Blog

Γράφει ο Θανάσης Τσιούδας, διαιτολόγος – διατροφολόγος

Το νερό αποτελεί το πιο βασικό και απαραίτητο συστατικό για όλους τους ζωντανούς οργανισμούς, ειδικά εάν σκεφτούμε πως το 60% περίπου του ανθρώπινου οργανισμού αποτελείται από νερό.

Ο κάθε οργανισμός χρειάζεται διαφορετική ποσότητα κατανάλωσης νερού, αφού μεγάλο ρόλο διαδραματίζει η ηλικία, η φυσική δραστηριότητα, το φύλο κ.α.

Πόσο νερό πρέπει να πίνω;

Τα παιδιά ηλικίας 1 -18 ετών θα πρέπει να καταναλώνουν από 3 μέχρι 8 ποτήρια νερό, οι ενήλικες από 6 έως 8 ποτήρια νερό, οι έγκυες από 7 έως 9  και οι θηλάζουσες από 9 έως 11. Να σημειωθεί ότι 1 ποτήρι νερό ισούται με 250 ml.

Για όσους δεν μπορούν να πιούν πολύ νερό, ένας ακόμη τρόπος κατανάλωσης υγρών εκτός του νερού είναι και τα ροφήματα που είναι φτωχά σε ζάχαρη και λιπαρά. Για παράδειγμα, το τσάι, οι φυσικοί χυμοί και τα smoothie αποτελούν μια δροσιστική επιλογή ενυδάτωσης.

Μπορείς επίσης να φας το νερό σου!

Πολλά τρόφιμα είναι πλούσια σε νερό. Τα φρούτα και τα λαχανικά είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα τέτοιων τροφίμων και αποτελούν έναν τρόπο για να προσλαμβάνουμε περισσότερο νερό μέσα στην ημέρα.

Λαχανικά όπως το αγγούρι, τα κολοκυθάκια, το iceberg, οι ντομάτες και τα ραπανάκια περιέχουν >95% νερό. Αντίστοιχα, το πορτοκάλι, το γκρέιπφρουτ, οι φράουλες, το πεπόνι και το καρπούζι είναι κάποια από τα φρούτα που έχουν περιεκτικότητα ~90% σε νερό.

Ποια είναι τα οφέλη του νερού;

Στο σημείο αυτό όμως είναι λογικό να αναρωτηθεί κάποιος ποια είναι τα οφέλη του νερού και γιατί πρέπει να πίνουμε τουλάχιστον 6 ποτήρια νερό ημερησίως; Η απάντηση είναι πως τα οφέλη του νερού είναι ποικίλα σε όλα τα όργανα του σώματος και στην σύσταση τους. Αναλυτικότερα:

Νερό & γυμναστική

Όταν κάποιος αθλείται είναι λογικό να υπάρχει απώλεια σωματικών υγρών και ηλεκτρολυτών με αποτέλεσμα να χρειάζεται παραπάνω ενυδάτωση από την συνιστώμενη. Η αφυδάτωση μπορεί να οδηγήσει σε μυϊκή αδυναμία και κόπωση μειώνοντας τις αθλητικές αποδόσεις.

Μείωση-Διαχείριση Βάρους

Η μειωμένη πρόσληψη νερού αποτελεί παράγοντα εμφάνισης της παχυσαρκίας. Πολύ γνωστή είναι η φράση «Δεν πεινάς , διψάς», η οποία αληθεύει. Πολλές φορές, δημιουργείται το αίσθημα της πείνας αλλά έχετε αναρωτηθεί ποτέ εάν έχετε πιει αρκετά υγρά και κυρίως νερό μέσα στην ημέρα; Αυτό που τελικά μπορεί να ευθύνεται για το αίσθημα της πείνας σας είναι μάλλον η ανεπαρκής πρόσληψη νερού. Ως λύση για να ενυδατωθείτε θα ήταν η κατανάλωση υγρών ή τροφίμων πλούσια σε νερό, διαχωρίζοντας ή και μειώνοντας με αυτό τον τρόπο το βάρος σας και αποφεύγοντας την κατανάλωση περιττών θερμίδων.

Ωστόσο, ακόμα και στην πρόσληψη νερού χρειάζεται μέτρο. Η υπερενυδάτωση λόγω μεγάλης πρόσληψης νερού και υγρών οδηγεί στην καταπόνηση των νεφρών και τα φυσιολογικά επίπεδα νατρίου διαταράσσονται με αποτέλεσμα να υπάρχει διόγκωση των κυττάρων.

Photo Credit: Water photo created by freepik – www.freepik.com

Η αφυδάτωση είναι μια επικίνδυνη για την υγεία μας κατάσταση η οποία εμφανίζεται όταν η ποσότητα του νερού, που χάνεται από τον οργανισμό, είναι μεγαλύτερη από την ποσότητα που προσλαμβάνεται.

Το νερό αποτελεί μέχρι και το 75% του βάρους του σώματος και είναι απαραίτητο για την ομαλή λειτουργία του οργανισμού. Αυτό οφείλεται στο ότι κάθε κύτταρο χρειάζεται νερό για να λειτουργεί σωστά, ενώ είναι αναγκαίο και για τη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος, για την καλύτερη πέψη των τροφών και για την προστασία των αρθρώσεων και των οργάνων.

Φυσιολογικά ο οργανισμός χάνει νερό κατά την εκπνοή, την εφίδρωση, την ούρηση και την αφόδευση. Συνεπώς, σε μία κανονική ημέρα το άτομο είναι υποχρεωμένο να πίνει μια σημαντική ποσότητα νερού για να αντικαθιστά τις απώλειες. Η ποσότητα αυτή εξαρτάται από το βάρος του ατόμου.

Παθολογικές καταστάσεις που προκαλούν αφυδάτωση

Πέραν του αρνητικού ισοζυγίου ύδατος υπάρχουν και ορισμένες καταστάσεις και παθολογικά αίτια που μπορούν να προκαλέσουν την αφυδάτωση. Από την μία είναι ο πυρετός, η διάρροια και ο εμετός ενώ από την άλλη είναι ο άποιος και ο σακχαρώδης διαβήτης.

Ο άποιος διαβήτης είναι ένα σπάνιο κλινικό σύνδρομο που χαρακτηρίζεται από την αποβολή μεγάλων ποσοτήτων πολύ αραιών ούρων αποτελούμενων σχεδόν από καθαρό νερό. Στην περίπτωση του σακχαρώδη διαβήτη τα αυξημένα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, εξέρχονται με τα ούρα παρασύροντας αναγκαστικά μεγάλη ποσότητα νερού. Για τον λόγο αυτό η συχνή ούρηση και η έντονη δίψα είναι ανάμεσα στα πρώιμα συμπτώματα του διαβήτη.

Τέλος, τα εγκαύματα προκαλούν ταχεία αφυδάτωση, αφού το κατεστραμμένο δέρμα δεν μπορεί να αποτρέψει την απώλεια νερού από το σώμα.

Τα συμπτώματα και οι κίνδυνοι

Η αρχική απάντηση του οργανισμού στην αφυδάτωση είναι το αίσθημα της δίψας προειδοποιώντας για ανάγκη αύξησης της πρόσληψης και μείωση της απώλειας. Τα ούρα μάλιστα γίνονται πυκνότερα και πιο κίτρινα ενώ, καθώς η απώλεια ύδατος αυξάνεται, εμφανίζονται περισσότερα συμπτώματα.

Στα περαιτέρω σημεία περιλαμβάνονται η ξηροστομία, η ναυτία και οι εμετοί, το αίσθημα παλμών στην περιοχή της καρδίας, η τάση για λιποθυμία, η γενική αδυναμία, η μειωμένη παραγωγή ούρων, ιδρώτα και δακρύων, καθώς και οι μυϊκές κράμπες.

Σε παρατεταμένη αφυδάτωση μπορούν να εκδηλωθεί διανοητική σύγχυση, κώμα, γενική οργανική ανεπάρκεια και τέλος, θάνατος.

Σημειωτέον ότι τα βρέφη, τα μικρά παιδιά και οι υπερήλικες είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι στην αφυδάτωση και αναπτύσσουν τα συμπτώματα πολύ ταχύτερα.

Αντιμετώπιση

Η θεραπεία της αφυδάτωσης συνίσταται στην αποκατάσταση του ισοζυγίου του ύδατος, παράλληλα με την αντιμετώπιση της υποκείμενης νόσου και τη ρύθμιση πιθανών ηλεκτρολυτικών διαταραχών.

Στις περιπτώσεις ήπιας και μέτριας αφυδάτωσης και επί γαστρεντερικής ανοχής γίνεται προσπάθεια για αναπλήρωση του ελλείμματος με χορήγηση από του στόματος κατάλληλων διαλυμάτων. Επί αδυναμίας λήψεως υγρών από του στόματος, όπως και σε περίπτωση σοβαρής αφυδάτωσης, γίνεται χρήση ενδοφλεβίων διαλυμάτων.