Η υιοθέτηση πιο στοχευμένων μεθόδων προσυμπτωματικού ελέγχου για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, μπορεί να συντελέσει σε μείωση της θνησιμότητας των ασθενών αλλά και στην εξοικονόμηση πόρων για τα συστήματα υγείας, σύμφωνα με στοιχεία που προκύπτουν από την ελληνική μελέτη «Hermes».
Η πολυκεντρική μελέτη διενεργήθηκε στη χώρα μας το διάστημα 2012 – 2014 σε πέντε πανεπιστημιακές κλινικές και εργαστήρια της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης, της Πάτρας, της Λάρισας και της Αλεξανδρούπολης, καθώς και σε κλινικές και εργαστήρια του ΕΣΥ και στο Κέντρο Προγραμματισμού της Θεσσαλονίκης.
Τα αποτελέσματα παρουσιάστηκαν στα πλαίσια συνέντευξης Τύπου που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα με ομιλητές τον Ιωάννη Κυριακόπουλο, καθηγητή Οικονομικών Υγείας στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας (ΕΣΔΥ), τον Θεόθωρο Αγοραστό, καθηγητή Μαιευτικής και Γυναικολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, τον Αναστάσιο Σκρουμπέλο, Health Economics manager της Roche Hellas και εξωτερικός επιστημονικός συνεργάτης της ΕΣΔΥ, καθώς και τη Μανιώ Κορλέτη, αντιπρόεδρο του ομίλου εθελοντών κατά του καρκίνου «ΑγκαλιάΖΩ».
Στη έρευνα συμμετείχαν 4.009 γυναίκες, 25-55 ετών, οι οποίες υποβλήθηκαν σε τακτική εξέταση με τεστ Παπανικολάου και στη συνέχεια ελήφθη και δείγμα για το DNA test, δηλαδή το τεστ ανίχνευσης του ιού των ανθρώπινων θηλωμάτων. Κάθε γυναίκα με παθολογικό τεστ Παπ και/ή θετικό HPV DNA test έκανε στη συνέχεια και κολποσκόπηση και βιοψία από τον τράχηλο σε όσες κρίθηκε αναγκαίο.
Εν τέλει εντοπίστηκαν 41 γυναίκες με υψηλόβαθμη προκαρκινική αλλοίωση του τραχήλου της μήτρας, οι οποίες αντιμετωπίστηκαν σύμφωνα με τα όσα προβλέπουν οι κατευθυντήριες οδηγίες. Το ποσοστό των HPV θετικών γυναικών ήταν 12,7%, εκ των οποίωξν το 2,7% είχε το στέλεχος 16 του ιού, το 1,4% στο στέλεχος 18.
Η ευαισθησία του τεστ Παπ στον εντοπισμό των γυναικών με προκαρκινική αλλοίωση στον τράχηλο ανήλθε στο 53,7%, ενώ του HPV DNA test ήταν 100%. Επίσης, σημαντικό πλεονέκτημα της νέας διαγνωστικής μεθόδου ήταν η ταυτόχρονη ανίχνευση των επικίνδυνων για καρκίνο στελεχών του ιού HPV 16 και 18.
«Ουσιαστικά από τη μελέτη πιστοποιήσαμε την υπεροχή του HPV DNA test έναντι του τεστ Παπανικολάου ως μέθοδο πληθυσμιακού ελέγχου για την πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Η ανίχνευση του ιικού DNA με ταυτόχρονη ανίχνευση της ύπαρξης των τύπων 16 και 18, των δύο πλέον ογκογόνων τύπων του ιού, θα μπορούσε να αποτελέσει μια πλέον αξιόπιστη μεθοδολογία πληθυσμιακού ελέγχου πρώτης γραμμής για την πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, ιδιαίτερα σε γυναίκες μεγαλύτερες των 30 ετών. Με το HPV DNA test η προληπτική επανεξέταση μπορεί επαναλαμβάνεται κάθε τρία χρόνια» εξηγεί ο κ. Αγοραστός,.
Εξοικονόμηση
Στο πλαίσιο της ίδιας μελέτης, ομάδα εμπειρογνωμόνων της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας (ΕΣΔΥ) διερεύνησε την επίπτωση των διαφόρων μεθόδων προσυμπτωματικού ελέγχου για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας στον προϋπολογισμό υγείας της κοινωνικής ασφάλισης στην Ελλάδα.
«Η υιοθέτηση ενός εθνικού προγράμματος με πρώτης γραμμής εξέταση το HPV DNA test, με ταυτόχρονη γονοτύπηση των στελεχών 16 και 18, ανά τρία έτη, μπορεί να επιφέρει εξοικονόμηση σε ετήσια βάση της τάξης των 3.641.099 εκατομμυρίων ευρώ στο σύστημα υγείας και τον ΕΟΠΥΥ, ενώ ταυτόχρονα βελτιώνει σημαντικά τις εκβάσεις υγείας, μειώνοντας κατά 75% της θνησιμότητα από τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας», σύμφωνα με τον κ. Σκρουμπέλο.
Σχολιάζοντας τα ευρήματα ο κ. Κυριόπουλος υπογραμμίζει ότι «η ανάπτυξη νέων τεχνολογιών στον τομέα της υγείας ειναι ζωτικής σημασίας για τη θεραπεία και διαχείριση πολλών νόσων και θα πρέπει να προωθούνται και να υποστηρίζονται από τα συστήματα υγείας και τις αρμόδιες αρχές».
Η ομάδα των εμπειρογνωμόνων προτείνει μεταξύ άλλων:
– να υιοθετηθεί το HPV DNA test και να αποζημιώνεται από τον ΕΟΠΥΥ για τις γυναίκες άνω των 30 ετών, αντικαθιστώντας το τεστ Παπ, ως εξέταση πρώτης γραμμής προσυμπτωματικού ελέγχου,
– να διενεργηθεί πιλοτικό πρόγραμμα εφαρμογής του HPV DNA test, σε αντιπροσωπευτικό δείγμα ελληνίδων, με αρχικό διάστημα επανελέγχου ανά τριετία και στη συνέχεια την οργάνωση ενός Εθνικού Προγράμματος Οργανωμένου Προσυμπτωματικού Ελέγχου για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας,
– τη δημιουργία Εθνικού Αρχείου Καταγραφής των αποτελεσμάτων του HPV DNA test.
Από την πλευρά της η κα. Κορλέτη υπενθύμισε ότι κάθε χρόνο στην Ελλάδα 250 γυναίκες από τις 600 που διαγιγνώσκονται με καρκίνο, χάνουν τη μάχη. «Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι ο μόνος γυναικολογικός καρκίνος, ο οποίος θα μπορούσε να προληφθεί, όμως μόνο το 30% των γυναικών κάνει τακτικά τεστ Παπ. Σκοπός του ΑγκαλιάΖΩ είναι να πείσει τις αρμόδιες αρχές να εντάξει το HPV DNA test στα αποζημιούμενα τεστ από τον ΕΟΠΥΥ και να καταστεί εξέταση ρουτίνας».