Blog

Ο πυρετός αποτελεί ένα από τα πιο συνηθισμένα ιατρικά συμπτώματα. Χαρακτηρίζεται από αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος πάνω από το φυσιολογικό εύρος των 36,5-37,5 βαθμών Κελσίου, η οποία προκαλείται εξαιτίας διαφόρων παραγόντων. Ο πυρετός υποστηρίζεται ότι χρησιμεύει ως αμυντικός μηχανισμός καθώς η ανοσολογική απάντηση του οργανισμού μπορεί να γίνει πιο ισχυρή υπό υψηλές θερμοκρασίες.

Η θερμοκρασία του ανθρώπινου σώματος ελέγχεται από τον υποθάλαμο του εγκεφάλου στον οποίο βρίσκονται τα θερμορυθμιστικά κέντρα. Το θερμορυθμιστικό κέντρο στο φυσιολογικό άτομο διατηρεί τη θερμοκρασία του σώματος σταθερή παρά τις περιβαλλοντικές αλλαγές, διότι εξισορροπεί τις διαταραχές θερμοκρασίας που μπορεί να προκύψουν από την μεταβολική δραστηριότητα του σώματος και τη διακύμανση της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος.

Καθώς αυξάνεται η θερμοκρασία του σώματος, το άτομο σε γενικές γραμμές αισθάνεται πως κρυώνει, παρά την αύξησή της. Όταν η θερμοκρασία του σώματος ανέλθει στο νέο σημείο ρύθμισης της θερμοκρασίας, το άτομο ζεσταίνεται. Η ταχεία μείωση της θερμοκρασίας μπορεί να συνοδεύεται από εφίδρωση και αίσθημα ζέστης.

Η αύξησή της σε επίπεδα ανώτερα του φυσιολογικού είναι πάντα παθολογικό φαινόμενο και οφείλεται είτε σε αδυναμία του σώματος να αποβάλει την πλεονάζουσα θερμότητα λόγω ανεπάρκειας των ομοιοστατικών του μηχανισμών, είτε σε άνοδο του υποθαλαμικού σημείου ρύθμισης, βάσει του οποίου κινητοποιούνται οι ομοιοστατικοί μηχανισμοί λόγω ιατρικού νοσήματος.

Διαχείριση του πυρετού

Η αντιμετώπιση του πυρετού δεν είναι πάντα απαραίτητη. Οι περισσότεροι άνθρωποι αναρρώνουν χωρίς ειδική ιατρική φροντίδα. Παρόλο που είναι δυσάρεστος, ο πυρετός σπάνια αυξάνεται σε επικίνδυνο επίπεδο, ακόμα κι όταν δεν αντιμετωπίζεται. Γενικά δεν προκύπτει βλάβη στον εγκέφαλο μέχρι η θερμοκρασία να φτάσει τους 42 βαθμούς Κελσίου και είναι σπάνιο για έναν πυρετό που δεν αντιμετωπίζεται να υπερβεί τους 40.6 βαθμούς.

Σε γενικές γραμμές πάντως τα χλιαρά μπάνια, τα ψυχρά επιθέματα και τα αντιπυρετικά ελέγχουν τον πυρετό. Κατά την διάρκεια συνιστάται μάλιστα αποφυγή υπερκόπωσης, αποφυγή ενεργητικού και παθητικού καπνίσματος, ελαφρά διατροφή και άφθονη κατανάλωση υγρών, καθώς και αποφυγή φαρμάκων που καταστέλλουν τον βήχα.

Σημειώνεται ότι οι έγκυες, οι θηλάζουσες, τα παιδιά και οι έφηβοι δεν πρέπει να λαμβάνουν ως αντιπυρετικό την ασπιρίνη για τον έλεγχό του.

Πότε πρέπει να απευθυνθούμε στον γιατρό

Ένας ενήλικος πρέπει να ζητά συμβουλή από τον γιατρό όταν:

• η θερμοκρασία του σώματος ξεπερνά τους 39 βαθμούς Κελσίου,
• όταν η θερμοκρασία σώματος είναι 39 βαθμούς Κελσίου ή ψηλότερη για περισσότερο από 3 μέρες και
• όταν συνυπάρχουν συμπτώματα όπως: δυνατός πονοκέφαλος, ασυνήθιστο δερματικό εξάνθημα, δυσκαμψία ή πόνος στον αυχένα, σύγχυση, επαναλαμβανόμενος εμετός, δυσκολίες αναπνοής ή πόνος στο στήθος, πόνος στην κοιλιά ή πόνος κατά τη διούρηση, παρουσία αίματος στα κόπρανα.

Hand photo created by freepik – www.freepik.com

Καθώς διανύουμε τη φθινοπωρινή περίοδο και εν συνεχεία οδεύουμε προς τη χειμερινή, τείνουν να κάνουν την εμφάνισή τους μια σειρά από «εποχιακές» ιώσεις, όπως είναι η γρίπη, το κρυολόγημα και το συνάχι.

Αυτό συμβαίνει διότι με την πτώση της θερμοκρασίας δημιουργούνται συνθήκες που είναι ιδανικές για την εξάπλωση των ιών, πολλοί από τους οποίους κάνουν την εμφάνισή τους πιο συχνά κατά τις περιόδους κρύου ή υγρασίας. Από την μία οι χώροι όπου πολλοί συνωστίζονται και έρχονται σε κοντινή επαφή μεταξύ τους (π.χ. σε σχολεία ή στα μέσα μεταφοράς), κλείνουν και δεν αερίζονται, γεγονός που ευνοεί τη μετάδοση, ενώ από την άλλη οι ίδιες οι άμυνες του οργανισμού με το ψύχος μεταβάλλονται. Ειδικά στο τελευταίο, η έλλειψη ύπνου και η κακή διατροφή λειτουργούν ως επιβαρυντικός παράγοντας, καθώς έχουν συσχετισθεί με υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης της λοίμωξης.

Η μετάδοση των ιώσεων γίνεται με την εισπνοή σταγονιδίων από το βήχα και το φτάρνισμα μολυσμένων ατόμων, καθώς και από την άμεση επαφή μέσω χεριών ή αντικειμένων που πρόσφατα έχουν μολυνθεί από εκκρίσεις της μύτης ή του φάρυγγα ασθενών.

Συμπτώματα

Τα περισσότερα συμπτώματα είναι άτυπα και γενικά αφορούν το αναπνευστικό σύστημα. Σε αυτά περιλαμβάνονται ο βήχας (ξηρός ή με εκκρίσεις), ο πονόλαιμος, η καταρροή, η αλλαγή φωνής, η κούραση, οι μυϊκοί πόνοι, ο πονοκέφαλος και ο πυρετός.

Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων τα συμπτώματα υποχωρούν σε λίγες ημέρες, ωστόσο η ανάρρωση δε σημαίνει ότι κάποιος δε θα αρρωστήσει ξανά μέσα στην ίδια περίοδο. Αυτό ισχύει κυρίως για το κοινό κρυολόγημα, το οποίο δεν είναι μια αρρώστια που οφείλεται σε μία και μοναδική αιτία, αλλά σε μια σειρά φλεγμονών που έχουν να κάνουν με εκατοντάδες διαφορετικούς ιούς.

Αντιμετώπιση

Η αντιμετώπιση των ιώσεων περιλαμβάνει μέτρα όπως:

– Επαρκής ξεκούραση
– Λήψη υγρών για τη διατήρηση της ενυδάτωσης
– Διατροφή με φρούτα, λαχανικά και χυμούς
– Διακοπή του καπνίσματος
– Παροχή ανακούφισης από τον πόνο, τον πυρετό, κ.λπ.

Τα μέτρα αυτά λειτουργούν υποβοηθητικά για τον οργανισμό προκειμένου το ανοσοποιητικό σύστημα να μπορέσει να δράσει και να απομονώσει το αίτιο.

Σε ό,τι αφορά τη φαρμακευτική αγωγή είναι σημαντικό πρώτα να γίνεται κλινική εξέταση του ατόμου, διότι η κατάστασή του μπορεί να επιβάλλει θεραπεία πέραν των φαρμάκων που περιορίζουν τα συμπτώματα (π.χ. αντιβηχικά ή αντιπυρετικά), όπως στην περίπτωση της ιγμορίτιδας, της πνευμονίας, κ.λπ.

Σημαντικό είναι επίσης να μην λαμβάνονται αντιβιοτικά χωρίς τη συμβουλή ειδικού, διότι τα φάρμακα αυτά είναι φτιαγμένα να σκοτώνουν μικρόβια και όχι ιούς. Η χορήγησή τους ούτε αλλάζει την πορεία της ίωσης ούτε προφυλάσσει. Αντιθέτως κάνει ζημιά σκοτώνοντας τα φιλικά μικρόβια που έχουμε στον οργανισμό μας, τα οποία ανταγωνίζονται τα μικρόβια «εισβολείς» και μας προστατεύουν.

Πρόληψη

Η πρόληψη των ιογενών λοιμώξεων επιτυγχάνεται μόνο με την εμπόδιση της εξάπλωσής τους. Στα απαραίτητα μέτρα περιλαμβάνονται:

– Το πλύσιμο των χεριών, χωρίς όμως την καθημερινή χρήση αντισηπτικών σαπουνιών.
– Η κάλυψη του στόματος όταν κάποιος βήχει με τον αγκώνα ή με χαρτομάντιλο.
– Ο τακτικός αερισμός κλειστών χώρων και η αποφυγή των κλειστών ή μη καλά αεριζόμενων κατά την περίοδο έξαρσης των λοιμώξεων, ειδικά από άτομα υψηλού κινδύνου.
– Η καλή φυσική κατάσταση που επιτυγχάνεται με τη σωστή και ισορροπημένη διατροφή, με την ξεκούραση, καθώς και με την αποφυγή στρες, καπνίσματος και κατάχρησης αλκοόλ.
– Ο έγκαιρος αντιγριπικός εμβολιασμός, ειδικά για τις ομάδες υψηλού κινδύνου.

Κάθε χρόνο, με το πέρας του καλοκαιριού και με την έναρξη του φθινοπώρου, τείνουν συχνά να παρουσιάζονται ανά το ευρύ κοινό μια σειρά από συγκεκριμένες παθήσεις.

Πολλοί αναφέρουν ότι εμφανίζουν συμπτώματα όπως παρατεινόμενη κόπωση, πυρετό, διάρροια, αϋπνία ή και εξανθήματα στο δέρμα. Αυτά στην πλειονότητα των περιπτώσεων μπορεί να αποτελούν αμιγώς ψυχοσωματικές εκδηλώσεις που οφείλονται στην ρουτίνα της καθημερινότητας και στο στρες που την συνοδεύει.

Από την άλλη όμως μπορεί να οφείλονται σε παθογόνους παράγοντες που έδρασαν κατά την διάρκεια των καλοκαιρινών διακοπών και εκδηλώνονται μερικές μέρες ή εβδομάδες αργότερα. Οι παθογόνοι αυτοί παράγοντες σχετίζονται μεταξύ άλλων με κακές συνθήκες υγιεινής ή διατροφής κατά τις διακοπές, με επαφή με ζώα ή έντομα, καθώς και με ανεπαρκές ιστορικό εμβολιασμών, ενώ ιδιαίτερη σημασία έχει ο τόπος του ταξιδιού, το αν γίνεται σε οργανωμένο ή όχι κάμπινγκ και για πόσο διάστημα.

Ατονία

Η ατονία ή αδυναμία αποτελεί μια κατάσταση η οποία χαρακτηρίζεται από έλλειψη ενέργειας. Το άτομο που νιώθει ατονία δυσκολεύεται να κάνει δραστηριότητες που απαιτούν μυϊκή προσπάθεια, ή όταν τις κάνει κουράζεται πολύ γρήγορα και εξαντλείται, ενώ ακόμη μπορεί να δυσκολεύεται να εκτελέσει πνευματικές δραστηριότητες της καθημερινότητας που προϋποθέτουν ψυχική συγκέντρωση.

Στους παράγοντες που μπορούν να οδηγήσουν σε αυτήν συγκαταλέγονται οι κακές διατροφικές συνήθειες κατά τις διακοπές, όπως η τυποποιημένη διατροφή που είναι πτωχή σε βιταμίνες και χρήσιμα ιχνοστοιχεία. Κατά την επάνοδο οι αυξημένες απαιτήσεις της καθημερινότητας σε συνδυασμό με ένα κακό διατροφικό προφίλ έχει ως συνέπεια την εμφάνιση παρατεινόμενης κόπωσης και ατονίας.

Στο σημείο αυτό μπορεί να απαιτηθεί ενίσχυση του οργανισμού με εξατομικευμένα διατροφικά προγράμματα ή ενισχυτικά φαρμακευτικά σκευάσματα.

Πυρετός

Τα αίτια του πυρετού που συνδέονται με τα ταξίδια συνιστούν έναν μακρύ κατάλογο. Ο πυρετός μπορεί να προκληθεί από λοιμώξεις που έχουν απόλυτη σχέση με τον τόπο του ταξιδιού και το ιστορικό των εμβολιασμών, ενώ μπορούν να επιβαρύνουν σημαντικά την υγεία. Η ηπατίτιδα, οι ρικετσιώσεις, η βακτηριδιακή εντερίτιδα και το AIDS είναι μερικές από τις νόσους που εντάσσονται στην λίστα. Είναι συνεπώς απαραίτητο να απορρίψει ένας ειδικός τους ενδεχόμενους κινδύνους.

Αϋπνία

Η αϋπνία χαρακτηρίζεται ιατρικώς ως η έλλειψη επαρκούς ύπνου. Εκδηλώνεται με δυσχέρεια επέλευσής του ύπνου, με νυχτερινές αφυπνίσεις, με πολύ πρωινό ξύπνημα καθώς και με φαινόμενα ανεπαρκούς ξεκούρασης παρά τη διάρκειά του, όπως υπνηλία και κόπωση.

Η αλλαγή του περιβάλλοντος, η αύξηση της κατανάλωσης καφέ, η επιστροφή στην ρουτίνα της καθημερινότητας και η αιφνίδια αλλαγή συνηθειών είναι παράγοντες με δυσμενή επίδραση στον κύκλο ύπνου και αφύπνισης.

Η αποφυγή στέρησης ύπνου κατά τις μέρες που προηγούνται του ταξιδιού, ο ύπνος μικρής διάρκειας το απόγευμα πριν το πολύωρο ταξίδι, η σταθερότητα στις ώρες κατάκλισης και αφύπνισης, η αποφυγή κατάχρησης αλκοόλ, καφέ και τοξικών ουσιών καθώς και ειδική διατροφή και φάρμακα βοηθούν στην περίπτωση της αϋπνίας.

Εξανθήματα

Τα εξανθήματα είναι ιδιαίτερα συχνά μετά τις διακοπές και μπορεί να οφείλονται τόσο σε απλές αντιδράσεις υπερευαισθησίας και τσιμπήματα εντόμων όσο και σε σοβαρότερες μεταναστευτικές παθήσεις και λοιμώξεις.

Διάρροια

Η διάρροια που εμφανίζεται μετά τις διακοπές συνήθως οφείλεται σε κάποια λοίμωξη, σε δυσανεξία στην λακτόζη ή στο σύνδρομο υπερευαισθησίας του εντέρου. Η ιατρική αξιολόγηση είναι απαραίτητη όταν το σύμπτωμα δεν αποκαθίσταται ταχέως, δεν ανταποκρίνεται σε απλούς διατροφικούς χειρισμούς ή συνοδεύεται από σοβαρές εκδηλώσεις όπως πυρετό, πτώση της πίεσης και εμετούς.

Μεταβολικές διαταραχές

Είναι γεγονός ότι πολλοί κατά τις θερινές διακοπές ακολουθούν μια κακής ποιότητας διατροφή και αυξάνουν την πρόσληψη αλκοόλ και τα νυχτερινά γεύματα με αποτέλεσμα να προκαλούν μια αύξηση του βάρους.

Η άμεση απώλεια των κιλών όμως που πλεονάζουν είναι σημαντική, διότι το πλεονάζον βάρος που παγιώνεται σε βάθος χρόνου είναι πιο δύσκολο να χαθεί, ενώ σε πολλές περιπτώσεις αυτό συνοδεύεται με βλαπτικές μεταβολικές διαταραχές όπως είναι η αύξηση του σακχάρου του αίματος, της χοληστερόλης, της αρτηριακής πίεσης και του ουρικού οξέως.

Στις περιπτώσεις αυτές συνίστανται εξατομικευμένα ιατρικά διατροφικά προγράμματα σε συνδυασμό με ορισμένα φαρμακευτικά σκευάσματα, τα οποία κάποιες φορές είναι αναγκαία.

Σκοπός είναι η αποκατάσταση των οργανικών παρεκτροπών και η ανάκτηση της μεταβολικής ισορροπίας του οργανισμού.

People photo created by jcomp – www.freepik.com