Blog

Κάθε χρόνο, με το πέρας του καλοκαιριού και με την έναρξη του φθινοπώρου, τείνουν συχνά να παρουσιάζονται ανά το ευρύ κοινό μια σειρά από συγκεκριμένες παθήσεις.

Πολλοί αναφέρουν ότι εμφανίζουν συμπτώματα όπως παρατεινόμενη κόπωση, πυρετό, διάρροια, αϋπνία ή και εξανθήματα στο δέρμα. Αυτά στην πλειονότητα των περιπτώσεων μπορεί να αποτελούν αμιγώς ψυχοσωματικές εκδηλώσεις που οφείλονται στην ρουτίνα της καθημερινότητας και στο στρες που την συνοδεύει.

Από την άλλη όμως μπορεί να οφείλονται σε παθογόνους παράγοντες που έδρασαν κατά την διάρκεια των καλοκαιρινών διακοπών και εκδηλώνονται μερικές μέρες ή εβδομάδες αργότερα. Οι παθογόνοι αυτοί παράγοντες σχετίζονται μεταξύ άλλων με κακές συνθήκες υγιεινής ή διατροφής κατά τις διακοπές, με επαφή με ζώα ή έντομα, καθώς και με ανεπαρκές ιστορικό εμβολιασμών, ενώ ιδιαίτερη σημασία έχει ο τόπος του ταξιδιού, το αν γίνεται σε οργανωμένο ή όχι κάμπινγκ και για πόσο διάστημα.

Ατονία

Η ατονία ή αδυναμία αποτελεί μια κατάσταση η οποία χαρακτηρίζεται από έλλειψη ενέργειας. Το άτομο που νιώθει ατονία δυσκολεύεται να κάνει δραστηριότητες που απαιτούν μυϊκή προσπάθεια, ή όταν τις κάνει κουράζεται πολύ γρήγορα και εξαντλείται, ενώ ακόμη μπορεί να δυσκολεύεται να εκτελέσει πνευματικές δραστηριότητες της καθημερινότητας που προϋποθέτουν ψυχική συγκέντρωση.

Στους παράγοντες που μπορούν να οδηγήσουν σε αυτήν συγκαταλέγονται οι κακές διατροφικές συνήθειες κατά τις διακοπές, όπως η τυποποιημένη διατροφή που είναι πτωχή σε βιταμίνες και χρήσιμα ιχνοστοιχεία. Κατά την επάνοδο οι αυξημένες απαιτήσεις της καθημερινότητας σε συνδυασμό με ένα κακό διατροφικό προφίλ έχει ως συνέπεια την εμφάνιση παρατεινόμενης κόπωσης και ατονίας.

Στο σημείο αυτό μπορεί να απαιτηθεί ενίσχυση του οργανισμού με εξατομικευμένα διατροφικά προγράμματα ή ενισχυτικά φαρμακευτικά σκευάσματα.

Πυρετός

Τα αίτια του πυρετού που συνδέονται με τα ταξίδια συνιστούν έναν μακρύ κατάλογο. Ο πυρετός μπορεί να προκληθεί από λοιμώξεις που έχουν απόλυτη σχέση με τον τόπο του ταξιδιού και το ιστορικό των εμβολιασμών, ενώ μπορούν να επιβαρύνουν σημαντικά την υγεία. Η ηπατίτιδα, οι ρικετσιώσεις, η βακτηριδιακή εντερίτιδα και το AIDS είναι μερικές από τις νόσους που εντάσσονται στην λίστα. Είναι συνεπώς απαραίτητο να απορρίψει ένας ειδικός τους ενδεχόμενους κινδύνους.

Αϋπνία

Η αϋπνία χαρακτηρίζεται ιατρικώς ως η έλλειψη επαρκούς ύπνου. Εκδηλώνεται με δυσχέρεια επέλευσής του ύπνου, με νυχτερινές αφυπνίσεις, με πολύ πρωινό ξύπνημα καθώς και με φαινόμενα ανεπαρκούς ξεκούρασης παρά τη διάρκειά του, όπως υπνηλία και κόπωση.

Η αλλαγή του περιβάλλοντος, η αύξηση της κατανάλωσης καφέ, η επιστροφή στην ρουτίνα της καθημερινότητας και η αιφνίδια αλλαγή συνηθειών είναι παράγοντες με δυσμενή επίδραση στον κύκλο ύπνου και αφύπνισης.

Η αποφυγή στέρησης ύπνου κατά τις μέρες που προηγούνται του ταξιδιού, ο ύπνος μικρής διάρκειας το απόγευμα πριν το πολύωρο ταξίδι, η σταθερότητα στις ώρες κατάκλισης και αφύπνισης, η αποφυγή κατάχρησης αλκοόλ, καφέ και τοξικών ουσιών καθώς και ειδική διατροφή και φάρμακα βοηθούν στην περίπτωση της αϋπνίας.

Εξανθήματα

Τα εξανθήματα είναι ιδιαίτερα συχνά μετά τις διακοπές και μπορεί να οφείλονται τόσο σε απλές αντιδράσεις υπερευαισθησίας και τσιμπήματα εντόμων όσο και σε σοβαρότερες μεταναστευτικές παθήσεις και λοιμώξεις.

Διάρροια

Η διάρροια που εμφανίζεται μετά τις διακοπές συνήθως οφείλεται σε κάποια λοίμωξη, σε δυσανεξία στην λακτόζη ή στο σύνδρομο υπερευαισθησίας του εντέρου. Η ιατρική αξιολόγηση είναι απαραίτητη όταν το σύμπτωμα δεν αποκαθίσταται ταχέως, δεν ανταποκρίνεται σε απλούς διατροφικούς χειρισμούς ή συνοδεύεται από σοβαρές εκδηλώσεις όπως πυρετό, πτώση της πίεσης και εμετούς.

Μεταβολικές διαταραχές

Είναι γεγονός ότι πολλοί κατά τις θερινές διακοπές ακολουθούν μια κακής ποιότητας διατροφή και αυξάνουν την πρόσληψη αλκοόλ και τα νυχτερινά γεύματα με αποτέλεσμα να προκαλούν μια αύξηση του βάρους.

Η άμεση απώλεια των κιλών όμως που πλεονάζουν είναι σημαντική, διότι το πλεονάζον βάρος που παγιώνεται σε βάθος χρόνου είναι πιο δύσκολο να χαθεί, ενώ σε πολλές περιπτώσεις αυτό συνοδεύεται με βλαπτικές μεταβολικές διαταραχές όπως είναι η αύξηση του σακχάρου του αίματος, της χοληστερόλης, της αρτηριακής πίεσης και του ουρικού οξέως.

Στις περιπτώσεις αυτές συνίστανται εξατομικευμένα ιατρικά διατροφικά προγράμματα σε συνδυασμό με ορισμένα φαρμακευτικά σκευάσματα, τα οποία κάποιες φορές είναι αναγκαία.

Σκοπός είναι η αποκατάσταση των οργανικών παρεκτροπών και η ανάκτηση της μεταβολικής ισορροπίας του οργανισμού.

People photo created by jcomp – www.freepik.com

Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού και ιδίως την περίοδο των διακοπών είναι σύνηθες να εμφανίζεται μία σειρά από νοσήματα τα οποία οφείλονται σε λοίμωξη, όπως κρυολόγημα, ωτίτιδα και διαρροϊκά σύνδρομα.

Προς αποφυγή αρνητικών επιπτώσεων είναι σημαντικό η αιτιολογία και η εικόνα τους να διερευνάται από έναν ειδικό. Εντούτοις, συχνό φαινόμενο είναι πολλοί να προβαίνουν σε πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων, οι οποίες μπορεί να μην έχουν αποτέλεσμα – όπως η λήψη αντιβιοτικών χωρίς τη συμβουλή ειδικού – ενώ μπορούν και να επιδεινώσουν την κατάσταση.

Κρυολόγημα

Σε περιπτώσεις όπου εκδηλώνονται συμπτώματα όπως συνάχι, χαμηλός πυρετός, πονοκέφαλος, πονόλαιμος και πόνοι στους μυς και στα οστά πρόκειται – εάν δεν συντρέχουν και άλλοι παράγοντες –  για το κοινό κρυολόγημα. Αυτό οφείλεται σε μια ιογενή λοίμωξη που εμφανίζεται συχνά στο τέλος του καλοκαιριού και το φθινόπωρο. Περισσότερα από 200 είδη ιών προκαλούν το συγκεκριμένο σύνδρομο για το οποίο, αφού πρόκειται για ίωση δεν είναι δραστικά τα αντιβιοτικά.

Ωτίτιδα

Το μπάνιο στην πισίνα το καλοκαίρι και σπανιότερα στη θάλασσα προδιαθέτει για την αποκαλούμενη «ωτίτιδα των κολυμβητών». Πρόκειται για μια μικροβιακή φλεγμονή στον έξω ακουστικό πόρο που εκδηλώνεται με πόνο, ερυθρότητα και οίδημα και θεραπεύεται συνήθως με σταγόνες αντισηπτικού στον έξω ακουστικό πόρο.

Διαρροϊκά σύνδρομα

Το καλοκαίρι είναι συχνότερα τα διαρροϊκά σύνδρομα όπως και η γαστρεντερίτιδα (δηλαδή διάρροια που συνοδεύεται από εμέτους), διότι ευνοούνται από τις καιρικές συνθήκες, την ευκολία μετάδοσης και την κατανάλωση τροφίμων χωρίς καλή συντήρηση.

Αίτιο είναι κατά κανόνα πολλά είδη ιών γι’ αυτό και δεν πρέπει να χορηγούνται αντιβιοτικά. Καθώς προκαλείται αφυδάτωση από τη διάρροια, χρειάζεται λήψη πολλών υγρών από το στόμα, να αποφεύγονται το γάλα και τα σακχαρούχα αναψυκτικά, ενώ η διατροφή θα πρέπει να είναι ελαφρά.

Στην περίπτωση που η διάρροια υπερβεί σε διάρκεια τις 3 ημέρες ή εμφανιστεί υψηλός πυρετός, ή αίμα στα κόπρανα τότε είναι σημαντική η άμεση λήψη ιατρικής συμβουλής για το ενδεχόμενο της σαλμονέλας, για την οποία απαιτούνται ειδικά φάρμακα.

Ουρολοιμώξεις

Οι ουρολοιμώξεις είναι μια κατάσταση που δεν προκαλείται από το μπάνιο στη θάλασσα το καλοκαίρι, παρότι τείνει να επικρατεί λανθασμένα η αντίθετη άποψη. Σε γενικές γραμμές συμπτώματα κυστίτιδας όπως «κάψιμο στην ούρηση», συχνουρία και δυσουρία απαιτούν καλλιέργεια ούρων και συμβουλή από γιατρό για να χορηγηθεί η κατάλληλη θεραπεία.

Τσιμπήματα από έντομα

Μετά από τσίμπημα από κουνούπι η άλλα έντομα μπορεί να εμφανιστεί έντονη και εκτεταμένη ερυθρότητα γύρω από το τσίμπημα, όπως και πυρετός. Στην περίπτωση αυτή χρειάζεται ειδικό αντιβιοτικό γιατί έχει γίνει μόλυνση συνήθως από στρεπτόκοκκους ή σταφυλόκοκκους.

Κολπίτιδες

Το μπάνιο στη θάλασσα είναι δυνατόν στις γυναίκες και ιδιαίτερα σε όσες έχουν προδιάθεση, όπως οι παχύσαρκες και οι πάσχουσες από σακχαρώδη διαβήτη, να προκαλέσει κολπίτιδα από μύκητες με συμπτώματα που συχνά μοιάζουν με τα συμπτώματα της κυστίτιδας. Σε αυτά περιλαμβάνονται η επιτακτική και συχνή ενούρηση, ο πόνος και το τσούξιμο κατά την ενούρηση και ο πόνος τοπικά στο σημείο που βρίσκεται η ουροδόχος κύστη.

Η μυκητιασική κολπίτιδα απαιτεί ειδική αγωγή για την οποία η πάσχουσα πρέπει να συμβουλευτεί γυναικολόγο.

People photo created by freepik – www.freepik.com

Τα αντιβιοτικά αποτελούν μια κατηγορία σωτήριων φαρμάκων τα οποία έχουν συμβάλλει σημαντικά στην αντιμετώπιση των λοιμώξεων.

Ωστόσο, ένα σημαντικό πρόβλημα που σχετίζεται με τη συνεχή χρήση τους είναι το ότι αυτά σχετικά γρήγορα χάνουν την αποτελεσματικότητά τους, διότι τα μικρόβια εύκολα αναπτύσσουν μηχανισμούς με τους οποίους καθίστανται ανθεκτικά. Τα μικρόβια είναι μικροοργανισμοί με μεγάλες ικανότητες προσαρμογής και οι λοιμώξεις σήμερα από ανθεκτικά μικρόβια αποτελούν ένα από τα σοβαρότερα και πιο δυσεπίλυτα προβλήματα.

Τα αντιβιοτικά είναι χημικές ουσίες που χορηγούνται για την αντιμετώπιση βακτηριακών και όχι ιογενών λοιμώξεων που προσβάλλουν τον ανθρώπινο οργανισμό. Για παράδειγμα, δεν είναι αποτελεσματικά στο κοινό κρυολόγημα, στη γρίπη ή και στη βρογχίτιδα.

Η Ελλάδα σύμφωνα με το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ) συγκαταλέγεται στις ευρωπαϊκές χώρες με τα υψηλότερα επίπεδα μικροβιακής αντοχής, ενώ είναι πρώτη στη συνολική κατανάλωση αντιμικροβιακών παραγόντων.

Η διασπορά στελεχών ανθεκτικών στα περισσότερα αντιβιοτικά ευθύνεται για την πρόκληση σοβαρών λοιμώξεων, ιδίως σε βαρέως πάσχοντες ασθενείς με αποτέλεσμα την παράταση της νοσηλείας τους, την αύξηση της θνητότητας και την αύξηση του κόστους νοσηλείας για τα νοσηλευτικά ιδρύματα.

Οι λοιμώξεις από πολυανθεκτικά παθογόνα αποτελούν καθημερινή πραγματικότητα και για τα ελληνικά νοσοκομεία και καθιστούν επιτακτική την ανάγκη λήψης και εφαρμογής αποτελεσματικών μέτρων για την πρόληψη και τον έλεγχό τους.

Οι λόγοι της ανάπτυξης αντοχής από τα μικρόβια στα διάφορα αντιβιοτικά είναι πολλοί, αλλά ο σπουδαιότερος φαίνεται να είναι η κακή και αλόγιστη χρήση τους.

Ένα φαινόμενο που παρατηρείται είναι ότι η κατανάλωση αντιβιοτικών κατά τους χειμερινούς μήνες πολλαπλασιάζεται, διότι πολλοί ασθενείς καταφεύγουν από μόνοι τους στα φαρμακεία ζητώντας κάποιο αντιβιοτικό για την αντιμετώπιση βήχα ή φτερνισμάτων.

Η κατάχρηση των αντιβιοτικών εκτός του κινδύνου της ανάπτυξης ανθεκτικών μικροβίων εγκυμονεί και σοβαρούς κινδύνους παρενεργειών, οι οποίες όχι σπάνια βάζουν σε κίνδυνο και τη ζωή του ασθενούς. Εάν η χορήγηση του αντιβιοτικού δόθηκε για την αντιμετώπιση κάποιας σοβαρής λοίμωξης από την οποία το άτομο πιθανότατα να κινδύνευε, τότε τα αναμενόμενα οφέλη είναι πολύ περισσότερα από τους πιθανούς κινδύνους εμφάνισης σοβαρών ανεπιθύμητων ενεργειών. Αν όμως η λήψη του αντιβιοτικού έγινε άσκοπα, όπως για παράδειγμα για την αντιμετώπιση ενός κοινού κρυολογήματος τότε το άτομο εκτίθεται σε σοβαρούς κινδύνους.

Αποφεύγετε λοιπόν να λαμβάνετε από μόνοι σας οποιαδήποτε αντιβίωση και συμβουλευτείτε τον γιατρό σας για οποιονδήποτε πυρετό ή λοίμωξη παρουσιάσετε.

Ιδιαίτερα συχνά κατά το καλοκαίρι είναι τα λοιμώδη νοσήματα που μεταδίδονται λόγω διαφόρων παραγόντων. Καθώς πολλοί επιλέγουν τη θάλασσα ως προορισμό τη συγκεκριμένη εποχή, θα πρέπει να προσέχουν για ορισμένα πράγματα.

Μεγάλη μερίδα των λοιμωδών νοσημάτων οφείλεται στα μολυσμένα ύδατα. Οι παθογόνοι μικροοργανισμοί συνηθέστερα καταπίνονται με μικροποσότητες μολυσμένου ύδατος ή εισέρχονται από το αυτί, τον κόλπο και λύσεις της συνέχειας του δέρματος. Συμπτώματα όπως πόνος στο αυτί, διάρροια, εξανθήματα,ουρολοιμώξεις αλλά και κολπίτιδες είναι ανάμεσα στα πιο κοινά.

Αρκετοί παθογόνοι μικροοργανισμοί καιροφυλαχτούν επίσης και στις παραλίες. Στην περίπτωση αυτή, οι πύλες εισόδου είναι κυρίως μικροτραυματισμοί του δέρματος, οι οποίοι είναι συχνοί λόγω της συνήθειας των λουόμενων να κυκλοφορούν ξυπόλητοι.

Είναι σημαντικό λοιπόν να τηρούνται ορισμένοι βασικοί κανόνες κατά την κολύμβηση και την παραμονή στην παραλία. Είναι προφανές ότι θα πρέπει να υπάρχει προτίμηση για τις καθαρές θάλασσες. Το νερό δεν θα πρέπει να καταπίνεται, τα αυτιά να προφυλάσσονται από την απευθείας επαφή μαζί του, ενώ αν είναι δύσκολο αυτό αποφύγετε τις βουτιές.

Καθώς η υγρασία ευνοεί τον τοπικό πολλαπλασιασμό μικροβίων, σε περίπτωση που στα αυτιά έχει εγκλωβιστεί νερό, αποφύγετε την τοποθέτηση βάμβακος για απομάκρυνση του ή και άλλων αντικειμένων γιατί μπορεί να επιδεινώσει την κατάσταση.

Αποφύγετε ακόμη το μπάνιο εάν έχετε ανοιχτές πληγές, διάρροια ή είστε άρρωστοι, πλυθείτε πάντα με νερό και σαπούνι μετά την θάλασσα, μην περπατάτε ξυπόλητοι και χρησιμοποιείτε πάντα πετσέτα ή κάποιο κάλυμμα για να καθίσετε στην παραλία.

Αντίστοιχοι κανόνες ισχύουν και στην περίπτωση της πισίνας. Στις πισίνες επιβάλλονται συχνά ντους κάθε φορά που ετοιμάζεστε να μπείτε στην πισίνα και κάθε φορά που βγαίνετε από αυτήν. Συνίστανται τέλος οι παντόφλες για την αποφυγή τουλάχιστον των μυκητιάσεων των ποδιών.

Οι μικροοργανισμοί βρίσκονται σχεδόν παντού, συμπεριλαμβανομένου του σώματός μας. Συχνά έχουν ευεργετικές ιδιότητες, όπως όταν βοηθούν τη διαδικασία της πέψης. Υπάρχουν τριών ειδών μικροοργανισμοί – οι ιοί, οι μύκητες και τα βακτήρια – που συνήθως προκαλούν νόσο στον οργανισμό. Θα εστιάσω στα βακτήρια γιατί οι αρνητικές τους συνέπειες αντιμετωπίζονται με αντιβιοτικά. 

Τα βακτήρια ταξινομούνται ανάλογα με τη δομή τους, το σχήμα τους και την διάταξή τους, τις απαιτήσεις τους σε οξυγόνο και το περιβάλλον τους. Οι λοιμώξεις μπορεί να προκληθούν από ενδογενή ή εξωγενή βακτήρια, Gram θετικά ή αρνητικά βακτήρια, αερόβια ή αναερόβια βακτήρια. Τα εξωγενή βακτήρια εισέρχονται μέσα στο σώμα από οπές του σώματος ή σχάσεις στο δέρμα. Λοιμώξεις συμβαίνουν συχνά επίσης, όταν τα ενδογενή βακτήρια (η φυσιολογική χλωρίδα), είτε έχουν υπέρμετρη ανάπτυξη, είτε μεταναστεύουν σε σημεία του σώματος στα οποία δεν βρίσκονται σε φυσιολογικές συνθήκες. Η πιθανότητα να συμβεί κάτι από τα παραπάνω αυξάνεται σε περιόδους ελαττωμένης άμυνας του οργανισμού, σε μεγάλη ηλικία ή χρόνια πάθηση. 

Τα βακτηριακά κύτταρα αναπαράγονται σε μικρό χρονικό διάστημα. Λοιμώξεις λαμβάνουν χώρα όταν αυτά είναι σε θέση να αποικίσουν μια περιοχή του σώματος. Όταν βακτήρια που συνήθως βρίσκονται στις αναπνευστικές οδούς μεταναστεύουν σε άλλες θέσεις, η αποίκιση των περιοχών αυτών μπορεί να οδηγήσει στην εκδήλωση βρογχίτιδας, πνευμονίας και παραρρινοκολπίτιδας.

Τα συχνότερα απαντούμενα βακτήρια στις λοιμώξεις αυτές είναι ο πνευμονιόκοκκος, ο αιμόφιλος της ινφλουένζας και η μοραξέλα η καταρροϊκή. 

Τα αντιβιοτικά δρουν με διαφορετικούς τρόπους ώστε να αναχαιτίσουν την ανάπτυξη των παθογόνων. Τα βακτηριοστατικά αντιβιοτικά, παρεμποδίζουν την ανάπτυξη και αναπαραγωγή του βακτηριακού κυττάρου. Στη συνέχεια, το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού είναι αυτό που καταστρέφει τα βακτήρια. Σε αντιδιαστολή, τα βακτηριοκτόνα αντιβιοτικά ενεργητικά καταστρέφουν τα βακτήρια παρεμποδίζοντας τη σύνθεση του κυτταρικού τοιχώματος. Στην κατηγορία αυτή συμπεριλαμβάνονται οι πενικιλλίνες και οι κεφαλοσπορίνες.