Blog

Τα αντιβιοτικά αποτελούν μια κατηγορία σωτήριων φαρμάκων τα οποία έχουν συμβάλλει σημαντικά στην αντιμετώπιση των λοιμώξεων.

Ωστόσο, ένα σημαντικό πρόβλημα που σχετίζεται με τη συνεχή χρήση τους είναι το ότι αυτά σχετικά γρήγορα χάνουν την αποτελεσματικότητά τους, διότι τα μικρόβια εύκολα αναπτύσσουν μηχανισμούς με τους οποίους καθίστανται ανθεκτικά. Τα μικρόβια είναι μικροοργανισμοί με μεγάλες ικανότητες προσαρμογής και οι λοιμώξεις σήμερα από ανθεκτικά μικρόβια αποτελούν ένα από τα σοβαρότερα και πιο δυσεπίλυτα προβλήματα.

Τα αντιβιοτικά είναι χημικές ουσίες που χορηγούνται για την αντιμετώπιση βακτηριακών και όχι ιογενών λοιμώξεων που προσβάλλουν τον ανθρώπινο οργανισμό. Για παράδειγμα, δεν είναι αποτελεσματικά στο κοινό κρυολόγημα, στη γρίπη ή και στη βρογχίτιδα.

Η Ελλάδα σύμφωνα με το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ) συγκαταλέγεται στις ευρωπαϊκές χώρες με τα υψηλότερα επίπεδα μικροβιακής αντοχής, ενώ είναι πρώτη στη συνολική κατανάλωση αντιμικροβιακών παραγόντων.

Η διασπορά στελεχών ανθεκτικών στα περισσότερα αντιβιοτικά ευθύνεται για την πρόκληση σοβαρών λοιμώξεων, ιδίως σε βαρέως πάσχοντες ασθενείς με αποτέλεσμα την παράταση της νοσηλείας τους, την αύξηση της θνητότητας και την αύξηση του κόστους νοσηλείας για τα νοσηλευτικά ιδρύματα.

Οι λοιμώξεις από πολυανθεκτικά παθογόνα αποτελούν καθημερινή πραγματικότητα και για τα ελληνικά νοσοκομεία και καθιστούν επιτακτική την ανάγκη λήψης και εφαρμογής αποτελεσματικών μέτρων για την πρόληψη και τον έλεγχό τους.

Οι λόγοι της ανάπτυξης αντοχής από τα μικρόβια στα διάφορα αντιβιοτικά είναι πολλοί, αλλά ο σπουδαιότερος φαίνεται να είναι η κακή και αλόγιστη χρήση τους.

Ένα φαινόμενο που παρατηρείται είναι ότι η κατανάλωση αντιβιοτικών κατά τους χειμερινούς μήνες πολλαπλασιάζεται, διότι πολλοί ασθενείς καταφεύγουν από μόνοι τους στα φαρμακεία ζητώντας κάποιο αντιβιοτικό για την αντιμετώπιση βήχα ή φτερνισμάτων.

Η κατάχρηση των αντιβιοτικών εκτός του κινδύνου της ανάπτυξης ανθεκτικών μικροβίων εγκυμονεί και σοβαρούς κινδύνους παρενεργειών, οι οποίες όχι σπάνια βάζουν σε κίνδυνο και τη ζωή του ασθενούς. Εάν η χορήγηση του αντιβιοτικού δόθηκε για την αντιμετώπιση κάποιας σοβαρής λοίμωξης από την οποία το άτομο πιθανότατα να κινδύνευε, τότε τα αναμενόμενα οφέλη είναι πολύ περισσότερα από τους πιθανούς κινδύνους εμφάνισης σοβαρών ανεπιθύμητων ενεργειών. Αν όμως η λήψη του αντιβιοτικού έγινε άσκοπα, όπως για παράδειγμα για την αντιμετώπιση ενός κοινού κρυολογήματος τότε το άτομο εκτίθεται σε σοβαρούς κινδύνους.

Αποφεύγετε λοιπόν να λαμβάνετε από μόνοι σας οποιαδήποτε αντιβίωση και συμβουλευτείτε τον γιατρό σας για οποιονδήποτε πυρετό ή λοίμωξη παρουσιάσετε.

Οι μικροοργανισμοί βρίσκονται σχεδόν παντού, συμπεριλαμβανομένου του σώματός μας. Συχνά έχουν ευεργετικές ιδιότητες, όπως όταν βοηθούν τη διαδικασία της πέψης. Υπάρχουν τριών ειδών μικροοργανισμοί – οι ιοί, οι μύκητες και τα βακτήρια – που συνήθως προκαλούν νόσο στον οργανισμό.

Ένα είδος φλεγμονής που προκαλείται από λοίμωξη του αναπνευστικού αποτελεί η βρογχίτιδα. Είναι μια φλεγμονή των βρόγχων που εκδηλώνεται με βήχα και συνήθως με απόχρεμψη (παραγωγή πτυέλων). Μπορεί να είναι σύντομη (οξεία) ή χρόνια, που σημαίνει ότι διαρκεί μεγάλο χρονικό διάστημα και συχνά υποτροπιάζει.

Η οξεία βρογχίτιδα είναι φλεγμονή της τραχείας και των βρόγχων από ιό. Η χρόνια βρογχίτιδα είναι σοβαρότερη νόσος, προκαλείται από χρόνιο ερεθισμό και  φλεγμονή του βλεννογόνου του βρογχικού δέντρου και συγκαταλέγεται στις χρόνιες αποφρακτικές πνευμονοπάθειες.

Στην πρώτη περίπτωση, η φλεγμονή υποχωρεί σε λίγες ημέρες χωρίς να αφήνει υπολειπόμενα συμπτώματα. Αν όμως κάποιος ασθενής παρουσιάζει επαναλαμβανόμενα περιστατικά οξείας βρογχίτιδας, ενδέχεται να πάσχει από χρόνια βρογχίτιδα.

Πως εκδηλώνεται η νόσος:

1. Βήχας ξηρός ή παραγωγικός
2. Πόνο στο λαιμό
3. Φλέγματα (διάφανα, κιτρινωπά, πρασινωπά)
4. Καταρροή
5. Ρινική συμφόρηση
6. Δύσπνοια – δυσχέρεια στην αναπνοή, κυρίως κατά την άσκηση
7. Πυρετός
8. Πόνος ή βάρος στο στήθος
9. Κόπωση – καταβολή δυνάμεων

Στην οξεία βρογχίτιδα ο βήχας μπορεί να διαρκέσει πολλές εβδομάδες. Τα συμπτώματά της ενδέχεται σε ορισμένες περιπτώσεις να είναι παραπλανητικά. Ενδέχεται να υφίσταται οξεία βρογχίτιδα χωρίς απόχρεμψη.

Στην χρόνια βρογχίτιδα η φλεγμονή προκαλεί μόνιμες αλλοιώσεις και πάχυνση του εσωτερικού των αναπνευστικών οδών και των βρόγχων. Υπάρχει συχνός συνεχής βήχας, με απόχρεμψη για περίοδο άνω των τριών μηνών – φαινόμενο που εμφανίζεται κυρίως σε καπνιστές.

Τα αίτια

Η οξεία βρογχίτιδα γενικά ακολουθεί μια ιογενή λοίμωξη του αναπνευστικού. Αρχικά επηρεάζει τη μύτη, τους κόλπους και το λαιμό και στη συνέχεια εξαπλώνεται στους πνεύμονες. Σε κάποιες περιπτώσεις, μπορεί να πάθετε μια άλλη (δευτεροπαθή) βακτηριακή λοίμωξη στους αεραγωγούς. Αυτό σημαίνει ότι βακτήρια μολύνουν τους αεραγωγούς, επιπρόσθετα στον ιό.

Τα άτομα σε κίνδυνο για οξεία βρογχίτιδα περιλαμβάνουν:

1. Τους ηλικιωμένους, τα βρέφη και τα μικρά παιδιά
2. Τα άτομα με καρδιοπάθεια ή πνευμονοπάθεια
3. Τους καπνιστές

Η χρόνια βρογχίτιδα είναι μια μακροχρόνια πάθηση. Οι ασθενείς έχουν βήχα που παράγει περίσσεια βλέννα. Για να διαγνωσθείτε με χρόνια βρογχίτιδα θα πρέπει να έχετε παραγωγικό βήχα τις περισσότερες μέρες του μήνα για τουλάχιστον 3 μήνες.

Η χρόνια βρογχίτιδα είναι ένας τύπος χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας ή ΧΑΠ για συντομία.

Τα ακόλουθα μπορούν να επιδεινώσουν τη βρογχίτιδα:

1. Ατμοσφαιρική ρύπανση
2. Αλλεργίες
3. Συγκεκριμένα επαγγέλματα (όπως εξόρυξη κάρβουνου, κατασκευή υφασμάτων ή χειρισμός σιτηρών)
4. Λοιμώξεις

Η θεραπεία

Πολλές φορές η συντηρητική θεραπεία είναι αρκετή. Συνιστάται ξεκούραση, ενυδάτωση με πολλά ροφήματα, χυμούς, σούπες, εισπνοές υδρατμών και ήπια αντιπυρετικά και αντιφλεγμονώδη φάρμακα (όπως σκευάσματα παρακεταμόλης ή ακετυλοσαλικυλικού οξέος – κοινής ασπιρίνης) καθώς και ήπια αντιβηχικά σιρόπια (κατόπιν ιατρικής συμβουλής).

Σε μερικές περιπτώσεις είναι απαραίτητο ο θεράπων ιατρός να συνταγογραφήσει φάρμακα όπως:

1) Αντιβιοτικά. Όταν υπάρχει πιθανότητα βακτηριδιακής επιμόλυνσης.

2) Αντιβηχικά. Σε γενικές γραμμές ο βήχας αποτελεί άμυνα του οργανισμού και τον βοηθάει να απαλλαγεί από ερεθιστικούς παράγοντες που έχουν εισβάλλει στο αναπνευστικό σύστημα. Σε περιπτώσεις όμως που ο βήχας είναι τόσο επίμονος που δυσκολεύει τον ασθενή κατά τη διάρκεια της ημέρας ή δεν τον αφήνει να κοιμηθεί κατά τη διάρκεια της νύχτας, ο ιατρός μπορεί να θεωρήσει σκόπιμο να χρησιμοποιήσει αντιβηχικά.

3) Η λήψη υγρών θεωρείται σημαντική, διότι έτσι διευκολύνεται η ρευστοποίηση και η αποβολή των φλεγμάτων.

4) Εισπνεόμενα βρογχοδιασταλτικά και άλλα πνευμονολογικά φάρμακα που βοηθούν στη μείωση της φλεγμονής, δύναται να χρησιμοποιηθούν σε περιπτώσεις που ο ασθενής πάσχει από άσθμα ή χρόνια αποφρακτική νόσο.

Προφύλαξη από τη νόσο

Η πρόληψη της βρογχίτιδας επιτυγχάνεται με αποφυγή των παραγόντων που μπορεί να την προκαλέσουν.

– Η κυριότερη και ουσιαστικότερη μέθοδος πρόληψης είναι η αποφυγή του καπνίσματος καθώς και η αποφυγή κλειστών χώρων με πολλούς καπνιστές.

– Κατόπιν συμβουλής του θεράποντα ιατρού κάποιοι ασθενείς θα ωφεληθούν από τη λήψη του ετήσιου εμβολίου της γρίπης και του πνευμονιοκόκκου.

– Συνιστάται να αποφεύγεται η μακροχρόνια παραμονή σε περιοχές με αυξημένη ατμοσφαιρική ρύπανση.

– Σαν γενικός κανόνας συνιστάται το τακτικό πλύσιμο των χεριών για την αποφυγή εξάπλωσης ιογενών και άλλων λοιμώξεων.