Το πεπτικό έλκος είναι μία χρόνια πάθηση του πεπτικού συστήματος και ιδιαίτερα του στομάχου και του δωδεκαδάκτυλου, η οποία χαρακτηρίζεται από τη δημιουργία μιας πληγής (έλκους) στο τοίχωμα των εν λόγω σημείων.
Το έλκος σχηματίζεται όταν οι άμυνες του στομάχου παύουν να λειτουργούν σωστά και το υδροχλωρικό οξύ και η πεψίνη, τα οποία παράγονται για τη διάσπαση και την πέψη της τροφής, καταστρέφουν σταδιακά την εσωτερική του επιφάνεια. Οι δύο πιο κοινές αιτίες που οδηγούν σε αυτό είναι η μόλυνση από ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού και η μακροπρόθεσμη χρήση μη στεροειδών αντιφλεγμονώδων φαρμάκων.
Το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού παράγει ένα ένζυμο, το οποίο μειώνει την ικανότητα του στομάχου να παράγει βλέννη, καθιστώντας το επιρρεπές στη καταστροφή του από το οξύ και στα πεπτικά έλκη. Η μόλυνση από το βακτήριο είναι συνηθισμένη, ιδιαίτερα στις αναπτυσσόμενες χώρες. Θεωρείται ότι μεταδίδεται μέσω της κατανάλωσης τροφής ή νερού που έχουν μολυνθεί από ανθρώπινα κόπρανα, ή πιθανώς μέσω επαφής με τα κόπρανα, τον έμετο ή το σάλιο ενός μολυσμένου ανθρώπου.
Άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν την ακεραιότητα του βλεννογόνου του στομάχου είναι η τοπική ισχαιμία, οι παράγοντες που προκαλούν φλεγμονή, όπως η παλινδρόμηση της χολής στο στομάχι, καθώς και το στρες όπου περιλαμβάνονται συναισθήματα που αυξάνουν την έκκριση οξέος.
Συμπτώματα
Κύριο σύμπτωμα του τυπικού έλκους είναι ο πόνος ο οποίος συνήθως εντοπίζεται στο άνω μέρος της κοιλίας (επιγάστριο). Ο πόνος είναι τόσο εντοπισμένος που ο ασθενής μπορεί να δείξει που πονάει με το ένα δάκτυλό του. Σπανιότερα μπορεί να είναι διάχυτος και να επεκτείνεται προς την πλάτη ή το στήθος.
Ο πόνος αρχίζει λίγες ώρες μετά το γεύμα ή κατά τη διάρκεια της νύχτας και καταπραΰνεται από το φαγητό ή και από τα αντιόξινα. Λιγότερο επώδυνα αλλά εξίσου σημαντικά συμπτώματα είναι η απώλεια βάρους, το φούσκωμα και η ναυτία.
Τα συμπτώματα που απαιτούν άμεση ιατρική φροντίδα είναι ο οξύς, αιφνίδιος, επίμονος στομαχικός πόνος, τα αιματηρά ή μαύρα κόπρανα και η αιμόπτυση ή ο έμετος που μοιάζει με κατακάθι καφέ.
Στο δωδεκαδακτυλικό έλκος ο πόνος τείνει να εμφανίζεται στα διαστήματα μεταξύ των γευμάτων (πόνος εκ πείνας) και χαρακτηριστικά υποχωρεί με την λήψη τροφής.
Αντιμετώπιση
Η θεραπεία του πεπτικού έλκους περιλαμβάνει ένα συνδυασμό αντιβιοτικών για να εξουδετερώσουν τα ελικοβακτηρίδια του πυλωρού αν αυτά ευθύνονται για το έλκος, φάρμακα για να μειωθεί η ποσότητα παραγωγής του γαστρικού υγρού, καθώς και ειδική διατροφή που εγκαταλείπει γρήγορα το στομάχι και συνεπώς δεν συντελεί στην αυξημένη έκκριση υδροχλωρικού οξέος.
Μπορεί να διαρκέσει για μεγάλο χρονικό διάστημα, καθώς δεν είναι εύκολη η επούλωση του πεπτικού έλκους, ενώ η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ και το κάπνισμα μπορούν να επιδεινώσουν την κατάσταση.
Επιπλοκές
Αν τα πεπτικά έλκη δεν θεραπευτούν μπορεί να επανέλθουν και σε σπάνιες περιπτώσεις να προκαλέσουν καρκίνο του στομάχου. Μπορεί επίσης να προκαλέσουν άλλες επικίνδυνες καταστάσεις εάν διαπεράσουν το στομάχι ή το τοίχωμα του δωδεκαδακτύλου (διάτρηση), ή σπάσουν ένα αιμοφόρο αγγείο (αιμορραγία), ή διακόψουν την απομάκρυνση τροφής από το στόμαχο (παρεμπόδιση).
Leave a Reply