Blog

O προδιαβήτης είναι μια μεταβολική διαταραχή κατά την οποία οι τιμές γλυκόζης στο αίμα, το απλό δηλαδή σάκχαρο που δίνει ενέργεια στα κύτταρα του ανθρώπινου οργανισμού, βρίσκονται πάνω από το φυσιολογικό, αλλά όχι σε επίπεδα που να τίθεται η διάγνωση του σακχαρώδη διαβήτη.

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια πάθηση που χαρακτηρίζεται από υψηλές τιμές γλυκόζης στο αίμα και αναπτύσσεται όταν ο οργανισμός δεν παράγει (τύπος 1) ή δεν χρησιμοποιεί αποτελεσματικά την ινσουλίνη (τύπος 2), μια ορμόνη που βοηθά στην απομάκρυνση του πλεονάσματος γλυκόζης από το αίμα.

Ο προδιαβήτης είναι μια μακρόχρονη κατάσταση που οδηγεί στον διαβήτη τύπου 2 εάν δεν ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα. Λόγω της παιδικής παχυσαρκίας είναι πολύ πιθανόν να ξεκινά από μικρές ηλικίες και τα παιδιά αυτά πρέπει να εντοπίζονται και να θεραπεύονται κατάλληλα. Η κατάσταση του πρόδιαβήτη είναι πλήρως αναστρέψιμη αν ακολουθηθεί ένα σωστό πρόγραμμα δίαιτας και αύξησης της φυσικής δραστηριότητας.

Διάγνωση

Προκειμένου να διαπιστωθεί αν κάποιο παιδί έχει προδιαβήτη θα πρέπει γίνουν εξετάσεις αίματος ή καμπύλη γλυκόζης. Τα παιδιά που μπορούν να θεωρηθούν ότι έχουν προδιαβήτη, έχουν το σάκχαρο νηστείας σε τιμές από 100 έως 124 mg/dl, γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη από 5,7% έως 6,4%, ενώ στην καμπύλη σακχάρου, 2 ώρες μετά τη λήψη 75 γραμμαρίων γλυκόζης, το σάκχαρο είναι σε τιμές από 140 έως 199 mg/dl.

Παράγοντες κινδύνου

Όπως προαναφέρθηκε, η παιδική παχυσαρκία εντάσσεται στους παράγοντες κινδύνου ανάπτυξης προδιαβήτη, αφορώντας συγκεκριμένα όσα παιδιά είναι υπέρβαρα με δείκτη μάζας σώματος άνω του 85% για την ηλικία και το φύλο τους.

Εκτός όμως από το βάρος, υπάρχουν ακόμη τέσσερις παράγοντες, εκ των οποίων θα πρέπει να έχουν τουλάχιστον δύο:

– Οικογενειακό ιστορικό με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2.
– Εθνικότητα ή φυλή γηγενούς Αμερικάνου, Αφρο-Αμερικάνου, Λατίνου, Ασιάτη ή περιοχής Ειρηνικού Ωκεανού.
– Σημεία ύπαρξης σακχαρώδη διαβήτη ή κατάστάσεις που συνδέονται με το σύνδρομο της αντίστασης στην ινσουλίνη.
– Ιστορικό από την μητέρα ανάπτυξης διαβήτη κύησης κατά τη διάρκεια της κυοφορίας.

Ο έλεγχος θα πρέπει να αρχίζει στην ηλικία των 10 ετών ή στην έναρξη της εφηβείας αν αυτή ξεκινά νωρίτερα. Ο έλεγχος θα πρέπει να επαναλαμβάνεται κάθε 3 χρόνια.

O προδιαβήτης είναι μια μεταβολική διαταραχή κατά την οποία οι τιμές γλυκόζης στο αίμα –το απλό σάκχαρο που δίνει ενέργεια στα κύτταρα του ανθρώπινου οργανισμού– βρίσκονται πάνω από το φυσιολογικό, αλλά όχι σε επίπεδα που να τίθεται η διάγνωση του σακχαρώδη διαβήτη.

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια πάθηση που χαρακτηρίζεται από υψηλές τιμές γλυκόζης στο αίμα και αναπτύσσεται όταν ο οργανισμός δεν παράγει ή δεν χρησιμοποιεί αποτελεσματικά την ινσουλίνη, μια ορμόνη που βοηθά στην απομάκρυνση του πλεονάσματος γλυκόζης από το αίμα.

Σχεδόν όλοι οι άνθρωποι που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 εμφάνισαν αρχικά προδιαβήτη. Δεν ισχύει όμως το αντίθετο, δηλαδή όσοι έχουν προδιαβήτη δεν αναπτύσσουν σίγουρα διαβήτη.

Χωρίς συμπτώματα

Ο προδιαβήτης δεν έχει κλινική συμπτωματολογία και δεν αποτελεί ιδιαίτερη νοσολογική οντότητα, πρέπει όμως να ανιχνεύεται έγκαιρα και να αντιμετωπίζεται με την ανάλογη σοβαρότητα, διότι εξελίσσεται σε σακχαρώδη διαβήτη και συνδέεται με καρδιαγγειακά συμβάματα.

Πώς προκαλείται

Καθώς ο προδιαβήτης είναι μια κατάσταση πριν από το σακχαρώδη διαβήτη, έτσι και τα αίτια των δύο είναι όμοια. Στους παράγοντες αυτούς περιλαμβάνονται η παχυσαρκία, η καθιστική ζωή, η μεγάλη κατανάλωση υδατανθράκων, καθώς και η κληρονομικότητα.

Εκτός αυτών όμως αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη έχουν και άτομα με υπέρταση ή υπερλιπιδαιμία, καρδιαγγειακή νόσο, όσοι λαμβάνουν αντιψυχωσικά φάρμακα, καθώς και οι γυναίκες με ιστορικό διαβήτη κύησης ή σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών.

Οι παραπάνω θα πρέπει να λάβουν σοβαρά υπόψη τον έλεγχο, καθώς ο προδιαβήτης είναι συχνά μια «σιωπηλή» κατάσταση που δεν εμφανίζει συμπτώματα.

Φυσιολογικές τιμές

Ο προδιαβήτης χαρακτηρίζεται από δύο διαταραχές στα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα. Αυτές είναι:

– Η διαταραγμένη γλυκόζη νηστείας, που σημαίνει ότι το πρωινό σάκχαρο βρίσκεται στα 100-125 mg/dl (νηστικός). Κάτω από 100 είναι το φυσιολογικό, ενώ από 126 και πάνω πρόκειται για διαβήτη.
– Η διαταραγμένη ανοχή στη γλυκόζη, η οποία βρίσκεται με τη δοκιμασία ανοχής της γλυκόζης και ορίζεται ως σάκχαρο στις 2 ώρες 140-199 mg/dl. Κάτω από 140 είναι το φυσιολογικό, ενώ πάνω από 200 πρόκειται για διαβήτη.

Από τη στιγμή που διαπιστωθεί κάποιο από τα παραπάνω θα πρέπει να υπάρχει τακτικότερος έλεγχος τουλάχιστον μια φορά το χρόνο ή το εξάμηνο.

Βέβαια, οι καταστάσεις αυτές δεν είναι μόνιμες. Συνήθως μπορούν και πρέπει να υποχωρήσουν κυρίως με σωστή δίαιτα, απώλεια βάρους και συστηματικό πρόγραμμα άσκησης έτσι ώστε να μην οδηγήσουν σε διαβήτη.

Αντιμετώπιση

Η αλλαγή τρόπου ζωής με καθημερινή άσκηση, η αλλαγή των διατροφικών μας συνηθειών με διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες, λιγότερα λίπη και αποφυγή των «κακών» υδατανθράκων (κυρίως των έτοιμων φαγητών), των γλυκών και γενικότερα της ζάχαρης, βοηθούν στην αντιμετώπιση του προδιαβήτη, επιβραδύνοντας την εξέλιξη σε σακχαρώδη διαβήτη.

Πότε να απευθυνθείτε στον ειδικό

Είναι σημαντικό να γίνεται ετήσιο τεστ γλυκόζης για την παρακολούθηση του προδιαβήτη, ειδικά σε ηλικίες άνω των 30 και σε περιπτώσεις αυξημένου σωματικού βάρους. Τα συμπτώματα που μπορεί να υποδηλώνουν την ανάπτυξη του προδιαβήτη είναι:

• ανεξήγητη απώλεια βάρους,
• σύγχυση σκέψης, αδυναμία, ζαλάδες και πονοκέφαλοι, ναυτία,
• πολυουρία, πολυδιψία και πείνα,
• αυξημένη επιδεκτικότητα σε μολύνσεις, ειδικά του δέρματος και του κόλπου.

Ο προδιαβήτης είναι μια διαταραχή του μεταβολισμού η οποία χαρακτηρίζεται από αντίσταση στην ορμόνη ινσουλίνη και δυσλειτουργία των β’ κυττάρων του παγκρέατος. Η αντίσταση στην ινσουλίνη είναι μια κατάσταση κατά την οποία τα κύτταρα του οργανισμού δεν «αναγνωρίζουν» την εν λόγω ορμόνη, με αποτέλεσμα η γλυκόζη να μην μπορεί να εισέλθει στα κύτταρα για να αξιοποιηθεί.

Τα β’ κύτταρα του παγκρέατος είναι τα κύτταρα από τα οποία εκκρίνεται η ινσουλίνη. Αποτέλεσμα αυτών των δύο δυσλειτουργιών είναι η αδυναμία των κυττάρων του οργανισμού να χρησιμοποιούν τη γλυκόζη και έτσι να εμφανίζεται υπεργλυκαιμία (υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα), μια κατάσταση επιβαρυντική και μακροπρόθεσμα τοξική για την υγεία.

Ο προδιαβήτης είναι συχνός στις μέρες μας και είναι πολύ σημαντικό να τον αναγνωρίσουμε διότι το μεγαλύτερο ποσοστό των περιπτώσεων εξελίσσονται σε σακχαρώδη διαβήτη, αλλά και γιατί οι βλαβερές επιπτώσεις στην υγεία ξεκινούν και εμφανίζονται από τον προδιαβήτη.

Ποιοι πρέπει να κάνουν έλεγχο

Ο προδιαβήτης δεν έχει συμπτώματα και επομένως μπορεί ύπουλα να υπάρχει και να μην έχει διαγνωσθεί. Επομένως, θα πρέπει τα άτομα με παχυσαρκία, με α’ βαθμού συγγενή διαβητικό, με ηλικία πάνω από τα 45, με καθιστική ζωή και έλλειψη άσκησης, με υπέρταση, με δυσλιπιδαιμία, με καρδιοπάθεια, να συμπεριλαμβάνουν στον τακτικό τους έλεγχο τις εξετάσεις διάγνωσης του διαβήτη και προδιαβήτη.

Αντιμετώπιση

Η διαχείριση του προδιαβήτη δεν περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή, η εξέλιξή του όμως μπορεί να προληφθεί με αλλαγή στον τρόπο ζωής προς υγιεινότερες συνήθειες.

Η υγιεινή διατροφή με λιγότερα κορεσμένα λίπη και ζάχαρη, η μείωση του σωματικού βάρους (εάν το άτομο είναι υπέρβαρο ή παχύσαρκο) και η αύξηση της σωματικής δραστηριότητας σε τουλάχιστον 30 λεπτά την ημέρα για 5 φορές την εβδομάδα μειώνουν τον κίνδυνο μετάπτωσης σε διαβήτη.

Ειδικότερα σε επίπεδο διατροφής βοηθάει η μείωση –σε υγιή πλαίσια– της θερμιδικής πρόσληψης, η καθημερινή βρώση σαλατικών και φρούτων, η μείωση του λίπους της διατροφής και ο περιορισμός στην κατανάλωση γλυκών και οινοπνευματωδών.

Photo credit: Freepik