Η κόπωση αποτελεί μια συχνή παθολογική κατάσταση η οποία χαρακτηρίζεται από μείωση των επιπέδων ενέργειας του σώματος. Ορισμένες φορές μπορεί να είναι τόσο έντονη ώστε το άτομο να μην μπορέσει να κάνει τις καθημερινές του δραστηριότητες, ενώ όσον αφορά τη διάρκεια μπορεί να είναι παροδική ή και χρόνια.
Συνήθεις παράγοντες και νοσήματα που προκαλούν παροδική κόπωση είναι οι κοινές ιώσεις, το άγχος, τα πολύωρα ταξίδια, ιδιαίτερα μεταξύ χωρών με διαφορά ώρας, ο περίοδοι ανεπαρκούς ύπνου, η χρήση τοξικών ουσιών όπως αλκοόλ, η περίοδος πριν και κατά την διάρκεια της εμμήνου ρήσεως σε γυναίκες με προ εμμηνορησιακό σύνδρομο, καθώς και η εμμηνόπαυση.
Στην περίπτωση που η κόπωση επιμένει για χρονικό διάστημα άνω του εξαμήνου και δεν υποχωρεί με απλά μέτρα, όπως με ξεκούραση ή αγχολυτικές δραστηριότητες, πρόκειται για το παθολογικό πρόβλημα της χρόνιας κόπωσης.
Νοσήματα και καταστάσεις τα οποία μπορεί να ευθύνονται για τη χρόνια κόπωση είναι το σύνδρομο της χρόνιας κόπωσης, η αναιμία, οι χρόνιες φλεγμονές, οι ορμονικές διαταραχές, τα ψυχιατρικά σύνδρομα, οι ελλείψεις βιταμινών και ιχνοστοιχείων, η ινομυαλγία, οι αλλοιώσεις του ανοσοποιητικού συστήματος, οι αναπνευστικές παθήσεις καθώς και οι παθήσεις του κυκλοφορικού συστήματος.
Συμπτώματα
Το ιδιοπαθές σύνδρομο χρόνιας κόπωσης χαρακτηρίζεται από γενικευμένη κόπωση, η οποία δεν οφείλεται σε συγκεκριμένο παράγοντα ή νόσο και χαρακτηρίζεται από ταυτόχρονη παρουσία τεσσάρων ή περισσότερων σημείων. Στο σύνδρομο αυτό μπορεί να εμφανιστούν μυϊκοί πόνοι, πόνοι στις αρθρώσεις, ευαίσθητοι τραχηλικοί ή μασχαλιαίοι λεμφαδένες, πονόλαιμος, διαταραχές της μνήμης και της συγκέντρωσης που δεν προκαλούνται από φάρμακα, αλκοόλ ή ουσίες, πονοκέφαλος, ύπνος που δεν ξεκουράζει, καθώς και κακουχία μετά από άσκηση.
Σε πολλές περιπτώσεις πριν την εμφάνιση του συνδρόμου προηγείται λοιμώδες νόσημα που καταπονεί τον οργανισμό, ωστόσο σε γενικές γραμμές ευθύνες αποδίδονται στην παρουσία φλεγμονής ή ανωμαλίας του ανοσοποιητικού συστήματος.
Πώς αντιμετωπίζεται
Σε ορισμένες περιπτώσεις συνίσταται η λήψη ενδεικνυόμενης φαρμακευτικής αγωγής. Πέραν αυτής όμως οι πάσχοντες για να αντιμετωπίσουν τη χρόνια κόπωση θα πρέπει να αποφεύγουν την καθιστική ζωή. Το καθημερινό περπάτημα, ιδιαίτερα όταν γίνεται υπό το φυσικό φως του ήλιου έχει πολλές ευεργετικές δράσεις στα σύνδρομα κόπωσης. Σταθεροποιείται έτσι το νευροφυτικό και ορμονικό σύστημα, τονώνεται η κυκλοφορική επάρκεια, ενώ ακόμη παράγεται η βιταμίνη D η οποία έχει ευεργετικές επιδράσεις σε όλο το σώμα.
Συνίσταται επιπλέον να αποφεύγονται οι απότομες αυξομειώσεις βάρους και οι μονομερείς δίαιτες. Η διατροφή που είναι ισορροπημένη σε θερμίδες και χαμηλή σε κορεσμένα και trans λιπαρά τα οποία βρίσκονται στο βούτυρο, τα ζωικά λίπη, τις μαργαρίνες αλλά και στα φυτικά έλαια μπορεί να βοηθήσει. Επίσης, η μεσογειακή διατροφή που χαρακτηρίζεται από άφθονη κατανάλωση φρούτων, λαχανικών, οσπρίων, extra παρθένου ελαιόλαδου και ψωμιού ολικής άλεσης, είναι εξαιρετικά χρήσιμη. Σημειώνεται όμως ότι θα πρέπει να αποφεύγονται το αλκοόλ, τα αναψυκτικά και η κατάχρηση γλυκών.
Όσον αφορά την ξεκούραση, το σταθερό ωράριο ύπνου και αφύπνισης σταθεροποιεί τον νυχτερινό βηματοδότη ύπνου και την ορμονική έκκριση. Συνήθως για τους ενήλικες το ωράριο ύπνου που απαιτείται είναι 7 με 8 ώρες, το οποίο ωστόσο μπορεί να αλλάξει ανάλογα με την ηλικία και τις ιδιοσυγκρασιακές παραμέτρους.
Η αποφυγή του καπνίσματος είναι ένα ακόμη μέτρο στο οποίο μπορεί να βοηθήσει του πάσχοντες από χρόνια κόπωση. Το κάπνισμα μειώνει την αναπνευστική εφεδρεία του οργανισμού και μπορεί να ελαττώσει σημαντικά την επάρκεια του προσφερόμενου στα κύτταρα οξυγόνου.
Τέλος, η έναρξη αγχολυτικών δραστηριοτήτων και γενικότερα η αποφυγή του στρες έχει ευεργετικές ψυχοσωματικές επιδράσεις.
Man photo created by asier_relampagoestudio – www.freepik.com