Η κατασκήνωση το καλοκαίρι αποτελεί μια αγαπημένη δραστηριότητα για τα παιδιά, καθώς τους δίνεται η δυνατότητα να γνωρίσουν νέους φίλους, να γυμναστούν, να μάθουν, να παίξουν και να ολοκληρωθούν σαν άτομα.
Είναι μια επιλογή την οποία συχνά αποφεύγουν οι γονείς παιδιών με σακχαρώδη διαβήτη, καθώς ανησυχούν ότι οι προσφερόμενες δραστηριότητες και οι διατροφικές συνήθειες θα επηρεάσουν αρνητικά την υγεία των παιδιών τους. Εφόσον όμως έχει προηγηθεί η κατάλληλη προετοιμασία και τα άτομα που θα τα φροντίζουν πιστεύουν ότι μπορούν να αντιμετωπίσουν την κατάσταση, τότε δεν υπάρχει λόγος για τα παιδιά να μην συμμετέχουν.
Τι είναι ο διαβήτης τύπου 1
Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1 είναι μια μορφή του διαβήτη που εμφανίζεται συνήθως στην παιδική ηλικία ή την εφηβεία και προκύπτει από την αυτοάνοση καταστροφή κυττάρων του παγκρέατος που παράγουν ινσουλίνη. Η επακόλουθη έλλειψη ινσουλίνης οδηγεί σε αυξημένα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα και στα ούρα, τα οποία εάν παραμείνουν μακροχρόνια αρρύθμιστα μπορούν να οδηγήσουν σε σοβαρές επιπλοκές.
Τα συνήθη κλινικά συμπτώματα είναι πολυουρία, πολυδιψία, απώλεια βάρους παρά την φυσιολογική ή ακόμα και αυξημένη όρεξη (πολυφαγία), μυϊκή αδυναμία και κόπωση.
Πώς επηρεάζεται ο διαβήτης στην κατασκήνωση
Κατά τη διάρκεια της κατασκήνωσης τα παιδιά αυξάνουν κατά πολύ την φυσική τους δραστηριότητα και ακολουθούν ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα διατροφής. Στην περίπτωση του σακχαρώδη διαβήτη η αύξηση της φυσικής δραστηριότητας επηρεάζει σημαντικά την ευαισθησία στην ινσουλίνη και πιθανότατα να χρειάζεται σημαντική μείωση των μονάδων ινσουλίνης που χορηγούνται για τη ρύθμιση της νόσου. Γι’ αυτό το λόγο παρατηρείται αύξηση των επεισοδίων υπογλυκαιμίας, ιδιαίτερα τις πρώτες ημέρες της κατασκήνωσης. Επίσης, η έλλειψη ελεύθερης πρόσβασης σε τρόφιμα μπορεί να δυσκολέψει την προσπάθεια για ανάταξη της υπογλυκαιμίας, γι’ αυτό και είναι σημαντικό είτε το παιδί να πάρει τα κατάλληλα από το σπίτι είτε να γνωρίζει τι μπορεί να προμηθευτεί από την κατασκήνωση.
Ένα ακόμα θέμα που προκύπτει είναι η σωστή αποθήκευση και οι συνθήκες καθαριότητας για την χρήση των ινσουλινών και των λοιπών υλικών. Οι αυξημένες θερμοκρασίες μπορούν να αλλοιώσουν τις ινσουλίνες και να επηρεάσουν την αξιοπιστία των μετρήσεων. Οι γονείς θα πρέπει να έχουν ετοιμάσει ισοθερμικούς αποθηκευτικούς χώρους για την συντήρηση των ινσουλινών και των αναλωσίμων.
Προετοιμασίες
Για να αποφευχθούν επιπλοκές στη ρύθμιση του σακχάρου και το παιδί να συμμετέχει χωρίς περιορισμούς στις δραστηριότητες της κατασκήνωσης, θα πρέπει οι γονείς και το ίδιο να κάνουν μια κατάλληλη προετοιμασία.
Πριν την κατασκήνωση το παιδί θα πρέπει να έχει μια καλή ρύθμιση του σακχάρου, χωρίς μεγάλες διακυμάνσεις στις μονάδες ινσουλίνης που χρησιμοποιεί και στις τιμές του σακχάρου που πετυχαίνει. Θα πρέπει να καταγράψει τις τροφές που καταναλώνει και τις δόσεις που επιλέγει να κάνει.
Όταν θα παρουσιαστεί στην κατασκήνωση, θα πρέπει να γνωρίζει ότι πιθανότατα θα μειώσει τις μονάδες της ινσουλίνης. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να είναι προετοιμασμένο για να κάνει περισσότερες μετρήσεις σακχάρου από ότι συνήθιζε. Επειδή η άσκηση μειώνει τις τιμές του σακχάρου για 18-24 ώρες θα πρέπει να μετρά το σάκχαρό του και κατά τη διάρκεια της νύχτας για να αποφύγει την πιθανότητα ανάπτυξης νυχτερινής υπογλυκαιμίας.
Σημαντικό είναι επίσης όταν η τιμή του σακχάρου είναι 240 mg/dl να ελέγχει και για την ύπαρξη κετονών στο αίμα κατά τη διάρκεια της νύχτας προς αποφυγή ανάπτυξης της κέτωσης. Ως κέτωση ορίζεται μια φυσιολογική διαδικασία του μεταβολισμού ώστε να συνεχίσει το σώμα να δουλεύει. Όταν δεν λαμβάνονται αρκετοί υδατάνθρακες από τα τρόφιμα, ο οργανισμός αναγκάζεται να χρησιμοποιήσει τα λιπαρά οξέα ώστε να έχει ενέργεια, με αποτέλεσμα την έκκριση των κετονών (κέτωση).
Συνεργασία
Οι γονείς θα πρέπει να έρθουν σε επαφή με τους κατασκηνωτές και να αντλήσουν όσο γίνεται περισσότερες πληροφορίες για το πρόγραμμα άσκησης και διατροφής. Συνήθως οι μερίδες είναι μετρημένες και μπορεί να υπολογιστεί η συγκέντρωσή τους σε υδατάνθρακες, ώστε να μπορέσουν να συμβουλέψουν το παιδί τους για τις δόσεις που θα επιλέξει.
Τέλος, θα πρέπει να τονίσουν ότι το παιδί τους έχει διαβήτη και να γνωρίσουν προσωπικά την νοσηλεύτρια ή τον γιατρό που διαθέτει η κατασκήνωση. Όλοι μαζί θα πρέπει να σχεδιάσουν τον τρόπο δράσης σε κάθε περίπτωση και να διευκολύνουν το παιδί να λειτουργεί εκτός προγράμματος, όταν το απαιτεί η ρύθμιση του σακχάρου του.