Blog

Σε περιόδους έντονου στρες είναι αρκετά συχνό το φαινόμενο σε πολλούς ανθρώπους να αισθάνονται ένα παράδοξο «φτερούγισμα» ή σκίρτημα στην καρδιά τους. Πρόκειται για ένα παθολογικό σύμπτωμα που προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία στα άτομα αυτά, το οποίο μπορεί να είναι παροδικό ή συνεχές και να εκλύεται ή όχι από ερεθίσματα όπως είναι η άσκηση, το φαγητό και η αλλαγή της θέσης του σώματος.

Το σύμπτωμα αυτό συνήθως αποδίδεται στην καρδιακή αρρυθμία, έναν όρο που περιγράφει όλες τις διαταραχές του ομαλού καρδιακού ρυθμού. Συνηθέστερα η εμφάνιση αρρυθμιών οφείλεται σε κάποια καρδιακή πάθηση, ωστόσο ορισμένα φάρμακα μπορούν επίσης να την προκαλέσουν, ειδικά όταν δεν λαμβάνονται στη σωστή δόση.

Συμπτώματα καρδιακής αρρυθμίας

Ανάλογα με τη φύση τους και την προέλευσή τους οι αρρυθμίες έχουν και διαφορετική κλινική σημασία και βαρύτητα.

Γενικότερα μια αρρυθμία μπορεί να εκδηλώνεται με ποικίλα συμπτώματα, όμως στα κυριότερα περιλαμβάνονται το αίσθημα παλμών, δηλαδή αίσθημα «φτερουγίσματος» της καρδιάς, το αίσθημα διακοπών του φυσιολογικού παλμού, η δύσπνοια ή το λαχάνιασμα, η εύκολη κόπωση, η ζάλη και η λιποθυμία ή συγκοπή.

Σε κάθε περίπτωση αρρυθμίας της καρδιάς που επιμένει, ο ασθενής πρέπει να επισκέπτεται τον γιατρό του.

Εξωκαρδιακοί παράγοντες

Παρά το γεγονός ότι το αίσθημα παλμών μπορεί να προκαλείται από καρδιολογικά αίτια, σε ένα μεγάλο ποσοστό των περιστατικών τα «φτερουγίσματα» στο στήθος δεν είναι καρδιακής αιτιολογίας.

Κάθε νόσημα ή παθολογική κατάσταση που μεταβάλλει το ορμονικό περιβάλλον του σώματος, προκαλεί υπερδυναμική κυκλοφορία, νευροφυτική ευαισθησία ή αλλοιώσεις σε δομές κοντά στο μυοκάρδιο συμβάλλει στην εκδήλωση του συμπτώματος.

Σημαντικό επίσης ρόλο μπορούν να διαδραματίσουν και ορισμένες ψυχιατρικές διαταραχές, όπως η είναι κρίση πανικού ή η αγοραφοβία, λόγω της αυξημένης δραστηριοποίησης νευροφυτικών αντανακλαστικών.

Σε άλλες περιπτώσεις μπορεί να αποδοθεί σε παράγοντες όπως έντονο άγχος, υπερκόπωση, κατανάλωση καφέ, οινοπνεύματος, κάπνισμα, γεγονός που συνιστά ότι δεν πρέπει να δημιουργείται έντονη ανησυχία.

Αντιμετώπιση

Η αντιμετώπιση του συμπτώματος καθορίζεται αποκλειστικά από τα ευρήματα της ιατρικής εξέτασης. Δεδομένου του πλήθους των παθολογικών καταστάσεων που συνδέονται με αυτό, καθίσταται απαραίτητη η εξατομικευμένη αξιολόγηση του ασθενούς.

Όσον αφορά τις καρδιακές αρρυθμίες, σε κάποιες περιπτώσεις δεν χρειάζεται ειδική αγωγή, είναι σημαντικό όμως να απαλυνθεί το άγχος που συχνά τις συνοδεύει. Σε άλλες χρησιμοποιούνται φάρμακα ή ακόμα και ειδικές τεχνικές όπως η τοποθέτηση τεχνητού βηματοδότη.

Heart photo created by freepik – www.freepik.com

Κάθε κατάσταση στην οποία υπάρχει διαταραχή του φυσιολογικού καρδιακού ρυθμού ονομάζεται καρδιακή αρρυθμία. H καρδιά λειτουργεί χάρη σ’ έναν αυτόματο μηχανισμό ηλεκτρικής διέγερσης με τον ρυθμό της να κυμαίνεται φυσιολογικά σ’ έναν ενήλικα από 60 έως 100 χτύπους το λεπτό, όταν αυτός βρίσκεται σε κατάσταση ηρεμίας.

Ωστόσο για κάποιους λόγους μπορεί ο ρυθμός αυτός να διαταραχθεί, είτε για ορισμένο χρονικό διάστημα είτε και μόνιμα, με αποτέλεσμα η καρδιά να δυσκολεύεται να εκπληρώσει τον ρόλο της ως αντλία που στέλνει το αίμα στον εγκέφαλο και το υπόλοιπο σώμα.

Υπάρχουν διαφόρων ειδών αρρυθμίες, εκ των οποίων ορισμένες είναι εντελώς αθώες ενώ άλλες πολύ σοβαρές και θανατηφόρες. Μία από τις συχνότερες και σημαντικότερες μορφές αρρυθμίας είναι η κολπική μαρμαρυγή, της οποίας η συχνότητα εμφάνισης αυξάνεται όσο αυξάνεται και η ηλικία.

Μορφές

Στην πράξη υπάρχουν τρεις μορφές κολπικής μαρμαρυγής:

1. Πρωτοεμφανιζόμενη
2. Διαλείπουσα (μετά την εμφάνιση 2 ή περισσοτέρων επεισοδίων)
– Παροξυσμική (η αρρυθμία τερματίζεται αυτόματα σε λιγότερο από 7 ημέρες)
– Εμμένουσα (η αρρυθμία παραμένει για περισσότερο από 7 ημέρες και τερματίζεται με φαρμακευτική αγωγή ή καρδιομετατροπή)
3. Μόνιμη (μακροχρόνια κολπική μαρμαρυγή, που διαρκεί πάνω από ένα έτος)

Ένας ασθενής μπορεί να μεταπίπτει από το ένα είδος στο άλλο σε διάφορα χρονικά διαστήματα.

Συμπτώματα

Συχνά η αρρυθμία αυτή είναι ασυμπτωματική ή συνοδεύεται μόνο από ελαφρά συμπτώματα, όπως το αίσθημα παλμών, η ζάλη και η κόπωση. Το «φτερούγισμα» στο στήθος είναι το συνηθέστερο. Σε ορισμένες περιπτώσεις υπάρχει επίσης ο κίνδυνος ισχαιμίας, ενώ σοβαρές κλινικές καταστάσεις που μπορούν να δημιουργηθούν είναι η οξεία καρδιακή κάμψη, το εμβολικό επεισόδιο, το οξύ πνευμονικό οίδημα, το συγκοπτικό επεισόδιο κ.α.

Αντιμετώπιση

Η αντιμετώπιση της μαρμαρυγής των κόλπων έχει τρεις παραμέτρους: 1) τον έλεγχο της συχνότητας, 2) την πρόληψη των εμβολικών επιπλοκών και 3) την αποκατάσταση και διατήρηση του φλεβοκομβικού ρυθμού.

Η θεραπεία θα πρέπει να αποσκοπεί στο να μην υπάρξει επανάληψη του επεισοδίου, οπότε προληπτικά γίνεται χορήγηση φαρμάκων ή άλλες ενέργειες. Σε ανθρώπους με κολπική μαρμαρυγή μόνιμη ή υποτροπιάζουσα χορηγούνται αντιπηκτικά ώστε να προληφθεί ένα πιθανό εγκεφαλικό επεισόδιο.

Σημειώνεται ότι η επιτυχία της θεραπευτικής αντιμετώπισης της πολλές φορές εξαρτάται από την αιτιολογία της, καθώς συχνά έχει να κάνει και με «ανατομικά» προβλήματα.

Αλλαγές στον τρόπο ζωής 

Όσοι αντιμετωπίζουν πρόβλημα κολπικής μαρμαρυγής θα πρέπει να διακόψουν το κάπνισμα, να περιορίσουν ή και να διακόψουν την κατανάλωση καφέ, τσαγιού, αναψυκτικών τύπου κόλα που περιέχουν καφεΐνη, καθώς και να περιορίσουν την κατανάλωση αλκοόλ. Τέλος, να είναι προσεκτικοί και να συμβουλεύονται τον γιατρό τους πριν λάβουν κάποιο φάρμακο, καθώς ορισμένα επηρεάζουν τον καρδιακό ρυθμό.

Photo credit: Katemangostar