Η αναπνευστική ανεπάρκεια μια κατάσταση κατά την οποία, λόγω κάποιας διαταραχής στη λειτουργία των πνευμόνων, αυτοί δεν καταφέρνουν να προσλάβουν το απαιτούμενο οξυγόνο (υποξαιμία) ή να αποβάλλουν το απαιτούμενο διοξείδιο του άνθρακα (υπερκαπνία), με αποτέλεσμα να μην ικανοποιούνται οι ανάγκες των κυττάρων του σώματος.
Πρόκειται για μία διαταραχή η οποία μπορεί να επισυμβεί είτε οξέως, είτε χρονίως, ενώ τα αίτια της είναι ποικίλα και πολυσυστηματικά. Από τη μία μπορεί να οφείλεται σε μείωση της ολικής ποσότητας του αέρα που εισέρχεται στον οργανισμό, λόγω κάποιων παθήσεων που προσβάλλουν την κινητικότητα των πλευρών και των πνευμόνων, το νευρικό και το μυϊκό σύστημα. Από την άλλη όμως, μια διαταραχή που μπορεί να οδηγήσει σε αναπνευστική ανεπάρκεια είναι όταν εισέρχεται αρκετή ποσότητα αέρα, αλλά έχει μειωθεί η ικανότητα του πνεύμονα να ανταλλάσει επαρκώς το διοξείδιο του άνθρακα με το οξυγόνο, όπως παρατηρείται στις περιπτώσεις της χρόνιας βρογχίτιδας και του άσθματος.
Στα συμπτώματα της αναπνευστικής ανεπάρκειας περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων η δύσπνοια που μερικές φορές μπορεί να συνοδεύεται και από ταχύπνοια (γρήγορη αναπνοή), η σύγχυση, η ταχυκαρδία ή και άλλες αρρυθμίες, καθώς και η κυάνωση (μελάνιασμα) του δέρματος και των βλεννογόνων.
Οι επιπτώσεις της αναπνευστικής ανεπάρκειας είναι αρκετά σοβαρές για τον οργανισμό, γι’ αυτό και είναι απαραίτητη η πρόληψη της εμφάνισής της. Αυτή επιτυγχάνεται με τον έλεγχο των υποκείμενων νοσημάτων, περιορίζοντας τη βαρύτητά τους και την εμφάνιση επιπλοκών. Η διακοπή του καπνίσματος θεωρείται ο βασικότερος παράγοντας πρόληψης από πλευράς του ασθενή.
Η θεραπεία της αναπνευστικής ανεπάρκειας μπορεί να συνίσταται είτε στη λήψη συντηρητικών μέτρων για τη διόρθωση της υποξαιμίας και την αντιμετώπιση της υποκείμενης νόσου, είτε στη χρήση μηχανικού επεμβατικού αερισμού, όταν τα πρώτα μέτρα δεν αποδώσουν. Τα βρογχοδιασταλτικά, η παροχέτευση των εκκρίσεων και η φυσιοθεραπεία εφαρμόζονται σε όλους τους ασθενείς.
photo credit: Anatomy of the lungs and heart via photopin (license)