Angelos Klitsas | YourDoc | by Aggelos Klitsas

Η κατασκήνωση το καλοκαίρι αποτελεί μια αγαπημένη δραστηριότητα για τα παιδιά, καθώς τους δίνεται η δυνατότητα να γνωρίσουν νέους φίλους, να γυμναστούν, να μάθουν, να παίξουν και να ολοκληρωθούν σαν άτομα.

Είναι μια επιλογή την οποία συχνά αποφεύγουν οι γονείς παιδιών με σακχαρώδη διαβήτη, καθώς ανησυχούν ότι οι προσφερόμενες δραστηριότητες και οι διατροφικές συνήθειες θα επηρεάσουν αρνητικά την υγεία των παιδιών τους. Εφόσον όμως έχει προηγηθεί η κατάλληλη προετοιμασία και τα άτομα που θα τα φροντίζουν πιστεύουν ότι μπορούν να αντιμετωπίσουν την κατάσταση, τότε δεν υπάρχει λόγος για τα παιδιά να μην συμμετέχουν.

Τι είναι ο διαβήτης τύπου 1

Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1 είναι μια μορφή του διαβήτη που εμφανίζεται συνήθως στην παιδική ηλικία ή την εφηβεία και προκύπτει από την αυτοάνοση καταστροφή κυττάρων του παγκρέατος που παράγουν ινσουλίνη. Η επακόλουθη έλλειψη ινσουλίνης οδηγεί σε αυξημένα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα και στα ούρα, τα οποία εάν παραμείνουν μακροχρόνια αρρύθμιστα μπορούν να οδηγήσουν σε σοβαρές επιπλοκές.

Τα συνήθη κλινικά συμπτώματα είναι πολυουρία, πολυδιψία, απώλεια βάρους παρά την φυσιολογική ή ακόμα και αυξημένη όρεξη (πολυφαγία), μυϊκή αδυναμία και κόπωση.

Πώς επηρεάζεται ο διαβήτης στην κατασκήνωση

Κατά τη διάρκεια της κατασκήνωσης τα παιδιά αυξάνουν κατά πολύ την φυσική τους δραστηριότητα και ακολουθούν ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα διατροφής. Στην περίπτωση του σακχαρώδη διαβήτη η αύξηση της φυσικής δραστηριότητας επηρεάζει σημαντικά την ευαισθησία στην ινσουλίνη και πιθανότατα να χρειάζεται σημαντική μείωση των μονάδων ινσουλίνης που χορηγούνται για τη ρύθμιση της νόσου. Γι’ αυτό το λόγο παρατηρείται αύξηση των επεισοδίων υπογλυκαιμίας, ιδιαίτερα τις πρώτες ημέρες της κατασκήνωσης. Επίσης, η έλλειψη ελεύθερης πρόσβασης σε τρόφιμα μπορεί να δυσκολέψει την προσπάθεια για ανάταξη της υπογλυκαιμίας, γι’ αυτό και είναι σημαντικό είτε το παιδί να πάρει τα κατάλληλα από το σπίτι είτε να γνωρίζει τι μπορεί να προμηθευτεί από την κατασκήνωση.

Ένα ακόμα θέμα που προκύπτει είναι η σωστή αποθήκευση και οι συνθήκες καθαριότητας για την χρήση των ινσουλινών και των λοιπών υλικών. Οι αυξημένες θερμοκρασίες μπορούν να αλλοιώσουν τις ινσουλίνες και να επηρεάσουν την αξιοπιστία των μετρήσεων. Οι γονείς θα πρέπει να έχουν ετοιμάσει ισοθερμικούς αποθηκευτικούς χώρους για την συντήρηση των ινσουλινών και των αναλωσίμων.

Προετοιμασίες

Για να αποφευχθούν επιπλοκές στη ρύθμιση του σακχάρου και το παιδί να συμμετέχει χωρίς περιορισμούς στις δραστηριότητες της κατασκήνωσης, θα πρέπει οι γονείς και το ίδιο να κάνουν μια κατάλληλη προετοιμασία.

Πριν την κατασκήνωση το παιδί θα πρέπει να έχει μια καλή ρύθμιση του σακχάρου, χωρίς μεγάλες διακυμάνσεις στις μονάδες ινσουλίνης που χρησιμοποιεί και στις τιμές του σακχάρου που πετυχαίνει. Θα πρέπει να καταγράψει τις τροφές που καταναλώνει και τις δόσεις που επιλέγει να κάνει.

Όταν θα παρουσιαστεί στην κατασκήνωση, θα πρέπει να γνωρίζει ότι πιθανότατα θα μειώσει τις μονάδες της ινσουλίνης. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να είναι προετοιμασμένο για να κάνει περισσότερες μετρήσεις σακχάρου από ότι συνήθιζε. Επειδή η άσκηση μειώνει τις τιμές του σακχάρου για 18-24 ώρες θα πρέπει να μετρά το σάκχαρό του και κατά τη διάρκεια της νύχτας για να αποφύγει την πιθανότητα ανάπτυξης νυχτερινής υπογλυκαιμίας.

Σημαντικό είναι επίσης όταν η τιμή του σακχάρου είναι 240 mg/dl να ελέγχει και για την ύπαρξη κετονών στο αίμα κατά τη διάρκεια της νύχτας προς αποφυγή ανάπτυξης της κέτωσης. Ως κέτωση ορίζεται μια φυσιολογική διαδικασία του μεταβολισμού ώστε να συνεχίσει το σώμα να δουλεύει. Όταν δεν λαμβάνονται αρκετοί υδατάνθρακες από τα τρόφιμα, ο οργανισμός αναγκάζεται να χρησιμοποιήσει τα λιπαρά οξέα ώστε να έχει ενέργεια, με αποτέλεσμα την έκκριση των κετονών (κέτωση).

Συνεργασία

Οι γονείς θα πρέπει να έρθουν σε επαφή με τους κατασκηνωτές και να αντλήσουν όσο γίνεται περισσότερες πληροφορίες για το πρόγραμμα άσκησης και διατροφής. Συνήθως οι μερίδες είναι μετρημένες και μπορεί να υπολογιστεί η συγκέντρωσή τους σε υδατάνθρακες, ώστε να μπορέσουν να συμβουλέψουν το παιδί τους για τις δόσεις που θα επιλέξει.

Τέλος, θα πρέπει να τονίσουν ότι το παιδί τους έχει διαβήτη και να γνωρίσουν προσωπικά την νοσηλεύτρια ή τον γιατρό που διαθέτει η κατασκήνωση. Όλοι μαζί θα πρέπει να σχεδιάσουν τον τρόπο δράσης σε κάθε περίπτωση και να διευκολύνουν το παιδί να λειτουργεί εκτός προγράμματος, όταν το απαιτεί η ρύθμιση του σακχάρου του.

School photo created by senivpetro – www.freepik.com

Ακόμα και χωρίς επιπλέον παράγοντες κινδύνου, νέοι ενήλικες έχουν αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου αν τα επίπεδα χοληστερόλης LDL που έχουν, είναι υψηλά, σύμφωνα με έρευνα παρατήρησης από την American Heart Association (AHA).

Στόχος της έρευνας ήταν να εξεταστεί η σχέση μεταξύ LDL και καρδιακού κινδύνου, ώστε να διαπιστωθεί αν άνθρωποι που εθεωρείτο ότι έχουν χαμηλό δεκαετή κίνδυνο καρδιακών προβλημάτων θα πρέπει να λάβουν μέτρα για να μειώσουν τα επίπεδα χοληστερόλης LDL με αλλαγές στον τρόπο ζωής ή/και φάρμακα, νωρίτερα.

Η έρευνα αφορούσε στοιχεία 36.375 ενηλίκων χωρίς διαβήτη ή καρδιακή νόσο, που συμμετείχαν στο Cooper Center Longitudinal Study και παρακολουθήθηκαν για 27 χρόνια.

Ερευνητές ανακάλυψαν ότι σε σύγκριση με αυτούς που είχαν επίπεδα LDL κάτω του 100 mg/dL, άνθρωποι με επίπεδα μεταξύ 100 και 159 mg/dL είχαν 30% έως 40% υψηλότερο κίνδυνο καρδιοπάθειας και όσοι είχαν επίπεδα άνω των 160 mg/dL, ο κίνδυνος ήταν 70% έως 90% υψηλότερος. Κατά τη διάρκεια της έρευνας πέθαναν 1.684 συμμετέχοντες από καρδιακή νόσο και εγκεφαλικό επεισόδιο.

Πηγή: iatronet.gr

Η ζέστη και η υγρασία των καλοκαιρινών μηνών μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά διάφορες χρόνιες νόσους όπως ο σακχαρώδης διαβήτης.

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια πάθηση που χαρακτηρίζεται από υψηλές τιμές γλυκόζης στο αίμα και αναπτύσσεται όταν ο οργανισμός δεν παράγει ή δεν χρησιμοποιεί αποτελεσματικά την ινσουλίνη, μια ορμόνη που βοηθά στην απομάκρυνση του πλεονάσματος γλυκόζης από το αίμα.

Τα άτομα που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο να παρουσιάσουν προβλήματα από τη ζέστη. Ο συνδυασμός της με την αυξημένη υγρασία στην ατμόσφαιρα μπορεί να οδηγήσει σε αφυδάτωση, υπογλυκαιμικά επεισόδια, θερμοπληξία ή και άλλα προβλήματα που σχετίζονται με τη ζέστη και αποτελούν κίνδυνο για τα άτομα αυτά.

Χρειάζεται επίσης μεγάλη προσοχή στη μεταφορά και αποθήκευση ιατρικών συσκευών και φαρμάκων, στις διατροφικές επιλογές και στη σωστή ενυδάτωση.

Αφυδάτωση

Η δίψα, το στεγνό στόμα, το ξηρό δέρμα, η ζάλη, η κόπωση, η σύγχυση και τα λίγα ούρα περιλαμβάνονται στα συμπτώματα της αφυδάτωσης.

Ιδιαίτερα αν το σάκχαρο των ατόμων με διαβήτη δεν βρίσκεται υπό έλεγχο, παρουσιάζουν μεγαλύτερο κίνδυνο αφυδάτωσης το καλοκαίρι. Το αυξημένο σάκχαρο αυξάνει την διούρηση και μπορεί να επιδεινώσει την αφυδάτωση.

Στην περίπτωση αυτή είναι απαραίτητη η κατανάλωση πολύ νερού, τσαγιού και λεμονάδας χωρίς ζάχαρη, καθώς και ανθρακούχου νερού με γεύσεις φρούτων. Συνιστάται παράλληλα να αποφεύγεται η πολλή καφεΐνη, οι χυμοί και τα αναψυκτικά με πολύ ζάχαρη.

Αλκοόλ

Η πρόσληψη αλκοόλ εκτός από το ότι μπορεί να προκαλέσει αφυδάτωση, μπορεί και να επηρεάσει και την ικανότητα του σώματος να αποβάλει θερμότητα, να προκαλέσει μεγάλες διακυμάνσεις στα επίπεδα σακχάρου και να αυξήσει τον κίνδυνο για υπογλυκαιμία. Προτείνεται συνεπώς η αποφυγή του.

Φροντίδα των ποδιών

Το διαβητικό πόδι είναι μια από τις σοβαρότερες επιπλοκές που μπορεί να αντιμετωπίσουν τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη. Τα άτομα αυτά μπορεί να παρουσιάσουν συμπτώματα πόνου, μουδιάσματος και βάρους στα κάτω άκρα – γεγονός που τα βάζει σε κίνδυνο για δημιουργία τραυμάτων που δεν μπορούν να επουλωθούν γρήγορα και έτσι μπορεί να δημιουργηθούν διαβητικά έλκη.

Για την προστασία τους ο ασθενής δεν θα πρέπει να περπατάει ποτέ ξυπόλυτος, ενώ στην παραλία θα πρέπει να φοράει τα παπούτσια και τις κάλτσες μέχρι να φτάσει στο χώρο που πρόκειται να καθίσει. Σημαντική είναι η επάλειψη της ραχιαίας επιφάνειας του ποδιού με αντιηλιακό, ενώ σε περίπτωση που η ακτή έχει βότσαλα ή αχινούς θα πρέπει να φοριούνται ειδικά παπούτσια, τα οποία να αφαιρούνται με την έξοδο από τη θάλασσα. Στη συνέχεια απαραίτητο είναι το καλό σκούπισμα των ποδιών και ο έλεγχος για τυχόν τραύματα.

Ινσουλίνη και μετρητές σακχάρου

Οι μετρητές, οι ταινίες και η ινσουλίνη θα πρέπει να βρίσκονται σε σημείο που να μην εκθέτονται απευθείας στον ήλιο. Οι υπερβολικές θερμοκρασίες μπορούν να προκαλέσουν ζημιές, για αυτό προτείνεται να αποθηκεύονται σε μια τσάντα με παγοκύστη όταν ο ασθενής βρίσκεται στη θάλασσα ή τα έχει αφήσει στο αυτοκίνητο. Η τσάντα για την μεταφορά τους, καθώς και ο εξοπλισμός θα πρέπει διατηρούνται στεγνά, διότι οι συσκευές μέτρησης εάν εκτεθούν σε υγρασία μπορούν να αλλοιώσουν τα αποτελέσματά της.

Όσον αφορά τα φάρμακα, θα πρέπει να βρίσκονται σε μέρος δροσερό (έως 28-30 βαθμούς C), σκιερό, χωρίς υγρασία.

Στην περίπτωση που το ταξίδι γίνεται με αεροπλάνο, τα φάρμακα και ο εξοπλισμός θα πρέπει να είναι σε αποσκευές χειρός ώστε να μην υποστούν βλάβη από τις χαμηλές θερμοκρασίες στις καμπίνες αποσκευών.

Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού

– Η δυνατότητα προσεγμένων γευμάτων στις συνηθισμένες ώρες είναι περιορισμένη κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, για αυτό ο ασθενής θα πρέπει να μεριμνήσει να ταξιδεύει με σνακ σε συσκευασίες μερίδας. Οι μπάρες δημητριακών ή μία μικρή σακούλα τροφίμων με 2-3 αποξηραμένα φρούτα είναι μια καλή λύση.

– Η μέτρηση του σακχάρου τις συνηθισμένες ώρες του καθενός είναι σημαντική. Στην περίπτωση που το ταξίδι γίνεται σε μέρη με διαφορά ώρας, ένα δεύτερο ρολόι με την ώρα Ελλάδος για τις πρώτες μέρες μπορεί να βοηθήσει μέχρι να γίνει η προσαρμογή στο νέο ωράριο.

– Είναι χρήσιμο να γίνονται πιο συχνά μετρήσεις κατά τα ταξίδια το καλοκαίρι. Καλό είναι πάντα να υπάρχουν εύκαιρες επιπλέον ταινίες. Υπενθυμίζεται ότι η ζεστή και η αφυδάτωση προκαλούν διακύμανση στις τιμές και γι’ αυτό είναι απαραίτητο να υπάρχει νερό και σνακ.

– Εν ώρα πτήσης, εάν μία ένεση ινσουλίνης είναι απαραίτητη, μπορεί να χρειαστούν ειδικές οδηγίες από τον γιατρό λόγω της πίεσης μέσα στο αεροπλάνο. Επικοινωνήστε μαζί του.

– Μερικά ζευγάρια άνετα, κλειστά παπούτσια και αρκετές κάλτσες είναι χρήσιμα για την αποφυγή των κάλων και των πρηξιμάτων εάν προορίζεται αρκετό περπάτημα. Ειδικές κάλτσες για διαβητικούς προμηθεύουν τα φαρμακεία σε περίπτωση που αντιμετωπίζεται έντονο πρόβλημα, οι οποίες είναι κατασκευασμένες έτσι ώστε να διατηρούν το πόδι στεγνό, δροσερό και να προωθούν την καλή κυκλοφορία.

Γενικές οδηγίες

– Βάζετε πάντα εντομοαπωθητικό. Τσιμπήματα από έντομα τα οποία μπορεί να είναι μολυσμένα μπορεί να δημιουργήσουν και πληγή.

– Κατάλληλο ντύσιμο. Όταν η υγρασία είναι αυξημένη, τα ρούχα θα πρέπει να επιτρέπουν την εξάτμιση του ιδρώτα και την αποβολή θερμότητας. Τα συνθετικά και τα στενά ρούχα θα πρέπει να αποφεύγονται.

– Προσοχή στην έκθεση στον ήλιο και τη ζέστη. Καλό θα είναι να γίνεται προγραμματισμός των δραστηριοτήτων τις πιο δροσερές ώρες της ημέρας.

– Προσοχή στην υπογλυκαιμία αν κατά τη διάρκεια των διακοπών η δραστηριότητα αυξάνεται.Το κολύμπι καθώς και άλλες δραστηριότητες, όπως το ποδήλατο, συνήθως προϋποθέτουν τη μείωση της δόσης της ινσουλίνης ή και κάποιων φαρμάκων.

– Έλεγχος του σακχάρου τουλάχιστον 4 φορές την ημέρα.

– Νερό και ταμπλέτες γλυκόζης για πιθανή υπογλυκαιμία είναι πάντα απαραίτητο να είναι εύκαιρα.

– Το τακτικό πλύσιμο των χεριών βοηθάει στην αποφυγή έκθεσης ιούς όπως του εντεροϊούς που παρουσιάζουν έξαρση το καλοκαίρι.

Photo credit: Freepik

Η αρτηριακή υπέρταση είναι μια κατάσταση, που χαρακτηρίζεται από αυξημένη πίεση του αίματος που κυκλοφορεί στις αρτηρίες άνω των φυσιολογικών επιπέδων, σε σημεία που μακροχρόνια συνεπάγονται αύξηση του κινδύνου ασθένειας και θανάτου από καρδιαγγειακά νοσήματα.

Πρόκειται για ένα αρκετά διαδεδομένο πρόβλημα στις μέρες μας, το οποίο συχνά παραγνωρίζεται από τους πάσχοντες, καθώς για αρκετό καιρό μπορεί να μην εμφανιστούν συμπτώματα.

Μπορεί να την εκδηλώσει οποιοσδήποτε ανεξαρτήτως ηλικίας, φύλου ή φυλής, με τις εκτιμήσεις να δείχνουν πως ένας στους τέσσερις ενήλικες έχουν υπέρταση. Όταν αυτή εκδηλωθεί, συνήθως παραμένει για την υπόλοιπη ζωή του ασθενούς, ωστόσο ο έλεγχος και η αποτροπή της είναι εφικτή με τα κατάλληλα μέτρα.

Η αρτηριακή πίεση παρουσιάζει εποχιακή διακύμανση, με τις τιμές της να είναι χαμηλότερες το καλοκαίρι απ’ ότι τον χειμώνα, αλλά μόνο τη μέρα – και αυτό είναι κάτι που πρέπει να έχουν κατά νου ορισμένες ομάδες του πληθυσμού.

Οι ζεστοί μήνες του καλοκαιριού είναι μία περίοδος όπου η αρτηριακή πίεση και ιδίως η συστολική (ο μεγάλος αριθμός στη μέτρηση) τείνει να μειώνεται κατά μέσο όρο κατά 5-10 mmHg, γεγονός το οποίο αποδίδεται τόσο σε περιβαλλοντικούς παράγοντες όσο και στον τρόπο ζωής.

Λόγω της ζέστης προκαλείται αυξημένη εφίδρωση με αποβολή ηλεκτρολυτών (ιδίως νατρίου) και αγγειοδιαστολή, με αποτέλεσμα να μειώνεται η πίεση σε όσους εκτίθενται στον ήλιο, ιδίως τις ώρες της μεγάλης ηλιοφάνειας. Ρόλο παίζει και η έκθεσή μας στον ήλιο καθαυτή, καθώς οδηγεί στη σύνθεση δύο ουσιών (της βιταμίνης D και της παραθορμόνης) που επηρεάζουν τα επίπεδα της πίεσης.

Σε ό,τι αφορά τον τρόπο ζωής, η βελτίωση της διατροφής (π.χ. για αδυνάτισμα ενόψει εμφάνισης στην παραλία ή/και για καλύτερη αντιμετώπιση της ζέστης), η αυξημένη καθημερινή φυσική δραστηριότητα (κυρίως με το κολύμπι ή/και τους περιπάτους) και η ελάττωση του άγχους λόγω διακοπών και χαλάρωσης είναι παράγοντες που ευνοούν τη μείωση της πίεσης.

Ύποπτα συμπτώματα

Αν και η μείωση της αρτηριακής πίεσης το καλοκαίρι είναι συνήθως μικρή και ασκεί ευεργετικές επιδράσεις στον οργανισμό, υπάρχουν ορισμένες πληθυσμιακές ομάδες που μπορεί να παρουσιάσουν μεγαλύτερες μειώσεις και έτσι να εκδηλώσουν υποτασικά συμπτώματα.

Στις ομάδες υψηλού κινδύνου για υπόταση συμπεριλαμβάνονται οι ηλικιωμένοι, οι πάσχοντες από σακχαρώδη διαβήτη, οι ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια και οι υπερτασικοί με δύσκολα ρυθμιζόμενη πίεση.

Η υπόταση εκδηλώνεται με ζάλη, καταβολή δυνάμεων, ανορεξία και αίσθημα παλμών. Ο κίνδυνος εμφάνισής της είναι υψηλότερος όταν υπάρχουν απότομες και ακραίες μεταβολές της θερμοκρασίας, διότι οι προσαρμοστικοί μηχανισμοί του οργανισμού των υπερτασικών δεν λειτουργούν καλά. Το ίδιο ισχύει και όταν συνυπάρχει αυξημένη περιβαλλοντική θερμοκρασία με υψηλά επίπεδα υγρασίας και ατμοσφαιρική ρύπανση.

Τι συμβαίνει τη νύχτα

Το καλοκαίρι πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι η πίεση στη διάρκεια της νύχτας αυξάνεται, κυρίως λόγω μικροπροβλημάτων στην ποιότητα του ύπνου εξαιτίας της ζέστης. Αν λοιπόν ένας ασθενής μειώσει ή δεν πάρει επί ημέρες τα φάρμακά του δίχως να έχει ενημερώσει τον γιατρό του κινδυνεύει το βράδυ να βρεθεί με μια κρίση υπέρτασης. Γι’ αυτό και σε κάθε περίπτωση που ο υπερτασικός επιχειρήσει αλλαγές στη φαρμακευτική αγωγή του θα χρειαστεί ιατρική συμβουλή.

Γενικές οδηγίες

Η ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης το καλοκαίρι επιβάλλει ο ασθενής:

– Να αποφεύγει τις ακραίες συμπεριφορές όσον αφορά την διατροφή και την άσκηση (π.χ. να μένει όλη μέρα νηστικός και να τρώει μία φορά το βράδυ).

– Να κάνει πολλά και μικρά γεύματα μέσα στην ημέρα, να αποφεύγει τα βαριά, γεμάτα λίπη γεύματα και να προτιμάει τις σαλάτες με λίγο λάδι, λαχανικά, ψητά και φρούτα, διότι ο στόχος είναι να παράγει ο οργανισμός λίγη θερμότητα και να αποβάλλει πολλή, ώστε να δροσίζεται.

– Να πίνει άφθονο δροσερό νερό ή φυσικούς χυμούς και να αποφεύγει τις καταχρήσεις στα οινοπνευματώδη ποτά. Αυστηρά ένα ποτήρι κρασί ή μία μπύρα δεν επηρεάζει καθόλου την πίεση.

– Να φοράει ελαφρά, ανοικτόχρωμα βαμβακερά ρούχα, γυαλιά ηλίου και καπέλο και να βαδίζετε στην σκιερή πλευρά του πεζοδρομίου.

– Να κολυμπάει και να περπατάει τις πρωινές ή τις απογευματινές προς βραδινές ώρες που είναι πιο δροσερό το περιβάλλον.

– Να μετράει με συνέπεια την πίεση. Αν είναι ρυθμισμένη, να την μετράει μία φορά την εβδομάδα ή ανά 15θήμερο μετά το πρωινό ξύπνημα. Αν όμως είναι αρρύθμιστη να την μετράει με τη συχνότητα που έχει συστήσει ο γιατρός.

People photo created by freepik – www.freepik.com

Το επιπλέον βάρος αφαιρεί 47% περισσότερα χρόνια ζωής συγκριτικά με το κάπνισμα, ενώ η χρήση καπνού προκαλεί παρόμοια απώλεια χρόνων ζωής συγκριτικά με την υψηλή αρτηριακή πίεση. Στα συμπεράσματα αυτά κατέληξαν ερευνητές από την Cleveland Clinic και την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, οι οποίοι θέλησαν να αναλύσουν τη συμβολή των τροποποιήσιμων παραγόντων κινδύνου στις αιτίες θανάτου του πληθυσμού στις ΗΠΑ.

Βάσει της έρευνας, για τις ανάγκες της οποίας χρησιμοποιήθηκαν στοιχεία του 2014, διαπιστώθηκε ότι οι κύριες αιτίες εξαιτίας των οποίων οι άνθρωποι έχασαν πρόωρα τη ζωή τους, που όμως θα μπορούσαν να προληφθούν εάν άλλαζαν εγκαίρως ορισμένους παράγοντες, ήταν (κατά σειρά κατάταξης) η παχυσαρκία, ο διαβήτης, η χρήση προϊόντων καπνού, η υψηλή αρτηριακή πίεση και η υψηλή χοληστερόλη.

Τα αποτελέσματα της έρευνας υπογραμμίζουν τα επιτεύγματα των προσπαθειών που έχουν συντελεστεί τελευταία από κάθε παράγοντα υγείας για τη διακοπή του καπνίσματος, καθώς πριν από 15 χρόνια ο καπνός βρισκόταν στην κορυφή της λίστας των αιτιών εξαιτίας των οποίων χάνουν οι άνθρωποι πρόωρα τη ζωή τους.

Οι ερευνητές, παρουσιάζοντας την εργασία τους στην Ετήσια Συνάντηση της Γενικής Εσωτερικής Ιατρικής 2017, σημείωσαν ότι ορισμένα άτομα μπορεί να έχουν ανάγκες πολύ διαφορετικές από αυτές του ευρύτερου πληθυσμού. Για παράδειγμα, για έναν παχύσαρκο και αλκοολικό ασθενή είναι σημαντικότερο να αντιμετωπιστεί η χρήση αλκοόλ παρά η παχυσαρκία, παρόλο που η τελευταία έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο στον πληθυσμό.

Για να εκτιμηθεί ο αριθμός των ετών ζωής που χάθηκαν εξαιτίας καθενός από τους 5 τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου, οι ερευνητές εξέτασαν τη μεταβολή της θνησιμότητας σε μια σειρά υποθετικών αμερικανικών πληθυσμών που καθένας τους εξάλειψε έναν παράγοντα κινδύνου.

Οι ερευνητές συνέκριναν τα αποτελέσματα με τη μεταβολή των ετών ζωής που χάθηκαν για έναν πληθυσμό που εξάλειψε όλους τους τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου. Αναγνωρίζοντας ότι μερικοί, λιγότερο συνηθισμένοι, παράγοντες μπορεί να επιβαρύνουν σημαντικά μικρές υποομάδες πληθυσμού, εκτίμησαν, επίσης, το προσδόκιμο ζωής που αποκτήθηκε στα άτομα από κάθε τροποποιήσιμο παράγοντα κινδύνου.

Σύμφωνα με όσα δήλωσε ο κύριος συγγραφέας της μελέτης Δρ. Glen Taksler από την Cleveland Clinic, οι τροποποιήσιμοι παράγοντες κινδύνου που αφορούν ανθρώπινες συμπεριφορές αποτελούν σημαντικό λόγο θνησιμότητας. «Τα προκαταρκτικά αυτά αποτελέσματα συνεχίζουν να τονίζουν τη σημασία της απώλειας βάρους, της διαχείρισης του διαβήτη και της υγιεινής διατροφής στον πληθυσμό των ΗΠΑ».

Οι τρεις από τις πέντε πρώτες αιτίες θανάτου (διαβήτης, υπέρταση και υψηλή χοληστερόλη) μπορούν να αντιμετωπιστούν και είναι σημαντικό να γίνει κατανοητό από τους ασθενείς ότι οι θεραπευτικές επιλογές και προσεγγίσεις έχουν ισχυρό αντίκτυπο στα χρόνια που θα ζήσουν. Τα αποτελέσματα υπογραμμίζουν επίσης τη σημασία της προληπτικής φροντίδας στην κλινική πρακτική και γιατί πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα για τους γιατρούς.

«Η πραγματικότητα είναι, παρόλο που μπορούμε να γνωρίζουμε την άμεση αιτία θανάτου ενός ασθενούς, για παράδειγμα καρκίνο του μαστού ή καρδιακή προσβολή, δεν γνωρίζουμε πάντοτε τους παράγοντες που συμβάλλουν σε αυτή, όπως η χρήση καπνού, η παχυσαρκία, το αλκοόλ και το οικογενειακό ιστορικό. Για κάθε μείζονα αιτία θανάτου, εντοπίσαμε μια βασική αιτία για να καταλάβουμε αν υπήρχε τρόπος που θα μπορούσε ένα άτομο να ζήσει περισσότερο», διευκρινίζει ο Δρ. Taksler, ο οποίος συνεχίζει να διεξάγει έρευνες σε αυτόν τον τομέα και, μαζί με τους συνεργάτες του, να αναλύει και να βελτιώνει τα αποτελέσματα.

Τα ευρήματα της παρούσας έρευνας προστίθενται στον μεγάλο όγκο ευρημάτων προηγούμενων ερευνών, που εξαίρουν τα άμεσα και έμμεσα οφέλη της βαριατρικής χειρουργικής. Αρκεί η επιλογή της κατάλληλης τεχνικής να εξατομικεύεται και να γίνεται υπεύθυνα.

Πηγή: www.iatronet.gr

Photo credit: Freepik

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι ένα χρόνιο μεταβολικό νόσημα το οποίο χαρακτηρίζεται από υψηλές τιμές γλυκόζης στο αίμα (το απλό σάκχαρο που δίνει ενέργεια στα κύτταρα του ανθρώπινου οργανισμού). Αναπτύσσεται όταν ο οργανισμός δεν παράγει ή δεν χρησιμοποιεί αποτελεσματικά μια ορμόνη που ονομάζεται ινσουλίνη, η οποία βοηθά στην απομάκρυνση του πλεονάσματος γλυκόζης από το αίμα.

Η γυμναστική αποτελεί ένα από τα βασικότερα σημεία της διαχείρισης του διαβήτη, καθώς συμβάλλει καθοριστικά στην αντιμετώπιση καταστάσεων που επιβαρύνουν την υγεία του διαβητικού. Σε γενικές γραμμές η σωματική άσκηση:

– Βελτιώνει τη δράση της ινσουλίνης
– Μειώνει το πλεονάζον λίπος και βοηθάει στον έλεγχο του σωματικού βάρους
– Προστατεύει την καρδιά και τα αγγεία αυξάνοντας την «καλή» και μειώνοντας την «κακή» χοληστερίνη
– Μειώνει την αρτηριακή πίεση
– Βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος και μειώνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου
– Βοηθάει στη χαλάρωση και στη μείωση του άγχους
– Βελτιώνει τη μυϊκή αντοχή
– Βελτιώνει την οστική πυκνότητα και αντοχή
– Αυξάνει το επίπεδο ενέργειας
– Βοηθάει στον έλεγχο των επιπέδων σακχάρου στο αίμα

Η έναρξη ωστόσο ενός προγράμματος άσκησης χρειάζεται προσοχή στην περίπτωση του διαβήτη, καθώς το άτομο θα πρέπει να μετρά και να καταγράφει τα επίπεδα σακχάρου πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την γυμναστική. Αυτή η καταγραφή είναι αναγκαία καθώς θα αποκαλύψει το πως ανταποκρίνεται το σώμα στην άσκηση προς αποφυγή επικίνδυνων διακυμάνσεων του σακχάρου.

Πώς επηρεάζονται τα επίπεδα του σακχάρου

Η άσκηση επιδρά με τον ίδιο τρόπο σε άτομα με ή χωρίς σακχαρώδη διαβήτη. Κάτω από φυσιολογικές συνθήκες η ινσουλίνη εκκρίνεται από το πάγκρεας όταν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα αυξάνονται, όπως για παράδειγμα μετά το φαγητό. Η ινσουλίνη είναι απαραίτητη για τη χρησιμοποίηση του σακχάρου από το ήπαρ και τους μυς. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να ελαττώνονται τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα.

Κατά τη διάρκεια της άσκησης το σώμα χρειάζεται πρόσθετη ενέργεια με τη μορφή σακχάρου για τους ασκούμενους μυς. Κατά την άσκηση σύντομης διάρκειας, όπως ένα γρήγορο τρέξιμο για να προλάβεις το λεωφορείο, οι μυς και το ήπαρ απελευθερώνουν σάκχαρο από τις αποθήκες τους για να χρησιμοποιηθεί ως καύσιμο. Αν η άσκηση συνεχιστεί σε μέτρια ένταση ωστόσο, οι μυς προσλαμβάνουν σάκχαρο με έναν ρυθμό 20 φορές μεγαλύτερο από αυτόν που προσλαμβάνουν σε ηρεμία. Άρα τα επίπεδα σακχάρου ελαττώνονται. Στα άτομα που δεν χρησιμοποιούν ινσουλίνη ή αντιδιαβητικά δισκία, τα επίπεδα ινσουλίνης ελαττώνονται και έτσι μειώνεται ο κίνδυνος υπογλυκαιμίας. Στα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη η έντονη άσκηση μπορεί παροδικά να αυξήσει τα επίπεδα σακχάρου, γι’ αυτό και πρέπει οπωσδήποτε το άτομο να κάνει έλεγχο μετά την άσκηση.

Σε κάθε περίπτωση είναι σημαντικό πριν την έναρξη ένος προγράμματος άσκησης το άτομο να έχει την έγκριση του γιατρού του, ειδικά αν η φυσική του δραστηριότητα προηγουμένως ήταν περιορισμένη. Θα πρέπει επίσης να συζητήσει ποιες δραστηριότητες είναι οι καταλληλότερες, καθώς και τις ώρες που θα γίνουν διότι μπορεί να χρειαστεί τροποποίηση της φαρμακευτικής αγωγής.

Μετά τα 50, η ανάγκη να δώσουμε έμφαση στην καλή ζωή και να φροντίσουμε την υγεία μας γίνεται ακόμα μεγαλύτερη. Τι πρέπει, λοιπόν, να αρχίσουμε να εφαρμόζουμε, τι να προσέχουμε και τι να αποφεύγουμε; Διαβάστε παρακάτω τη συνέντευξη που παραχώρησα στη Μαρία Λυσάνδρου και στο περιοδικό HealthyMe.

Καθώς μεγαλώνουμε, το σώμα μας αλλάζει. Ποιες είναι οι σημαντικότερες γενικές αλλαγές που μπορεί να παρατηρήσουμε, μπαίνοντας στη δεκαετία των 50; Υπάρχουν καθόλου διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών ως προς αυτές τις αλλαγές;

Μπαίνοντας ο άνθρωπος στη δεκαετία των 50, παρατηρεί σημαντικές αλλαγές στο σώμα του, οι οποίες μπορεί να έχουν ξεκινήσει ακόμα νωρίτερα. Θα πρέπει να τονίσουμε, ασφαλώς, πως σε αυτό παίζει ρόλο ο τρόπος ζωής του καθενός – δεδομένου ότι εκείνος που ασκείται συστηματικά, αλλά και διατρέφεται σωστά, είναι πιο ευνοημένος, σε σχέση με κάποιον που έχει καθιστική ζωή και δεν προσέχει τη διατροφή του.

Συνιστώνται κυρίως χαμηλής έντασης δραστηριότητες, χωρίς πολλούς κραδασμούς, όπως το περπάτημα, το ποδήλατο, αλλά και το κολύμπι. Σημαντικό είναι, παράλληλα, να φροντίσει κανείς και για τη μυϊκή του ενδυνάμωση.

Ειδικότερα, ως ασφαλέστερες ασκήσεις για τα άτομα άνω των 50 θεωρούνται το γρήγορο περπάτημα σε επίπεδη επιφάνεια, με τον ρυθμό να είναι τόσο γρήγορος, όσο να μπορεί κανείς να μιλάει χωρίς να λαχανιάζει. Επιπλέον, ασκήσεις με βάρη ανάλογα με τη δύναμη του καθενός, αλλά και ασκήσεις που χρησιμοποιούν το βάρος του σώματος, όπως καθίσματα και κάμψεις.

Σε γενικές γραμμές, ο άνδρας μετά τα 50 παρατηρεί μία γενικότερη μυϊκή χαλάρωση, ιδίως σε ομάδες μεγάλων μυών, όπως ο τετρακέφαλος, ο δικέφαλος, αλλά και οι θωρακικοί και κοιλιακοί μύες. Η χαλάρωση αυτή μπορεί να εκφραστεί, σε κάποιες περιπτώσεις, ακόμη και ως έκπτωση της μυϊκής ισχύος, αδυναμία δηλαδή του συγκεκριμένου μυός να εκτελέσει με άνεση το έργο που έκανε πριν από κάποια χρόνια. Χαρακτηριστική στον άνδρα είναι η κοιλιακή παχυσαρκία, η συσσώρευση δηλαδή λίπους, ιδίως στην περιοχή της κοιλιάς, λόγω του χαμηλότερου μεταβολικού ρυθμού.

Η γυναίκα, από την άλλη, δεδομένης και της εμμηνόπαυσης, νιώθει υποτονικότητα και χαλάρωση σχεδόν σε όλο το σώμα, με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά στους μυς του προσώπου, τους μαστούς, την κοιλιακή χώρα, αλλά και τους γλουτούς. Οι ορμονικές μεταβολές, με προεξάρχουσα την παύση της λειτουργίας των οιστρογόνων, προσδίδουν στο γυναικείο σώμα μία εικόνα παχυσαρκίας που αφορά κυρίως το κάτω ημιμόριο του σώματος.

Ποια θρεπτικά στοιχεία έχουμε περισσότερο ανάγκη σε αυτές τις ηλικίες για την υγεία των οστών, του νευρικού συστήματος κ.λπ.;

Τα θρεπτικά στοιχεία που έχουμε περισσότερο ανάγκη σε αυτή την καμπή της ζωής είναι ασφαλώς η βιταμίνη D, που θα ενισχύσει τον σκελετό μας και θα βοηθήσει να αποτραπεί η οστεοπενία και η οστεοπόρωση, αλλά και η βιταμίνη Β12, που θα συνδράμει το μυϊκό και το νευρικό μας σύστημα.

Τη βιταμίνη D μπορούμε να τη λάβουμε από τροφές, όπως ο σολομός (ιδιαίτερα ο άγριος), το σκουμπρί, το τυρί ή το μουρουνέλαιο, ενώ τη Β12 μέσα από την κατανάλωση οστρακοειδών, σαρδελών, βοδινού κρέατος κ.λπ. Οφείλουμε, βέβαια, να πούμε ότι η χρήση και άλλων βιταμινών ή συμπληρωμάτων θα μπορούσαν να βοηθήσουν στη διατήρηση της σωματικής υγείας ενός ανθρώπου μετά την ηλικία των 50.

Το μαγνήσιο (από αμύγδαλα, ηλιόσπορους, μπανάνες, βρώμη κ.λπ.), το ασβέστιο (από πράσινα λαχανικά, σαρδέλες κ.λπ.) και το φυλλικό οξύ (από όσπρια, παντζάρια, βοδινό συκώτι κ.λπ.) είναι κάποια από αυτά τα ιχνοστοιχεία που θα μπορούσαν να βοηθήσουν ανάλογα και με τις ανάγκες ή το ιστορικό του καθενός.

Ποιος ο ρόλος ιδιαίτερα των φυτικών ινών για την καλή λειτουργία του οργανισμού σε αυτές τις ηλικίες;

Οι φυτικές ίνες παίζουν ασφαλώς σημαντικό ρόλο σε αυτή τη φάση της ζωής του ανθρώπου. Είναι αυτές που μας δίνουν άφθονα θρεπτικά συστατικά, που βοηθούν στο αίσθημα κορεσμού, αλλά και ρυθμίζουν τον μεταβολισμό. Επιπλέον, είναι αυτές που καθορίζουν και την καλή λειτουργία του γαστρεντερικού μας συστήματος.

Τι είναι καλό να αποφεύγουμε ή να περιορίσουμε μετά τα 50, σε επίπεδο διατροφής;

Σε αυτή τη δεκαετία της ζωής μας, αλλά και νωρίτερα, θα ήταν καλό να φροντίζουμε να αποφεύγουμε κάποιες συνήθειες που λειτουργούν επιβαρυντικά στην υγεία μας. Η χρήση του αλατιού θα πρέπει να ελαχιστοποιηθεί, δεδομένου ότι αυτό συμβάλλει τα μέγιστα στην άνοδο της αρτηριακής μας πίεσης, με συνέπεια να αρχίσουν τα πρώτα σημάδια δυσλειτουργίας της καρδιάς.

Τα λιπαρά φαγητά θα πρέπει επίσης να αποφεύγονται, καθώς συμβάλλουν στην παχυσαρκία, αλλά και στην αθηρωματική νόσο, που αποτελεί πρωτεύοντα παράγοντα κινδύνου για τα αγγεία μας.

Θα πρέπει εδώ να κάνουμε μία ξεχωριστή αναφορά στο κάπνισμα και να πούμε ότι έχει πλέον γίνει τεράστια αναφορά παγκοσμίως για την αναγκαιότητα της διακοπής του, δεδομένου ότι τόσο ο καρκίνος του πνεύμονα, όσο και η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, καταστρέφουν δραματικά τη ζωή των χρόνιων καπνιστών.

Πόσο σημαντική είναι, όμως, και η κατανάλωση νερού –ειδικά για όσους αρχίζουν να λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή;

Η κατανάλωση νερού είναι ιδιαίτερα σημαντική και σε αυτή τη φάση της ζωής μας. Με δεδομένο ότι, μετά τα 50, αρκετοί αρχίζουν να λαμβάνουν διάφορα φάρμακα, ιδίως αντιυπερτασικά και καρδιολογικά, αντιδιαβητικά και άλλα, τα οποία ευνοούν την αφυδάτωση, είμαστε υποχρεωμένοι να τονίζουμε συνεχώς ότι είναι απαραίτητη η λήψη τουλάχιστον δύο λίτρων νερού την ημέρα.

Μέλημά μας πρέπει να είναι η προστασία της λειτουργίας των νεφρών, οι οποίοι στρεσάρονται από τη λήψη τέτοιων φαρμάκων και μπορούν να επηρεαστούν πολλές φορές χωρίς να το αντιληφθούμε.

Φυσικά, πέρα από την υγεία του οργανισμού, σε αυτές τις ηλικίες αρχίζει να απασχολεί εντονότερα και το θέμα της αντιγήρανσης. Υπάρχουν κάποιες τροφές που μπορεί να συμβάλουν σε αυτόν τον τομέα;

Στο κομμάτι της αντιγήρανσης, που αποτελεί έννοια με πολύ μεγάλη σημασία τα τελευταία χρόνια, οφείλουμε να τονίσουμε ότι, πέρα από τα οποιαδήποτε “βοηθητικά” προϊόντα, τη μεγαλύτερη βοήθεια την παρέχει η διατροφή. Φρούτα, λαχανικά και άφθονο νερό είναι οι θεμέλιοι λίθοι σε αυτό το κομμάτι. Τα μούρα, το αβοκάντο, τα καρότα και οι ντομάτες είναι μερικές από τις τροφές που θα μπορούσε κανείς να προτιμήσει, αλλά και οι ξηροί καρποί, ιδιαίτερα τα καρύδια και τα αμύγδαλα.

Πολλά άτομα μετά τα 50 εμφανίζουν συμπτώματα κατάθλιψης, όταν συνειδητοποιούν ότι ο χρόνος περνά. Μπορούν οι διατροφικές συνήθειες ενός ατόμου να λειτουργήσουν βοηθητικά στο κομμάτι αυτό – ή, έστω, συμπληρωματικά σε κάποια σχετική αγωγή που μπορεί να λαμβάνει;

Οι ψυχικές νόσοι αποτελούν μάστιγα για την εποχή μας. Ο τρόπος ζωής, οι αυξημένες απαιτήσεις της καθημερινότητας και το άγχος συχνά οδηγούν σε διαταραχές της διάθεσης του τύπου της αγχώδους διαταραχής, της διαταραχής πανικού ή ακόμη και της κατάθλιψης. Επιπλέον, μετά τα 50, οι περισσότεροι άνθρωποι αρχίζουν να νιώθουν ότι «στενεύουν τα περιθώρια», παρατηρώντας παράλληλα και αλλαγές στο σώμα τους, με αποτέλεσμα να καταβάλλονται ψυχολογικά.

Εδώ, ασφαλώς, η διατροφή οφείλει να στηρίξει την οποιαδήποτε κατάσταση. Ωστόσο, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι θεμελιώδης, αλλά και απαραίτητη σε αυτές τις περιπτώσεις, είναι η βοήθεια ενός ειδικού ψυχολόγου ή και ψυχιάτρου.

Ο αιματοκρίτης (HCT) είναι μια τιμή που προκύπτει από αιματολογική εξέταση και δείχνει το ποσοστό του όγκου που καταλαμβάνουν τα ερυθρά αιμοσφαίρια στο αίμα.

Τα ερυθρά αιμοσφαίρια είναι ο πιο πολυπληθής τύπος κυττάρου του αίματος και ο βασικός μηχανισμός που διαθέτει ο οργανισμός μας για τη μεταφορά οξυγόνου στους διάφορους ιστούς μέσω της ροής του αίματος.

Η τιμή αυτή χρησιμοποιείται μαζί με εκείνην της αιμοσφαιρίνης (πρωτεΐνη του αίματος η οποία δεσμεύει και μεταφέρει οξυγόνο) για να διαπιστωθεί αν το εκάστοτε άτομο έχει αναιμία.

Φυσιολογικές τιμές

Τα φυσιολογικά επίπεδα του αιματοκρίτη διαφέρουν ανά ηλικία, αλλά μετά την εφηβεία καθορίζονται με βάση το φύλο. Για τους άνδρες συνήθως κυμαίνονται μεταξύ 40-52% ενώ για τις γυναίκες σε 36-48%, όταν δεν βρίσκονται σε εγκυμοσύνη. Μετά τα 60 οι άντρες και οι γυναίκες έχουν ελαφρά χαμηλότερες τιμές αιματοκρίτη, κάτι που αντανακλά τον χαμηλότερο αριθμό ερυθρών αιμοσφαιρίων σε αυτήν την ηλικία. Οι γυναίκες μάλιστα θα πρέπει να γνωρίζουν ότι κατά την εγκυμοσύνη οι φυσιολογικές τιμές είναι χαμηλότερες από ότι συνήθως. Στην περίπτωση της μονής κύησης είναι στο 34% και 30% στην πολύδυμο κύηση.

Χαμηλός αιματοκρίτης

Όταν ο αιματοκρίτης είναι εκτός των ορίων αναφοράς, τότε το άτομο έχει ανάλογα χαμηλό ή υψηλό αιματοκρίτη. Η χαμηλή τιμή μπορεί να υποδηλώνει λιγότερα ερυθρά αιμοσφαίρια στο αίμα από το κανονικό, τα οποία παράγονται στο μυελό των οστών και ο οποίος με τη σειρά του τα απελευθερώνει στο αίμα.

Η χαμηλή τιμή αιματοκρίτη σημαίνει ότι τα διάφορα όργανα του σώματος δεν λαμβάνουν αρκετό οξυγόνο, με αποτέλεσμα να εμφανιστούν τα συμπτώματα της αναιμίας. Σε αυτά περιλαμβάνονται η εύκολη κόπωση, η λιποθυμική τάση, το αίσθημα ταχυκαρδίας, η δύσπνοια, η απώλεια αντοχής και η αδυναμία συγκέντρωσης.

Υπάρχουν φάρμακα που μπορούν να προκαλέσουν χαμηλό ή υψηλό αιματοκρίτη, ενώ παροδική και μικρή πτώση προκαλείται από τις ιώσεις, το άγχος, την αϋπνία και την κόπωση. Χαμηλό αιματοκρίτη προκαλούν επίσης οι διατροφικές ανεπάρκειες, η κατάκλιση, η υπερφόρτωση με υγρά, ορισμένες ορμονικές διαταραχές, αλλά και η εγκυμοσύνη όπως προαναφέρθηκε.

Αναιμία

Η αναιμία είναι μια κατάσταση κατά την οποία η τιμή της αιμοσφαιρίνης είναι χαμηλότερη των 13,5g% στους άνδρες και χαμηλότερη των 12g% στις γυναίκες. Τα άτομα που έχουν χαμηλό αιματοκρίτη, συχνά την εκδηλώνουν. Οι βασικότερες αιτίες της είναι η απώλεια σημαντικής ποσότητας αίματος, η οποία μπορεί να οφείλεται:

– σε τραυματισμό, αιμορραγία, χειρουργική επέμβαση ή καρκίνο του παχέος εντέρου,
– σε διατροφικές ελλείψεις, όπως σιδήρου, βιταμίνης Β12 ή φυλλικού οξέος,
– σε παθήσεις του μυελού των οστών λόγω καρκίνου, χημειοθεραπείας ή νεφρικής ανεπάρκειας,
– και στα μη φυσιολογικά επίπεδα αιμοσφαιρίνης, που μπορεί να προκύπτουν από τη δρεπανοκυτταρική αναιμία.

Τα συνηθέστερα νοσήματα που μπορεί να συνοδεύονται από αναιμία χρόνιας νόσου είναι:

– οι λοιμώξεις όπως το AIDS, η φυματίωση, οι μυκητιάσεις, η οστεομυελίτιδα και τα χρόνια αποστήματα,
– τα φλεγμονώδη νοσήματα όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα και οι συστηματικές αγγειίτιδες,
– καθώς και τα κακοήθη νεοπλάσματα συμπαγών οργάνων, τα λεμφώματα και το πολλαπλούν μυέλωμα.

Αντιμετώπιση

Προκειμένου να διευκρινιστούν με ακρίβεια οι λόγοι μιας αναιμίας απαιτούνται αιματολογικές εξετάσεις πέραν της τιμής του αιματοκρίτη. Όταν υπάρχει πραγματική αναιμία (ανεξάρτητα από το αν υπάρχει εγκυμοσύνη) αυτή οφείλεται συνήθως σε έλλειψη σιδήρου και αποκαλείται σιδηροπενική αναιμία. Σ’ αυτή την περίπτωση θα πρέπει να συμπεριληφθούν τροφές πλούσιες σε σίδηρο. Το κόκκινο κρέας και τα φρούτα πλούσια σε βιταμίνη C όπως το πορτοκάλι και το ακτινίδιο μπορούν να βοηθήσουν.

Εκτός όμως από τη σιδηροπενική αναιμία, ο χαμηλός αιματοκρίτης μπορεί να οφείλεται και σε άλλες καταστάσεις όπως η έλλειψη βιταμινών ή ιχνοστοιχείων και κάποια χρόνια ασθένεια. Θα πρέπει λοιπόν να γίνουν περαιτέρω εξετάσεις για το σίδηρο, τη Β12, τη φεριτίνη και το φυλλικό οξύ, ανάλογα με την ηλικία του ατόμου. Αναλόγως θα δρομολογηθεί και η θεραπευτική προσέγγιση.

Featured image designed by Freepik

Η υψηλή αρτηριακή πίεση ή υπέρταση (HTN) είναι μια χρόνια πάθηση, η οποία κάνει την καρδιά να εργάζεται πιο εντατικά από το φυσιολογικό για την κυκλοφορία του αίματος.

Αποτελεί έναν από τους κυριότερους παράγοντες κινδύνου ανάπτυξης καρδιαγγειακών παθήσεων και συνιστά ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα υγείας στις αναπτυγμένες χώρες.

Συχνά παραγνωρίζεται από τους πάσχοντες διότι για αρκετό καιρό μπορεί να μην εμφανιστούν συμπτώματα. Οι επιπλοκές της αρρύθμιστης αρτηριακής πίεσης όμως είναι πολύ σοβαρές, ενώ στο πρόβλημα έρχονται να προστεθούν και ορισμένοι μύθοι που διαδίδονται αναφορικά με την αντιμετώπισή της.

Διαβάστε παρακάτω για μερικούς από τους πιο συχνούς μύθους γύρω από την υπέρταση:

Μύθος: Ο κύριος στόχος για τη μείωση της υπέρτασης είναι η μείωση στην πρόσληψη αλατιού

Ο κυριότερος στόχος είναι το σωματικό βάρος, δηλαδή η μείωση του σωματικού βάρους και μετά η μείωση του νατρίου και η αύξηση του καλίου. Το νάτριο δεν βρίσκεται μόνο στο αλάτι αλλά και σε τρόφιμα όπως το ψωμί και το τυρί, ενώ είναι και συστατικό ορισμένων συντηρητικών. Έτσι, αν η καθημερινή πρόσληψη για παράδειγμα ψωμιού και τυριού είναι υψηλή, μπορεί η πρόσληψη νατρίου να υπερβαίνει τις συστάσεις χωρίς καν να χρησιμοποιείται αλάτι για το μαγείρεμα.

Mύθος: Η υψηλή πίεση σημαίνει πάντα πως είμαστε υπερτασικοί

Η αρτηριακή πίεση δεν είναι σταθερή κατά τη διάρκεια του 24ωρου, αλλά διακυμαίνεται αναλόγως της δραστηριότητας του κάθε ατόμου. Κατά τη σωματική άσκηση, την κίνηση, τη συγκίνηση και το στρες, η πίεση ανεβαίνει. Αντιθέτως κατά την ανάπαυση ή το βαθύ ύπνο ελαττώνεται και ξανανεβαίνει κατά τις πρωινές ώρες λίγο πριν από το ξύπνημα.

Για να χαρακτηρισθεί κανείς υπερτασικός θα πρέπει να υπάρχει συστηματική άνοδος της αρτηριακής του πίεσης πάνω από τα επίπεδα που θεωρούνται για αυτόν φυσιολογικά. Η στιγμιαία άνοδος της πίεσης που είναι συνέπεια ενός έντονου στρες δεν κατατάσσει το άτομο στην κατηγορία των υπερτασικών.

Μύθος: Το σκόρδο και το κρεμμύδι μειώνουν την αρτηριακή πίεση

Υπάρχουν κάποιες μελέτες που έχουν δείξει ότι όντως τα αποτελέσματα είναι ευεργετικά για την υπέρταση. Όμως για να υπάρξουν αυτά τα ευεργετικά αποτελέσματα η πρόσληψη πρέπει να είναι ιδιαίτερα μεγάλη, να καταναλώνονται δηλαδή 15-20 σκελίδες σκόρδου την ημέρα, ενώ προσλήψεις της τάξεως των 1-2 σκελίδων την ημέρα δεν επιφέρουν κάποιο αξιοσημείωτο αποτέλεσμα. Επίσης, μελέτες που χρησιμοποίησαν συμπυκνωμένα συμπληρώματα σκόρδου κατέληξαν σε αντικρουόμενα αποτελέσματα.

Μύθος: Τα φάρμακα για υπέρταση λαμβάνονται δια βίου

Η έναρξη φαρμακευτικής αγωγής αποφασίζεται από τον γιατρό, είτε εάν η πίεση του ασθενούς είναι πολύ υψηλότερα από τα φυσιολογικά όρια και ο καρδιαγγειακός του κίνδυνος υψηλός είτε επειδή η τρίμηνη περίοδος αλλαγής τρόπου ζωής με απώλεια βάρους και μείωση στην κατανάλωση άλατος απέτυχε. Εάν κάποια στιγμή στο μέλλον ένας παχύσαρκος και με κακές διατροφικές συνήθειες υπερτασικός ασθενής, ο οποίος λαμβάνει αντιυπερτασική θεραπεία, αποφασίσει να αλλάξει τον τρόπο που ζει, να χάσει βάρος και να μειώσει το αλάτι, μπορεί να μην χρειάζεται πλέον αντιυπερτασική αγωγή.

Μύθος: Μετά την έναρξη αντιυπερτασικής αγωγής δεν χρειάζεται ο έλεγχος της πίεσης

Η ρύθμιση της υπέρτασης είναι δύσκολο να επιτευχθεί. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα επίπεδα της ρύθμισης τόσο στη χώρας μας όσο και διεθνώς είναι μικρά. Οι λόγοι για αυτήν την αποτυχία είναι πολλαπλοί.

Πολλοί πιστεύουν ότι από την ώρα που ξεκινάς αντιυπερτασική αγωγή δεν χρειάζεται να ελέγχεις πια την πίεση γιατί λαμβάνεις θεραπεία. Ο έλεγχος όμως είναι απαραίτητος διότι τα επίπεδα καθορίζουν και τη δοσολογία των φαρμάκων.

Από την άλλη, ένας από τους κυριότερους παράγοντες είναι η μη συμμόρφωση του ασθενή με την φαρμακευτική του αγωγή. Συνήθως όσο αυξάνεται ο αριθμός των δισκίων που πρέπει να παίρνει ένας ασθενής τόσο ελαττώνεται η συμμόρφωσή του, δηλαδή ξεχνά ή αρνείται να πάρει τα φάρμακά του.

Τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα και γενικότερα στον δυτικό κόσμο τα καρδιαγγειακά νοσήματα, όπως η στεφανιαία νόσος και η περιφερική αρτηριοπάθεια, έχουν καταστεί υπεύθυνα για την απώλεια ζωής μεγάλου μέρους του γενικότερου πληθυσμού.

Αυτό συμβαίνει διότι οι παράγοντες κινδύνου, όπως η αρτηριακή υπέρταση, η παχυσαρκία, ο σακχαρώδης διαβήτης, το κάπνισμα και ο καθιστικός τρόπος ζωής παρουσιάζουν δραματική αύξηση σύμφωνα με μελέτες. Η κατάλληλη αντιμετώπιση αυτών των παραγόντων παίζει σημαντικό ρόλο στην πρόληψη των καρδιαγγειακών επιπλοκών, γι’ αυτό και θα πρέπει ο καθένας μας να μεριμνήσει για την ενημέρωσή του ώστε να διαπιστώσει εάν διατρέχει κίνδυνο.

Στα μέτρα που μπορούν να επιφέρουν σημαντικό όφελος στην υγεία της καρδιάς περιλαμβάνονται η αντιμετώπιση ενδεχομένων παθήσεων που την επηρεάζουν, η διακοπή του καπνίσματος, η τακτική άσκηση και η βελτίωση της διατροφής.

Ο γιατρός μπορεί να βοηθήσει στην επίτευξη των ανωτέρω στόχων, ενώ ειδικά για τη βελτίωση της διατροφής, η οποία διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στη συνολική μας υγεία, θα συστήσει μεταξύ άλλων τα εξής:

Κατανάλωση περισσότερων φρούτων και λαχανικών.
Έμφαση στα προϊόντα ολικής άλεσης, όπως ψωμί και ζυμαρικά, καστανό ρύζι, δημητριακά με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες, κ.α.
Τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα τα όσπρια στη διατροφή.
Μείωση της ποσότητας του αλατιού.
Χρησιμοποίηση ελαιόλαδου στη μαγειρική και στις σαλάτες, το οποίο είναι πλούσιο σε μονοακόρεστα λιπαρά.
Τουλάχιστον δύο μερίδες λιπαρών ψαριών, όπως σαρδέλα ή σολομός, που αποτελούν την κύρια πηγή πολυακόρεστων ω3. Σε ίδια βάση βοηθούν και οι ανάλατοι ξηροί καρποί και οι μαλακές μαργαρίνες, που αποτελούν πηγές πολυακόρεστων ω6 λιπαρών.
Μείωση της κατανάλωσης ζωικών λιπών και περιορισμός τηγανητών τροφίμων ή trans λιπαρών.
Προτίμηση σε γαλακτοκομικά προϊόντα με χαμηλά ή καθόλου λιπαρά και άπαχο κρέας.
Σε περιπτώσεις όπου υπάρχει αυξημένη χοληστερόλη, τα άτομα μπορούν κατόπιν συνεννόησης με τον γιατρό και τον διαιτολόγο τους να επωφεληθούν και από τρόφιμα με λειτουργικά χαρακτηριστικά, όπως οι φυτικές στερόλες/στανόλες.

Όλα τα παραπάνω έχουν ιδιαίτερη σημασία σε συνδυασμό με τη διατήρηση του σωματικού βάρους σε υγιή επίπεδα.

Newer Posts

Older Posts

Τι είναι ο διαβήτης τύπου 1

Πώς επηρεάζεται ο διαβήτης στην κατασκήνωση

Προετοιμασίες

Συνεργασία

Αφυδάτωση

Αλκοόλ

Φροντίδα των ποδιών

Ινσουλίνη και μετρητές σακχάρου

Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού

Γενικές οδηγίες

Ύποπτα συμπτώματα

Τι συμβαίνει τη νύχτα

Γενικές οδηγίες

Πώς επηρεάζονται τα επίπεδα του σακχάρου

Ποια θρεπτικά στοιχεία έχουμε περισσότερο ανάγκη σε αυτές τις ηλικίες για την υγεία των οστών, του νευρικού συστήματος κ.λπ.;

Ποιος ο ρόλος ιδιαίτερα των φυτικών ινών για την καλή λειτουργία του οργανισμού σε αυτές τις ηλικίες;

Τι είναι καλό να αποφεύγουμε ή να περιορίσουμε μετά τα 50, σε επίπεδο διατροφής;

Πόσο σημαντική είναι, όμως, και η κατανάλωση νερού –ειδικά για όσους αρχίζουν να λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή;

Φυσιολογικές τιμές

Χαμηλός αιματοκρίτης

Αναιμία

Αντιμετώπιση

Μύθος: Ο κύριος στόχος για τη μείωση της υπέρτασης είναι η μείωση στην πρόσληψη αλατιού

Mύθος: Η υψηλή πίεση σημαίνει πάντα πως είμαστε υπερτασικοί

Μύθος: Το σκόρδο και το κρεμμύδι μειώνουν την αρτηριακή πίεση

Μύθος: Τα φάρμακα για υπέρταση λαμβάνονται δια βίου

Μύθος: Μετά την έναρξη αντιυπερτασικής αγωγής δεν χρειάζεται ο έλεγχος της πίεσης

ΝΟΜΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ