Ο διαβήτης της κύησης είναι μια μορφή διαβήτη που εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, συνήθως στο δεύτερο τρίμηνο. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ο πλακούντας παράγει ορμόνες που βοηθούν το έμβρυο να μεγαλώσει. Οι ορμόνες αυτές κάνουν πιο δύσκολη τη δράση της ινσουλίνης στο σώμα με αποτέλεσμα να αυξάνονται τα επίπεδα της γλυκόζης (του σακχάρου) στο αίμα.
Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια πάθηση όπου το σώμα δεν είναι σε θέση να χρησιμοποιήσει αποτελεσματικά τη γλυκόζη που λαμβάνουμε από τα τρόφιμα για τη μετατροπή της σε ενέργεια. Χαρακτηρίζεται από αύξηση της συγκέντρωσης του σακχάρου στο αίμα (υπεργλυκαιμία) και διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης, είτε ως αποτέλεσμα ελαττωμένης έκκρισης της ινσουλίνης από το πάγκρεας, είτε λόγω ελάττωσης της ευαισθησίας των κυττάρων του σώματος στην ινσουλίνη.
Η εγκυμοσύνη είναι η πρώτη όψη της διαβητικής ζωής όπου έχει αποδειχθεί χωρίς καμιά αμφιβολία πως η κακή ρύθμιση κατά τη σύλληψη και τη διάρκειά της, συνοδεύεται από πολλές επιπλοκές για τη μητέρα και το παιδί, οι οποίες όμως μπορούν να προληφθούν με την καλή ρύθμιση.
Η υγεία της εγκύου που παρουσιάζει διαβήτη και του παιδιού εξαρτώνται από τη ρύθμιση του διαβήτη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Εάν αυτή είναι άριστη, πράγμα όχι δύσκολο, από τη στιγμή της σύλληψης μέχρι τον τοκετό οι κίνδυνοι για τη μητέρα και το παιδί δεν είναι μεγαλύτεροι απ’ αυτούς που παρατηρούνται στις εγκύους που δεν έχουν σακχαρώδη διαβήτη.
Παράγοντες κινδύνου
Ο διαβήτης της εγκυμοσύνης είναι συχνός και προκύπτει στο 4-8% των κυήσεων. Αυξημένο κίνδυνο (σε ποσοστό έως και 14%) έχουν οι εξής περιπτώσεις:
- Ηλικία άνω των 25 και ιδιαίτερα άνω των 35 ετών
- Παχυσαρκία ή υπέρβαρο προ κύησης. Οι παχύσαρκες γυναίκες έχουν 4πλάσιο κίνδυνο ανάπτυξης διαβήτη κύησης, ενώ σε εκείνες με Δείκτη Μάζας Σώματος >40 είναι 9πλάσιος.
- Υπερβολική αύξηση βάρους κατά τη διάρκεια της κύησης
- Ιστορικό προηγούμενης κύησης με διαβήτη. Στις γυναίκες αυτές ο κίνδυνος αυξάνεται σε 30-80% σε επόμενη κύηση.
- Ιστορικό προδιαβήτη/αντίστασης στην ινσουλίνη
- Ιστορικό κύησης με νεογνό άνω των 4 κιλών
- Ιστορικό ανεξήγητου εμβρυϊκού θανάτου
- Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
- Οικογενειακό ιστορικό σακχαρώδους διαβήτη (1ου βαθμού συγγένεια) ή διαβήτη κύησης
- Φυλή (λατίνοι, αφροαμερικάνοι)
Διάγνωση
Οι περισσότερες γυναίκες δεν εμφανίζουν κανένα σύμπτωμα εκτός αν το σάκχαρο ανέβει αρκετά. Στην περίπτωση αυτή μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα όπως αυξημένη δίψα, μεγάλη κόπωση, συχνοουρία, αλλαγή στην όραση, συχνές ουρολοιμώξεις ή κολπίτιδες.
Προληπτικά όλες οι έγκυες γυναίκες πρέπει να ελέγξουν το σάκχαρο τους μόλις επιβεβαιωθεί η εγκυμοσύνη. Αν το σάκχαρο νηστείας είναι φυσιολογικό στο πρώτο τρίμηνο, ο επόμενος έλεγχος γίνεται μεταξύ της 24ης και 28ης εβδομάδας της κύησης.
Το τεστ με το οποίο γίνεται η διάγνωση λέγεται «καμπύλη σακχάρου» (δοκιμασία γλυκόζης) γιατί αφορά την μέτρηση του σακχάρου πριν και μετά την πόση ενός υγρού με μεγάλη περιεκτικότητα σε ζάχαρη.
Σημειώνεται ότι οι γυναίκες που είναι παχύσαρκες, είχαν διαβήτη της κύησης σε προηγούμενη εγκυμοσύνη ή έχουν οικογενειακό ιστορικό σακχαρώδους διαβήτη αποτελούν εξαίρεση. Εκείνες θα πρέπει να ελέγχονται από την πρώτη επίσκεψη (πριν τη 12η εβδομάδα).
Αντιμετώπιση
Η αντιμετώπιση του διαβήτη κατά την εγκυμοσύνη περιλαμβάνει τα εξής:
- Διατροφή με ελεγχόμενη ποσότητα υδατανθράκων
- Καθημερινή άσκηση. Ακόμη και 20 λεπτά περπάτημα μετά από κάθε γεύμα μπορεί να βοηθήσουν σημαντικά στην ελάττωση των επίπεδων του σακχάρου.
- Έλεγχος του σακχάρου 4 φορές την ημέρα, κάθε πρωί και μια ώρα μετά από κάθε γεύμα. Τις τιμές αυτές πρέπει να τις γνωρίζει ο γιατρός για αυτό είναι σημαντικό να σημειώνονται.
- Έλεγχος κετόνων στα ούρα με ειδικές ταινίες τουλάχιστον 2 φορές την εβδομάδα
- Συχνή παρακολούθηση των επιπέδων του σακχάρου σε συνεργασία με τον γιατρό. Στην περίπτωση που η διατροφή και η άσκηση δεν αρκούν μπορεί να χρειαστούν ινσουλίνη ή φάρμακα για τον έλεγχό του σακχάρου.
