Καθώς διανύουμε τη φθινοπωρινή περίοδο και εν συνεχεία οδεύουμε προς τη χειμερινή, τείνουν να κάνουν την εμφάνισή τους μια σειρά από «εποχιακές» ιώσεις, όπως είναι η γρίπη, το κρυολόγημα και το συνάχι.
Αυτό συμβαίνει διότι με την πτώση της θερμοκρασίας δημιουργούνται συνθήκες που είναι ιδανικές για την εξάπλωση των ιών, πολλοί από τους οποίους κάνουν την εμφάνισή τους πιο συχνά κατά τις περιόδους κρύου ή υγρασίας. Από την μία οι χώροι όπου πολλοί συνωστίζονται και έρχονται σε κοντινή επαφή μεταξύ τους (π.χ. σε σχολεία ή στα μέσα μεταφοράς), κλείνουν και δεν αερίζονται, γεγονός που ευνοεί τη μετάδοση, ενώ από την άλλη οι ίδιες οι άμυνες του οργανισμού με το ψύχος μεταβάλλονται. Ειδικά στο τελευταίο, η έλλειψη ύπνου και η κακή διατροφή λειτουργούν ως επιβαρυντικός παράγοντας, καθώς έχουν συσχετισθεί με υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης της λοίμωξης.
Η μετάδοση των ιώσεων γίνεται με την εισπνοή σταγονιδίων από το βήχα και το φτάρνισμα μολυσμένων ατόμων, καθώς και από την άμεση επαφή μέσω χεριών ή αντικειμένων που πρόσφατα έχουν μολυνθεί από εκκρίσεις της μύτης ή του φάρυγγα ασθενών.
Συμπτώματα
Τα περισσότερα συμπτώματα είναι άτυπα και γενικά αφορούν το αναπνευστικό σύστημα. Σε αυτά περιλαμβάνονται ο βήχας (ξηρός ή με εκκρίσεις), ο πονόλαιμος, η καταρροή, η αλλαγή φωνής, η κούραση, οι μυϊκοί πόνοι, ο πονοκέφαλος και ο πυρετός.
Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων τα συμπτώματα υποχωρούν σε λίγες ημέρες, ωστόσο η ανάρρωση δε σημαίνει ότι κάποιος δε θα αρρωστήσει ξανά μέσα στην ίδια περίοδο. Αυτό ισχύει κυρίως για το κοινό κρυολόγημα, το οποίο δεν είναι μια αρρώστια που οφείλεται σε μία και μοναδική αιτία, αλλά σε μια σειρά φλεγμονών που έχουν να κάνουν με εκατοντάδες διαφορετικούς ιούς.
Αντιμετώπιση
Η αντιμετώπιση των ιώσεων περιλαμβάνει μέτρα όπως:
– Επαρκής ξεκούραση
– Λήψη υγρών για τη διατήρηση της ενυδάτωσης
– Διατροφή με φρούτα, λαχανικά και χυμούς
– Διακοπή του καπνίσματος
– Παροχή ανακούφισης από τον πόνο, τον πυρετό, κ.λπ.
Τα μέτρα αυτά λειτουργούν υποβοηθητικά για τον οργανισμό προκειμένου το ανοσοποιητικό σύστημα να μπορέσει να δράσει και να απομονώσει το αίτιο.
Σε ό,τι αφορά τη φαρμακευτική αγωγή είναι σημαντικό πρώτα να γίνεται κλινική εξέταση του ατόμου, διότι η κατάστασή του μπορεί να επιβάλλει θεραπεία πέραν των φαρμάκων που περιορίζουν τα συμπτώματα (π.χ. αντιβηχικά ή αντιπυρετικά), όπως στην περίπτωση της ιγμορίτιδας, της πνευμονίας, κ.λπ.
Σημαντικό είναι επίσης να μην λαμβάνονται αντιβιοτικά χωρίς τη συμβουλή ειδικού, διότι τα φάρμακα αυτά είναι φτιαγμένα να σκοτώνουν μικρόβια και όχι ιούς. Η χορήγησή τους ούτε αλλάζει την πορεία της ίωσης ούτε προφυλάσσει. Αντιθέτως κάνει ζημιά σκοτώνοντας τα φιλικά μικρόβια που έχουμε στον οργανισμό μας, τα οποία ανταγωνίζονται τα μικρόβια «εισβολείς» και μας προστατεύουν.
Πρόληψη
Η πρόληψη των ιογενών λοιμώξεων επιτυγχάνεται μόνο με την εμπόδιση της εξάπλωσής τους. Στα απαραίτητα μέτρα περιλαμβάνονται:
– Το πλύσιμο των χεριών, χωρίς όμως την καθημερινή χρήση αντισηπτικών σαπουνιών.
– Η κάλυψη του στόματος όταν κάποιος βήχει με τον αγκώνα ή με χαρτομάντιλο.
– Ο τακτικός αερισμός κλειστών χώρων και η αποφυγή των κλειστών ή μη καλά αεριζόμενων κατά την περίοδο έξαρσης των λοιμώξεων, ειδικά από άτομα υψηλού κινδύνου.
– Η καλή φυσική κατάσταση που επιτυγχάνεται με τη σωστή και ισορροπημένη διατροφή, με την ξεκούραση, καθώς και με την αποφυγή στρες, καπνίσματος και κατάχρησης αλκοόλ.
– Ο έγκαιρος αντιγριπικός εμβολιασμός, ειδικά για τις ομάδες υψηλού κινδύνου.
