Blog

Η άνοια, ως όρος, περιγράφει όλα τα συμπτώματα μιας μεγάλης ομάδας ασθενειών που προκαλούν σταδιακή παρακμή στη λειτουργία ενός ατόμου. Χρησιμοποιείται γενικότερα για να περιγράψει την απώλεια της μνήμης, τη λογικότητα, την κοινωνικότητα, τη διανοητικότητα καθώς και τις φυσιολογικές συναισθηματικές αντιδράσεις.

Η συχνότητα της άνοιας έχει σχέση με την ηλικία. Υπολογίζεται ότι σε ηλικίες κάτω των 65 ετών αφορά περίπου το 1-2% του πληθυσμού. Για τις μεγαλύτερες ηλικίες όμως η συχνότητα διπλασιάζεται για κάθε 5ετία. Έτσι, στις ηλικίες των 85-90 ετών το 32% εμφανίζει άνοια.

Υπάρχουν πολλές διαφορετικές μορφές άνοιας και η καθεμία έχει τις δικές της αιτίες:

1. Νόσος Αλτσχάιμερ
2. Νόσος Πάρκινσον
3. Νόσος Χάντιγκτον
4. Αγγειακή Άνοια
5. Άνοια με Λιούη σώματα (προκαλείται από τον εκφυλισμό και καταστροφή νευρικών κυττάρων του εγκεφάλου)
6. Άνοια που σχετίζεται με το αλκοόλ
7. Νοσος Κροϋτσφελτ-Τζάκομπ
8. Εκφυλισμός πρόσθιου εγκεφαλικού λοβού

Συμπτώματα

Ένα άτομο με άνοια μπορεί να εκδηλώνει τα εξής:

1. Ξεχνάει. Δεν θυμάται δηλαδή που μένει ή πως είναι το όνομα ενός αγαπημένου του προσώπου.
2. Δυσκολεύεται στις κινήσεις.
3. Δεν σκέφτεται λογικά.
4. Εκνευρίζεται εύκολα.
5. Έχει αλλάξει η προσωπικότητά του
6. Εμφανίζει παρανοϊκές σκέψεις όπως ότι τον παρακολουθούν ή ότι του βάζουν δηλητήριο στο φαγητό.
7. Δυσκολεύεται να πάρει μια απόφαση ή να οργανώσει τη ζωή του.
8. Έχει απρεπή συμπεριφορά, π.χ. βρίζει ή βγάζει τα ρούχα του μέσα σε κόσμο.
9. Έχει ψευδαισθήσεις.

Η πορεία της άνοιας

Κάθε πάθηση ξεκινά με διαφορετικά συμπτώματα. Με το πέρασμα του χρόνου προστίθενται συμπτώματα που αφορούν τις υπόλοιπες νοητικές λειτουργίες, όπως και προβλήματα συμπεριφοράς. Σε προχωρημένα στάδια εμφανίζονται προβλήματα κίνησης, τα οποία καθηλώνουν εν τέλει το άτομο στο κρεβάτι, ενώ στους ασθενείς που βρίσκονται σε τελικά στάδια υπάρχουν οι κίνδυνοι της καθήλωσης (ουρολοιμώξεις, κ.λπ.).

Συνήθως η πορεία είναι συνεχώς εξελισσόμενη ή με την πρόσκαιρη εμφάνιση περιόδων σχετικής σταθερότητας. Το προσδόκιμο επιβίωσης ανάλογα με τις διάφορες παθήσεις είναι 5-10 χρόνια.

Πρόληψη

1. Η σωματική άσκηση βελτιώνει τη ροή αίματος και την παροχή οξυγόνου στον εγκέφαλο. Στις περιοχές εκείνες που σχετίζονται με την μνήμη, γίνεται καλύτερη αιμάτωση του εγκεφάλου, οδηγώντας στην ενίσχυση της νοητικής λειτουργίας και επομένως βελτίωση της μνήμης.

2. Κατανάλωση άφθονων λαχανικών.

3. Μείωση των επιπέδων της ινσουλίνης. Ο επιθετικός έλεγχος του σακχάρου που έχει ως αποτέλεσμα τα χαμηλά επίπεδα ώστε να είναι αναγκαία η επίσκεψη στο νοσοκομείο μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο άνοιας στους ηλικιωμένους με διαβήτη τύπου ΙΙ.

4. Κόψιμο του καπνίσματος που συνδέεται άμεσα με τη μείωση της οξυγόνωσης του εγκεφάλου. Ο καπνός του τσιγάρου περιέχει πολυάριθμες τοξικές ουσίες οι οποίες μπορούν να επηρεάσουν τη  λειτουργικότητα και ακεραιότητα των νευρώνων (πχ. το μονοξείδιο του άνθρακα και κάποια είδη αντιδρώντος  οξυγόνου, και αυτό μπορεί να επηρεάσει μακροπρόθεσμα την επιβίωση των νευρώνων. Το κάπνισμα έχει σαν  άμεσο αποτέλεσμα αύξηση στη ροή του αίματος και στο μεταβολισμό στην παρεγκεφαλίδα, στους μετωπιαίους και στους βρεγματικο-ινιακούς λοβούς των ενήλικων ατόμων. Το χρόνιο κάπνισμα έχει συνδεθεί με τη μειωμένη σφαιρική εγκεφαλική ροή αίματος και κατά τη διάρκεια των επεισοδίων οξείας κατανάλωσης, με  μειωμένο μεταβολισμό γλυκόζης στην παρεγκεφαλίδα, το θάλαμο, και τον κροταφικό φλοιό άμφω. Οι ηλικιωμένοι με Ήπια Νοητική Διαταραχή ή Άνοια, παρουσιάζουν εκφύλιση σε πολλές από αυτές τις περιοχές του εγκεφάλου, όπως έδειξαν μελέτες με FDG PET σε μεγάλους αριθμούς ασθενών με νόσο Alzheimer.

5. Λιγότερο κατανάλωση αλατιού.  Όπως αποκαλύπτει μελέτη, λίγο περισσότερο από ένα κουταλάκι του γλυκού αλάτι την ημέρα… «φέρνει πιο κοντά» τη νόσο του Alzheimer.

6. Έλεγχος της υπέρτασης. Περίπου ένας στους τέσσερις ανθρώπους πάσχει από υπέρταση και σε πολλές περιπτώσεις η πάθηση είναι αδιάγνωστη ή δεν γίνεται θεραπεία. Ο ακριβής λόγος που η υπέρταση αυξάνει τον κίνδυνο άνοιας δεν είναι πλήρης κατανοητός αν και πολλοί επιστήμονες πιστεύουν ότι στερεί τον εγκέφαλο από την αιματική ροή και το οξυγόνο που μεταφέρει το αίμα. Οι πάσχοντες από υπέρταση υποφέρουν από περιορισμένη αιματική ροή και συχνά περιγράφονται ως πάσχοντες από «αγγειακή άνοια», αναλογώντας περίπου στο ένα τέταρτο των πασχόντων από άνοια. Άλλοι τύποι άνοιας, όπως η νόσος Αλτσχάιμερ, δεν έχουν εμφανή σχέση με την αιματική ροή, αλλά μερικοί ερευνητές πιστεύουν ότι η αρτηριακή πίεση μπορεί κατά κάποιο τρόπο να συνεισφέρει σε ορισμένες περιπτώσεις.

7. Έλεγχος σωματικού βάρους: η παχυσαρκία συνδέεται με την αύξηση των κρουσμάτων άνοιας και Αλτσχάιμερ. Οι υπέρβαροι κινδυνεύουν περισσότερο με άνοια. Επιστημονική έρευνα καταδεικνύει ότι, οι υπέρβαροι στις δεκαετίες των 30, των 40 και των 50 ετών, έχουν 70% μεγαλύτερες πιθανότητες να προσβληθούν από γεροντική άνοια.

8. Μια νέα μελέτη υποστηρίζει ότι τα άτομα που αντιμετωπίζουν κατάθλιψη είναι αρκετά πιθανότερο να εμφανίσουν άνοια σε μελλοντικό στάδιο της ζωής τους.

9. Ελάττωση της κατανάλωσης της ζάχαρης και των συναφών γλυκαντικών και τελικά όλων των επεξεργασμένων υδατανθράκων. Έχετε υπόψη ότι και ο διαβήτης είναι ισχυρός προδιαθεσικός παράγοντας. Ο διαβήτης αυξάνει τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου, επειδή η αυξημένη γλυκόζη (σάκχαρο) προκαλεί βλάβες στα αιμοφόρα αγγεία.

10. Λήψη επαρκών ωμέγα-3 λιπαρών από ζωικές πηγές. Για μας τους Έλληνες ιδανική πηγή είναι οι σαρδέλες! Η κατανάλωση ψαριών διεγείρει την ροή αίματος στον εγκέφαλο και έτσι μειώνει τις πιθανότητες να εκδηλώσουμε άνοια αργότερα στη ζωή μας, ανακάλυψαν Βρετανοί επιστήμονες. Μελετώντας νεαρούς εθελοντές ηλικίας 18 έως 35 ετών, διαπίστωσαν πως ένα είδος ωμέγα-3 λιπαρών οξέων, το DHA, αυξάνει τη ροή αίματος στα τμήματα του εγκεφάλου που ενεργοποιούνται όταν εκτελούμε δύσκολες νοητικές δραστηριότητες. Αυτό, σύμφωνα με τη «Βρετανική Επιθεώρηση Διατροφής», μπορεί να εξηγεί τα ευρήματα προγενέστερων μελετών που έχουν δείξει πως όσοι τρώνε πολλά ψάρια διατρέχουν μειωμένο κίνδυνο να παρουσιάσουν νοητική εκφύλιση και άνοια όταν γεράσουν.

Πηγές

Η κόπωση αποτελεί μια συχνή παθολογική κατάσταση η οποία χαρακτηρίζεται από μείωση των επιπέδων ενέργειας του σώματος. Ορισμένες φορές μπορεί να είναι τόσο έντονη ώστε το άτομο να μην μπορέσει να κάνει τις καθημερινές του δραστηριότητες, ενώ όσον αφορά τη διάρκεια μπορεί να είναι παροδική ή και χρόνια.

Συνήθεις παράγοντες και νοσήματα που προκαλούν παροδική κόπωση είναι οι κοινές ιώσεις, το άγχος, τα πολύωρα ταξίδια, ιδιαίτερα μεταξύ χωρών με διαφορά ώρας, ο περίοδοι ανεπαρκούς ύπνου, η χρήση τοξικών ουσιών όπως αλκοόλ, η περίοδος πριν και κατά την διάρκεια της εμμήνου ρήσεως σε γυναίκες με προ εμμηνορησιακό σύνδρομο, καθώς και η εμμηνόπαυση.

Στην περίπτωση που η κόπωση επιμένει για χρονικό διάστημα άνω του εξαμήνου και δεν υποχωρεί με απλά μέτρα, όπως με ξεκούραση ή αγχολυτικές δραστηριότητες, πρόκειται για το παθολογικό πρόβλημα της χρόνιας κόπωσης.

Νοσήματα και καταστάσεις τα οποία μπορεί να ευθύνονται για τη χρόνια κόπωση είναι το σύνδρομο της χρόνιας κόπωσης, η αναιμία, οι χρόνιες φλεγμονές, οι ορμονικές διαταραχές, τα ψυχιατρικά σύνδρομα, οι ελλείψεις βιταμινών και ιχνοστοιχείων, η ινομυαλγία, οι αλλοιώσεις του ανοσοποιητικού συστήματος, οι αναπνευστικές παθήσεις καθώς και οι παθήσεις του κυκλοφορικού συστήματος.

Συμπτώματα

Το ιδιοπαθές σύνδρομο χρόνιας κόπωσης χαρακτηρίζεται από γενικευμένη κόπωση, η οποία δεν οφείλεται σε συγκεκριμένο παράγοντα ή νόσο και χαρακτηρίζεται από ταυτόχρονη παρουσία τεσσάρων ή περισσότερων σημείων. Στο σύνδρομο αυτό μπορεί να εμφανιστούν μυϊκοί πόνοι, πόνοι στις αρθρώσεις, ευαίσθητοι τραχηλικοί ή μασχαλιαίοι λεμφαδένες, πονόλαιμος, διαταραχές της μνήμης και της συγκέντρωσης που δεν προκαλούνται από φάρμακα, αλκοόλ ή ουσίες, πονοκέφαλος, ύπνος που δεν ξεκουράζει, καθώς και κακουχία μετά από άσκηση.

Σε πολλές περιπτώσεις πριν την εμφάνιση του συνδρόμου προηγείται λοιμώδες νόσημα που καταπονεί τον οργανισμό, ωστόσο σε γενικές γραμμές ευθύνες αποδίδονται στην παρουσία φλεγμονής ή ανωμαλίας του ανοσοποιητικού συστήματος.

Πώς αντιμετωπίζεται

Σε ορισμένες περιπτώσεις συνίσταται η λήψη ενδεικνυόμενης φαρμακευτικής αγωγής. Πέραν αυτής όμως οι πάσχοντες για να αντιμετωπίσουν τη χρόνια κόπωση θα πρέπει να αποφεύγουν την καθιστική ζωή. Το καθημερινό περπάτημα, ιδιαίτερα όταν γίνεται υπό το φυσικό φως του ήλιου έχει πολλές ευεργετικές δράσεις στα σύνδρομα κόπωσης. Σταθεροποιείται έτσι το νευροφυτικό και ορμονικό σύστημα, τονώνεται η κυκλοφορική επάρκεια, ενώ ακόμη παράγεται η βιταμίνη D η οποία έχει ευεργετικές επιδράσεις σε όλο το σώμα.

Συνίσταται επιπλέον να αποφεύγονται οι απότομες αυξομειώσεις βάρους και οι μονομερείς δίαιτες. Η διατροφή που είναι ισορροπημένη σε θερμίδες και χαμηλή σε κορεσμένα και trans λιπαρά τα οποία βρίσκονται στο βούτυρο, τα ζωικά λίπη, τις μαργαρίνες αλλά και στα φυτικά έλαια μπορεί να βοηθήσει. Επίσης, η μεσογειακή διατροφή που χαρακτηρίζεται από άφθονη κατανάλωση φρούτων, λαχανικών, οσπρίων, extra παρθένου ελαιόλαδου και ψωμιού ολικής άλεσης, είναι εξαιρετικά χρήσιμη. Σημειώνεται όμως ότι θα πρέπει να αποφεύγονται το αλκοόλ, τα αναψυκτικά και η κατάχρηση γλυκών.

Όσον αφορά την ξεκούραση, το σταθερό ωράριο ύπνου και αφύπνισης σταθεροποιεί τον νυχτερινό βηματοδότη ύπνου και την ορμονική έκκριση. Συνήθως για τους ενήλικες το ωράριο ύπνου που απαιτείται είναι 7 με 8 ώρες, το οποίο ωστόσο μπορεί να αλλάξει ανάλογα με την ηλικία και τις ιδιοσυγκρασιακές παραμέτρους.

Η αποφυγή του καπνίσματος είναι ένα ακόμη μέτρο στο οποίο μπορεί να βοηθήσει του πάσχοντες από χρόνια κόπωση. Το κάπνισμα μειώνει την αναπνευστική εφεδρεία του οργανισμού και μπορεί να ελαττώσει σημαντικά την επάρκεια του προσφερόμενου στα κύτταρα οξυγόνου.

Τέλος, η έναρξη αγχολυτικών δραστηριοτήτων και γενικότερα η αποφυγή του στρες έχει ευεργετικές ψυχοσωματικές επιδράσεις.

Man photo created by asier_relampagoestudio – www.freepik.com

Η χοληστερίνη ή χοληστερόλη είναι μια λιπαρή ουσία που βρίσκεται στη μεμβράνη των κυττάρων όλων των ιστών του σώματος, όπου επιτελεί μια σειρά από σημαντικές για τον οργανισμό λειτουργίες.

Κατά το μεγαλύτερο μέρος της η χοληστερίνη που διαθέτουμε παράγεται στο ήπαρ, ενώ ένα αρκετά μικρότερο ποσοστό προέρχεται από τη διατροφή μας. Όταν όμως συγκεντρώνεται σε υψηλά επίπεδα, διατρέχουμε μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης στεφανιαίας νόσου.

Τα υψηλά επίπεδα χοληστερίνης μπορεί να οφείλονται σε κληρονομικούς παράγοντες, ωστόσο επηρεάζονται και από τον τρόπο ζωής. Η παχυσαρκία, η κακή διατροφή και το κάπνισμα αυξάνουν τον κίνδυνο υψηλής χοληστερίνης.

Η επίδραση του στρες

Έχει διαπιστωθεί επίσης ότι υπάρχει συσχέτιση μεταξύ του έντονου στρες και των επιπέδων χοληστερίνης.

Από την μία, το στρες μπορεί να έχει μια έμμεση επίδραση στα επίπεδα χοληστερίνης, καθώς όταν το βιώνουμε συχνά μας οδηγεί σε ανθυγιεινό τρόπο ζωής και κακή διατροφή. Η αύξηση του σωματικού βάρους, η διατροφή με κορεσμένα λιπαρά, το κάπνισμα και η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας είναι όλοι παράγοντες που μπορούν να αυξήσουν τα επίπεδά της «κακής» χοληστερίνης LDL.

Από την άλλη, το στρες μπορεί να συμβάλλει και άμεσα στην αύξηση των επιπέδων χοληστερίνης, καθώς όταν βρισκόμαστε σε κατάσταση στρες ο οργανισμός προετοιμάζεται να μας προστατέψει, παράγοντας τις ορμόνες κορτιζόλη και αδρεναλίνη. Η απελευθέρωση αυτών των ορμονών σηματοδοτεί την αύξηση της ροής του αίματος στον εγκέφαλο και παράγει επιπλέον ενέργεια για τον οργανισμό.

Όταν όμως απελευθερώνονται η κορτιζόλη και η αδρεναλίνη, αυξάνονται τα επίπεδα χοληστερίνης. Συγκεκριμένα, η κορτιζόλη αυξάνει τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα για να χρησιμοποιηθούν από τον οργανισμό σαν ενέργεια. Επίσης, αποθηκεύει το λίπος για να μην χρησιμοποιηθεί σε αυτό το στάδιο σαν πηγή ενέργειας. Η αύξηση του σακχάρου θα προκαλέσει την παραγωγή περισσότερων τριγλυκεριδίων, τα οποία αυξάνουν τη χοληστερίνη.

Ρύθμιση

Συνεπώς, είναι σημαντικό να έχουμε το στρες υπό έλεγχο για να μπορέσουμε να διατηρήσουμε την χοληστερίνη σε φυσιολογικά επίπεδα μακροπρόθεσμα.

Μερικές αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως συχνή σωματική άσκηση και σωστή διατροφή είναι τα πιο σημαντικά που πρέπει να κάνουμε για να ελέγξουμε τη χοληστερίνη μας. Επιπλέον όμως η επαφή με φίλους και μια πιο αισιόδοξη στάση για τη ζωή θα μας δυναμώσουν ώστε να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε στρεσογόνες καταστάσεις.

Bergmann, N., Gyntelberg, F., & Faber, J. (2014, June 1). The appraisal of chronic stress and the development of the metabolic syndrome: A systematic review of prospective cohort studies. Endocrine Connections, 3(2), R55-R80. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4025474/

Catalina-Romero, C., Calvo, E., Sanchez-Chaparro, M. A., Valdivielso, Sainz, J. C., Cabrera, M., … & Roman, J. (2013, January 2). The relationship between job stress and dyslipidemia. Scandinavian Journal of Public Health, 41, 142-149. http://sjp.sagepub.com/content/41/2/142.abstract

Business photo created by yanalya – www.freepik.com

Η αρρυθμία της καρδιάς είναι ένας όρος που περιγράφει όλες τις διαταραχές του ομαλού καρδιακού ρυθμού. Πρόκειται για μια κατάσταση που συνήθως οφείλεται σε κάποια καρδιακή πάθηση ή σε ορισμένα φάρμακα που ενδεχομένως δε λαμβάνονται στη σωστή δόση.

Το άτομο στην περίπτωση αυτή μπορεί να αισθάνεται την καρδιά του να χτυπάει γρήγορα, ένα «φτερούγισμα» στο στήθος ή ακόμη και ότι χάνει χτύπους. Αυτά μπορεί να είναι τόσο σημάδια αρρυθμίας όσο και μη φυσιολογικών, ακανόνιστων καρδιακών χτύπων.

Είναι λογικό πολλοί από εμάς να πανικοβληθούμε από αυτά τα σημεία, ωστόσο δεν θα έπρεπε, διότι η αρρυθμία είναι ένα συχνό φαινόμενο, ειδικά όσο μεγαλώνουμε. Τα περισσότερα περιστατικά είναι ακίνδυνα, υπάρχουν όμως φυσικά και κάποιες περιπτώσεις αρρυθμίας οι οποίες είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες και χρειάζονται τον απαραίτητο χειρισμό. Για αυτό είναι σημαντικό στην περίπτωση που έχετε κάποιο τέτοιο σύμπτωμα να επισκεφτείτε το γιατρό σας, ώστε να αποκλείσει τυχόν προβλήματα που οφείλονται σε καρδιακές νόσους.

Επιπτώσεις

Όταν οι αρρυθμίες διαρκούν αρκετό καιρό με αποτέλεσμα να προκαλέσουν προβλήματα στη λειτουργία της καρδιάς, μπορεί να υπάρχουν σοβαρότερες επιπτώσεις όπως:

– Ζαλάδα
– Ταχυκαρδία
– Κούραση
– Δυσκολία στην αναπνοή
– Πόνος στο στήθος
– Λιποθυμία
– Καρδιακή ανακοπή

Μετρήστε το σφυγμό σας

Μάθετε να μετράτε μόνοι σας τους σφυγμούς της καρδιάς σας. Τοποθετήστε τον δείκτη και τον μέσο στην εσωτερική πλευρά του καρπού σας ή στο λαιμό σας στη γωνία που ενώνεται με το σαγόνι. Αισθανθείτε το σφυγμό σας και μετρήστε τους παλμούς σας για ένα λεπτό. Σημειώστε αρκετές φορές μέσα στην ημέρα τον αριθμό των παλμών σας και ένα σχόλιο σχετικά με το πώς νιώθατε εκείνη τη στιγμή. Θα σας βοηθήσει να καταλάβετε αν συμβαίνει κάτι και μπορεί να αποτελέσει χρήσιμη πληροφορία για την επίσκεψη στον ιατρό σας.

Πρόληψη

Για τις απλές αρρυθμίες, δηλαδή τις απλές έκτακτες συστολές, συνιστάται αποφυγή του στρες, των μεγάλων γευμάτων και της υπερκατανάλωσης αλκοόλ και καφέ, καθώς και η διακοπή του καπνίσματος και η ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης. Στις πιο σύνθετες αρρυθμίες που υπάρχει υπόστρωμα καρδιακής νόσου απαιτείται συμμόρφωση στη φαρμακευτική αγωγή και τακτική παρακολούθηση με ειδικές διαγνωστικές εξετάσεις.

Heart photo created by freepik – www.freepik.com