επιφάνεια του λαιμού)
3. Φαρυγγαλγία (πονόλαιμο)
4. Εξάνθημα, σπανιότερα, στα χέρια ή στον κορμό
5. Ηπατομεγαλία/σπληνομεγαλία (διόγκωση ήπατος/σπληνός)

Συνήθως τα συμπτώματα διαρκούν 2-4 εβδομάδες, ωστόσο, η καταβολή δυνάμεων και η αδυναμία συγκέντρωσης μπορεί να διαρκέσουν για μήνες.

Η θεραπεία

Η νόσος κάνει το κύκλο της σε μια χρονική περίοδο τεσσάρων εως έξι  εβδομάδων και στο διάστημα αυτό θεωρείται απαραίτητη η ιατρική παρακολούθηση , ακόμα και αν δεν έχουν χορηγηθεί φάρμακα. Παράλληλα ο ασθενής με λοιμώδη μονοπυρήνωση θα πρέπει να μειώσει τις έντονες δραστηριότητες.

1. Ανάπαυση (ελάττωση των κοπιαστικών δραστηριοτήτων, όπως το γυμναστήριο, τα σπορ κλπ. και της έντονης εργασίας).
2. Λήψη άφθονων υγρών.
3. Γαργάρες με χαμομήλι και αντισηπτικές ταμπλέτες για το φάρυγγα.
4. Αντιφλεγμονώδη (μόνο στην περίπτωση που υπάρχει πυρετός ή έντονος πονόλαιμος που δεν υποχωρεί).

Αντιβιοτικά δίνονται μόνο σε περίπτωση  επιμόλυνσης από μικρόβια, οπότε λόγω της μειωμένης άμυνας του οργανισμού, υπάρχει κίνδυνος να παρουσιαστεί αμυγδαλίτιδα, φαρυγγίτιδα ή  ακόμα και πνευμονία.

Σημειώνεται επίσης ότι υπάρχουν και συγκεκριμένες προφυλάξεις που προτείνονται σε όλους τους πάσχοντες από λοιμώδη μονοπυρήνωση. Αυτές είναι:

1. Ανάπαυση ή και παραμονή στο κρεβάτι, ιδιαίτερα κατά την εμπύρετο φάση της νόσου.
2. Αποφυγή καταστάσεων, όπως η άρση βάρους, που θα μπορούσαν ν’ αυξήσουν την ενδοκοιλιακή πίεση ή να προκαλέσουν ένα τραύμα στην κοιλιά.
3. Αποχή από την κατανάλωση αλκοόλ για την ελαχιστοποίηση της επιβάρυνσης του ήπατος.

Οι μικροοργανισμοί βρίσκονται σχεδόν παντού, συμπεριλαμβανομένου του σώματός μας. Συχνά έχουν ευεργετικές ιδιότητες, όπως όταν βοηθούν τη διαδικασία της πέψης. Υπάρχουν τριών ειδών μικροοργανισμοί – οι ιοί, οι μύκητες και τα βακτήρια – που συνήθως προκαλούν νόσο στον οργανισμό. Θα εστιάσω στα βακτήρια γιατί οι αρνητικές τους συνέπειες αντιμετωπίζονται με αντιβιοτικά. 

Τα βακτήρια ταξινομούνται ανάλογα με τη δομή τους, το σχήμα τους και την διάταξή τους, τις απαιτήσεις τους σε οξυγόνο και το περιβάλλον τους. Οι λοιμώξεις μπορεί να προκληθούν από ενδογενή ή εξωγενή βακτήρια, Gram θετικά ή αρνητικά βακτήρια, αερόβια ή αναερόβια βακτήρια. Τα εξωγενή βακτήρια εισέρχονται μέσα στο σώμα από οπές του σώματος ή σχάσεις στο δέρμα. Λοιμώξεις συμβαίνουν συχνά επίσης, όταν τα ενδογενή βακτήρια (η φυσιολογική χλωρίδα), είτε έχουν υπέρμετρη ανάπτυξη, είτε μεταναστεύουν σε σημεία του σώματος στα οποία δεν βρίσκονται σε φυσιολογικές συνθήκες. Η πιθανότητα να συμβεί κάτι από τα παραπάνω αυξάνεται σε περιόδους ελαττωμένης άμυνας του οργανισμού, σε μεγάλη ηλικία ή χρόνια πάθηση. 

Τα βακτηριακά κύτταρα αναπαράγονται σε μικρό χρονικό διάστημα. Λοιμώξεις λαμβάνουν χώρα όταν αυτά είναι σε θέση να αποικίσουν μια περιοχή του σώματος. Όταν βακτήρια που συνήθως βρίσκονται στις αναπνευστικές οδούς μεταναστεύουν σε άλλες θέσεις, η αποίκιση των περιοχών αυτών μπορεί να οδηγήσει στην εκδήλωση βρογχίτιδας, πνευμονίας και παραρρινοκολπίτιδας.

Τα συχνότερα απαντούμενα βακτήρια στις λοιμώξεις αυτές είναι ο πνευμονιόκοκκος, ο αιμόφιλος της ινφλουένζας και η μοραξέλα η καταρροϊκή. 

Τα αντιβιοτικά δρουν με διαφορετικούς τρόπους ώστε να αναχαιτίσουν την ανάπτυξη των παθογόνων. Τα βακτηριοστατικά αντιβιοτικά, παρεμποδίζουν την ανάπτυξη και αναπαραγωγή του βακτηριακού κυττάρου. Στη συνέχεια, το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού είναι αυτό που καταστρέφει τα βακτήρια. Σε αντιδιαστολή, τα βακτηριοκτόνα αντιβιοτικά ενεργητικά καταστρέφουν τα βακτήρια παρεμποδίζοντας τη σύνθεση του κυτταρικού τοιχώματος. Στην κατηγορία αυτή συμπεριλαμβάνονται οι πενικιλλίνες και οι κεφαλοσπορίνες.