Το διαβητικό πόδι είναι μια από τις πιο σοβαρές επιπλοκές που μπορεί να αντιμετωπίσει ένα άτομο με σακχαρώδη διαβήτη.
Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια χρόνια μεταβολική ασθένεια, η οποία χαρακτηρίζεται από αύξηση της συγκέντρωσης του σακχάρου στο αίμα (υπεργλυκαιμία) και διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης. Αυτό συμβαίνει είτε ως αποτέλεσμα ελαττωμένης έκκρισης της ινσουλίνης από το πάγκρεας, μιας ορμόνης που είναι απαραίτητη για να κρατήσει επίπεδα του σακχάρου στο αίμα υπό έλεγχο, είτε λόγω ελάττωσης της ευαισθησίας των κυττάρων του σώματος στην ινσουλίνη. Το αποτέλεσμα είναι να επηρεάζονται πολλαπλά όργανα του σώματος και μακροχρόνια ο οργανισμός να εκτίθεται σε αυξημένο κίνδυνο σοβαρών επιπλοκών, όπως το διαβητικό πόδι.
Οι νευρικές βλάβες που οφείλονται στον διαβήτη μπορεί να καταλήξουν σε περιφερική νευροπάθεια, η οποία πιθανώς να κάνει τα ποδιά λιγότερο ευαίσθητα στους ερεθισμούς και στον πόνο. Μπορεί ακόμη να εμποδιστεί η καλή κυκλοφορία του αίματος και η σωστή και σταθερή βάδιση, αλλά και να μειωθούν οι δυνάμεις του οργανισμού στην αντιμετώπιση των μολύνσεων εξαιτίας της νόσου.
Τα άτομα αυτά μπορεί να παρουσιάσουν συμπτώματα πόνου, μουδιάσματος και βάρους στα κάτω άκρα – γεγονός που τα βάζει σε κίνδυνο για δημιουργία τραυμάτων που δεν μπορούν να επουλωθούν γρήγορα και έτσι μπορεί να δημιουργηθούν διαβητικά έλκη.
Προστασία στην παραλία
Για την προστασία των ποδιών ο ασθενής είναι εξαιρετικά σημαντικό να μην περπατάει ποτέ ξυπόλυτος, ενώ ακόμη και στην παραλία θα πρέπει να φοράει τα παπούτσια και τις κάλτσες μέχρι να φτάσει στο χώρο που πρόκειται να καθίσει. Σημαντική είναι η επάλειψη της ραχιαίας επιφάνειας του ποδιού με αντιηλιακό, ενώ σε περίπτωση που η ακτή έχει βότσαλα ή αχινούς θα πρέπει να φοριούνται ειδικά παπούτσια, τα οποία να αφαιρούνται με την έξοδο από τη θάλασσα. Στη συνέχεια απαραίτητο είναι το καλό σκούπισμα των ποδιών και ο έλεγχος για τυχόν τραύματα.
Έλεγχος
Σε γενικές γραμμές τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη είναι απαραίτητο για την προστασία των ποδιών τους να μεριμνούν για τη φροντίδα τους σε καθημερινή βάση, ανεξάρτητα από την παρουσία ή μη ενδεχόμενων συμπτωμάτων. Την ένταση αυτού του ελέγχου θα πρέπει να αυξάνει η παρουσία ελαττωμένης αισθητικότητας (υπαισθησία), διαταραγμένης αισθητικότητας (παραισθησία), πληγών στα άκρα ή διαταραγμένης αρχιτεκτονικής των αρθρώσεων.
Θα πρέπει να δίνεται προσοχή για τον εντοπισμό σημείων ερυθρότητας, για ρωγμές-κοψίματα, για οίδημα ή για κάποια λοίμωξη. Σημαντικό είναι να συμπεριλαμβάνονται στον έλεγχο και η περιοχή ανάμεσα στα δάκτυλα, καθώς και οι πατούσες και οι παρονύχιες περιοχές. Ένας καθρέπτης ή και τα μέλη της οικογένειας μπορούν να βοηθούν για τα δύσκολα σημεία.
Περιποίηση
Στην περιποίηση των κάτω άκρων περιλαμβάνεται και το καθημερινό πλύσιμο με χλιαρό νερό και μαλακό σαπούνι. Η θερμοκρασία του νερού δεν πρέπει να ξεπερνά τους 32-34 βαθμούς Κελσίου, διότι εξαιτίας της διαβητικής νευροπάθειας η αίσθηση του θερμού μερικές φορές επηρεάζεται, οπότε θα πρέπει να χρησιμοποιείται θερμόμετρο ή ο αγκώνας για την αντίληψη της θερμοκρασίας του νερού. Στη συνέχεια θα πρέπει να ακολουθεί καλό στέγνωμα και ιδιαίτερα των μεσοδακτύλιων περιοχών.
Ξηρότητα
Για την αποφυγή ξηρότητας του δέρματος μπορούν να χρησιμοποιηθούν ενυδατικές κρέμες που μπορούν να επαλειφθούν στη ράχη του ποδιού και την πατούσα. Να αποφεύγεται όμως η επάλειψη ανάμεσα στα δάκτυλα για την πρόληψη εμφάνισης λοιμώξεων. Το ταλκ πάντως μπορεί να τοποθετηθεί στη μεσοδακτύλια περιοχή για να αποφευχθεί η ύγρανσή της.
Κόψιμο νυχιών
Όσον αφορά το κόψιμο των νυχιών, θα πρέπει να γίνεται προσεκτικά με τη βοήθεια νυχοκόπτη ενώ ακόμη θα πρέπει να ακολουθεί ελαφρό λιμάρισμα. Συνίσταται επίσης να μην κόβονται πολύ κοντά ή με γωνίες, διότι υπάρχει κίνδυνος να μεγαλώσουν μέσα στο δέρμα τραυματίζοντας το και δημιουργώντας πύλη εισόδου μικροβίων.
Τραυματισμοί
Οι ενδεχόμενοι τραυματισμοί των ποδιών μπορεί να είναι επικίνδυνοι. Για αυτό συνίσταται οι ασθενείς να μην κυκλοφορούν ποτέ ξυπόλυτοι, ακόμα και μέσα στο σπίτι. Πριν φορέσουν τα παπούτσια να ελέγχουν για παρουσία μικρών αντικειμένων (πετραδάκια-καρφιά).
Το μέγεθος των παπουτσιών θα πρέπει να είναι το ιδανικό για το πόδι, ενώ οι κάλτσες θα πρέπει καθημερινά να είναι καθαρές και ελαφρά πουδραρισμένες ώστε να μην ιδρώνει. Συνίσταται ακόμη να αποφεύγονται οι κάλτσες με σφικτές ραφές ή εκείνες που δεν αφήνουν το πόδι να αναπνέει.
Στην περίπτωση που εμφανιστούν κάλοι, σημαίνει ότι υφίσταται σημείο αυξημένης πίεσης και ελαττωμένης αντίστασης του δέρματος. Η συμβολή του γιατρού είναι απαραίτητη για την αντιμετώπισή τους.
Σε γενικές γραμμές, η προσπάθεια αποφυγής βλαβών στα κάτω άκρα θα πρέπει να ξεκινά με τη σωστή ρύθμιση τόσο του σακχάρου αίματος, όσο και της αρτηριακής πίεσης και της δυσλιπιδαιμίας. Κομβικός είναι και ο ρόλος της διακοπής του καπνίσματος για τη διατήρηση των αγγείων σε καλή κατάσταση.
Σημειωτέον ότι το πόδι που πονά, άλλαξε χρώμα (κόκκινο ή μελανό), είναι θερμό (όλο ή ένα μέρος του), έχει άσχημη οσμή ή εμφάνισε φουσκάλες ή μικρές πληγές, αποτελούν σημάδια για τα οποία θα πρέπει να ζητήσετε ιατρική βοήθεια.
Leave a Reply