Blog

Η σωματική άσκηση σε συνδυασμό με τη διατροφή αποτελούν τον βασικότερο παράγοντα για τη διαχείριση του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, καθώς μπορεί να ρυθμίσει άμεσα το σάκχαρο στα άτομα εκείνα, ενώ παράλληλα έχει διαπιστωθεί ότι αυξάνει την επιβίωση σε διαβητικούς και των δύο τύπων.

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια πάθηση που χαρακτηρίζεται από υψηλές τιμές γλυκόζης στο αίμα (το απλό σάκχαρο που δίνει ενέργεια στα κύτταρα του ανθρώπινου οργανισμού). Αναπτύσσεται όταν ο οργανισμός δεν παράγει ή δεν χρησιμοποιεί αποτελεσματικά μια ορμόνη που ονομάζεται ινσουλίνη, η οποία βοηθά στην απομάκρυνση του πλεονάσματος γλυκόζης από το αίμα.

Η άσκηση προϋποθέτει κάποιο χρονικό διάστημα για να υπάρχει όφελος: Τριάντα λεπτά μέτριας αεροβικής άσκησης ή και γρήγορο βάδισμα 5 φορές την εβδομάδα και 2 φορές την εβδομάδα αναερόβιας άσκησης όπως είναι τα βάρη και οι αντιστάσεις.

Πριν την άσκηση

Πρέπει να τονιστεί ότι η απότομη άσκηση σε διαβητικούς με καθιστική ζωή μπορεί να προκαλέσει έμφραγμα, γι’ αυτό και είναι απαραίτητο να ξεκινούν με ελαφρό περπάτημα και αφού έχουν εξεταστεί από τον γιατρό τους και κάνουν ένα καρδιογράφημα. Στην περίπτωση που προκύψουν συμπτώματα όπως δυσκολία στην ανάσα, πόνος στο στήθος και τις γάμπες όταν γυμνάζονται ή έχουν επιπλοκές από το διαβήτη ή πάσχουν από τη νόσο για πάνω από 10 χρόνια θα πρέπει να κάνουν τεστ κοπώσεως.

Οι κίνδυνοι

Η έντονη σωματική άσκηση μπορεί να προκαλέσει σοβαρές αρρυθμίες ή και έμφραγμα σε περίπτωση που υπάρχει γνωστό ή όχι πρόβλημα με την καρδιά. Το άτομο μπορεί επίσης να εκδηλώσει υπογλυκαιμία στην περίπτωση που λαμβάνει ινσουλίνη ή φάρμακα που προκαλούν υπογλυκαιμία.

Προκειμένου να την αποφύγει, θα πρέπει να μετρά το σάκχαρό του πριν από την άσκηση. Αν είναι:

• <90, θα πρέπει να καταναλωθούν 10 με 15 γραμμάρια υδατάνθρακες που σημαίνει μισό ποτήρι χυμό πορτοκάλι, καθώς και μέτρηση του σάκχαρου κατά την άσκηση κάθε μισή ώρα.
• 90-150, μπορεί να ξεκινήσει η άσκηση αλλά και να καταναλωθούν επίσης 10 με 15 γραμ. υδατανθράκων κάθε μισή ώρα άσκησης, εφόσον αυτή διαρκέσει μια ώρα ή περισσότερο.
• 150-250, μπορούν να αρχίσουν να ασκούνται και να είναι σε επιφυλακή αν παρουσιάσουν συμπτώματα υπογλυκαιμίας.
• 250-350, μπορούν να ασκηθούν ελαφρά, δηλαδή χαλαρό περπάτημα, διαφορετικά θα πρέπει να διορθώσουν το σάκχαρο ανάλογα με τις οδηγίες του ιατρού τους.
• >350, θα πρέπει να  διορθώσουν το σάκχαρο ανάλογα με τις οδηγίες του ιατρού τους και εν συνεχεία να ασκηθούν.

Επίσης, την ημέρα της άσκησης ο διαβητικός θα πρέπει να είναι σε επιφυλακή για υπογλυκαιμία καθώς έχει παρατηρηθεί ότι ακόμα και το νυχτερινό σάκχαρο της ημέρας της άσκησης μπορεί να μειωθεί με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν σοβαρές νυχτερινές υπογλυκαιμίες.

Η άσκηση είναι απαραίτητη για τη σωστή ρύθμιση του διαβητικού, όμως προηγουμένως απαιτείται ένα τσεκ απ, καθώς και συνεχής παρακολούθηση ώστε να τροποποιηθούν τα φάρμακα και η δοσολογία τους προς αποφυγή της υπογλυκαιμίας και άλλων επιπλοκών.

People photo created by jcomp – www.freepik.com

Η μυϊκή άσκηση σε συνδυασμό με τη διατροφή αποτελούν το βασικότερο παράγοντα για την αντιμετώπιση του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, καθώς μπορεί να ρυθμίσει άμεσα τα επίπεδα σακχάρου, ενώ παράλληλα έχει διαπιστωθεί ότι αυξάνει την επιβίωση σε διαβητικούς και των δύο τύπων.

Η γυμναστική σε γενικές γραμμές μπορεί να έχει ευεργετικά αποτελέσματα στους ασθενείς αυτούς, διότι βελτιώνει μεταξύ άλλων τη δράση της ινσουλίνης, μειώνει το πλεονάζον λίπος και βοηθάει στον έλεγχο του σωματικού βάρους, βελτιώνει τη μυϊκή αντοχή και την οστική πυκνότητα, αλλά και προστατεύει την καρδιά και τα αγγεία αυξάνοντας την «καλή» και μειώνοντας την «κακή» χοληστερόλη.

Συνίσταται ωστόσο προσοχή όταν ένα άτομο με διαβήτη πρόκειται να ξεκινήσει γυμναστική, καθώς χρειάζεται να μετρά και να καταγράφει το σάκχαρο πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την άσκηση. Αυτή η καταγραφή είναι σημαντική διότι θα αποκαλύψει το πως ανταποκρίνεται το σώμα στην άσκηση και θα βοηθήσει στην αποφυγή επικίνδυνων διακυμάνσεων του σακχάρου.

Οι καταλληλότερες ασκήσεις για κάθε διαβητικό καθορίζονται από τον βαθμό στον οποίο έχει προχωρήσει η κατάσταση της υγείας του. Κάποιες επιπλοκές του διαβήτη, όπως η προχωρημένη αμφιβληστροειδοπάθεια ή νευροπάθεια, μπορεί να κάνουν κάποιες ασκήσεις επικίνδυνες. Ο γιατρός μπορεί να προγραμματίσει μια εξέταση για να εκτιμήσει την ανταπόκριση της καρδιάς του ατόμου στην άσκηση.

Συμβουλές

Αφού έχουν προηγηθεί τα παραπάνω, το άτομο που θα ξεκινήσει τη γυμναστική θα πρέπει να λάβει υπόψη τα εξής:

– Για να μειωθεί ο κίνδυνος υπογλυκαιμίας θα πρέπει να ακολουθήσει ένα σταθερό πρόγραμμα άσκησης και να προγραμματίσει τα γεύματα και τη λήψη των φαρμάκων την ίδια ώρα κάθε μέρα.
– Η παρατεταμένη ή πολύ έντονη άσκηση μπορεί να προκαλέσει την παραγωγή αδρεναλίνης και άλλων ορμονών που ανταγωνίζονται τη δράση της ινσουλίνης και μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα σακχάρου. Η συμμετοχή σε τέτοιου είδους άσκηση μπορεί να οδηγήσει στην ανάγκη τροποποίησης του σχήματος ινσουλίνης/αντιδιαβητικών δισκίων, κάτι το οποίο θα πρέπει να γίνεται σε συνεννόηση με τον γιατρό.
– Θα πρέπει ακόμη να δίνεται προσοχή όταν η άσκηση γίνεται σε ώρες που τα φάρμακα έχουν τη μεγαλύτερη δράση, καθώς μπορεί να χρειαστεί μείωση της δόσης της βασικής ή γευματικής ινσουλίνης, την οποία επίσης θα προσαρμόσει ο γιατρός.
– Τέλος, βασικό είναι το άτομο να μετρά το σάκχαρο πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την άσκηση και να έχει πάντα μαζί του ένα σνακ με υδατάνθρακες (φρούτο, χυμός) για την περίπτωση υπογλυκαιμίας.

Γενικές οδηγίες

– Ξεκινήστε αργά και σταδιακά και αυξήστε την ένταση και τη διάρκεια.
– Να ασκείστε τρεις με τέσσερις φορές την εβδομάδα για περίπου 30 λεπτά κάθε φορά. Ένα καλό πρόγραμμα άσκησης περιλαμβάνει 5 με 10 λεπτά προθέρμανση, τουλάχιστον 15 με 30 λεπτά συνεχή αερόβια άσκηση (γρήγορο περπάτημα ή ποδηλασία) και 5 λεπτά χαλάρωση στο τέλος.
– Προσθέστε σε αυτό το πρόγραμμα ασκήσεις μυϊκής ενδυνάμωσης ή αντίστασης 2 με 3 φορές την εβδομάδα.
– Αν έχετε παραπανίσια κιλά μια καλή ιδέα είναι η γυμναστική στο νερό. Άλλες επιλογές είναι η ποδηλασία ή το κολύμπι.
– Να πίνετε νερό κατά τη διάρκεια και μετά την άσκηση για την αποφυγή της αφυδάτωσης.
– Σταματήστε την άσκηση αν νιώσετε αδικαιολόγητο πόνο στους μυς και στις αρθρώσεις.
– Τα άνετα παπούτσια και η φροντίδα των ποδιών είναι σημαντικά.

Να σημειωθεί ότι τα άτομα με διαβήτη τύπου 1, των οποίων τα σάκχαρο είναι πάνω από 250 mg/dL αλλά έχουν και θετικές κετόνες στα ούρα ή στο αίμα, δεν θα πρέπει να ξεκινήσουν την άσκηση διότι θα αυξήσουν ακόμα περισσότερο τα επίπεδα σακχάρου.

Photo credit: Freepik

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι ένα χρόνιο μεταβολικό νόσημα, στην αντιμετώπιση του οποίου παίζει καθοριστικό ρόλο η γυμναστική.

Σύμφωνα με τις νεότερες μετρήσεις, υπολογίζεται ότι τα άτομα με διαβήτη παγκοσμίως ξεπερνούν τα 420 εκατομμύρια, ενώ οι εκτιμήσεις για τα επόμενα χρόνια είναι δυσοίωνες, αποδίδοντας την αλματώδη αυτή αύξηση στην παχυσαρκία και την καθιστική ζωή (για την περίπτωση του διαβήτη τύπου 2).

Κάθε είδους άσκηση είναι ωφέλιμη για τα άτομα με διαβήτη, ωστόσο οι διάφοροι τύποι έχουν διαφορετικά χαρακτηριστικά οφέλη.

Οι μελέτες έχουν δείξει ότι οι ασκήσεις αντίστασης όπως οι ασκήσεις με βάρη βοηθούν σημαντικά στη ρύθμιση του σακχάρου. Έχουν ως αποτέλεσμα παρόμοιες μειώσεις στα επίπεδά του με αυτές που προκαλούν τα αντιδιαβητικά δισκία. Επιπρόσθετα, βελτιώνουν τη μυϊκή δύναμη και μάζα, μειώνουν το λίπος, ενώ βελτιώνουν τη διάθεση και την αυτοπεποίθηση.

Ένα άλλο είδος γυμναστικής με σημαντικά οφέλη για τον διαβήτη είναι οι αεροβικές ασκήσεις. Κάθε δραστηριότητα που αυξάνει τον καρδιακό ρυθμό και τον διατηρεί σε υψηλά επίπεδα για ένα χρονικό διάστημα βελτιώνει την αεροβική ικανότητα του ατόμου. Εκτός από αυτά όμως βελτιώνει τη διάθεση και καταπολεμά το άγχος – ένα ιδιαίτερα συχνό πρόβλημα σε άτομα με διαβήτη.

Διαβήτης τύπου 2 και άσκηση

Ο ασθενής με διαβήτη τύπου 2 που θα ξεκινήσει τη γυμναστική, θα πρέπει να λάβει υπόψη τα εξής:

– Για να μειωθεί ο κίνδυνος υπογλυκαιμίας θα πρέπει να ακολουθήσει ένα σταθερό πρόγραμμα άσκησης και να προγραμματίσει τα γεύματα και τη λήψη των φαρμάκων την ίδια ώρα κάθε μέρα.
– Η παρατεταμένη ή πολύ έντονη άσκηση μπορεί να προκαλέσει την παραγωγή αδρεναλίνης και άλλων ορμονών που ανταγωνίζονται τη δράση της ινσουλίνης και μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα σακχάρου. Η συμμετοχή σε τέτοιου είδους άσκηση μπορεί να οδηγήσει στην ανάγκη τροποποίησης του σχήματος ινσουλίνης/αντιδιαβητικών δισκίων, κάτι το οποίο θα πρέπει να γίνεται σε συνεννόηση με τον γιατρό.
– Θα πρέπει ακόμη να δίνεται προσοχή όταν η άσκηση γίνεται σε ώρες που τα φάρμακα έχουν τη μεγαλύτερη δράση, καθώς μπορεί να χρειαστεί μείωση της δόσης της βασικής ή γευματικής ινσουλίνης, την οποία επίσης θα προσαρμόσει ο γιατρός.
– Τέλος, βασικό είναι το άτομο να μετρά το σάκχαρο πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την άσκηση και να έχει πάντα μαζί του ένα σνακ με υδατάνθρακες (φρούτο, χυμός) για την περίπτωση υπογλυκαιμίας.

Γενικές οδηγίες

– Ξεκινήστε αργά και σταδιακά και αυξήστε την ένταση και τη διάρκεια.
– Να ασκείστε τρεις με τέσσερις φορές την εβδομάδα για περίπου 30 λεπτά κάθε φορά. Ένα καλό πρόγραμμα άσκησης περιλαμβάνει 5 με 10 λεπτά προθέρμανση, τουλάχιστον 15 με 30 λεπτά συνεχή αερόβια άσκηση (γρήγορο περπάτημα ή ποδηλασία) και 5 λεπτά χαλάρωση στο τέλος.
– Προσθέστε σε αυτό το πρόγραμμα ασκήσεις μυϊκής ενδυνάμωσης ή αντίστασης 2 με 3 φορές την εβδομάδα.
– Αν έχετε παραπανίσια κιλά μια καλή ιδέα είναι η γυμναστική στο νερό. Άλλες επιλογές είναι η ποδηλασία ή το κολύμπι.
– Να πίνετε νερό κατά τη διάρκεια και μετά την άσκηση για την αποφυγή της αφυδάτωσης.
– Σταματήστε την άσκηση αν νιώσετε αδικαιολόγητο πόνο στους μυς και στις αρθρώσεις.
– Τα άνετα παπούτσια και η φροντίδα των ποδιών είναι σημαντικά.

Διαβήτης τύπου 1

Να σημειωθεί ότι τα άτομα με διαβήτη τύπου 1, των οποίων τα σάκχαρο είναι πάνω από 250 mg/dL αλλά έχουν και θετικές κετόνες στα ούρα ή στο αίμα, δεν θα πρέπει να ξεκινήσουν την άσκηση διότι θα αυξήσουν ακόμα περισσότερο τα επίπεδα σακχάρου.