Blog

Τα παιδιά με σακχαρώδη διαβήτη έχουν ένα συγκεκριμένο γονίδιο. Γεννιούνται δηλαδή με μια προδιάθεση για να αναπτύξουν κάποια στιγμή σακχαρώδη διαβήτη. Η κακή διατροφή, ο ανθυγιεινός και καθιστικός τρόπος ζωής σε συνδυασμό με την κληρονομικότητα συνθέτουν το ιδανικό περιβάλλον για την εμφάνιση του σακχαρώδους διαβήτη στα παιδιά.

Ο διαβήτης τύπου Ι εκδηλώνεται μεταξύ των ηλικιών 11 και 13, ωστόσο στις μέρες μας εμφανίζεται συχνά και σε μικρότερα παιδιά ή ακόμη και σε βρέφη.

Καθώς όμως σε γενικές γραμμές είναι πολύ δραστήρια και καταναλώνουν πολύ ενέργεια, είναι αρκετά δύσκολο να πειθαρχήσουν σε συγκεκριμένους κανόνες διατροφής και να διατηρήσουν τις ισορροπίες ανάμεσα στην τροφή και τη δόση ινσουλίνης. Σε αυτές τις περιπτώσεις συνήθως συνίσταται η λήψη αρκετών δόσεων ημερησίως, οι οποίες περιέχουν ινσουλίνη βραδείας δράσης.

Αυτό καθιστά τα παιδιά εξαρτημένα από τους γονείς, καθώς είναι πιθανή η κρίση υπογλυκαιμίας σε περίπτωση που δεν γίνει στην ώρα της η ένεση ινσουλίνης. Με τα χρόνια όμως καθίσταται ευκολότερη η αντιμετώπιση του διαβήτη και τα παιδιά μαθαίνουν να κάνουν από μόνα τους τις ενέσεις ινσουλίνης και να είναι ανεξάρτητα.

Πώς εκδηλώνεται

Ο οργανισμός παρά το γεγονός ότι έχει αρκετό σάκχαρο δεν μπορεί να το χρησιμοποιήσει και έτσι ο εγκέφαλος δίνει σήμα ότι χρειάζεται σάκχαρο. Το αποτέλεσμα είναι να αρχίσει το παιδί να τρώει υπερβολικά. Ταυτόχρονα όμως βρίσκει άλλους τρόπους για να παράγει ενέργεια με αποτέλεσμα να χάνει βάρος. Το σάκχαρο αποβάλλεται από τα ούρα και συμπαρασύρει μαζί του μπόλικο νερό, έτσι το παιδί παρουσιάζει πολυουρία. Ο οργανισμός όμως θα πρέπει να αντικαταστήσει το χαμένο νερό, γι` αυτό και παρουσιάζει πολυδιψία. Ο κύριος μηχανισμός του οργανισμού για παραγωγή ενέργειας είναι η καύση του λίπους. Η καύση όμως του λίπους αφήνει πολλά οξέα στο αίμα, τα οποία προκαλούν γρήγορη αναπνοή (ταχύπνοια) και παράξενη μυρωδιά της αναπνοής.

Επομένως τα κύρια συμπτώματα του σακχαρώδη διαβήτη έχουν ως εξής:
1. Πολυφαγία
2. Απώλεια βάρους σώματος
3. Πολυουρία
4. Πολυδιψία
5. Ταχύπνοια
6. Άσχημη μυρωδιά αναπνοής

Αν δεν διαγνωστεί έγκαιρα τότε τα οξέα που παράγονται επηρεάζουν την λειτουργία του εγκεφάλου και το παιδί μπορεί να πέσει σε κώμα. Υπάρχουν όμως και άλλα συμπτώματα που μπορεί να εκδηλώσει στην αρχή ένα παιδί με σακχαρώδη διαβήτη:

1. Να βρέχει το κρεβάτι του το βράδυ, ενώ δεν το έκανε προηγουμένως, χωρίς αυτό βέβαια να σημαίνει ότι κάθε παιδί που ξαφνικά αρχίζει να βρέχει το κρεβάτι του έχει σακχαρώδη διαβήτη.
2. Το παιδί μπορεί να παρουσιάζει κοιλιακά άλγη (κοιλόπονο) που καμιά φορά μπορεί να συγχυστεί με σκωληκοειδίτιδα ή ίωση.
3. Τα κορίτσια μπορεί να παρουσιάσουν μυκητιασικές κολπίτιδες.

Υπογλυκαιμία

Καθώς τα παιδιά είναι συνήθως υπερδραστήρια, αυτό πρακτικά σημαίνει ότι έχουν μεγαλύτερη ανάγκη από ενέργεια. Γι’ αυτό, το επίπεδο γλυκόζης στο αίμα τους είναι δυνατό να πέσει πολύ πιο γρήγορα και εύκολα από έναν ενήλικα. Τα νήπια μπορεί να μην αντιληφθούν καν τα συμπτώματα της υπογλυκαιμίας, γι’ αυτό χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής. Αν το παιδί νιώσει αδυναμία ή ακόμη χάσει τις αισθήσεις του χρειάζεται να λάβει δόση γλυκαγόνου. Η οικογένεια ενός παιδιού με διαβήτη είναι σημαντικό να έχει πάντοτε μαζί της γλυκαγόνο. Επίσης, εξίσου απαραίτητο είναι ο δάσκαλος και ο γυμναστής του σχολείου του παιδιού να είναι ενήμεροι για το πρόβλημα και να ξέρουν πώς να αντιμετωπίσουν πιθανή κρίση, ενώ και η διατροφή του παιδιού στο σχολείο πρέπει να είναι συγκεκριμένη και προσεγμένη.

Διατροφή

Ένα διαβητικό παιδί πρέπει να τρώει όποτε πεινάει. Με τα χρόνια τα παιδιά χρειάζονται περισσότερη ινσουλίνη, καθώς οι εξετάσεις αίματος και ούρων είναι θετικές και το επιβάλλουν. Η χαμηλή γλυκόζη αίματος μπορεί να δείχνει ότι το παιδί χρειάζεται ή λιγότερη ινσουλίνη ή περισσότερη τροφή.

Επιπλέον, δεν θα πρέπει να τρώνε κρυφά σοκολάτες και γλυκά. Σε περίπτωση όμως που το κάνουν, δεν θα πρέπει για να αντισταθμιστούν οι επιπλέον υδατάνθρακες στον οργανισμό τους, να μειωθούν τα φυσιολογικά επίπεδα τροφής. Σε μεγαλύτερα παιδιά οι γονείς πρέπει να εξηγούν γιατί δεν πρέπει να τρώνε κρυφά γλυκά και σοκολάτες και τι κινδύνους ενέχουν αυτά για την κατάσταση της υγείας τους.

Υποχρεώσεις των γονέων

Σε κάθε περίπτωση το παιδί όταν βρίσκεται στην ανάλογη ηλικία θα πρέπει να είναι ενήμερο αλλά όχι τρομοκρατημένο με αυτό που συμβαίνει. Η οικογένειά του και τα αδέρφια του θα πρέπει να συμβαδίζουν με τον τρόπο ζωής του, ώστε να μην νιώθει αποξενωμένο και μόνο του. Στο σχολείο ή σε άλλες δραστηριότητες θα πρέπει οι ιθύνοντες να είναι ενήμεροι για την κατάστασή του και για το τι πρέπει να κάνουν σε περίπτωση κρίσης ή ανάγκης.

Έτσι, οι γονείς θα πρέπει να αναπτύξουν σχέσεις συνεργασίας με το σχολείο, να παίρνουν τις χρησιμοποιημένες βελόνες στο σπίτι, να παρέχουν σωστές διατροφικές επιλογές στο παιδί, καθώς και να δίνουν επιπλέον αναλώσιμα (ταινίες μέτρησης, ινσουλίνη, ένεση γλυκαγόνης) στο σχολείο. Ακόμη, θα πρέπει να επικοινωνούν τακτικά με το σχολείο και να εκπαιδεύσουν το προσωπικό σε θέματα που αφορούν το παιδί. Η φροντίδα του πρέπει να χαρακτηρίζεται από ευελιξία και εξατομίκευση, ενώ τέλος θα πρέπει να τονισθεί ότι ο διαβήτης δεν είναι μεταδοτικός.

Η Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία προειδοποιεί σε τηλεοπτικό σποτ για τη σημασία του ελέγχου του διαβήτη τύπου 1.

Ο σακχαρώδης διαβήτης στις μέρες μας αποτελεί τρόπο ζωής για ένα μεγάλο ποσοστό του ευρύτερου πληθυσμού. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας υπολογίζεται πως περισσότερα από 360 εκατομμύρια ενήλικα άτομα ηλικίας 20 και άνω ετών πάσχουν από διαβήτη τύπου 2, με το σύνολο να παρουσιάζει αυξητικές τάσεις.

Η συγκεκριμένη νόσος περιγράφεται ως μια διαταραχή του μεταβολισμού που χαρακτηρίζεται από αύξηση του σακχάρου (γλυκόζης) στο αίμα, δηλαδή υπεργλυκαιμία, και οφείλεται σε απόλυτη ή σχετική έλλειψη ινσουλίνης ή και μειονεκτική δράση της.

Τα άτομα με διαβήτη μπορούν και ζουν μια φυσιολογική και παραγωγική ζωή χωρίς ιδιαίτερες στερήσεις, υπό την προϋπόθεση ότι η καθημερινότητά τους υπόκειται σε αυστηρό προγραμματισμό για την φροντίδα της υγείας τους. Ο κίνδυνος των επιπλοκών είναι ορατός και οφείλουν να τον γνωρίζουν.

Οι ασθενείς αυτοί είναι σημαντικό να τρέφονται υγιεινά, να αποκτήσουν ή να διατηρούν ένα φυσιολογικό βάρος, καθώς και να έχουν φυσιολογικά επίπεδα σακχάρου, λιπιδίων αίματος και αρτηριακής πίεσης. Η σωστή επιλογή των κατάλληλων τροφών σε συνδυασμό με συχνή σωματική δραστηριότητα βοηθούν στην επίτευξη των στόχων του ατόμου με σακχαρώδη διαβήτη.

Στις απαραίτητες για εκείνους τροφές περιλαμβάνονται:

1. Όσπρια
2. Άπαχο γάλα και γιαούρτι εμπλουτισμένα σε βιταμίνη D
3. Ψάρια πλούσια σε ω-3 λιπαρά οξέα όπως ο σολομός, η σαρδέλα, ρέγγα, ο κολιός, το σκουμπρί κ.ά.
4. Σκούρα πράσινα φυλλώδη λαχανικά όπως σπανάκι, μαρούλι, αντίδι, μαϊντανό, ραδίκι κ.ά.
5. Εσπεριδοειδή φρούτα (πορτοκάλι, λεμόνι, μανταρίνι κ.ά.)
6. Γλυκοπατάτα
7. Ντομάτα
8. Μούρα (βατόμουρα, φράουλες, σμέουρα κ.ά.)
9. Δημητριακά και ψωμί ολικής αλέσεως
10. Ανάλατοι ξηροί καρποί (καρύδια και αμύγδαλα) και λιναρόσπορος.

Οι τροφές αυτές έχουν χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη, που σημαίνει ότι οι υδατάνθρακές τους απορροφούνται αργά στην κυκλοφορία του αίματος, βοηθώντας στην καλύτερη ρύθμιση του σακχάρου. Εκτός αυτού είναι και πλούσιες σε φυτικές ίνες, βιταμίνες, αντιοξειδωτικά, κάλιο, ασβέστιο και μαγνήσιο.

Σημειωτέον ωστόσο ότι θα πρέπει να καταναλώνονται με μέτρο.

Τα άτομα με διαβήτη δεν ελέγχουν τακτικά την όρασή τους παρότι έχουν αυξημένες πιθανότητες να παρουσιάσουν σοβαρές οφθαλμοπάθειες και απώλεια όρασης, σύμφωνα με νέα έρευνα.

Από τους σχεδόν 2.000 ασθενείς ηλικίας 40 ετών και πάνω που συμμετείχαν στην έρευνα, την οποία πραγματοποίησα επιστήμονες από το Wills Eye Hospital στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ και το αμερικανικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), σχεδόν οι έξι στους δέκα (το 58%) είπαν ότι, σε αντίθεση με τις συστάσεις των ειδικών, δεν ελέγχουν την όρασή τους μία φορά το χρόνο.

Τη μικρότερη πιθανότητα να κάνουν τακτικά τσεκ απ για τα μάτια είχαν οι διαβητικοί με τη λιγότερο σοβαρή νόσο οι οποίοι δεν έπασχαν ακόμα από προβλήματα οράσεως. Αντίθετα, όσοι είχαν ήδη διαγνωστεί με οφθαλμικά προβλήματα σχετιζόμενα με το διαβήτη, όπως η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια, είχαν 30% μεγαλύτερη πιθανότητα να παρακολουθούν την κατάσταση της όρασής τους.

Επιπρόσθετα, οι διαβητικοί που ήταν ταυτόχρονα καπνιστές είχαν 20% λιγότερες πιθανότητες να πηγαίνουν προληπτικά στον οφθαλμίατρο.

Ο σακχαρώδης διαβήτης δυστυχώς αυξάνεται δραματικά τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα τον περασμένο Ιούνιο η Πανελλήνια Ομοσπονδία Σωματείων-Συλλόγων Ατόμων με Σακχαρώδη Διαβήτη (ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ) το σχεδόν 11% του γενικού πληθυσμού (!!!) πάσχει από αυτόν, με τα άτομα με τύπου 1 διαβήτη να υπολογίζονται σε σχεδόν 190.000 και τα άτομα με διαβήτη τύπου 2 να ανέρχονται σε περίπου 990.000.

Έλεγχος κάθε χρόνο

«Η απώλεια όρασης είναι τραγική όταν μπορεί να αποφευχθεί και τα άτομα με διαβήτη πρέπει να υποβάλλονται τουλάχιστον μία φορά το χρόνο σε λεπτομερή έλεγχο των εσωτερικών δομών των ματιών με βυθοσκόπηση», λέει οεπιστημονικός διευθυντής του Οφθαλμολογικού Ινστιτούτου LaserVision Δρ. Αναστάσιος-Ι. Κανελλόπουλος, καθηγητής Οφθαλμολογίας στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης και πρόεδρος της Διεθνούς Εταιρείας Διαθλαστικής Χειρουργικής για την Αμερικανική Ακαδημία Οφθαλμολογίας (ISRS/ΑΑΟ).

«Πολλές έρευνες έχουν δείξει ότι ο τακτικός οφθαλμολογικός προληπτικός έλεγχος μπορεί να αποτρέψει κατά 95% την απώλεια όρασης που σχετίζεται με τον σακχαρώδη διαβήτη, αλλά δυστυχώς το ένα στα 10 άτομα με διαβήτη σε όλο τον κόσμο πάσχει από οφθαλμικά προβλήματα που απειλούν άμεσα την όρασή του».

Αυτό οφείλεται στις βλάβες που προκαλεί η περίσσεια γλυκόζης (σακχάρου) στον οργανισμό και η συναφής με αυτή μικροφλεγμονή, εξηγεί ο καθηγητής.

«O σακχαρώδης διαβήτης καταστρέφει τα αιμοφόρα αγγεία και συγκεκριμένα τα μικρά αρτηρίδια σε όλο το σώμα και ειδικά στα μάτια, αλλά και στους νεφρούς, στο νευρικό σύστημα και αλλού» λέει. «Η αγγειακή καταστροφή οδηγεί στιςεπονομαζόμενες διαβητικές οφθαλμικές παθήσεις, που είναι μία ομάδα από προβλήματα των οφθαλμών που οφείλονται στον σακχαρώδη διαβήτη και κατά κύριο λόγο συμπεριλαμβάνουν τη διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια, τον καταρράκτη και το γλαύκωμα».

Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια οφείλεται άμεσα στη βλάβη των αγγείων του αμφιβληστροειδούς χιτώνα η οποία οδηγεί στη διαφυγή αίματος από αυτά, ειδικά εάν συνδυάζεται με αρτηριακή υπέρταση.

Ο καταρράκτης εκδηλώνεται πρώιμα στα άτομα με διαβήτη (ο φακός των ματιών τους θολώνει σε νεότερη ηλικία απ’ ό,τι στους μη διαβητικούς), τα οποία έχουν επίσης 2-5 φορές περισσότερες πιθανότητες εμφάνισής του σε σύγκριση με τους μη διαβητικούς.

Όσον αφορά το γλαύκωμα, που οφείλεται στην αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης η οποία οδηγεί σε βλάβη του οπτικού νεύρου, τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη έχουν διπλάσιο κίνδυνο να το εμφανίσουν.

Με σοβαρή οφθαλμοπάθεια ένας στους τρεις

Από τα νοσήματα αυτά, η πιο συχνή είναι η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια που αποτελεί την κύρια αίτια τύφλωσης στις αναπαραγωγικές ηλικίες (20-64 ετών) και είναι η πέμπτη πιο συχνή, αποτρέψιμη αιτία τύφλωσης στον κόσμο.

Το 2010, από τα 285 εκατομμύρια διαβητικών σε όλο τον κόσμο, πάνω από το ένα τρίτο είχαν ενδείξεις διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας και σχεδόν 31 εκατομμύρια είχαν απειλητική για την όραση αμφιβληστροειδοπάθεια, είτε επειδή αυτή ήταν προχωρημένη είτε επειδή είχαν παρουσιάσει εξαιτίας της οίδημα στο κεντρικό τμήμα του αμφιβληστροειδούς, την ωχρά κηλίδα (η πάθηση αυτή λέγεται διαβητική ωχροπάθεια ή διαβητικό οίδημα ωχράς).

«Τα άτομα με διαβήτη, είτε αυτός είναι τύπου 1 είτε τύπου 2, πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι δεν πρέπει να περιμένουν να αναπτύξουν συμπτώματα στα μάτια πριν πάνε στον οφθαλμίατρο, γιατί αυτά κατά κανόνα εκδηλώνονται όταν έχει ήδη συμβεί κάποια απώλεια της όρασης», τονίζει ο Δρ. Κανελλόπουλος.

«Ο προληπτικός έλεγχος μπορεί να αποκαλύψει τις δυνητικές βλάβες πολύ πριν γίνουν αντιληπτές από τον ασθενή, επομένως έχει ζωτική σημασία για την όρασή του».

Υπολογίζεται πως 10 χρόνια μετά από τη διάγνωση του διαβήτη, ανεξαρτήτως εάν πρόκειται για τον τύπο 1 ή 2, όλοι οι ασθενείς εμφανίζουν από ελάχιστες έως βαρύτατες αλλοιώσεις στον αμφιβληστροειδή.

Επιπρόσθετα, έχει υπολογιστεί ότι οι ασθενείς με αθεράπευτο διαβήτη διατρέχουν 25 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο για απώλεια όρασης απ’ ό,τι ο γενικός πληθυσμός.

Πηγή: http://ygeia.tanea.gr

Ελβετοί ερευνητές δημιούργησαν τεχνητά β-κύτταρα παγκρέατος, τα οποία μπορούν όπως τα φυσικά να μετράνε τη συγκέντρωση της γλυκόζης στο αίμα και να παράγουν αρκετή ινσουλίνη, ώστε να μην αυξάνεται το επίπεδο του σακχάρου στους πάσχοντες από διαβήτη.

Η νέα θεραπεία, αν τελικά ευδοκιμήσει, θα αφορά ασθενείς με διαβήτη τύπου 1 και από όσους πάσχουν από διαβήτη τύπου 2, εκείνους που λαμβάνουν ινσουλίνη.

Σύμφωνα με άρθρο στο Science, επιστημονική ομάδα της Ελβετικής Ομοσπονδιακής Πολυτεχνικής Σχολής της Ζυρίχης (ΕΤΗ), με επικεφαλής τον καθηγητή Μάρτιν Φουσενέγκερ, δοκίμασαν επιτυχώς τα τεχνητά β-κύτταρα παγκρέατος σε πειραματόζωα, αλλά μόνο αν αποδειχθούν εξίσου αποτελεσματικά σε ανθρώπους, θα μπορούμε να μιλάμε για μια νέα θεραπεία για τους πάσχοντες από διαβήτη. Στην περίπτωση αυτή, οι ασθενείς δεν θα χρειάζεται να κάνουν αυτο-χορηγούν ινσουλίνη, αλλά δια της εμφύτευσης κάτω από το δέρμα τους μιας κάψουλας με τεχνητά β-κύτταρα παγκρέατος τρεις φορές το χρόνο θα καλύπτεται η ρύθμιση της γλυκόζης στο αίμα.

Προηγούμενες προσπάθειες για τη δημιουργία τεχνητών β-κυττάρων είχαν βασιστεί σε βλαστοκύτταρα του ίδιου του ασθενούς, που ωριμάζουν σε εξειδικευμένα κύτταρα του παγκρέατος. Αυτή τη φορά, οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν εμβρυικά βλαστικά κύτταρα ανθρώπινου νεφρού, που τροποποιήθηκαν γενετικά ώστε να επιτελούν τις λειτουργίες του παγκρέατος.

Οι αρχικές δοκιμές σε ποντίκια που έπασχαν από διαβήτη έδειξαν ότι τα τεχνητά β-κύτταρα είναι πολύ αποτελεσματικά στη λειτουργία τους. «Δούλεψαν καλύτερα και για περισσότερο χρόνο από οποιαδήποτε άλλη λύση είχε επιτευχθεί οπουδήποτε στον κόσμο μέχρι σήμερα», εξγεί ο Δρ Φουσενέγκερ. Συγκεκριμένα, λειτούργησαν αξιόπιστα επί τρεις εβδομάδες, ρυθμίζοντας σωστά το επίπεδο του σακχάρου στο αίμα, το ίδιο καλά με τα φυσικά κύτταρα, αν όχι καλύτερα.

Προ μηνών η ίδια ερευνητική ομάδα είχε παράγει β-κύτταρα παγκρέατος από βλαστοκύτταρα που πήρε από τον λιπώδη ιστό ασθενούς με διαβήτη. Όμως αυτή η τεχνική είναι ακριβή, καθώς τα β-κύτταρα πρέπει να παράγονται μεμονωμένα για κάθε ασθενή, ενώ με τη νέα μέθοδο τα τεχνητά β-κύτταρα παράγονται με μικρότερο κόστος και για όλους τους ασθενείς.

Οι επιστήμονες ελπίζουν σε περίπου δύο χρόνια να μπορέσουν να ξεκινήσουν κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους, οι οποίες όμως θα διαρκέσουν αρκετά χρόνια και αν όλα εξελιχθούν ομαλά τότε ίσως σε περίπου μια δεκαετία να είναι διαθέσιμα τα τεχνητά β-κύτταρα παγκρέατος για ευρεία χρήση.

Πηγή: Health.in.gr

Photo credit: Hagerstown Community College via Foter.com / CC BY-NC-ND

Το διαβητικό πόδι είναι μία από τις σοβαρότερες επιπλοκές που μπορεί να αντιμετωπίσουν τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη.

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια μεταβολική ασθένεια η οποία χαρακτηρίζεται από αύξηση της συγκέντρωσης του σακχάρου στο αίμα (υπεργλυκαιμία) και διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης, είτε ως αποτέλεσμα ελαττωμένης έκκρισης της ινσουλίνης από το πάγκρεας, είτε λόγω ελάττωσης της ευαισθησίας των κυττάρων του σώματος στην ινσουλίνη.

Μέσω της περιφερικής νευροπάθειας και της αγγειοπάθειας που προκαλεί η νόσος, μπορούν να επηρεαστούν τα κάτω άκρα και ιδιαίτερα αν η ρύθμισή της δεν είναι ιδανική ή η διάρκειά της είναι μεγάλη.

Οι ασθενείς αυτοί σε καθημερινή βάση θα πρέπει να φροντίζουν τα πόδια τους. Ανεξάρτητα από την παρουσία ή μη συμπτωμάτων θα πρέπει να κάνουν καθημερινό έλεγχο. Την ένταση του ελέγχου θα πρέπει να αυξήσει η παρουσία ελαττωμένης αισθητικότητας (υπαισθησία), διαταραγμένης αισθητικότητας (παραισθησία), πληγών στα άκρα ή διαταραγμένης αρχιτεκτονικής των αρθρώσεων.

Ο ασθενής κατά τον έλεγχο θα πρέπει να προσέξει για παρουσία σημείων ερυθρότητας, για ρωγμές-κοψίματα, για οίδημα ή για κάποια λοίμωξη. Σημαντικό είναι να συμπεριλαμβάνονται στον έλεγχο και η περιοχή ανάμεσα στα δάκτυλα, καθώς και οι πατούσες και οι παρονύχιες περιοχές. Ένας καθρέπτης ή και τα μέλη της οικογένειας μπορούν να βοηθούν για τα δύσκολα σημεία.

Στην περιποίηση των κάτω άκρων περιλαμβάνεται και το καθημερινό πλύσιμο με χλιαρό νερό και μαλακό σαπούνι. Η θερμοκρασία του νερού δεν πρέπει να ξεπερνά τους 32-34 βαθμούς Κελσίου. Αυτό διότι, λόγω της διαβητικής νευροπάθειας, μερικές φορές η αίσθηση του θερμού επηρεάζεται, οπότε θα πρέπει να χρησιμοποιείται θερμόμετρο ή ο αγκώνας για την αντίληψη της θερμοκρασίας του νερού. Στη συνέχεια θα πρέπει να ακολουθεί καλό στέγνωμα και ιδιαίτερα των μεσοδακτύλιων περιοχών.

Για την αποφυγή ξηρότητας του δέρματος μπορούν να χρησιμοποιηθούν ενυδατικές κρέμες που μπορούν να επαλειφθούν στη ράχη του ποδιού και την πατούσα. Να αποφεύγεται όμως η επάλειψη ανάμεσα στα δάκτυλα για την πρόληψη εμφάνισης λοιμώξεων. Το talc μπορεί να τοποθετηθεί στη μεσοδακτύλια περιοχή για να αποφευχθεί η ύγρανσή της.

Όσον αφορά το κόψιμο των νυχιών, θα πρέπει να γίνεται προσεκτικά με τη βοήθεια νυχοκόπτη και να ακολουθεί ελαφρό λιμάρισμα. Συνίσταται επίσης να μην κόβονται πολύ κοντά ή με γωνίες διότι υπάρχει κίνδυνος να μεγαλώσουν μέσα στο δέρμα τραυματίζοντας το και δημιουργώντας πύλη εισόδου μικροβίων.

Οι ενδεχόμενοι τραυματισμοί των ποδιών μπορεί να είναι επικίνδυνοι. Γι’ αυτό οι ασθενείς πρέπει να μην κυκλοφορούν ποτέ ξυπόλυτοι ακόμα και μέσα στο σπίτι. Πριν φορέσουν τα παπούτσια να ελέγχουν για παρουσία μικρών αντικειμένων (πετραδάκια-καρφιά). Το μέγεθος των παπουτσιών θα πρέπει να είναι το ιδανικό για το πόδι, ενώ οι κάλτσες θα πρέπει καθημερινά να είναι καθαρές και ελαφρά πουδραρισμένες ώστε να μην ιδρώνει. Συμβουλεύεται ακόμη να αποφεύγονται οι κάλτσες με σφικτές ραφές ή εκείνες που δεν αφήνουν το πόδι να αναπνέει.

Στην περίπτωση που εμφανιστούν κάλοι, σημαίνει ότι υφίσταται σημείο αυξημένης πίεσης και ελαττωμένης αντίστασης του δέρματος. Η συμβολή του γιατρού είναι απαραίτητη για την αντιμετώπισή τους.

Σε γενικές γραμμές η προσπάθεια αποφυγής βλαβών στα κάτω άκρα θα πρέπει να ξεκινά με τη σωστή ρύθμιση τόσο του σακχάρου αίματος, όσο και της αρτηριακής πίεσης και της δυσλιπιδαιμίας. Κομβικός είναι και ο ρόλος της διακοπής του καπνίσματος για τη διατήρηση των αγγείων σε καλή κατάσταση.

Σημειωτέον ότι το πόδι που πονά, άλλαξε χρώμα (κόκκινο ή μελανό), είναι θερμό (όλο ή ένα μέρος του), έχει άσχημη οσμή ή εμφάνισε φουσκάλες ή μικρές πληγές, αποτελούν σημάδια για τα οποία θα πρέπει να ζητήσετε ιατρική βοήθεια.

photo credit: gm.esthermax The Best Insoles for Work Boots via photopin (license)

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια πάθηση όπου το σώμα δεν είναι σε θέση να χρησιμοποιήσει αποτελεσματικά τη γλυκόζη που λαμβάνουμε από τα τρόφιμα για τη μετατροπή της σε ενέργεια. Χαρακτηρίζεται από αύξηση της συγκέντρωσης του σακχάρου στο αίμα (υπεργλυκαιμία) και διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης, είτε ως αποτέλεσμα ελαττωμένης έκκρισης της ινσουλίνης (ορμόνη η οποία βοηθά τη γλυκόζη να εισέλθει από το αίμα στα κύτταρα), είτε λόγω ελάττωσης της ευαισθησίας των κυττάρων του σώματος στην ινσουλίνη.

Ο διαβήτης είναι μια πολυσυστηματική νόσος, η οποία βλάπτει όλα τα όργανα του οργανισμού: Καταστρέφει τα μάτια, την καρδιά, τον νεφρό, τον εγκέφαλο, τα αγγεία και τα νεύρα όταν παραμένει αρρύθμιστος για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Σε ορισμένους ασθενείς με διαβήτη το επίπεδο της βασικής έκκρισης ινσουλίνης είναι φυσιολογικό, με αποτέλεσμα το άτομο να έχει φυσιολογικά σάκχαρα νηστείας (πριν το γεύμα). Όταν όμως απαιτείται αυξημένη ορμονική έκκριση και βιοχημική επεξεργασία του σακχάρου λόγω αυξημένης εισόδου σακχάρων στον οργανισμό, εκείνος δεν δύναται να ανταποκριθεί. Στην περίπτωση αυτή κάνουμε λόγο για μεταγευματικό διαβήτη, ο οποίος χαρακτηρίζεται κυρίως από αύξηση των μεταγευματικών σακχάρων και είναι εξίσου επικίνδυνος με τον «κανονικό» διαβήτη.

Η είσοδος εξωγενών σακχάρων στον οργανισμό γίνεται κατά τη διάρκεια του γεύματος. Υπό φυσιολογικές συνθήκες το επίπεδο του σακχάρου του αίματος μετά το γεύμα τείνει να αυξηθεί λόγω των σακχάρων των τροφών που εισέρχονται στον οργανισμό. Στο σημείο αυτό η γλυκόζη που απορροφάται στο αίμα, προκαλεί την γρήγορη χρησιμοποίησή της από τα κύτταρα του σώματος με αποτέλεσμα να μην ανέρχεται σε παθολογικά επίπεδα στο φυσιολογικό άτομο.

Η διάγνωση του μεταγευματικού διαβήτη γίνεται κατά βάση με τη δοκιμασία ανοχής της γλυκόζης, η οποία περιλαμβάνει τη χορήγηση διαλύματος γλυκόζης και τη διαδοχική μέτρηση των επιπέδων σακχάρου του εξεταζόμενου.

Ύπουλη νόσος

Ο μεταγευματικός διαβήτης είναι μια ύπουλη νόσος διότι στα αρχικά στάδια δεν εμφανίζει συμπτώματα, ενώ οι ασθενείς εύκολα επαναπαύονται από τις φυσιολογικές τιμές των πρωινών σακχάρων, υποεκτιμώντας τη σοβαρότητα της κατάστασης.

Τα πρωινά επίπεδα σακχάρου σε αντίθεση με τις μετρήσεις της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης δεν χρησιμοποιούνται ως δείκτης καλής μεταβολικής ρύθμισης στο μεταγευματικό διαβήτη, διότι η ικανότητα του οργανισμού να επεξεργάζεται το σάκχαρο σε συνθήκες χαμηλής προσφοράς δεν διαταράσσεται ιδιαίτερα.

Η αντιμετώπιση του μεταγευματικού διαβήτη περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή, κατάλληλη διατροφή, άσκηση, απώλεια του υπερβολικού βάρους, καθώς και διατήρηση χαμηλών επιπέδων LDL («κακής») χοληστερόλης και αρτηριακής πίεσης.