Περίπου οι μισοί Έλληνες έχουν υψηλή «κακή» (LDL) χοληστερόλη αλλά δεν το γνωρίζουν, αφού πρόκειται για μια σιωπηλή νόσο χωρίς εμφανή συμπτώματα. Πολλοί είναι και εκείνοι που παρά το γεγονός ότι παίρνουν φάρμακα αποτυγχάνουν να πετύχουν τον θεραπευτικό στόχο. Ωστόσο, υπάρχουν νέες θεραπείες που υπόσχονται καλύτερη διαχείριση της υπερχοληστερολαιμίας, αρκεί ο ασθενής να εντοπιστεί εγκαίρως.
Τα υψηλά επίπεδα LDL χοληστερόλης αποτελούν σημαντικό παράγοντα κινδύνου για αθηροσκλήρωση και καρδιαγγειακή νόσο.
Η κακή διατροφή, το αυξημένο σωματικό βάρος, το κάπνισμα και η έλλειψη σωματικής άσκησης συνδέονται με την αύξηση της LDL. Ωστόσο, σε ορισμένα άτομα τα υψηλά επίπεδά της είναι γενετικής αιτιολογίας, καθώς πάσχουν από οικογενή υπερχοληστερολαιμία.
Η κληρονομική αυτή μορφή αφορά 1 στα 250 άτομα, και προκειμένου να πετύχουν τους θεραπευτικούς στόχους υποβάλλονται σε ισχυρή θεραπεία με ένα ή και περισσότερα φάρμακα. Στην Ελλάδα οι διαγνωσμένοι ασθενείς με την κληρονομική υψηλή LDL χοληστερόλη υπολογίζονται σε περισσότερους από 3.000, ενώ οι αδιάγνωστοι ξεπερνούν τους 35.000. Οι ασθενείς αυτοί έχουν αυξημένη νοσηρότητα και θνητότητα.
Η Ελληνική Εταιρεία Αθηροσκλήρωσης από την πλευρά της κάνει προσπάθεια να δημιουργήσει το 1ο μητρώο ασθενών με οικογενή υπερχοληστερολαιμία, με στόχο να λαμβάνουν εγκαίρως την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή με την κάλυψη του ασφαλιστικού τους φορέα. Αξίζει να σημειωθεί ότι στην Ολλανδία στο αντίστοιχο μητρώο έχει εγγραφεί ήδη το 80% των ασθενών αυτών.
Εν τω μεταξύ, η Ελληνική Εταιρεία Αθηροσκλήρωσης έχει αναπτύξει μια εφαρμογή για έξυπνα κινητά, που είναι δωρεάν και μπορεί να βοηθήσει τον χρήστη να μάθει αν έχει κίνδυνο για οικογενή υπερχοληστερολαιμία.
Επειδή όμως η οικογενής υπερχοληστερολαιμία εκδηλώνεται σε πρώιμη παιδική ηλικία, η φαρμακευτική θεραπεία πρέπει να ξεκινήσει σε ηλικία 8 -10 ετών για την πρόληψη των επιπλοκών. Αν το παιδί ακολουθήσει πιστά τη φαρμακευτική αγωγή, συνδυαστικά με σωστή διατροφή και άθληση, μετά από 10 χρόνια ο κίνδυνος εξισώνεται με αυτόν του γενικού πληθυσμού.
Η μέτρηση των επιπέδων της χοληστερόλης γίνεται με μια απλή αιματολογική εξέταση.
Δυστυχώς όμως στην Ελλάδα, ενώ οι ασθενείς είναι πρώτοι στην Ευρώπη σε χορήγηση στατίνων με ποσοστό 98%, ο θεραπευτικός στόχος των <100 mg/dl LDL χοληστερόλης επιτυγχάνεται μόνο από το 44%, σύμφωνα με τη μελέτη EUROASPIRE IV.
«Αυτό οφείλεται, τόσο στους γιατρούς που δεν επιμένουν στην αύξηση της δόσης των φαρμάκων ή στη μη χρήση συνδυασμού υπολιπιδαιμικών φαρμάκων, αλλά και στους ίδιους τους ασθενείς που έχουν την τάση να μην συμμορφώνονται στη θεραπεία», σύμφωνα με τον καθηγητή παθολογίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Μωυσή Ελισάφ, ο οποίος πρόσθεσε ότι «σημαντικό ρόλο στη μη συμμόρφωση στη θεραπεία παίζει και το οικονομικό κόστος».
Τα πλήρως ανθρώπινα μονοκλωνικά αντισώματα της πρωτεΐνης PCSK9, η οποία βρίσκεται στο κέντρο του μεταβολισμού της χοληστερόλης, έρχονται να καλύψουν τις θεραπευτικές ανάγκες των ασθενών με υπερχοληστερολαιμία, κληρονομική ή όχι.
Συνδυαστικά με στατίνες ή άλλη υπολιπιδαιμική θεραπεία, αλλά και μόνα τους συμβάλλουν στη μείωση της LDL χοληστερόλης στα επιθυμητά επίπεδα, σύμφωνα με τις ισχύουσες κατευθυντήριες οδηγίες, ελληνικές και ξένες.
