Η γενική εξέταση αίματος είναι μια εξέταση ρουτίνας και ταυτόχρονα μια από τις σημαντικότερες, καθώς τα ευρήματα της δίνουν διαγνωστικές πληροφορίες για τη συνολική κατάσταση και εικόνα της υγείας μας.
Είναι απαραίτητη για τον έλεγχο νοσημάτων όπως μικροβιακές και ιογενείς λοιμώξεις, αιμοσφαιρινοπάθειες και αναιμίες, αιμορραγίες ή θρομβώσεις και λευχαιμίες. Χάρη σε αυτήν προσδιορίζονται η αιμοσφαιρίνη, ο αιματοκρίτης, ο αριθμός των ερυθροκυττάρων, των λευκοκυττάρων και των αιμοπεταλίων, καθώς και σειρά άλλων αιματολογικών παραμέτρων, ενώ βοηθάει και στην παρακολούθηση της πορείας πολλών παθήσεων και νοσημάτων καθώς και στην αποτελεσματικότητα της χορηγούμενης θεραπείας.
Πολλοί ασθενείς χρειάζονται τις μετρήσεις της εξέτασης για να εκτιμηθεί η γενική κατάσταση της υγείας τους. Εάν είναι υγιείς και έχουν μετρήσεις μέσα στα φυσιολογικά όρια, τότε συνήθως δεν χρειάζεται νέα γενική αίματος, εκτός αν κάτι αλλάξει στην υγεία τους ή το ζητήσει ο γιατρός.
Πότε πρέπει να γίνεται
Αν ο ασθενής παρουσιάζει συμπτώματα κούρασης, αδυναμίας ή έχει κάποια λοίμωξη, φλεγμονή η αιμορραγία, τότε η γενική αίματος μπορεί να βοηθήσει στη διάγνωση. Σημαντικά αυξημένα λευκά αιμοσφαίρια επιβεβαιώνουν την παρουσία λοίμωξης και καθοδηγούν την περαιτέρω διερεύνηση για την ταυτοποίηση της υποκείμενης αιτίας.
Όταν τα ερυθρά αιμοσφαίρια είναι μειωμένα (αναιμία) απαιτείται και η μελέτη του μεγέθους και του σχήματος τους για να μπορεί να προσδιορισθεί η αιτία. Ο αριθμός των αιμοπεταλίων που είναι χαμηλός ή υπερβολικά μεγάλος πιθανά εξηγεί μια μεγάλη αιμορραγία ή θρόμβωση ή συνδέεται και με ασθένεια στον μυελό των οστών.
Πολλές καταστάσεις έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση ή την ελάττωση σε κάποιον από τους κυτταρικούς πληθυσμούς του αίματος. Ορισμένες απαιτούν θεραπεία, ενώ άλλες αποκαθίστανται από μόνες τους. Ασθένειες όπως ο καρκίνος (και η αντιμετώπισή του με χημειοθεραπεία), μεταβάλλουν την παραγωγή κυττάρων από το μυελό των οστών και είτε αυξάνουν την παραγωγή της μιας κατηγορίας σε βάρος των υπολοίπων είτε ελαττώνουν τη συνολική παραγωγή. Κάποια φάρμακα μειώνουν των αριθμό των λευκών αιμοσφαιρίων, ενώ ακόμη και η έλλειψη σε βιταμίνες ή ιχνοστοιχεία μπορεί να προκαλέσει αναιμία.
Η γενική εξέταση αίματος απαιτείται να γίνεται σε τακτική βάση για να παρακολουθούνται αυτές οι καταστάσεις και οι θεραπείες ή και μία φορά τον χρόνο για προληπτικούς λόγους όταν δεν υφίσταται κάποιο νόσημα.
Μπορεί ο τρόπος ζωής να επηρεάσει τις τιμές;
Έχει διαπιστωθεί ότι ο τρόπος ζωής δεν επηρεάζει τις τιμές της γενικής αίματος, σε αντίθεση με ότι ισχύει για την «καλή» και την «κακή» χοληστερίνη, παρά μόνο εάν υπάρχει μια υποκείμενη έλλειψη όπως βιταμίνης Β12, φολικού οξέως ή σιδήρου. Ένας ασθενής δεν έχει τη δυνατότητα να αυξήσει άμεσα τον αριθμό των λευκών αιμοσφαιρίων ή να μεταβάλλει το μέγεθος και το σχήμα των ερυθρών του αιμοσφαιρίων.
Γενικότερα δεν απαιτείται κάποια ειδική δίαιτα, ωστόσο είναι καλό να αποφεύγεται το λιπαρό γεύμα πριν την εξέταση.