Blog

Τo διαβητικό πόδι είναι μια κλινική οντότητα που μας απασχολεί όλο και περισσότερο τα τελευταία χρόνια. Διότι τα περιστατικά του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 έχουν υψηλή αυξητική τάση, τόσο σε ανεπτυγμένες χώρες όσο και σε αναπτυσσόμενες, ενώ η διαχείρισή του απαιτεί πολύπλευρη ιατρική προσέγγιση.

Πώς προκαλείται;

Όταν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα παραμένουν υψηλά για εκτενές χρονικό διάστημα, μπορεί να προκληθούν βλάβες στα μικρά αγγεία, οδηγώντας σε διαβητική νευροπάθεια, η οποία μπορεί να κάνει τα ποδιά λιγότερο ευαίσθητα στους ερεθισμούς και στον πόνο.

Έτσι, μπορεί να δημιουργηθεί οποιαδήποτε πληγή χωρίς ο ασθενής να την αντιληφθεί. Η πληγή όμως αυτή ταυτόχρονα συνεπάγεται και είσοδο μικροβίων στον οργανισμό. Με τον τρόπο αυτόν δημιουργείται φλεγμονή στο πόδι, η οποία εάν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα και ορθολογικά, αφενός επεκτείνεται πολύ γρήγορα και αφετέρου καταλήγει σε ακρωτηριασμό.

Πώς φροντίζουμε το διαβητικό πόδι το καλοκαίρι;

1. Κρατάμε τα πόδια μας καθαρά: Τα πλύνουμε καθημερινά με ήπιο σαπούνι και χλιαρό νερό. Και τα στεγνώνουμε καλά, ειδικά στα σημεία μεταξύ των δακτύλων, για να αποφεύγουμε την υγρασία που μπορεί να προκαλέσει μολύνσεις.
2. Εφαρμόζουμε ενυδατική κρέμα: Είναι σημαντικό γιατί βοηθάει στο να διατηρούμε το δέρμα ενυδατωμένο. Αποφεύγουμε να απλώνουμε την κρέμα μεταξύ των δακτύλων, καθώς αυτό μπορεί να προκαλέσει υγρασία και μολύνσεις.
3. Φοράμε κατάλληλα παπούτσια: Πρέπει να έχουν καλή εφαρμογή και να είναι κατασκευασμένα από υλικά που βοηθούν το πόδι να «αναπνέει». Αποφεύγουμε τη χρήση σανδαλιών ή παπουτσιών που δημιουργούν τριβή ή πίεση στα πόδια. Καλό είναι επίσης να αποφεύγουμε να περπατάμε ξυπόλητοι και ιδιαίτερα στην παραλία, προκειμένου να αποφεύγουμε τον κίνδυνο τραυματισμού.
4. Προστατευόμαστε από τον ήλιο: Χρησιμοποιούμε αντηλιακό και φοράμε πέδιλα ή σανδάλια που καλύπτουν το πάνω μέρος των ποδιών για να προστατευτούμε από τον ήλιο. Επίσης, δεν πρέπει να ξεχνάμε να εφαρμόζουμε αντηλιακό και στα πόδια μας.
5. Ελέγχουμε τα πόδια μας καθημερινά: Εξετάζουμε για ενδείξεις ερεθισμού, κοκκινίσματος, πληγών ή οποιασδήποτε άλλης αλλαγής. Αν ανιχνεύσουμε οποιοδήποτε πρόβλημα, επικοινωνούμε με τον διαβητολόγο μας.
6. Αποφεύγουμε την υπερβολική ζέστη και τον παρατεταμένο χρόνο στον ήλιο: Διότι αυτό μπορεί να επιδεινώσει την κυκλοφορία του αίματος και να προκαλέσει προβλήματα.

Πότε πρέπει να ζητήσουμε ιατρική συμβουλή;

Όταν το πόδι πονά, άλλαξε χρώμα (κόκκινο ή μελανό), είναι θερμό (όλο ή ένα μέρος του), έχει άσχημη οσμή ή εμφάνισε φουσκάλες ή μικρές πληγές, θα πρέπει να συμβουλευτούμε τον διαβητολόγο μας.

Κάθε περίπτωση μπορεί να είναι μοναδική. Ο γιατρός θα μπορέσει να παράσχει ατομικές συμβουλές για τη φροντίδα του διαβητικού ποδιού.

Άγγελος Κλείτσας, Ειδικός Παθολόγος – Διαβητολόγος

Featured Image by Freepik

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι ένα χρόνιο μεταβολικό νόσημα το οποίο χαρακτηρίζεται από υψηλές τιμές γλυκόζης στο αίμα (το απλό σάκχαρο που δίνει ενέργεια στα κύτταρα του ανθρώπινου οργανισμού). Αναπτύσσεται όταν ο οργανισμός δεν παράγει ή δεν χρησιμοποιεί αποτελεσματικά μια ορμόνη που ονομάζεται ινσουλίνη, η οποία βοηθά στην απομάκρυνση του πλεονάσματος γλυκόζης από το αίμα.

Η γυμναστική αποτελεί ένα από τα βασικότερα σημεία της διαχείρισης του διαβήτη, καθώς συμβάλλει καθοριστικά στην αντιμετώπιση καταστάσεων που επιβαρύνουν την υγεία του διαβητικού. Σε γενικές γραμμές η σωματική άσκηση:

– Βελτιώνει τη δράση της ινσουλίνης
– Μειώνει το πλεονάζον λίπος και βοηθάει στον έλεγχο του σωματικού βάρους
– Προστατεύει την καρδιά και τα αγγεία αυξάνοντας την «καλή» και μειώνοντας την «κακή» χοληστερίνη
– Μειώνει την αρτηριακή πίεση
– Βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος και μειώνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου
– Βοηθάει στη χαλάρωση και στη μείωση του άγχους
– Βελτιώνει τη μυϊκή αντοχή
– Βελτιώνει την οστική πυκνότητα και αντοχή
– Αυξάνει το επίπεδο ενέργειας
– Βοηθάει στον έλεγχο των επιπέδων σακχάρου στο αίμα

Η έναρξη ωστόσο ενός προγράμματος άσκησης χρειάζεται προσοχή στην περίπτωση του διαβήτη, καθώς το άτομο θα πρέπει να μετρά και να καταγράφει τα επίπεδα σακχάρου πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την γυμναστική. Αυτή η καταγραφή είναι αναγκαία καθώς θα αποκαλύψει το πως ανταποκρίνεται το σώμα στην άσκηση προς αποφυγή επικίνδυνων διακυμάνσεων του σακχάρου.

Πώς επηρεάζονται τα επίπεδα του σακχάρου

Η άσκηση επιδρά με τον ίδιο τρόπο σε άτομα με ή χωρίς σακχαρώδη διαβήτη. Κάτω από φυσιολογικές συνθήκες η ινσουλίνη εκκρίνεται από το πάγκρεας όταν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα αυξάνονται, όπως για παράδειγμα μετά το φαγητό. Η ινσουλίνη είναι απαραίτητη για τη χρησιμοποίηση του σακχάρου από το ήπαρ και τους μυς. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να ελαττώνονται τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα.

Κατά τη διάρκεια της άσκησης το σώμα χρειάζεται πρόσθετη ενέργεια με τη μορφή σακχάρου για τους ασκούμενους μυς. Κατά την άσκηση σύντομης διάρκειας, όπως ένα γρήγορο τρέξιμο για να προλάβεις το λεωφορείο, οι μυς και το ήπαρ απελευθερώνουν σάκχαρο από τις αποθήκες τους για να χρησιμοποιηθεί ως καύσιμο. Αν η άσκηση συνεχιστεί σε μέτρια ένταση ωστόσο, οι μυς προσλαμβάνουν σάκχαρο με έναν ρυθμό 20 φορές μεγαλύτερο από αυτόν που προσλαμβάνουν σε ηρεμία. Άρα τα επίπεδα σακχάρου ελαττώνονται. Στα άτομα που δεν χρησιμοποιούν ινσουλίνη ή αντιδιαβητικά δισκία, τα επίπεδα ινσουλίνης ελαττώνονται και έτσι μειώνεται ο κίνδυνος υπογλυκαιμίας. Στα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη η έντονη άσκηση μπορεί παροδικά να αυξήσει τα επίπεδα σακχάρου, γι’ αυτό και πρέπει οπωσδήποτε το άτομο να κάνει έλεγχο μετά την άσκηση.

Σε κάθε περίπτωση είναι σημαντικό πριν την έναρξη ένος προγράμματος άσκησης το άτομο να έχει την έγκριση του γιατρού του, ειδικά αν η φυσική του δραστηριότητα προηγουμένως ήταν περιορισμένη. Θα πρέπει επίσης να συζητήσει ποιες δραστηριότητες είναι οι καταλληλότερες, καθώς και τις ώρες που θα γίνουν διότι μπορεί να χρειαστεί τροποποίηση της φαρμακευτικής αγωγής.

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μία χρόνια μεταβολική νόσος η οποία στις μέρες μας, κυρίως λόγω του δυτικού τρόπου ζωής, επηρεάζει μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού.

Κύριο χαρακτηριστικό του είναι η αδυναμία του οργανισμού να παράγει μια ορμόνη που ονομάζεται ινσουλίνη, η οποία μεταξύ άλλων ρυθμίζει την ποσότητα σακχάρου που λαμβάνεται από τα τρόφιμα και κυκλοφορεί στο αίμα. Χαρακτηρίζεται από αύξηση της συγκέντρωσης του σακχάρου στο αίμα (υπεργλυκαιμία) και διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης, είτε ως αποτέλεσμα ελαττωμένης έκκρισης ινσουλίνης είτε λόγω ελάττωσης της ευαισθησίας των κυττάρων του σώματος στην ινσουλίνη.

Ο διαβήτης ποικίλει σε μορφή και σοβαρότητα, αλλά ανεξάρτητα από αυτό όλοι οι τύποι που υπάρχουν μπορούν να θέσουν την υγεία μας σε κίνδυνο. Μπορεί να προκαλέσει μια σειρά σοβαρών επιπλοκών, όπως καρδιαγγειακή νόσο, χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, βλάβες του αμφιβληστροειδούς, βλάβες των νεύρων, κ.ά.

Ένα από τα συστήματα που μπορούν να επηρεαστούν είναι το πεπτικό. Πρόκειται για ένα δίκτυο οργάνων στο οποίο συμπεριλαμβάνονται το στόμα, ο φάρυγγας και το στομάχι, τα οποία συνεργάζονται για την απορρόφηση της τροφής από το σώμα, έτσι ώστε να μπορεί να λειτουργήσει.

Ο οργανισμός μας λαμβάνει όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά μέσα από τον πεπτικό κύκλο, ο οποίος αποτελείται από την μεταφορά, την έκκριση, την απορρόφηση και την απέκκριση. Ο πεπτικός κύκλος βοηθά επίσης να καθαρίσουμε ή να αποβάλουμε εκείνα τα στοιχεία που το σώμα μας δεν χρειάζεται πλέον.

Πώς επηρεάζει ο διαβήτης το πεπτικό σύστημα

Ο διαβήτης μπορεί να επηρεάσει πολλά μέρη και συστήματα του σώματος, μεταξύ των οποίων και το νευρικό. Η πέψη είναι μια διαδικασία η οποία λειτουργεί αυτόματα χάρη στο νευρικό σύστημα. Συνεπώς, όταν ο διαβήτης δημιουργήσει πρόβλημα σε αυτό το σύστημα, εμποδίζει την σωστή λειτουργία του πεπτικού.

Δεν είναι όμως μόνο η διαδικασία της πέψης που επηρεάζεται. Όταν το αίμα περιέχει μια αυξημένη ποσότητα γλυκόζης, το πεπτικό σύστημα μπορεί να προσβληθεί από διάφορα προβλήματα όπως διάρροια, δυσκοιλιότητα και στομαχικές διαταραχές. Επίσης, η ανεπάρκεια του πεπτικού συστήματος που προκαλείται, μπορεί να οδηγήσει στο σημείο όπου το σώμα να μην μπορεί να απορροφήσει τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά.

Τα άτομα με διαβήτη πρέπει να ακολουθούν μια αυστηρή θεραπευτική αγωγή και σε ορισμένες περιπτώσεις να λαμβάνουν συγκεκριμένα φάρμακα που ενισχύουν το πεπτικό σύστημα. Σε αντίθετη περίπτωση κινδυνεύουν να υποστούν ζημιά, καθώς δεν θα μπορούν να λάβουν όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά από την τροφή που καταναλώνουν. Τέλος, είναι πολύ σημαντικό να βεβαιώνονται διαρκώς ότι έχουν τα επιθυμητά επίπεδα σακχάρου.

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια πάθηση που χαρακτηρίζεται από υψηλές τιμές γλυκόζης στο αίμα (το απλό σάκχαρο που δίνει ενέργεια στα κύτταρα του ανθρώπινου οργανισμού). Αναπτύσσεται όταν ο οργανισμός δεν παράγει ή δεν χρησιμοποιεί αποτελεσματικά μια ορμόνη που ονομάζεται ινσουλίνη, η οποία βοηθά στην απομάκρυνση του πλεονάσματος γλυκόζης από το αίμα.

Ο τρόπος με τον οποίο εκδηλώνεται, εξαρτάται από πολλούς παράγοντες και κυρίως από τον τύπο του διαβήτη. Γενικά ο τύπος 1 είναι αυτός που είναι πιθανότερο να εκδηλωθεί ξαφνικά και σε μικρότερη ηλικία με τα θορυβώδη συμπτώματα της οξείας επιπλοκής του, την διαβητική κετοξέωση. Ο τύπος 2 συνήθως ακολουθεί πιο «ύπουλη» πορεία ή μπορεί να είναι ακόμα και τελείως ασυμπτωματικός, ενώ όταν τελικά διαγιγνώσκεται έχουν ήδη εμφανιστεί επιπλοκές στην υγεία.

Το σάκχαρο δεν πρέπει να αυξάνεται πάνω από ορισμένα όρια. Αν συμβεί αυτό τότε μπορεί να παρουσιαστούν διάφορα συμπτώματα:

Κόπωση και εκνευρισμός

Τα χαμηλά επίπεδα γλυκόζης στα κύτταρα του οργανισμού τον κουράζουν, καθώς προσπαθεί με κάθε δυνατό τρόπο να λειτουργήσει, παρά τη σημαντική έλλειψη ενέργειας. Επιπλέον, όταν κάποιος καλείται να διακόπτει συχνά τον ύπνο του κατά τη διάρκεια της νύχτας για να αποβάλει την περίσσεια γλυκόζης που έχει στο αίμα, έχει ακόμα ένα λόγο να νιώθει κουρασμένος.

Η κούραση συνδέεται άμεσα με τον συνεχή εκνευρισμό, κάτι που γίνεται περισσότερο αντιληπτό όταν αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά η νόσος με σχετική αγωγή, ο οργανισμός επανακτά τη χαμένη του ενέργεια και ο διαβητικός τη χαμένη του διάθεση.

Πείνα

Απότομες αλλαγές στην όρεξη είναι ακόμα ένα πιθανό σημάδι του διαβήτη, όταν ανεβαίνουν ή πέφτουν απότομα τα επίπεδα ζαχάρου στο αίμα. Στην απότομη πτώση γλυκόζης, ο οργανισμός νομίζει ότι δεν έχει τραφεί και ζητάει ακόμα περισσότερη ενέργεια για να τραφούν τα κύτταρα, γι’ αυτό και πεινάει.

Συχνοουρία και αυξημένη δίψα

Τα νεφρά στην προσπάθεια τους να ξεφορτωθούν την περισσευούμενη γλυκόζη του αίματος, σας στέλνουν στο μπάνιο αρκετές φορές, ενώ αυξάνεται και η ανάγκη σας για νερό, για την αναπλήρωση των χαμένων υγρών. Επιπλέον, αυτά τα συμπτώματα δείχνουν τους τρόπους που χρησιμοποιεί ο οργανισμός σας για να αντιμετωπίσει το υψηλό ζάχαρο στο αίμα.

Δερματικά προβλήματα

Η φαγούρα που είναι αποτέλεσμα ξηροδερμίας ή κακής κυκλοφορίας, είναι συχνά ένδειξη διαβήτη, όπως είναι και η σκούρα απόχρωση σε σημεία που διπλώνει το δέρμα, όπως είναι η βάση του λαιμού και οι μασχάλες. Όσοι έχουν αυτά τα συμπτώματα του πιο σκούρου δέρματος, μπορεί να μην έχουν εκδηλωμένο διαβήτη, αλλά ήδη ο οργανισμός τους εμφανίζει αντιστάσεις απέναντι στην παραγωγή της ινσουλίνης.

Απώλεια βάρους

Τα υψηλά επίπεδα ζαχάρου στο αίμα είναι επίσης ικανά να προκαλέσουν ξαφνική απώλεια βάρους. Τα κύτταρα δεν λαμβάνουν τη γλυκόζη που χρειάζονται για να λειτουργήσουν, δεδομένης της απουσίας ή σημαντικής έλλειψης της ινσουλίνης και ο οργανισμός αναγκάζεται να πάρει την ενέργεια που θέλει από τις πρωτεΐνες της μυϊκής μάζας, καταλήγοντας έτσι σε απώλεια βάρους.

Επιπλέον, τα νεφρά δουλεύουν υπερωρίες για να διατηρήσουν όσο το δυνατό περισσότερο το ζάχαρο στο αίμα σε φυσιολογικά επίπεδα, κάτι που απαιτεί περισσότερη ενέργεια και συνεπαγόμενη απώλεια θερμίδων.

Μυκητιάσεις

Ο διαβήτης ρίχνει τις άμυνες του οργανισμού, κάτι που καταλήγει σε πλήθος μολύνσεων και λοιμώξεων, με συνηθέστερες τις μυκητιάσεις, δεδομένου ότι οι μύκητες και τα βακτήρια επιβιώνουν ευκολότερα σε ένα περιβάλλον πλούσιο σε ζάχαρο.

Μυρμήγκιασμα ή μούδιασμα στα άκρα

Το μυρμήγκιασμα και το μούδιασμα σε χέρια και πόδια, μαζί με πρήξιμο και πόνο είναι σημάδι πως τα νεύρα έχουν μάλλον τραυματιστεί από τις επιπτώσεις του διαβήτη. Και σε αυτή την περίπτωση, όσο πιο σύντομα αντιμετωπιστούν τα συμπτώματα τόσο το καλύτερο. Συμπτώματα που αν και επιμένουν, αγνοούνται, είναι πιθανότερο να προκαλέσουν μόνιμη ζημιά, από τις περιπτώσεις που λαμβάνεται άμεσα η αρμόζουσα αγωγή.

Θολή όραση

Η διαστρεβλωμένη όραση και οι απότομες λάμψεις είναι ένα από τα πιο ξεκάθαρα συμπτώματα της νόσου του διαβήτη και πρόκειται ουσιαστικά για πρόβλημα διάθλασης. Τα υψηλά επίπεδα ζαχάρου αλλοιώνουν το σχήμα του ματιού οδηγώντας έτσι στην αλλοιωμένη όραση.

Το καλό είναι ότι αν αντιμετωπιστεί εγκαίρως ο διαβήτης και τα επίπεδα ζαχάρου στο αίμα επανέλθουν στα φυσιολογικά τους όρια, αποκαθίσταται και η όραση. Αν όμως, παραμείνουν τα επίπεδα υψηλά για μεγάλο χρονικό διάστημα, χωρίς θεραπευτική αγωγή, είναι πολύ πιθανό να προκληθεί μόνιμη ζημιά, μέχρι και τύφλωση, η οποία δεν είναι αναστρέψιμη.

Κακή επούλωση τραυμάτων

Μολύνσεις, εκδορές και μελανιές που αργούν να επουλωθούν είναι ακόμα ένα σύνηθες σύμπτωμα του διαβήτη. Τα αιμοφόρα αγγεία, τραυματίζονται από τις υπερβολικές ποσότητες γλυκόζης, με αποτέλεσμα να δυσκολεύεται το αίμα να φτάσει σε όλα τα σημεία του σώματος, ώστε να επουλώσει τυχόν πληγές.

Ο καλύτερος τρόπος να διαπιστώσετε αν είστε διαβητικός είναι να κάνετε εξέταση αίματος, ενώ αν εμφανίζετε τα παραπάνω συμπτώματα επικοινωνήστε με το γιατρό σας.

Οι προοπτικές για ανθρώπους με διαβήτη τύπου 2 και καρδιοπάθεια μπορεί ενδεχομένως να είναι πιο ζοφερές σε σχέση με ότι πιστεύαμε μέχρι τώρα, αναφέρει νέα έρευνα.

Ο ερευνητής Dr. William White, Καθηγητής στο University of Connecticut, δήλωσε ότι ο διαβήτης τύπου 2 που συνοδεύεται από οξύ στεφανιαίο σύνδρομο χρειάζεται πολύ περισσότερη προσοχή, ιδιαίτερα για να αποφευχθεί ακόμα ένα σημαντικό καρδιακό συμβάν.

Η έρευνα, περιέλαβε περισσότερους από 5.300 ανθρώπους με διαβήτη τύπου 2, από διάφορες χώρες. Όσοι εισήχθησαν στο νοσοκομείο για συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια είχαν 24% έως 28% πιθανότητες να πεθάνουν εντός 18 μηνών-πέντε φορές υψηλότερο ποσοστό να εμφανίσουν σημαντικό καρδιακό πρόβλημα όσοι δε νοσηλεύτηκαν.

Ο κίνδυνος καρδιοπάθειας είναι 2 έως 3 φορές υψηλότερος σε ανθρώπους με διαβήτη τύπου 2, σε σχέση με το γενικό πληθυσμό, σημείωσαν οι ερευνητές.

Ο White δήλωσε ότι σε όλες τις μελλοντικές έρευνες για τον διαβήτη τύπου 2 και την καρδιοπάθεια, το αποτέλεσμα της καρδιακής ανεπάρκειας θα πρέπει να λάβει την ίδια έκταση λεπτομερούς ελέγχου με το εγκεφαλικό επεισόδιο, την καρδιακή προσβολή και την ασταθή στηθάγχη.

Η αιτία που η καρδιοπάθεια και ο διαβήτης τύπου 2 συνδέονται οφείλεται μερικώς στο ότι η παχυσαρκία και προβλήματα όπως η υπέρταση και η υψηλή χοληστερόλη συμβάλλουν στις 2 νόσους. Ωστόσο, υπάρχουν επίσης ανησυχίες ότι ορισμένα φάρμακα για τον έλεγχο του σακχάρου σε ανθρώπους με διαβήτη μπορεί επίσης ενδεχομένως να βλάψουν την καρδιά, σύμφωνα με τους ερευνητές.

Η έρευνα παρουσιάστηκε στο συνέδριο American Diabetes Association στη Νέα Ορλεάνη και δημοσιεύτηκε στη διαδικτυακή έκδοση του περιοδικού Diabetes Care.

Πηγή: iatronet.gr