Γράφει η Δ. Καραγιάννη, παθολόγος-διαβητολόγος και διδάκτωρ Ιατρικής του Δ.Π.Θ.
Η νόσος Alzheimer’s είναι η συνήθης και πιο συχνή άνοια στους ηλικιωμένους. Η πιο συχνή άνοια στους διαβητικούς στις πιο πολλές μελέτες είναι η αγγειακή άνοια και αποδίδεται στα μικρά αγγειακά εγκεφαλικά που συμβαίνουν αθόρυβα στην λευκή ουσία του εγκεφάλου ασυμπτωματικά για συχνά μεγάλο διάστημα.
H άνοια προτιμά διαβητικούς με υψηλή πίεση, υπερλιπιδαιμία και ιδίως όσους υποφέρουν από καρδιαγγειακή νόσο και δεν έχουν σωματική άσκηση.
Είναι δυνατόν στους διαβητικούς να συνυπάρχουν νόσος Alzheimer’s και αγγειακή άνοια.
Το τμήμα του εγκεφάλου που φαίνεται ότι σχετίζεται με την μνήμη και ονομάζεται ιππόκαμπος, επηρεάζεται ιδιαίτερα τόσο από τις μεταβολές της πίεσης (υπερτασικοί ασθενείς), όσο και από τις μεταβολές του σακχάρου (υπεργλυκαιμία η υπογλυκαιμία στον σακχαρώδη διαβήτη). Όταν αυτό συμβαίνει συχνά η σε μεγάλη διάρκεια χρόνου, ιδίως σε ευαίσθητες ηλικίες (μικρά παιδιά τύπου 1, η ηλικιωμένοι με σακχαρώδη διαβήτη), τότε οι βλάβες στον εγκέφαλο μπορεί να γίνουν σημαντικές
Ποια είναι τα συμπτώματα που θα μας ανησυχήσουν;
– Σύγχυση και απώλεια πρόσφατης μνήμης
– Χαμένος ή περιπλανώμενος σε μέρη, αρκετά οικεία πρίν
– Περπάτημα με κοντά γρήγορα <ανακατεμένα> βήματα
– Ακράτεια ούρων ή κοπράνων
– Συναισθηματικές μεταπτώσεις σε ακατάλληλες στιγμές
– Δυσκολία να ακολουθήσουν οδηγίες- Δυσκολία να χειρισθούν τα χρήματα.
Ποια η σχέση άνοιας με τον σακχαρώδη διαβήτη, και ποιές είναι οι μέχρι τώρα γνώσεις μας για τα αίτια που την προκαλούν:
– Η σχέση σακχαρώδη διαβήτη και άνοιας είναι κοινό συμπέρασμα σε όλες σχεδόν τις μελέτες.
– Ύπαρξη σακχαρώδη διαβήτη οιανδήποτε τύπου (τύπου 1, η τύπου 2) διπλασιάζει τις πιθανότητες εμφάνισης άνοιας σε όλες δυστυχώς τις ηλικίες, ακόμα και σε νέους ενήλικες.
– Εμφάνιση σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 σε ηλικίες νεότερες από τα 65 έτη αυξάνει πολύ τις πιθανότητες για όψιμη, δηλαδή σε μεγαλύτερες ηλικίες εμφάνιση τόσο αγγειακής όσο και νόσου Alzheimer
– Κυρίως τα για αρκετό καιρό υψηλά σάκχαρα, δηλαδή ο αρρύθμιστος σακχαρώδης διαβήτης, αλλά και οι υπογλυκαιμίες σε ευπαθείς ηλικίες (βρέφη, παιδιά, έφηβοι τύπου 1, ηλικιωμένοι), αυξάνουν πολύ τον κίνδυνο άνοιας.
– Επίσης υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις θετικής συσχέτισης σακχαρώδη διαβήτη και καπνίσματος με αγγειακή άνοια καθώς και σακχαρώδη διαβήτη μαζί με υπερλιπιδαιμία που συσχετίζεται θετικά και με τους δύο τύπους της άνοιας.
– Αυτό που δεν είναι ακόμα απολύτως κατανοητό είναι πως ο σακχαρώδης διαβήτης ενεργοποιεί την άνοια, και η απάντηση μοιάζει να είναι πολυπαραγοντική .
Τι μπορούμε εμείς να κάνουμε;
– Καλή γλυκαιμική ρύθμιση, όσον το δυνατόν νωρίτερα, δηλαδή από την έναρξη του σακχαρώδους διαβήτη.
– Συστηματική σωματική άσκηση 30′ κάθε ημέρα, μπορεί όχι μόνο να βελτιώσει την μνήμη αλλά και να αναστρέψει ήδη εγκαταστημένες βλάβες στον ιππόκαμπο που είναι σημαντικό κέντρο για την μνήμη στον εγκέφαλο.
– Μεσογειακή διατροφή, με άφθονα, ψάρι , όσπρια, λαχανικά, πράσινες σαλάτες, ελαιόλαδο, φρούτα και ολίγο οίνο
– Αντιμετώπιση συνολικά των καρδιαγγειακών παραγόντων κινδύνου, βοηθά όχι μόνο στην άνοια , αλλά είναι και απαραίτητη στην βελτίωση της ποιότητας και της ποσότητας της ζωής στον σακχαρώδη διαβήτη. Αυτό σημαίνει:
– Διακοπή καπνίσματος.
– Άριστη ρύθμιση υπέρτασης και υπερλιπιδαιμίας, έστω και μικρή μείωση του βάρους (5-10%) για τους υπέρβαρους.
– Χρήση στατινών, ινσουλινο-ευαισθητοποιητικών αντιδιαβητικών φαρμάκων και κυρίως μετφορμίνης.
Πολλά έχουμε ακόμη να μάθουμε για την ολέθρια σχέση αλλά και την θεραπεία της άνοιας στους ανθρώπους με σακχαρώδη διαβήτη. Η πρόληψη εξακολουθεί να παραμένει η καλύτερη θεραπεία, ιδίως για αγγειακή άνοια, και σε αυτό μπορούμε να κάνουμε με τις σημερινές γνώσεις πολλά!
Leave a Reply