Blog

Η κατασκήνωση το καλοκαίρι αποτελεί μια αγαπημένη δραστηριότητα για τα παιδιά, καθώς τους δίνεται η δυνατότητα να γνωρίσουν νέους φίλους, να γυμναστούν, να μάθουν, να παίξουν και να ολοκληρωθούν σαν άτομα.

Είναι μια επιλογή την οποία συχνά αποφεύγουν οι γονείς παιδιών με σακχαρώδη διαβήτη, καθώς ανησυχούν ότι οι προσφερόμενες δραστηριότητες και οι διατροφικές συνήθειες θα επηρεάσουν αρνητικά την υγεία των παιδιών τους. Εφόσον όμως έχει προηγηθεί η κατάλληλη προετοιμασία και τα άτομα που θα τα φροντίζουν πιστεύουν ότι μπορούν να αντιμετωπίσουν την κατάσταση, τότε δεν υπάρχει λόγος για τα παιδιά να μην συμμετέχουν.

Τι είναι ο διαβήτης τύπου 1

Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1 είναι μια μορφή του διαβήτη που εμφανίζεται συνήθως στην παιδική ηλικία ή την εφηβεία και προκύπτει από την αυτοάνοση καταστροφή κυττάρων του παγκρέατος που παράγουν ινσουλίνη. Η επακόλουθη έλλειψη ινσουλίνης οδηγεί σε αυξημένα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα και στα ούρα, τα οποία εάν παραμείνουν μακροχρόνια αρρύθμιστα μπορούν να οδηγήσουν σε σοβαρές επιπλοκές.

Τα συνήθη κλινικά συμπτώματα είναι πολυουρία, πολυδιψία, απώλεια βάρους παρά την φυσιολογική ή ακόμα και αυξημένη όρεξη (πολυφαγία), μυϊκή αδυναμία και κόπωση.

Πώς επηρεάζεται ο διαβήτης στην κατασκήνωση

Κατά τη διάρκεια της κατασκήνωσης τα παιδιά αυξάνουν κατά πολύ την φυσική τους δραστηριότητα και ακολουθούν ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα διατροφής. Στην περίπτωση του σακχαρώδη διαβήτη η αύξηση της φυσικής δραστηριότητας επηρεάζει σημαντικά την ευαισθησία στην ινσουλίνη και πιθανότατα να χρειάζεται σημαντική μείωση των μονάδων ινσουλίνης που χορηγούνται για τη ρύθμιση της νόσου. Γι’ αυτό το λόγο παρατηρείται αύξηση των επεισοδίων υπογλυκαιμίας, ιδιαίτερα τις πρώτες ημέρες της κατασκήνωσης. Επίσης, η έλλειψη ελεύθερης πρόσβασης σε τρόφιμα μπορεί να δυσκολέψει την προσπάθεια για ανάταξη της υπογλυκαιμίας, γι’ αυτό και είναι σημαντικό είτε το παιδί να πάρει τα κατάλληλα από το σπίτι είτε να γνωρίζει τι μπορεί να προμηθευτεί από την κατασκήνωση.

Ένα ακόμα θέμα που προκύπτει είναι η σωστή αποθήκευση και οι συνθήκες καθαριότητας για την χρήση των ινσουλινών και των λοιπών υλικών. Οι αυξημένες θερμοκρασίες μπορούν να αλλοιώσουν τις ινσουλίνες και να επηρεάσουν την αξιοπιστία των μετρήσεων. Οι γονείς θα πρέπει να έχουν ετοιμάσει ισοθερμικούς αποθηκευτικούς χώρους για την συντήρηση των ινσουλινών και των αναλωσίμων.

Προετοιμασίες

Για να αποφευχθούν επιπλοκές στη ρύθμιση του σακχάρου και το παιδί να συμμετέχει χωρίς περιορισμούς στις δραστηριότητες της κατασκήνωσης, θα πρέπει οι γονείς και το ίδιο να κάνουν μια κατάλληλη προετοιμασία.

Πριν την κατασκήνωση το παιδί θα πρέπει να έχει μια καλή ρύθμιση του σακχάρου, χωρίς μεγάλες διακυμάνσεις στις μονάδες ινσουλίνης που χρησιμοποιεί και στις τιμές του σακχάρου που πετυχαίνει. Θα πρέπει να καταγράψει τις τροφές που καταναλώνει και τις δόσεις που επιλέγει να κάνει.

Όταν θα παρουσιαστεί στην κατασκήνωση, θα πρέπει να γνωρίζει ότι πιθανότατα θα μειώσει τις μονάδες της ινσουλίνης. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να είναι προετοιμασμένο για να κάνει περισσότερες μετρήσεις σακχάρου από ότι συνήθιζε. Επειδή η άσκηση μειώνει τις τιμές του σακχάρου για 18-24 ώρες θα πρέπει να μετρά το σάκχαρό του και κατά τη διάρκεια της νύχτας για να αποφύγει την πιθανότητα ανάπτυξης νυχτερινής υπογλυκαιμίας.

Σημαντικό είναι επίσης όταν η τιμή του σακχάρου είναι 240 mg/dl να ελέγχει και για την ύπαρξη κετονών στο αίμα κατά τη διάρκεια της νύχτας προς αποφυγή ανάπτυξης της κέτωσης. Ως κέτωση ορίζεται μια φυσιολογική διαδικασία του μεταβολισμού ώστε να συνεχίσει το σώμα να δουλεύει. Όταν δεν λαμβάνονται αρκετοί υδατάνθρακες από τα τρόφιμα, ο οργανισμός αναγκάζεται να χρησιμοποιήσει τα λιπαρά οξέα ώστε να έχει ενέργεια, με αποτέλεσμα την έκκριση των κετονών (κέτωση).

Συνεργασία

Οι γονείς θα πρέπει να έρθουν σε επαφή με τους κατασκηνωτές και να αντλήσουν όσο γίνεται περισσότερες πληροφορίες για το πρόγραμμα άσκησης και διατροφής. Συνήθως οι μερίδες είναι μετρημένες και μπορεί να υπολογιστεί η συγκέντρωσή τους σε υδατάνθρακες, ώστε να μπορέσουν να συμβουλέψουν το παιδί τους για τις δόσεις που θα επιλέξει.

Τέλος, θα πρέπει να τονίσουν ότι το παιδί τους έχει διαβήτη και να γνωρίσουν προσωπικά την νοσηλεύτρια ή τον γιατρό που διαθέτει η κατασκήνωση. Όλοι μαζί θα πρέπει να σχεδιάσουν τον τρόπο δράσης σε κάθε περίπτωση και να διευκολύνουν το παιδί να λειτουργεί εκτός προγράμματος, όταν το απαιτεί η ρύθμιση του σακχάρου του.

School photo created by senivpetro – www.freepik.com

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μία χρόνια μεταβολική νόσος η οποία στις μέρες μας, κυρίως λόγω του δυτικού τρόπου ζωής, επηρεάζει μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού.

Κύριο χαρακτηριστικό του είναι η αδυναμία του οργανισμού να παράγει μια ορμόνη που ονομάζεται ινσουλίνη, η οποία μεταξύ άλλων ρυθμίζει την ποσότητα σακχάρου που λαμβάνεται από τα τρόφιμα και κυκλοφορεί στο αίμα. Χαρακτηρίζεται από αύξηση της συγκέντρωσης του σακχάρου στο αίμα (υπεργλυκαιμία) και διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης, είτε ως αποτέλεσμα ελαττωμένης έκκρισης ινσουλίνης είτε λόγω ελάττωσης της ευαισθησίας των κυττάρων του σώματος στην ινσουλίνη.

Ο διαβήτης ποικίλει σε μορφή και σοβαρότητα, αλλά ανεξάρτητα από αυτό όλοι οι τύποι που υπάρχουν μπορούν να θέσουν την υγεία μας σε κίνδυνο. Μπορεί να προκαλέσει μια σειρά σοβαρών επιπλοκών, όπως καρδιαγγειακή νόσο, χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, βλάβες του αμφιβληστροειδούς, βλάβες των νεύρων, κ.ά.

Ένα από τα συστήματα που μπορούν να επηρεαστούν είναι το πεπτικό. Πρόκειται για ένα δίκτυο οργάνων στο οποίο συμπεριλαμβάνονται το στόμα, ο φάρυγγας και το στομάχι, τα οποία συνεργάζονται για την απορρόφηση της τροφής από το σώμα, έτσι ώστε να μπορεί να λειτουργήσει.

Ο οργανισμός μας λαμβάνει όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά μέσα από τον πεπτικό κύκλο, ο οποίος αποτελείται από την μεταφορά, την έκκριση, την απορρόφηση και την απέκκριση. Ο πεπτικός κύκλος βοηθά επίσης να καθαρίσουμε ή να αποβάλουμε εκείνα τα στοιχεία που το σώμα μας δεν χρειάζεται πλέον.

Πώς επηρεάζει ο διαβήτης το πεπτικό σύστημα

Ο διαβήτης μπορεί να επηρεάσει πολλά μέρη και συστήματα του σώματος, μεταξύ των οποίων και το νευρικό. Η πέψη είναι μια διαδικασία η οποία λειτουργεί αυτόματα χάρη στο νευρικό σύστημα. Συνεπώς, όταν ο διαβήτης δημιουργήσει πρόβλημα σε αυτό το σύστημα, εμποδίζει την σωστή λειτουργία του πεπτικού.

Δεν είναι όμως μόνο η διαδικασία της πέψης που επηρεάζεται. Όταν το αίμα περιέχει μια αυξημένη ποσότητα γλυκόζης, το πεπτικό σύστημα μπορεί να προσβληθεί από διάφορα προβλήματα όπως διάρροια, δυσκοιλιότητα και στομαχικές διαταραχές. Επίσης, η ανεπάρκεια του πεπτικού συστήματος που προκαλείται, μπορεί να οδηγήσει στο σημείο όπου το σώμα να μην μπορεί να απορροφήσει τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά.

Τα άτομα με διαβήτη πρέπει να ακολουθούν μια αυστηρή θεραπευτική αγωγή και σε ορισμένες περιπτώσεις να λαμβάνουν συγκεκριμένα φάρμακα που ενισχύουν το πεπτικό σύστημα. Σε αντίθετη περίπτωση κινδυνεύουν να υποστούν ζημιά, καθώς δεν θα μπορούν να λάβουν όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά από την τροφή που καταναλώνουν. Τέλος, είναι πολύ σημαντικό να βεβαιώνονται διαρκώς ότι έχουν τα επιθυμητά επίπεδα σακχάρου.

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια χρόνια ασθένεια που χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη υψηλής ποσότητας γλυκόζης στο αίμα. Παρουσιάζεται όταν το πάγκρεας δεν παράγει αρκετή ινσουλίνη.

Η ινσουλίνη είναι ορμόνη απαραίτητη για τη μεταφορά της γλυκόζης από το αίμα μέσα στα κύτταρα, τα οποία χρησιμοποιούν τη γλυκόζη ως ενέργεια που είναι απαραίτητη για τη λειτουργία του οργανισμού. Όταν δεν υπάρχει αρκετή ινσουλίνη, η γλυκόζη συσσωρεύεται στο αίμα. Το γεγονός αυτό είναι αιτία πρόκλησης σοβαρών προβλημάτων υγείας που μπορούν να απειλούν τη διάρκεια και ποιότητα ζωής των ασθενών.

Ο διαβήτης τύπου 1, γνωστός και ως νεανικός διαβήτης – καθώς εμφανίζεται κυρίως στα παιδιά, εκδηλώνεται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα καταστρέφει τα κύτταρα που παράγουν την ινσουλίνη στο πάγκρεας (βήτα-κύτταρα).

Υπό φυσιολογικές συνθήκες το ανοσοποιητικό σύστημα καταπολεμά τους εισβολείς, όπως ιούς και βακτήρια. Για άγνωστους λόγους, στα άτομα με διαβήτη τύπου 1, το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στα κύτταρα του σώματος. Το αποτέλεσμα είναι η παντελής έλλειψη της ορμόνης ινσουλίνης, η χορήγηση της οποίας με ενέσεις αποτελεί το βασικό σημείο για τη διαχείριση της νόσου.

Σε περιπτώσεις όμως όπου το παιδί είναι άρρωστο, μπορεί να είναι δυσκολότερο να αντιμετωπιστεί η νόσος, καθώς:

– Η ασθένεια και η λοίμωξη συνήθως προκαλούν αύξηση στα επίπεδα της γλυκόζης αίματος.
– Η πτωχή πρόσληψη τροφής μπορεί να μειώσει τα επίπεδα της γλυκόζης αίματος, εάν η δόση της ινσουλίνης παραμένει ίδια.
– Η ναυτία και ο εμετός μπορεί να επηρεάσουν τα επίπεδα της γλυκόζης αίματος και ενδέχεται να αποτελούν σύμπτωμα (πολυουρία, πολυδιψία, κόπωση, ναυτία, έμετοι και λήθαργος) εμφάνισης διαβητικής κετοξέωσης.

Πότε χρειάζεται η ιατρική συμβουλή

Θα πρέπει να επικοινωνήσετε με τον επιβλέποντα ιατρό ή να μεταβείτε στο νοσοκομείο σε περίπτωση που:

­- Η γλυκόζη αίματος παραμένει υψηλή σε αρκετές εξετάσεις παρά τις δόσεις ινσουλίνης.
– Η γλυκόζη αίματος παραμένει σε χαμηλά επίπεδα εξαιτίας της πτωχής πρόσληψης τροφής παρά τη λήψη από του στόματος λαμβανόμενης γλυκόζης.
– Υπάρχουν υψηλά επίπεδα κετόνων στα ούρα ή το αίμα.
– Παρουσιάζεται εμμένουσα διάρροια ή και έμετος.
– Εμφανίζεται εικόνα αφυδάτωσης, όπως είναι η στεγνή γλώσσα ή η μειωμένη ενούρηση.
– Η θερμοκρασία του σώματος είναι υψηλή παρά τη λήψη φαρμακευτικής αγωγής.

Γενικές οδηγίες

Κάθε φορά που το παιδί αισθάνεται άρρωστο/αδιάθετο είναι σημαντικό να προβαίνετε στα εξής:

– Να κάνετε τακτικό έλεγχο της γλυκόζης αίματος – τουλάχιστον κάθε τέσσερις ώρες.
– Να τηρείτε το πλάνο των γευμάτων – εάν το παιδί είναι άρρωστο, προσπαθήστε να του δώσετε να φάει εύπεπτες τροφές τύπου κράκερ. Εάν δεν μπορεί να κρατήσει την τροφή στο στομάχι του, προσπαθήστε να του δώσετε χυμό ή άλλο είδος ζαχαρούχου ποτού, ή αφήστε το να γλύψει ένα δισκίο γλυκόζης, ένα γλειφιτζούρι ή ένα γλυκό τύπου ζελέ.
– Διασφαλίστε ότι το παιδί είναι ενυδατωμένο, ειδικά εάν κάνει εμετό ή έχει διάρροια.
– Συνεχίστε να του δίνετε δόσεις ινσουλίνης για να αποφύγετε τα υψηλά επίπεδα γλυκόζης αίματος.
– Να είστε προετοιμασμένοι έχοντας προμήθειες σε τροφές και αναψυκτικά, τα οποία μπορεί να χρειαστείτε όταν αρρωστήσει το παιδί.

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια πάθηση που μπορεί να αλλάξει τόσο τη ζωή του ασθενή όσο και των ατόμων γύρω του.

Πρόκειται για μια χρόνια νόσο όπου το σώμα δεν είναι σε θέση να χρησιμοποιήσει αποτελεσματικά τη γλυκόζη που λαμβάνουμε από τα τρόφιμα για τη μετατροπή της σε ενέργεια. Χαρακτηρίζεται από αύξηση της συγκέντρωσης του σακχάρου στο αίμα (υπεργλυκαιμία) και διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης, είτε ως αποτέλεσμα ελαττωμένης έκκρισης της ινσουλίνης από το πάγκρεας, είτε λόγω ελάττωσης της ευαισθησίας των κυττάρων του σώματος στην ινσουλίνη.

Η ινσουλίνη είναι η ορμόνη που παράγεται από τα βήτα κύτταρα του παγκρέατος. Είναι απαραίτητη στο σώμα καθώς βοηθά στην απομάκρυνση της γλυκόζης από την κυκλοφορία του αίματος και τη μετατροπή της σε απαραίτητη ενέργεια για ιστούς, όπως είναι οι μυς και ο εγκέφαλος.

Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1, ο οποίος λέγεται και ινσουλινοεξαρτώμενος ή νεανικός διαβήτης, είναι γνωστός ως αυτοάνοση νόσος, που σημαίνει ότι το ανοσοποιητικό σύστημα καταστρέφει τα βήτα κύτταρα του παγκρέατος που παράγουν ινσουλίνη. Στον διαβήτη τύπου 1 το σώμα παράγει μικρή ή καθόλου ποσότητα ινσουλίνης. Αυτή η έλλειψη ινσουλίνης οδηγεί σε υψηλή γλυκόζη αίματος, η οποία είναι επίσης γνωστή ως υπεργλυκαιμία.

Ο χαρακτηρισμός του ως νεανικός διαβήτης οφείλεται στο γεγονός ότι κατά κανόνα εμφανίζεται σε άτομα νεότερης ηλικίας, χωρίς βέβαια να αποκλείεται και η εμφάνιση αυτής της μορφής σε μεγαλύτερης ηλικίας άτομα.

Συνήθη συμπτώματα του διαβήτη τύπου 1

Στα συνήθη συμπτώματα του διαβήτη τύπου 1 συγκαταλέγονται τα εξής:

– Υπερβολική δίψα
– Συχνή ενούρηση (π.χ. ούρηση στον ύπνο)
– Κόπωση, αδυναμία, υπνηλία
– Υπερβολική απώλεια βάρους σε μικρό χρονικό διάστημα χωρίς εμφανή λόγο
– Εύρεση σακχάρου στα ούρα
– Φρουτώδης οσμή («κετόνες») στο σώμα που περιγράφεται συχνά ως παρόμοια με την οσμή του μανό ή του χαλασμένου αχλαδιού

Η αντιμετώπιση

Ο διαβήτης τύπου 1 είναι μια διαρκής κατάσταση η οποία αντιμετωπίζεται με ισορροπημένη διατροφή, σωματική άσκηση και ενέσεις ινσουλίνης. Οι ενέσεις πρέπει να χορηγούνται σε καθημερινή βάση, διότι απαιτείται ένας αριθμός ενέσεων προκειμένου να διατηρηθεί ο έλεγχος της γλυκόζης αίματος. Στην εκάστοτε περίπτωση ενδέχεται να χορηγηθούν περισσότεροι από έναν τύποι ινσουλίνης.

Ο γιατρός σας, ανάλογα την περίπτωση, θα σας συμβουλεύσει σχετικά με το πότε θα πρέπει να αρχίσει το παιδί να λαμβάνει τις ενέσεις ινσουλίνης καθώς και πόση ινσουλίνη χρειάζεται.

Παρακολούθηση των επιπέδων γλυκόζης αίματος

Είναι σημαντικό οι γονείς του παιδιού με διαβήτη να παρακολουθούν κανονικά τα επίπεδα γλυκόζης αίματος προκειμένου να βοηθήσουν στη ρύθμιση της νόσου. Η παρακολούθηση της γλυκόζης αίματος δείχνει εάν η ινσουλίνη του παιδιού λειτουργεί, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο η σωματική δραστηριότητα και οι τροφές που τρώει επηρεάζουν τα επίπεδα.

Ο έλεγχος είναι πιθανό να χρειαστεί να γίνεται τέσσερις φορές την ημέρα – πριν από το κάθε γεύμα και πριν από την ώρα του ύπνου. Ορισμένες φορές μπορεί επίσης να χρειαστεί και μετά από το γεύμα, μετά από τη σωματική δραστηριότητα ή κατά τη διάρκεια της νύχτας.

Η πραγματοποίησή του γίνεται με ειδικό μετρητή, στον οποίο τοποθετείται μια ταινία εξέτασης. Ο χρήστης στη συνέχεια θα πρέπει να τσιμπήσει το δάκτυλο του παιδιού και να τοποθετήσει μια σταγόνα αίματος στην ταινία εξέτασης. Ο μετρητής με τη σειρά του θα δείξει την ένδειξη της γλυκόζης αίματος.

Τα ιδανικά αποτελέσματα

Ο γιατρός θα ενημερώσει για τους στόχους που θα πρέπει να επιτευχθούν όσον αφορά τα αποτελέσματα, καθώς και για τις καταστάσεις που μπορεί να προκύψουν όταν υπάρχει έλλειψη ισορροπίας σε ειδικούς παράγοντες, όπως η σωστή προσαρμογή στη δόση της ινσουλίνης, στην ποσότητα τροφής και στη σωματική δραστηριότητα.

Σε γενικές γραμμές, πάντως, ιδανική θεωρείται η επίτευξη των ακόλουθων μακροχρόνιων στόχων της γλυκόζης αίματος:

– Πριν από το γεύμα τα επίπεδα θα πρέπει να κυμαίνονται μεταξύ 4,0 και 8,0 mmol/L (72 -144 mg/dL).
– Δύο ώρες μετά από το γεύμα τα επίπεδα δεν θα πρέπει να υπερβαίνουν τα 10,0 mmol/L (180 mg/dL).
– Κατά την ώρα του ύπνου τα επίπεδα θα πρέπει να μην υπερβαίνουν τα 180 mg/dL.

Να σημειωθεί ότι οι στόχοι αυτοί μπορεί να είναι δύσκολο να επιτευχθούν, καθώς και ότι το παιδί ενδεχομένως δεν θα επιτύχει αυτά τα επίπεδα όταν ξεκινά να χρησιμοποιεί την ινσουλίνη. Εάν όμως συνεχίζει η δυσκολία αυτή για μεγάλο χρονικό διάστημα, τότε είναι σημαντική η επικοινωνία με τον γιατρό.