Blog | YourDoc | by Aggelos Klitsas

Ο πονοκέφαλος είναι ένα από τα πιο συχνά ενοχλήματα και από τους κύριους λόγους που οι άνθρωποι ζητούν ιατρική βοήθεια. Αποτελεί ένα σύμπτωμα και όχι μια ασθένεια, καθώς συχνά το άτομο, μετά που θα του περάσει, αισθάνεται φυσιολογικά.

Εάν όμως είναι η μόνη εκδήλωση, τότε είναι η νόσος καθεαυτή και ονομάζεται ιδιοπαθής κεφαλαλγία. Συνήθως ξεκινά και επαναλαμβάνεται από μικρής ηλικίας και είναι καλοήθους αιτιολογίας. Εάν όμως προκαλείται από συγκεκριμένη νόσο, τότε λέγεται δευτεροπαθής κεφαλαλγία και μπορεί να χρήζει διερεύνησης.

Ο έντονος βήχας μπορεί να προκαλέσει πονοκέφαλο και ένα μικρό ποσοστό των ατόμων που εμφανίζουν αυτό το σύμπτωμα μπορεί να έχουν υποκείμενο νόσημα. Επίσης, υποψία για δευτερογενή κεφαλαλγία εγείρεται όταν ο πονοκέφαλος είναι νέο σύμπτωμα, αρχίζει μετά την ηλικία των 55 χρόνων ή έχει αλλάξει χαρακτήρα. Εάν το άτομο κάνει εμετό πριν από τον πονοκέφαλο, έχει πυρετό ή σημεία συστηματικής νόσου, τότε η κεφαλαλγία χρήζει διερεύνησης.

Πρωτοπαθείς κεφαλαλγίες

Οι πρωτοπαθείς κεφαλαλγίες διακρίνονται σε τρεις τύπους, ωστόσο μπορεί να υπάρχουν και αλληλοεπικαλύψεις (ένας πονοκέφαλος δηλαδή να έχει στοιχεία και των τριών μορφών).

1. Κεφαλαλγία τάσης: Εκδηλώνεται σε ίδιο ποσοστό στους άνδρες και τις γυναίκες, είναι αμβλύς αλλά και συνήθως ήπιος, ενώ μπορεί να εμφανίζεται επιμένων πόνος στον αυχένα, στο λαιμό, στο μέτωπο και στο δέρμα του κρανίου. Ένα ακόμη χαρακτηριστικό είναι το αίσθημα βάρους με κατανομή που μοιάζει με καπέλο.

2. Ημικρανία: H ημικρανία δεν είναι ένας απλός πονοκέφαλος. Είναι μια πολύ συχνή νευρολογική νόσος που μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ποιότητα ζωής του ασθενή.

Οι γυναίκες προσβάλλονται σε τριπλάσια συχνότητα από τους άνδρες. Αρχίζει κατά την εφηβεία και σπανιότερα μετά τα 40 έτη, ο πόνος είναι σοβαρός και προκαλεί ανικανότητα, είναι σφύζων και συνήθως πιάνει το ένα ημιμόριο της κεφαλής, ενώ μπορεί να συνοδεύεται και από οπτικές διαταραχές (φώτα, λάμψεις). Σπανιότερα μπορεί να μουδιάσει ή και να παραλύσει το ένα χέρι και πόδι (ημικρανιακή ημιπληγία), ενώ μπορεί να συνοδεύεται από ναυτία, τάση για έμετο, αλλά και υπερευαισθησία στο φως (φωτοφοβία).

3. Αθροιστική κεφαλαλγία: Από το συγκεκριμένο τύπο οι άνδρες προσβάλλονται πιο συχνά και κυρίως οι καπνιστές και όσοι καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες αλκοόλ. Παρατηρείται σταθερός, ισχυρός και κουραστικός πόνος γύρω από το ένα μάτι, καθώς και μέσα σε αυτό, ο οποίος συνήθως διαρκεί περίπου 60 λεπτά. Μπορεί επίσης να προκαλέσει δακρύρροια και ερυθρότητα στο μάτι, αλλά και ρινική καταρροή (από το σύστοιχο ρουθούνι).

Η αθροιστική κεφαλαλγία σχετίζεται με τις καιρικές αλλαγές και μερικές φορές παρουσιάζει περιοδικότητα, ενώ έχει και την τάση να εμφανίζεται την ίδια ώρα κάθε μέρα για μερικές εβδομάδες (αθροιστικά). Μπορεί όμως να υπάρξουν και πολύ μεγάλα διαστήματα ελεύθερα από κεφαλαλγία.

Η συγκεκριμένη περίπτωση μπορεί λανθασμένα να διαγνωσθεί ως ιγμορίτιδα ή επιπεφυκίτιδα.

Αντιμετώπιση

Για τις κεφαλαλγίες τάσης πρώτα συνίσταται να δοκιμάζεται τοπικό μασάζ, κρύα ή ζεστά επιθέματα, τεχνικές χαλάρωσης ή ένα ζεστό ντους. Αν τα μέτρα αυτά δεν αποδώσουν, μία μικρή δόση παρακεταμόλης μπορεί να βοηθήσει.

Για τις επαναλαμβανόμενες κεφαλαλγίες η καταγραφή των επεισοδίων, της διάρκειας του πόνου, αλλά και η συσχέτιση με γεγονότα που τα προκαλούν είναι χρήσιμη για τη διερεύνηση και αντιμετώπιση του προβλήματος. Όλα όσα έχουν παρατηρηθεί ότι προκαλούν πονοκέφαλο πρέπει να αποφεύγονται, μέχρι και να αλλάξουν ορισμένες συνήθειες ή ο τρόπος ζωής αν έχει κάποια σχέση με την κεφαλαλγία. Πάντως, ο επαρκής ύπνος και η σωματική άσκηση δρουν αποτρεπτικά στην εμφάνιση νέων κρίσεων.

Σε ό,τι αφορά την ημικρανία, τις πιο πολλές φορές γίνεται αντιληπτή με το που προκύψει, οπότε και πρέπει να αρχίσει άμεσα η θεραπεία. Η ασπιρίνη, η ιβουπροφαίνη ή η παρακεταμόλη στις δόσεις που συστήνονται μπορούν να βοηθήσουν. Μερικοί σταματούν την κεφαλαλγία με το να κοιμηθούν σε ήσυχο και σκοτεινό δωμάτιο, ενώ άλλοι με το να πιούν καφέ ή coca-cola.

Σημειωτέον όμως ότι αν η αυτοβοήθεια δεν αποδώσει σε 1 με 2 ημέρες, ο ασθενής θα πρέπει να ζητήσει ιατρική συμβουλή. Ο γιατρός αφού πάρει ιστορικό και κάνει κλινική εξέταση, πιθανόν θα συστήσει κάποιες εργαστηριακές εξετάσεις και θα συνταγογραφήσει φάρμακα.

Πρόληψη

Για την πρόληψη της ημικρανίας είναι εξαιρετικά σημαντικό να αποφεύγονται οι εκλυτικοί παράγοντες της, μεταξύ των οποίων είναι το κόκκινο κρασί, η σοκολάτα, το κίτρινο τυρί, η πείνα και η έλλειψη ύπνου. Όσον αφορά την κεφαλαλγία τάσης, δεν υπάρχουν ειδικά προληπτικά μέτρα εκτός από την αποφυγή του στρες και το σταθερό ωράριο ύπνου.

Photo credit: Freepik

Πολλοί άνθρωποι στις μέρες μας εντάσσουν στην καθημερινότητά τους την έντονη σωματική άσκηση ή και τις υπερβολικές ώρες εργασίας, χωρίς ωστόσο να διαθέτουν επαρκή για τον οργανισμό τους χρόνο ξεκούρασης.

Υπό τέτοιες όμως συνθήκες ο οργανισμός οδηγείται στην υπερκόπωση, μια παθολογική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από συναισθηματική, ψυχική και σωματική εξάντληση, η οποία εκδηλώνεται κατά τη διάρκεια παρατεταμένων χρονικών περιόδων.

Ως αποτέλεσμα της υπερκόπωσης τα ζωτικά όργανα οδηγούνται σε αυξημένη λειτουργία, η οποία, όταν η ξεκούραση και η αναπλήρωση της ενεργειακής εφεδρείας των κυττάρων είναι ανεπαρκής, συμβάλλει στην πρόωρη γήρανση και εξάντλησή τους. Προκαλούνται επίσης καταστάσεις όπως αυξημένη έκκριση ορμονών του στρες, αύξηση της αρτηριακής πίεσης, καθώς και πτώση του ανοσοποιητικού συστήματος που μπορεί να φτάσει μέχρι και σε σοβαρές διαταραχές του κεντρικού νευρικού συστήματος.

Η κόπωση προκειμένου να μετατραπεί σε υπερκόπωση θα πρέπει να μεσολαβήσει κάποιο χρονικό διάστημα, η οποία, αφού εκδηλωθεί, δεν αποκαθίσταται ύστερα από συνήθη μέτρα ξεκούρασης.

Συμπτώματα

Στα συμπτώματα που μπορεί να εκδηλωθούν περιλαμβάνεται κατά κύριο η γενικευμένη ατονία που αρχίζει να δρα επιβαρυντικά σε καθημερινές δραστηριότητες. Η κατάσταση αυτή χαρακτηρίζεται από έλλειψη ενέργειας και δυσκολία στη διεκπεραίωση ορισμένων δραστηριοτήτων.

Άλλα συμπτώματα μπορεί να είναι η εμφάνιση μυϊκών πόνων, κεφαλαλγίες, αρθραλγίες, ταχυκαρδία, καθώς και πόνοι στην πλάτη ή στον αυχένα, ενώ συχνά αναφέρονται και διαταραχές στον ύπνο, στην πέψη, αλλά και προβλήματα στη συγκέντρωση και στη μνήμη.

Ποιοι είναι επιρρεπείς

Πέραν της ανεπαρκούς ξεκούρασης και του στρες υπάρχουν και ορισμένοι συνήθεις παράγοντες και καταστάσεις της καθημερινότητας που καθιστούν το άτομο πιο επιρρεπές στην υπερκόπωση.

Σε αυτούς περιλαμβάνονται η κύηση και η περίοδος μετά τον τοκετό, η εμμηνόπαυση, η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, η ακατάλληλη δίαιτα, ορισμένα φάρμακα, ιώσεις, λοιμώξεις, αναιμία, υπόταση, κλπ.

Αντιμετώπιση

Η αντιμετώπιση της υπερκόπωσης καθορίζεται με βάση τα συμπτώματα και την περίπτωση του ασθενή. Η θεραπευτική προσέγγιση περιλαμβάνει φάρμακα, ειδικά διατροφικά προγράμματα και συμπληρώματα διατροφής.

Photo credit: Freepik

Οι ιώσεις είναι ασθένειες που οφείλονται σε προσβολή του οργανισμού από ιούς που μεταδίδονται από άνθρωπο σε άνθρωπο, κυρίως μέσω του βήχα και του φταρνίσματος. Οι ιοί αυτοί προσκολλώνται στο εσωτερικό της μύτης ή του λάρυγγα με αποτέλεσμα να δημιουργούνται ενοχλήσεις στη μύτη ή και στο λαιμό, ενώ έπειτα εξαπλώνονται στο αναπνευστικό σύστημα και πιο σπάνια στους πνεύμονες.

Το ανοσοποιητικό σύστημα για να αντιμετωπίσει την κατάσταση κατακλύζει αυτές τις περιοχές με τα λευκά αιμοσφαίρια, τα οποία λειτουργούν ως αντι-μολυσματικοί παράγοντες.

Οι συνεχείς εναλλαγές της θερμοκρασίας αποτελούν την κύρια αιτία εμφάνισης μιας ίωσης, ενώ η κακή διατροφή, η κούραση και η έλλειψη σωματικής άσκησης είναι μεταξύ των παραγόντων που εξασθενούν τις άμυνες του οργανισμού, συμβάλλοντας στην αύξηση των κρουσμάτων διαφόρων ιώσεων.

Κρυολόγημα και γρίπη

Το κοινό κρυολόγημα είναι το συχνότερο μεταδοτικό νόσημα της εποχής, το οποίο συνήθως συνοδεύεται από βήχα, καταρροή και πυρετό. Σύμφωνα μάλιστα με έρευνες το κρυολόγημα προκύπτει στους ενήλικες δύο με τέσσερις φορές το χρόνο, ενώ στα παιδιά η συχνότητα εμφάνισης μιας ίωσης είναι διπλάσια. Τα παιδιά είναι πιο ευπαθή στο συχνό βήχα, στις ιώσεις και τη γρίπη σε σχέση με τους ενήλικες, καθώς το ανοσοποιητικό τους σύστημα δεν έχει ακόμη αναπτυχθεί πλήρως.

Αντιβιοτικά

Πάντως, ένα σημαντικό ζήτημα που παρατηρείται είναι ότι μεγάλο ποσοστό ασθενών με γρίπη ή κρυολόγημα ή κάποια εποχιακή ίωση έχει την τάση να προχωρά σε αλόγιστη χρήση φαρμάκων, χωρίς όμως τη συμβουλή ενός ειδικού. Αυτό όμως, αντί να βοηθά, επιβαρύνει τον οργανισμό. Η λήψη αντιβιοτικών δεν είναι πάντα αποτελεσματική για την αντιμετώπιση των ιώσεων διότι οι ιοί εξελίσσονται συνεχώς και τα φάρμακα δεν μπορούν να τους καταπολεμήσουν. Η χορήγηση αντιβίωσης είναι αναγκαία μόνο όταν ο βήχας συνεχίζει για πάνω από 7-10 ημέρες, εμφανισθεί πυρετός, οι εξετάσεις είναι θετικές ή βρεθούν ευρήματα μικροβιακής εστίας στο ανώτερο αναπνευστικό.

Πρόληψη

Σε γενικές γραμμές συνίσταται προσοχή σε κλειστούς χώρους, συχνή πλύση των χεριών και καλός καθαρισμός των επιφανειών και αντικειμένων με τα οποία υπάρχει καθημερινή επαφή. Επιπλέον, η σωστή ενυδάτωση, η ξεκούραση, αν αυτό κρίνεται απαραίτητο και η λήψη επιπλέον ποσότητας βιταμίνης C σε οποιαδήποτε μορφή (εσπεριδοειδή, χυμοί φρούτων, ακόμη κι ένα βιταμινούχο σκεύασμα από το φαρμακείο) είναι σημαντικά για την ενίσχυση του οργανισμού απέναντι στο κρυολόγημα και τις ιώσεις.

Photo credit: Freepik

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια χρόνια μεταβολική νόσος, η οποία χαρακτηρίζεται από υψηλές τιμές γλυκόζης στο αίμα, το απλό σάκχαρο δηλαδή που δίνει ενέργεια στα κύτταρα του ανθρώπινου οργανισμού. Αναπτύσσεται όταν ο οργανισμός δεν παράγει ή δεν χρησιμοποιεί αποτελεσματικά μια ορμόνη που ονομάζεται ινσουλίνη, η οποία βοηθά στην απομάκρυνση του πλεονάσματος γλυκόζης από το αίμα.

Ο διαβήτης ανάλογα με την περίπτωση μπορεί να προσβάλλει πολλά όργανα του σώματος, μεταξύ των οποίων και το δέρμα. Υπολογίζεται ότι περισσότεροι από ένας στους τρεις ανθρώπους με διαβήτη θα εμφανίσουν σε κάποια περίοδο της ζωής τους μια δερματική διαταραχή.

Κάποια από τα προβλήματα αυτά μπορεί να είναι απλές μολύνσεις από βακτήρια και μύκητες ή και κνησμός. Στις πιο ειδικές περιπτώσεις συγκαταλέγονται το χαλάζιο στο μάτι, το λεγόμενο «κριθαράκι», καθώς και το «πόδι του αθλητή», μια λοίμωξη που προκαλείται από μύκητες.

Υπάρχουν όμως και πιο σπάνια προβλήματα που εμφανίζονται κυρίως ή και αποκλειστικά στα άτομα με διαβήτη. Τέτοια είναι η διαβητική δερματοπάθεια, η λιποειδική νεκροβίωση, η μελανίζουσα ακάνθωση, οι διαβητικές φουσκάλες και τα εξανθήματα.

Ξηροδερμία

Από τα συχνότερα είναι η ξηροδερμία, η οποία εμφανίζεται περίπου στο 40% των διαβητικών. Αυτή η κατάσταση είναι συνέπεια της γλυκοζυλίωσης των πρωτεϊνών του δέρματος, η οποία παρεμποδίζει τη φυσιολογική λειτουργία των κυττάρων του.

Ένας από τους λόγους που εμφανίζεται συχνότερα η ξηροδερμία είναι πως όταν τα επίπεδα της γλυκόζης είναι υψηλά, αυξάνεται η συχνότητα ούρησης προκειμένου ο οργανισμός μας να αποβάλλει το πλεόνασμα γλυκόζης που διαθέτει, και με αυτόν τον τρόπο χάνονται αρκετά υγρά που χρησιμεύουν στην ενυδάτωση του δέρματος. Επιπλέον, με υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα αποκρούονται δυσκολότερα συγκεκριμένα βακτήρια. Και οι δύο αυτοί παράγοντες αυξάνουν τον κίνδυνο μόλυνσης.

Στα συμπτώματα της ξηροδερμίας περιλαμβάνονται η ξηρότητα, η φαγούρα και η εμφάνιση σκληρίας στο δέρμα. Με την ξηροδερμία αυξάνεται ο κίνδυνος εμφάνισης πληγών, που στην περίπτωση του διαβήτη επουλώνονται δύσκολα και μπορούν να προχωρήσουν σε βαθύτερα στρώματα. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να καταλήξει σε οστεομυελίτιδα (μία λοίμωξη των οστών) με πολλές πιθανότητες ακρωτηριασμού στα άκρα.

Η θεραπεία των δερματοπαθειών στο διαβήτη συνήθως γίνεται με φαρμακευτική αγωγή και με ταυτόχρονη εξισορρόπηση των επιπέδων της γλυκόζης στο αίμα.

Φροντίδα

Η περιποίηση του δέρματος είναι σημαντική για την πρόληψη των παραπάνω. Ο ασθενής χρειάζεται να διατηρεί το δέρμα του στεγνό και καθαρό, να αποφεύγει τα πολύ ζεστά μπάνια και τα προϊόντα που ξηραίνουν την επιδερμίδα και να χρησιμοποιεί ενυδατική λοσιόν, ιδιαίτερα το χειμώνα. Να αποφεύγει όμως την επάλειψη στα δάχτυλα των ποδιών, καθώς η επιπλέον υγρασία στην περιοχή μπορεί να ευνοήσει την ανάπτυξη μυκήτων.

Σημαντικό είναι επίσης να προσέχει τις γρατσουνιές και τα κοψίματα, διότι όταν το δέρμα είναι ξηρό, η γρατζουνιά κλείνει δύσκολα αυξάνοντας τις πιθανότητες μόλυνσης. Η άμεση πλύση της περιοχής με σαπούνι και νερό και η κάλυψη με αποστειρωμένη γάζα μπορεί να βοηθήσει στα λιγότερο σημαντικά κοψίματα.

Τέλος, στην περίπτωση εγκαύματος, μόλυνσης ή βαθιού κοψίματος ο ασθενής θα πρέπει να απευθυνθεί σε έναν γιατρό και να μην χρησιμοποιήσει αντιβιοτικά χωρίς τη συμβουλή του

Η οστεοπόρωση είναι η πιο συχνή πάθηση των οστών, που χαρακτηρίζεται από μείωση της πυκνότητας και της ποιότητάς τους. Η υγεία των οστών μας, συνδέεται άμεσα με την διατροφή μας και τα τρόφιμα που επιλέγουμε να καταναλώσουμε. Η γνώση των τροφίμων που είναι πλούσια σε ασβέστιο, βιταμίνη D και άλλα θρεπτικά συστατικά που είναι σημαντικά για την υγεία των οστών καθώς και την γενική υγεία, θα σας βοηθήσουν να κάνετε πιο υγιεινές επιλογές τροφίμων καθημερινά.

Εάν ακολουθείτε μια ισορροπημένη διατροφή με ποικιλία σε γαλακτοκομικά προϊόντα, ψάρια, φρούτα και λαχανικά, τότε προσλαμβάνετε αρκετές από τις θρεπτικές ουσίες που χρειάζεστε καθημερινά, αλλά εάν δεν λαμβάνεται η συνιστώμενη ημερήσια ποσότητα μόνο μέσω της διατροφής, ίσως χρειαστεί να συμπληρώσετε τη διατροφή σας λαμβάνοντας πολυβιταμίνες ή συμπληρώματα διατροφής.

Τρόφιμα ωφέλιμα για την οστεοπόρωση

ΤΡΟΦΙΜΑ	ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΑ ΟΦΕΛΗ
Γαλακτοκομικά προϊόντα όπως γάλα με χαμηλά λιπαρά και χωρίς λιπαρά, γιαούρτι και τυρί	Ασβέστιο. Ορισμένα γαλακτοκομικά προϊόντα εμπλουτίζονται με βιταμίνη D.
Κονσέρβες σαρδέλας και σολομού (με κόκαλα)	Ασβέστιο
Λιπαρά ψάρια όπως σολομός, τόνος, σκουμπρί	Βιταμίνη D
Χόρτα, λάχανο, μπρόκολο	Ασβέστιο
Σπανάκι, προϊόντα ντομάτας, αγκινάρες, λεμόνια, πατάτες, γλυκοπατάτες και σταφίδες	Μαγνήσιο

Παραδείγματα διατροφής για την υγεία των οστών

Πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει ότι το ελαιόλαδο, οι σπόροι σόγιας, τα βατόμουρα και τα τρόφιμα πλούσια σε ωμέγα-3, όπως το ιχθυέλαιο και ο λιναρόσπορος, μπορεί επίσης να έχουν οφέλη για τα οστά. Παρόλο που χρειάζεται περαιτέρω έρευνα για τη συσχέτιση αυτών των τροφίμων και της υγείας των οστών, τα πολυάριθμα οφέλη αυτών των τροφίμων για την υγεία, τα καθιστούν εξαιρετικά για τη διατροφή σας. Μελέτες έχουν επίσης δείξει, ότι μια μέτρια πρόσληψη ορισμένων αλκοολούχων και μη αλκοολούχων ποτών, όπως το κρασί, η μπύρα και το τσάι, μπορεί επίσης να είναι ωφέλιμη για τα οστά σας.

Κρέας και άλλα τρόφιμα υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνες

Είναι σημαντικό να καταναλώνετε πρωτεΐνες για την υγεία των οστών, αλλά και τη γενική υγεία. Πολλοί ηλικιωμένοι δεν λαμβάνουν αρκετή πρωτεΐνη με τη διατροφή τους και αυτό μπορεί να είναι επιβλαβές για τα οστά. Ωστόσο, ειδικές δίαιτες υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνη που περιέχουν μεγάλες ποσότητες κρέατος σε κάθε γεύμα, μπορούν επίσης να προκαλέσουν στο σώμα απώλεια ασβεστίου. Μπορείτε να αντισταθμίσετε αυτή την απώλεια προσλαμβάνοντας όσο ασβέστιο χρειάζεται το σώμα σας. Για παράδειγμα, τα γαλακτοκομικά προϊόντα, αν και είναι υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνες, περιέχουν σημαντική ποσότητα ασβεστίου, που είναι σημαντικό για υγιή οστά.

Αλάτι

Τρώγοντας τρόφιμα με μεγάλη περιεκτικότητα σε αλάτι (νάτριο), συμβαίνει στο σώμα σας απώλεια ασβεστίου, που μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια οστικής μάζας. Προσπαθήστε να περιορίσετε την ποσότητα επεξεργασμένων τροφίμων, κονσερβοποιημένων τροφίμων και αλατιού που προστίθεται στα τρόφιμα που καταναλώνετε σε καθημερινή βάση.

Καφές / τσάι

Η κατανάλωση περισσότερων από τρία φλιτζάνια καφέ την ημέρα, μπορεί να επηρεάσει την απορρόφηση του ασβεστίου και να προκαλέσει απώλεια οστικής μάζας.

Αλκοόλ

Η κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια οστικής μάζας. Περιορίστε το αλκοόλ σε 2 – 3 ποτά την ημέρα.

Αθανάσιος Τσιούδας, διαιτολόγος-διατροφολόγος

Κάθε φορά που ο οργανισμός μας νιώθει κρύο, αναπτύσσει αυτόματα μηχανισμούς προστασίας για να ζεσταθεί. Οι θερμιδικές ανάγκες το χειμώνα είναι αυξημένες λόγω μείωσης της θερμοκρασίας καθώς ο μεταβολισμός επιταχύνεται. Η διατροφή μας μπορεί να τον βοηθήσει να προστατευτεί ενάντια στο κρύο, αφού υπάρχουν κάποιες τροφές που αυξάνουν τη θερμογένεση και βοηθούν τον οργανισμό να παράγει ενέργεια.

Οι τροφές που θα μας προφυλάξουν από τις χαμηλές θερμοκρασίες:

Υδατάνθρακες

Αυξήστε την κατανάλωση υδατανθράκων όπως δημητριακά, ψωμί, ρύζι, πατάτες και ζυμαρικά όλων των ειδών που περιέχουν σύνθετους υδατάνθρακες και παρέχουν στον οργανισμό ενέργεια με αργό και σταθερό ρυθμό.

Ζεστές σούπες

Οι σούπες μας ζεσταίνουν λόγω της θερμοκρασίας τους, αλλά παρέχουν και την απαιτούμενη για τον οργανισμό ενέργεια με λιγότερες θερμίδες.

Ζεστά Ροφήματα

Πολύ καλή επιλογή για τις κρύες ημέρες του χειμώνα, είναι μία κούπα με ζεστό ρόφημα. Προσοχή όμως! Πολλά από τα έτοιμα ροφήματα έχουν πολλές θερμίδες. Γι’ αυτό, επιλέξτε τα απλά ροφήματα όπως καφέ (προσοχή στη ζάχαρη), τσάι, αφεψήματα και αποφύγετε αυτά που έχουν πολύ γάλα, ζάχαρη και σαντιγί.

Όσπρια

Τα περισσότερα όσπρια είναι πλούσια σε σύνθετους υδατάνθρακες και πρωτεΐνες και έτσι αυξάνουν τις αντοχές του οργανισμού απέναντι στις δύσκολες καιρικές συνθήκες.

Πικάντικα τρόφιμα – περισσότερο πιπέρι

Τα καυτερά αυξάνουν τις καύσεις παράγοντας άμεσα θερμότητα χρήσιμη για τον οργανισμό. Αν βέβαια το αντέχει το στομάχι σας, τα καυτερά τρόφιμα θα σας ζεστάνουν τις κρύες μέρες του χειμώνα.

Ξηροί Καρποί

Τα καρύδια, τα αμύγδαλα, τα φουντούκια, κλπ, είναι η ιδανική τροφή για να αντιμετωπίσουμε το κρύο του χειμώνα. Μας προστατεύουν από τους ιούς της γρίπης, και λόγω καλής πηγής σε καλά λιπαρά οξέα αποτελούν καύσιμο για τον οργανισμό για να παράγει θερμότητα.

Ξερά φρούτα

Οι σταφίδες, και γενικά τα αποξηραμένα φρούτα (δαμάσκηνα, σύκα, χουρμάδες, κλπ) αποτελούν καλή πηγή ενέργειας και μας βοηθούν ενάντια στο κρύο.

Τzίντζερ

Περιέχει δύο ουσίες, την gingerol (τζιντζερόλη) και την shogaol (σογκαόλη), που είναι υπεύθυνες για τις θερμαντικές του ιδιότητες.

Πράσινο Τσάι

Το πράσινο τσάι εκτός από του ότι αποτελεί ένα ζεστό ρόφημα, περιέχει και κατεχίνες οι οποίες φαίνεται ότι αυξάνουν τη θερμογένεση.

Μπαχαρικά και καρυκεύματα

Η κανέλα, ο κόλιανδρος και το σκόρδο φαίνεται να συμβάλλουν στην αύξηση της εσωτερικής θερμοκρασίας του οργανισμού.

Προσοχή στο αλκοόλ

Αν καταναλώσετε μεγάλη ποσότητα αλκοόλ μπορεί θα ζεσταθείτε προσωρινά, αλλά αργότερα η απώλεια της θερμότητας θα είναι μεγαλύτερη. Σε αντίθεση με όσα πιστεύονται, η μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ δημιουργεί αγγειοδιαστολή με αποτέλεσμα να κρυώνουμε περισσότερο.

Πηγή: Nutriexperts
Photo credit: Prostooleh

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια χρόνια μεταβολική νόσος, η οποία εμφανίζεται όταν το πάγκρεας δεν παράγει αρκετή ινσουλίνη (τύπου 1) ή όταν ο οργανισμός δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει αποτελεσματικά την παραγόμενη ινσουλίνη (τύπου 2). Η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη που επιτρέπει στα κύτταρα να συλλέξουν το σάκχαρο από το αίμα και να το χρησιμοποιήσουν μεταξύ άλλων ως πηγή ενέργειας. Το αποτέλεσμα όμως του διαβήτη είναι να συγκεντρώνονται υψηλές ποσότητες γλυκόζης στο αίμα, προκαλώντας βλάβες σε σημαντικά όργανα του σώματος.

Το πρόβλημα με τη συγκεκριμένη νόσο είναι ότι τις περισσότερες φορές δεν παρουσιάζει σαφή συμπτώματα με αποτέλεσμα να μην γίνεται έγκαιρα η διάγνωση και το άτομο να εμφανίζει κάποια σοβαρή επιπλοκή.

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι το πρώτο αίτιο τύφλωσης των ενηλίκων, πρώτο αίτιο νεφρικής ανεπάρκειας που χρήζει αιμοκάθαρσης, πρώτο αίτιο εμφράγματος και εγκεφαλικού επεισοδίου, πρώτο αίτιο ακρωτηριασμού των κάτω άκρων και πρώτο αίτιο στυτικής δυσλειτουργίας.

Βέβαια, για όλα αυτά ενοχοποιείται ο αρρύθμιστος διαβήτης. Το ρυθμισμένο σάκχαρο αποτελεί το αλεξικέραυνο για την αποτροπή των χρόνιων επιπλοκών.

Ο κίνδυνος για ανάπτυξη σακχαρώδους διαβήτη αυξάνεται εάν κάποιος συγγενής πρώτου βαθμού είναι διαβητικός, εάν το άτομο είναι παχύσαρκο, κάνει κακή διατροφή, υπάρχει έλλειψη σωματικής άσκησης και έχει ξεπεράσει την ηλικία των 45. Για τις γυναίκες ειδικότερα συντρέχουν και άλλοι παράγοντες κινδύνου, όπως όταν έχουν ιστορικό σακχαρώδους διαβήτη κύησης και σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών.

Το παρακάτω βίντεο προβάλλει τα βασικά χαρακτηριστικά της νόσου.

Η υψηλή αρτηριακή πίεση ή υπέρταση (HTN) είναι μια χρόνια πάθηση, η οποία κάνει την καρδιά να εργάζεται πιο εντατικά από το φυσιολογικό για να κυκλοφορεί το αίμα μέσω των αιμοφόρων αγγείων.

Μπορεί να υπάρχει τόσο σε παιδιά όσο και σε ενήλικες, ωστόσο είναι συχνότερη σε άτομα άνω των 35 ετών. Η αύξηση της ηλικίας, το υπερβολικό σωματικό βάρος και η παχυσαρκία αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισής της. Μεγαλύτερο κίνδυνο να προσβληθούν έχουν, επιπλέον, τα άτομα που καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες αλκοόλ, οι διαβητικοί, οι γυναίκες που παίρνουν αντισυλληπτικά χάπια, οι νεφροπαθείς, αυτοί που πάσχουν από ποδάγρα, καθώς και εκείνοι στων οποίων τις οικογένειες υπάρχει ιστορικό με υψηλή πίεση. Να σημειωθεί πάντως ότι οι τελευταίοι δεν είναι σίγουρο πως θα την παρουσιάσουν.

Όσον αφορά τα συμπτώματα, η υπέρταση εμφανίζει σπάνια και η αναγνώρισή της συνήθως γίνεται μέσω προσυμπτωματικού ελέγχου ή όταν το άτομο αναζητά φροντίδα για κάποιο άλλο πρόβλημα υγείας. Μερικά άτομα με υψηλή αρτηριακή πίεση αναφέρουν πονοκεφάλους (ειδικά στο πίσω μέρος του κεφαλιού και κατά τις πρωινές ώρες), καθώς και ζαλάδα, ίλιγγο, εμβοές (βόμβο ή σφύριγμα στα αυτιά), διαταραχές στην όραση ή λιποθυμικά επεισόδια. Η υψηλή πίεση, επίσης, αυξάνει τον κίνδυνο για καρδιοπάθειες, καρδιακή προσβολή και εγκεφαλικά επεισόδια.

Υπολογίζεται ότι μέχρι και το ένα τέταρτο του πληθυσμού παρουσιάζει υψηλή πίεση, ωστόσο μόνος ένας στους τρεις πάσχοντες το γνωρίζει. Ο μόνος τρόπος για να διαπιστωθεί εάν κάποιος έχει υψηλή πίεση είναι να την μετρήσει. Η μέτρησή της πρέπει να γίνεται κάτω από κατάλληλες συνθήκες και με το σωστό τρόπο. Ο ασθενής θα πρέπει να είναι ήρεμος και συνίσταται να είναι ξαπλωμένος για 30 λεπτά προτού γίνει η μέτρηση. Επίσης σημαντικό είναι το περιτύλιγμα του πιεσόμετρου να έχει πλάτος ανάλογο με την ηλικία, το σωματικό βάρος και τη σωματική διάπλαση του ασθενή.

Υψηλή πίεση στους ενήλικες υπάρχει όταν η συστολική πίεση είναι μεγαλύτερη ή ίση με 140 mmHg και η διαστολική μεγαλύτερη ή ίση με 90 mmHg. Στα παιδιά οι φυσιολογικές τιμές εξαρτώνται και από την ηλικία τους.

Προσοχή εφίσταται στο γεγονός ότι το να έχει κάποιος υψηλή πίεση δεν σημαίνει ότι είναι νευρικός, νιώθει ένταση ή ότι είναι υπερβολικά δραστήριος. Μπορεί κάποιος να είναι ήρεμος, άνετος και χαλαρός αλλά να έχει υψηλή πίεση.

Η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) είναι μια χρόνια πάθηση των πνευμόνων η οποία, σε αντίθεση με το άσθμα, χαρακτηρίζεται από μόνιμη μη αναστρέψιμη (ή μερικώς αναστρέψιμη σύμφωνα με τις νεότερες απόψεις) απόφραξη των αεραγωγών (βρόγχων).

Η ΧΑΠ θεωρείται επιδημία-μάστιγα του σύγχρονου ανθρώπου και ο βασικός παράγοντας που την προκαλεί είναι το κάπνισμα. Το 90% περίπου των πασχόντων από ΧΑΠ είναι ή υπήρξαν καπνιστές. Για το υπόλοιπο 10% ευθύνεται το παθητικό κάπνισμα, η ενδοοικιακή ρύπανση κυρίως από καύση ξύλων, η ατμοσφαιρική ρύπανση και κάποια επαγγέλματα.

Να σημειωθεί, ωστόσο, ότι δεν αναπτύσσουν όλοι οι καπνιστές ΧΑΠ, υποδηλώνοντας ότι γενετικοί παράγοντες τροποποιούν τους κινδύνους για κάθε άτομο.

Συμπτώματα

Τα αρχικά συμπτώματα της νόσου είναι ο βήχας, η αποβολή πτυέλων και η δύσπνοια (ύστερα από μερικά χρόνια). Η δύσπνοια στην αρχή ενοχλεί τον ασθενή μόνο στην άσκηση, στο γρήγορο ανέβασμα σκάλας ή ανηφόρας, αλλά σιγά-σιγά χειροτερεύει και οι ασθενείς με σοβαρή νόσο δεν μπορούν να βγουν από το σπίτι λόγω δύσπνοιας ενώ αισθάνονται μεγάλη δυσφορία ακόμα και σε δραστηριότητες όπως το ντύσιμο, το πλύσιμο, το φαγητό κ.ά. Πρόκειται για ένα σύμπτωμα που αν χειροτερέψει, μπορεί να χρειαστεί εισαγωγή σε νοσοκομείο.

Η νόσος χειροτερεύει προοδευτικά, ιδιαίτερα αν ο ασθενής συνεχίζει να καπνίζει και δεν λαμβάνει θεραπεία. Σε κάποια φάση μάλιστα οδηγεί και στις επιπλοκές της, που είναι η αναπνευστική και καρδιακή ανεπάρκεια. Στην κατάσταση αυτή η μόνη θεραπευτική παρέμβαση που επιβραδύνει πολύ αυτή τη φθίνουσα πορεία και χαρίζει χρόνια αλλά και ποιότητα ζωής στον άρρωστο είναι η διακοπή του καπνίσματος, που όσο πιο νωρίς γίνεται τόσο καλύτερα είναι τα αποτελέσματα.

Διάγνωση

Όταν ένας καπνιστής ή καπνίστρια παρουσιάσει ένα ή περισσότερα συμπτώματα η βασική εξέταση που πρέπει να κάνει είναι η σπιρομέτρηση. Η εξέταση αυτή μετράει την ποσότητα του αέρα που βγαίνει από τους πνεύμονες και την ροή, δηλαδή την ταχύτητα με την οποία βγαίνει ο αέρας στην εκπνοή. Στην ΧΑΠ λόγω της στένωσης των βρόγχων, τόσο η ποσότητα όσο και η ροή μειώνονται κάτω από τα αναμενόμενα όρια.

Η ακτινογραφία θώρακος είναι απαραίτητη για να μας αποκλείσει άλλα νοσήματα με παρόμοια συμπτώματα. Η εξέταση των αερίων του αρτηριακού αίματος σε προχωρημένο στάδιο της ΧΑΠ (αναπνευστική ανεπάρκεια), η τάση του οξυγόνου είναι κάτω από 55-60 mmHg (φυσιολογικές τιμές > 80 mmHg).

Θεραπεία

Στόχος της θεραπείας είναι να επιβραδυνθεί η επιδείνωση της νόσου και να περιοριστούν η δύσπνοια και τα άλλα ενοχλητικά συμπτώματα.

Φάρμακα: Πρόκειται για αρκετά δραστικά φάρμακα που ελαττώνουν τα συμπτώματα και βελτιώνουν την ικανότητα του ασθενή να κινείται και να λειτουργεί στην καθημερινή του ζωή. Τέτοια φάρμακα είναι κυρίως τα εισπνεόμενα βρογχοδιασταλτικά, καθώς επίσης και εκείνα που βοηθούν στην αποβολή πτυέλων. Υπάρχουν και οι εισπνοές κορτιζόνης οι οποίες λαμβάνονται από τον ασθενή μετά από αξιολόγηση του ιστορικού του και των αποτελεσμάτων της σπιρομέτρησης. Σημειώνεται ότι αυτού του είδους η αγωγή πρέπει να συστήνεται πάντα από πνευμονολόγο.

Καθημερινή άσκηση: Παρόλο που η δύσπνοια περιορίζει τους ασθενείς που πάσχουν από Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια, αντίθετα από ό,τι θα πίστευε κανείς το καθημερινό περπάτημα και η σωματική άσκηση κάνουν καλό.

Χειρουργική θεραπεία: Η αφαίρεση μη λειτουργικών τμημάτων των πνευμόνων και η μεταμόσχευση πνευμόνων αποτελεί λύση για μερικούς ασθενείς.

Ο ασθενής με χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια θα πρέπει να γνωρίζει ότι είναι επιρρεπής στις λοιμώξεις του αναπνευστικού, οι οποίες επειδή χειροτερεύουν παροδικά την κατάσταση του συχνά τον αναγκάζουν να νοσηλευτεί. Μάλιστα, από τα αρχικά στάδια της νόσου θα πρέπει να εμβολιάζεται κάθε χρόνο για τον ιό της γρίπης και κάθε 5 χρόνια για τον πνευμονόκοκκο.

Επειδή η ΧΑΠ επηρεάζει και την καρδιακή λειτουργία θα πρέπει να αξιολογείται και η λειτουργικότητα της καρδιάς, ειδικά εάν το οξυγόνο του αίματος είναι μειωμένο.

Η μέτρηση του οξυγόνου στο αίμα θα δείξει επίσης και κατά πόσο ο ασθενής χρειάζεται να παίρνει οξυγόνο στο σπίτι.

Photo credit: Freepik

Η παράλειψη του πρωινού γεύματος μπορεί να διαταράξει τα επίπεδα σακχάρου για την υπόλοιπη μέρα, προκαλώντας επικίνδυνες αυξήσεις έπειτα από κάθε επόμενο γεύμα, προειδοποιούν επιστήμονες από το Ισραήλ.

Σε μελέτη με μικρό αριθμό εθελοντών ανακάλυψαν πως τις μέρες δίχως πρωινό τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα τους ήταν κατά 37% υψηλότερα το μεσημέρι απ’ ό,τι όταν έτρωγαν πρωινό. Την ώρα του βραδινού, δε, εξακολουθούσαν να είναι αυξημένα, με τη διαφορά να φτάνει το 27% σε σύγκριση με το βραδινό σάκχαρο που είχαν τις μέρες που είχαν φάει πρωινό.

«Τα ευρήματα αυτά έχουν πολύ μεγάλη κλινική σημασία, διότι τις τελευταίες δεκαετίες ολοένα περισσότεροι ενήλικες παραλείπουν το πρωινό», δήλωσε η επικεφαλής ερευνήτρια δρ Ντανιέλα Γιακούμποβιτς, καθηγήτρια Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ. «Τόσο αυτή όσο και προγενέστερες μελέτες, όμως, έχουν δείξει ότι η τακτική αυτή είναι επιβλαβής για την υγεία και τα νέα ευρήματα υποδηλώνουν ότι αυτό είναι ιδιαιτέρως σοβαρό στην περίπτωση των πασχόντων από διαβήτη. «Και αυτό, διότι τα υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα βλάπτουν στα βήτα-κύτταρα του παγκρέατος, τα αγγεία και τα νεύρα, αυξάνοντας τον κίνδυνο για προβλήματα όπως η καρδιοπάθεια και η νεφροπάθεια».

Στη μελέτη, που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Diabetes Care», συμμετείχαν 22 υπέρβαροι εθελοντές με τύπου 2 διαβήτη, μέσης ηλικίας 57 ετών.

Για δύο μέρες κατανάλωσαν ακριβώς τον ίδιο αριθμό θερμίδων και τα ίδια υγιεινά φαγητά για μεσημεριανό και βραδινό, αλλά τη μία μέρα έφαγαν επίσης ένα πρωινό και την άλλη όχι. Την ημέρα που είχαν φάει πρωινό τα μέσα επίπεδα σακχάρου (γλυκόζης) στο αίμα τους ήταν 192 mg/dl μετά το μεσημεριανό τους φαγητό και 215 mg/dl μετά το βραδινό. Ωστόσο την ημέρα που παρέλειψαν το πρωινό, το σάκχαρό τους εκτοξεύθηκε στα268 mg/dl μετά το μεσημεριανό και στα 298 mg/dlμετά το βραδινό.

«Ως φαίνεται, η παρατεταμένη αφαγία εξαιτίας της παράλειψης του πρωινού αδρανοποιεί τα βήτα-κύτταρα του παγκρέατος, τα οποία χρειάζονται περισσότερη ώρα μετά την κατανάλωση κάθε γεύματος για να ενεργοποιηθούν και να ρυθμίσουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα», είπε η δρ Γιακούμποβιτς. Και κατέληξε: «Τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν ότι ακόμα κι αν ένας πάσχων από διαβήτη προσέχει τη διατροφή του, θα βλάψει την ασθένειά του εάν παραλείπει το πρωινό. Επομένως αυτό είναι κάτι που αντενδείκνυται στους συγκεκριμένους ασθενείς».

Πηγή: ygeia.tanea.gr
Photo by Alexander Mils from Pexels

Newer Posts

Older Posts

Πρωτοπαθείς κεφαλαλγίες

Αντιμετώπιση

Πρόληψη

Συμπτώματα

Ποιοι είναι επιρρεπείς

Αντιμετώπιση

Κρυολόγημα και γρίπη

Αντιβιοτικά

Πρόληψη

Ξηροδερμία

Φροντίδα

Τρόφιμα ωφέλιμα για την οστεοπόρωση

Παραδείγματα διατροφής για την υγεία των οστών

Κρέας και άλλα τρόφιμα υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνες

Αλάτι

Καφές / τσάι

Αλκοόλ

Υδατάνθρακες

Ζεστές σούπες

Ζεστά Ροφήματα

Όσπρια

Πικάντικα τρόφιμα – περισσότερο πιπέρι

Ξηροί Καρποί

Ξερά φρούτα

Τzίντζερ

Πράσινο Τσάι

Μπαχαρικά και καρυκεύματα

Προσοχή στο αλκοόλ

Συμπτώματα

Διάγνωση

Θεραπεία

ΝΟΜΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ