Οι στατίνες είναι ευρέως χρησιμοποιούμενα φάρμακα για την αντιμετώπιση της υπερλιπιδαιμίας. Η μυοπάθεια από στατίνες είναι μια σημαντική παρενέργεια των φαρμάκων αυτών με ευρύ κλινικό φάσμα, που εκτείνεται από τις αυτοπεριοριζόμενες μορφές και αυτές που βελτιώνονται με τη διακοπή του φαρμάκου μέχρι τη δυνητικά θανατηφόρα ραβδομυόλυση και την αυτοάνοση-νεκρωτική μυοπάθεια σχετιζόμενη με στατίνη (statin-associated autoimmune-necrotizing myopathy).
Η συχνότητα της εμφάνισης μυαλγίας/μυοπάθειας από τη χρήση στατινών αγγίζει σε ορισμένες μελέτες το 15% των ασθενών, ωστόσο η συχνότητα μυοπάθειας με αύξηση των μυικών ενζύμων (CPKx10) είναι πιο σπάνια. Από τη μελέτη PRIMO (Prediction of Muscular Risk in Observational Conditions) φάνηκε συσχέτιση με τη δόση του φαρμάκου, καθώς ασθενείς που ελάμβαναν υψηλές δόσεις στατινών είχαν μεγαλύτερη επίπτωση μυοπάθειας. Όλες οι ουσίες της κατηγορίας των στατινών δεν έχουν την ίδια επίπτωση μυοπάθειας. Συγκεκριμένα, φαίνεται ότι η φλουβαστατίνη και η χαμηλή δόση ροσουβαστατίνης έχουν τη μικρότερη επίπτωση μυοπάθειας. Εκτός από την ουσία και τη δόση του φαρμάκου και άλλοι παράγοντες εμπλέκονται στην εμφάνιση μυοπάθειας από στατίνες. Χαρακτηριστικό της αυτοάνοσης-νεκρωτικής μυοπάθειας σχετιζόμενη με στατίνη είναι η παρουσία ενός αυτό-αντισώματος ενάντια στην HMG-CoA reductase (HMGCR), στόχο των στατινών.
Υπάρχουν ακόμη πολλά ερωτήματα σχετικά με τους παθογενετικούς μηχανισμούς, τους παράγοντες κινδύνου, την πρόγνωση αλλά και την αντιμετώπιση της μυοπάθειας από στατίνες. Επίσης η πιθανότητα να επαναχορηγηθούν στατίνες ή άλλα υπολιπιδαιμικά φάρμακα είναι αντικείμενο μελέτης. Οι απλές περιπτώσεις μυαλγίας συνήθως αντιμετωπίζονται με αλλαγή της δραστικής ουσίας, διακοπτόμενα φαρμακευτικά σχήματα (παρ’ημέρα), χρήση άλλης κατηγορίας υπολιπιδαιμικών φαρμάκων, συγχορήγησης συνενζύμου Q10. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις χρειάζεται ειδική εκτίμηση και σε ορισμένες περιπτώσεις (ραβδομυόλυση) νοσοκομειακή αντιμετώπιση.
Ο άποιος διαβήτης είναι σπάνιο κλινικό σύνδρομο, το οποίο χαρακτηρίζεται από την αποβολή μεγάλων ποσοτήτων πολύ αραιών ούρων αποτελούμενων σχεδόν από καθαρό νερό. Ο οργανισμός ανταποκρινόμενος στη μεγάλη απώλεια ύδατος δημιουργεί την ανάγκη κατάποσης μεγάλων ποσοτήτων νερού, με αποτέλεσμα τις πολλές και συχνές ουρήσεις, ακόμη και κατά την νύχτα με διακοπές του ύπνου.
Τα άτομα που πάσχουν από άποιο διαβήτη μπορεί να αφυδατώνονται πολύ σύντομα εάν δεν αναπληρώνουν τις απώλειές τους. Τα παιδιά που πάσχουν από τη νόσο μπορεί να είναι νευρικά και ευερέθιστα και να εμφανίζουν πυρετό, διάρροια ή εμέτους. Ηπιότερες μορφές άποιου διαβήτη μπορεί να αντιμετωπισθούν πίνοντας αρκετή ποσότητα νερού, συνήθως μεταξύ 2 και 2,5 λίτρα ημερησίως.
Ο άποιος διαβήτης παρουσιάζεται όταν διαταραχθεί το πολυσύνθετο σύστημα ρύθμισης των υγρών από τους νεφρούς. Προκαλείται είτε από ελάττωση της παραγωγής της αντιδιουρητικής ορμόνης (βαζοπρεσσίνη) είτε από ελάττωση της ευαισθησίας του νεφρού σ’ αυτήν. Η βαζοπρεσσίνη παρασκευάζεται σε μια μικρή περιοχή του εγκεφάλου, τον υποθάλαμο, αποθηκεύεται στην υπόφυση κι από εκεί απελευθερώνεται στην κυκλοφορία του αίματος, όποτε υπάρχει ανάγκη. Υπό φυσιολογικές συνθήκες, όταν η αντιδιουρητική ορμόνη φθάνει στους νεφρούς, τους κατευθύνει να παρασκευάζουν λιγότερα αλλά και πυκνότερα ούρα.
Η διαφορά με τον σακχαρώδη διαβήτη
Ο άποιος διαβήτης δεν έχει καμία σχέση με τον σακχαρώδη διαβήτη που χαρακτηρίζεται από αδυναμία του οργανισμού να ελέγξει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Το κοινό χαρακτηριστικό και των δύο αυτών παθολογικών καταστάσεων αποτελεί η υπερβολική δίψα και η παραγωγή μεγάλης ποσότητας ούρων.
Ο σακχαρώδης διαβήτης με τις δύο γνωστότερες μορφές του (τύπου 1 και 2) είναι κατά πολύ συχνότερος του άποιου διαβήτη.
Οι τύποι του άποιου διαβήτη
– Κρανιακός (κεντρικός): Εμφανίζεται συνήθως μετά από βλάβη της υπόφυσης. Η υπόφυση είναι ένας μεγάλης σημασίας ενδοκρινής αδένας που βρίσκεται στη βάση του εγκεφάλου, πίσω από τη μύτη και στο ύψος των ματιών.
– Διψογενής: Συμβαίνει έπειτα από βλάβη στο μηχανισμό της δίψας, στην περιοχή του υποθαλάμου.
– Νεφρογενής: Χαρακτηρίζεται από μειωμένη ικανότητα του νεφρού να ανταποκριθεί στην αντιδιουρητική ορμόνη, λόγω διαφόρων παθήσεων ή φαρμάκων.
– Άποιος διαβήτης της εγκυμοσύνης: Εμφανίζεται μόνον κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και προκαλείται από ένα ένζυμο, το οποίο παράγεται από τον πλακούντα και καταστρέφει τη αντιδιουρητική ορμόνη στη μητέρα.
Η θεραπεία
Ο άποιος διαβήτης θεραπεύεται με την υποκατάσταση της ορμόνης που λείπει, της βαζοπρεσσίνης, με τη χορήγηση μιας συνθετική μορφής της φυσιολογικής ορμόνης που συχνά είναι ένα ανάλογο που ονομάζεται DDAVP.
Η συνθετική αυτή ορμόνη χορηγείται με τη μορφή ρινικού εκνεφώματος (σπρέι) ή σταγόνων, ενώ σε μερικές χώρες διατίθεται και με τη μορφή χαπιών που μπορεί να λαμβάνονται από το στόμα αλλά έχουν μικρότερη διάρκεια ζωής. Είναι επίσης δυνατόν να χορηγηθεί είτε υποδόρια (κάτω από το δέρμα), είτε μέσα στη φλέβα όταν αυτό απαιτείται (π.χ. μετά από χειρουργική επέμβαση).
Γράφει ο Διαμαντής Κλημεντίδης, κλινικός φαρμακοποιός
Αυτό το σύντομο σημείωμα αφορά σε μία από τις πιο επίμονες παρανοήσεις του χειμώνα, η οποία συνοψίζεται στην εξής πρόταση: «Το αντιγριπικό εμβόλιο διαρκεί 3-4 μήνες, επομένως χρειάζεται να γίνει επαναληπτική δόση τον Φεβρουάριο, για όσους έκαναν την πρώτη δόση τον Οκτώβριο».
Είναι τόσο διαδεδομένη αυτή η πρακτική που αντιμετωπίζεται πια ως αποκρυσταλλωμένη γνώση, η δε επικράτησή της επιβεβαιώνεται από την ίδια την πραγματικότητα: ο πανικός από την έλλειψη αντιγριπικών εμβολίων στην αγορά ήταν συχνό θέμα των τηλεπαραθύρων του Φεβρουαρίου του 2014. Πότε χρειάζονται οι δύο δόσεις του αντιγριπικού λοιπόν;
Απάντηση: Μόνο αν είστε παιδί κάτω των 9 ετών που, είτε εμβολιάζεται για πρώτη φορά, είτε έχει κάνει λιγότερες από δύο δόσεις αντιγριπικού εμβολίου συνολικά κατά το διάστημα 2010-2014.
Prevention and control of seasonal influenza with vaccines: recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP) — United States, 2014-15 influenza season. Διαθέσιμο online: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25121712
Αντίθετα, στους ενήλικες, δεν συστήνεται η επαναληπτική δόση του αντιγριπικού εμβολίου, για καμία υποομάδα του πληθυσμού. Η επισήμανση αυτή εμπεριέχεται και στο φυλλάδιο του ΚΕΕΛΠΝΟ για το κοινό. Προς υπεράσπιση πάντως των υποστηρικτών της, αυτή η πρακτική, σε αντίθεση με τον μύθο περί αποκλεισμού συγκεκριμένων τροφών την ημέρα του εμβολιασμού, έχει θεωρητική βάση. Υπάρχει η διαρκής ανησυχία ότι το εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα των ατόμων άνω των 65 ετών αποτυγχάνει να διατηρήσει επαρκή τίτλο αντισωμάτων μετά τους 4 μήνες, με αποτέλεσμα να μένουν απροστάτευτα μετά την πάροδο αυτού του διαστήματος. Εντούτοις, μια ανασκόπηση που δημοσιεύθηκε το 2008 απέτυχε να βρει συσχέτιση ανάμεσα στον τίτλο αντισωμάτων και στην ηλικία [1]. Σύμφωνα με τους συγγραφείς, δεν υπάρχουν πειστικές αποδείξεις περί της ταχύτερης απώλειας του τίτλου αντισωμάτων στους ηλικιωμένους σε σχέση με τους νεότερους, ή της απώλειας της ανοσίας μετά την πάροδο των 4 μηνών, με την προϋπόθεση ότι είχε επιτευχθεί επαρκής ανοσοαπάντηση κατά τον εμβολιασμό. Μάλιστα, όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδατου Immunization Action Coalition, παρότι ο τίτλος των αντισωμάτων εξασθενεί στους μήνες που ακολουθούν τον εμβολιασμό, ο μειωμένος τίτλος των αντισωμάτων σε μια δεδομένη χρονική στιγμή δεν συσχετίζεται υποχρεωτικά με την κλινική αποτελεσματικότητα του εμβολίου.
Το λεπτό αυτό σημείο διαφαίνεται και εμμέσως, από το εξής παράδειγμα: Στις ΗΠΑ κυκλοφορεί ένα εμβόλιο υψηλής δόσης, ειδικά για ηλικιωμένους (>65 ετών). Περιέχει τετραπλάσιο αριθμό αντιγόνων σε σχέση με το κανονικό εμβόλιο και, πράγματι, προκαλεί αυξημένη ανοσοαπάντηση κατά μέσο όρο 24,2%, αν και το διάστημα εμπιστοσύνης είναι ευρύ (95% πιθανότητα να επιτευχθεί αυξημένη ανοσοαπάντηση κατά 9,7% έως 36,5%) [2]. Όμως, όπως τονίζει και το CDC, είναι αβέβαιο ότι η αυξημένη ανοσοαπάντηση σχετίζεται με μεγαλύτερα επίπεδα προστασίας και αποτελεί αντικείμενο συνεχιζόμενης έρευνας.
Παρεμπιπτόντως, η χορήγηση δύο ή ακόμα και τεσσάρων δόσεων του απλού εμβολίου δεν είναι ισοδύναμη με το υψηλής δόσης εμβόλιο που προαναφέρθηκε και πρέπει να αποθαρρύνεται. Εξάλλου, η περιεκτικότητα σε αντιγόνα δεν είναι ο μοναδικός παράγοντας που καθορίζει την ανοσογονικότητα του εμβολίου. Προς επίρρωση, αναφέρουμε το παράδειγμα των δύο εμβολίων κατά του HPV: Το Cervarix, παρότι περιέχει τη μισή περιεκτικότητα αντιγόνου για τον ορότυπο HPV-16 από το Gardasil (20μg αντί 40μg), προκαλεί ισχυρότερη ανοσολογική απάντηση [3].
Εν κατακλείδι, δεν προκύπτει από πουθενά ότι η επαναληπτική δόση του αντιγριπικού εμβολίου προσφέρει κλινικά σημαντικό όφελος στους ενήλικες, ενώ η απλοϊκή θεώρηση της άθροισης των δόσεων προκειμένου να προσεγγιστεί το εμβόλιο υψηλής δόσης είναι εκ των πραγμάτων εσφαλμένη. Επιπλέον, δεν είναι τεκμηριωμένο πως, σε ό,τι αφορά τη γρίπη, η αυξημένη ανοσολογική απάντηση συνδέεται υποχρεωτικά με μεγαλύτερα επίπεδα προστασίας. Λαμβάνοντας μάλιστα υπόψη ότι όσο μεγαλώνει ο αριθμός των ενέσεων, τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος ανεπιθύμητων ενεργειών, το κλάσμα οφέλους προς ρίσκο μεταβάλλεται με απρόβλεπτο τρόπο και η πιθανότητα να γίνεται μικρότερο σε σχέση με τη μία δόση δεν πρέπει να αποκλείεται. Επομένως, μέχρι να υπάρξουν δεδομένα για το αντίθετο, η πρακτική αυτή πρέπει να εγκαταλειφθεί.
Ο κίνδυνος εμφάνισης ουρικής αρθρίτιδας* είναι ανάλογος της τιμής του ουρικού οξέος.
ΑΛΗΘΕΙΑ – Όσο πιο αυξημένο είναι το ουρικό στο αίμα τόσο πιο πιθανό είναι να συμβεί κρίση ουρικής αρθρίτιδας. Σε άτομα με ουρικό μεταξύ 7.0-8.0 mg/dl ο 5ετής κίνδυνος ουρικής αρθρίτιδας ήταν 3%, ενώ ανέβαινε στο 22% για τα άτομα με ουρικό >9.0mg/dl.
Η ουρική αρθρίτιδα προκαλείται λόγω υπερκατανάλωσης φαγητού και ποτού.
ΜΥΘΟΣ – Υπερκατανάλωση φαγητού, αλκοόλ ή δίαιτα πλούσια σε πουρίνες ενοχοποιούνται για την υψηλή συγκέντρωση του ουρικού οξέος στο αίμα (υπερουριχαιμία). Ωστόσο, στα αίτια της υπερουριχαιμίας περιλαμβάνονται και άλλοι παράγοντες που δεν σχετίζονται με τη δίαιτα, όπως η αποβολή του ουρικού οξέος από τους νεφρούς. Κρίση ουρικής αρθρίτιδας συμβαίνει σε άτομα με χρόνια υπερουριχαιμία όταν υπάρχει απότομη μεταβολή (αύξηση ή και μείωση) των επιπέδων του ουρικού οξέος, π.χ. μετά από ένα πλούσιο γεύμα, υπερκατανάλωση αλκοόλ ή έναρξη εξαντλητικής δίαιτας, ή έναρξη υποουριχαιμικής αγωγής χωρίς ταυτόχρονη λήψη προφυλακτικής αγωγής για ουρική αρθρίτιδα.
Η ουρική αρθρίτιδα μπορεί να υφεθεί αυτόματα, χωρίς συνέπειες.
ΜΥΘΟΣ – Τα συμπτώματα της κρίσης της ουρικής αρθρίτιδας μπορεί να υποχωρήσουν σε μερικές μέρες. Όμως, χωρίς θεραπεία, ο πρωτεύων παράγοντας κινδύνου (υπερουριχαιμία) παραμένει και οι κρίσεις ουρικής αρθρίτιδας μπορεί να γίνουν συχνότερες και πιο έντονες. Πιθανές μακροπρόθεσμες επιδράσεις της ουρικής αρθρίτιδας περιλαμβάνουν δημιουργία τόφων (εναποθέσεις κρυστάλλων ουρικού μονονατρίου στις αρθρώσεις), οστική καταστροφή και παραμορφώσεις, που συμβαίνουν και στα χρονικά διαστήματα μεταξύ των κρίσεων και όχι μόνο κατά τη διάρκεια τους. Επίσης, η υπερουριχαιμία σχετίζεται με τον καρδιαγγειακό κίνδυνο, την υπέρταση, τη νεφρολιθίαση και τη νεφρική νόσο.
Οι επιπτώσεις της ουρικής αρθρίτιδας μπορεί να ελεγχθούν μειώνοντας τα επίπεδα του ουρικού οξέος στο αίμα.
ΑΛΗΘΕΙΑ – Η μείωση των επιπέδων του ουρικού οξέος μπορεί να προφυλάξει από μελλοντικά επεισόδια αρθρίτιδας καθώς και από την ανάπτυξη τόφων, ενώ μπορεί να οδηγήσει και στην διάλυση υφιστάμενων τόφων.
Η ουρική αρθρίτιδα αφορά μόνο το μεγάλο δάκτυλο του ποδιού.
ΜΥΘΟΣ – Αν και το 90% των κρίσεων ουρικής αφορούν το μεγάλο δάκτυλο του ποδιού (ποδάγρα), η νόσος μπορεί να προσβάλλει όλες τις αρθρώσεις, ενώ μπορεί να συνοδεύεται και από συστηματικά συμπτώματα (π.χ. πυρετός).
Σε κρίση ουρικής αρθρίτιδας το ουρικό οξύ είναι πάντα αυξημένο.
ΜΥΘΟΣ – Περίπου το 30% των ασθενών που μετρούν το ουρικό οξύ κατά τη διάρκεια μιας κρίσης ουρικής αρθρίτιδας το βρίσκουν φυσιολογικό, ενώ πρόκειται για άτομα με χρόνια υπερουριχαιμία – δηλαδή έχουν υψηλές τιμές ουρικού σε περιόδους ελεύθερες αρθρίτιδας. Η εξήγηση είναι ότι το stress λόγω του πόνου που προκαλεί η αρθρίτιδα οδηγεί στην έκκριση ορμονών που προάγουν την αποβολή του ουρικού από τους νεφρούς.
* Η ουρική αρθρίτιδα είναι μια φλεγμονώδης πάθηση των αρθρώσεων, η οποία οφείλεται στην εναπόθεση εντός αυτών ενός άλατος του ουρικού οξέος που λέγεται ουρικό μονονάτριο. Ο σχηματισμός του έχει τη μορφή κρυστάλλων και οφείλεται σε μεγάλη αύξηση των επιπέδων του ουρικού οξέος στο αίμα, δηλαδή σε υπερουριχαιμία.
Ο ρευματοειδής παράγοντας (RF) είναι ένα αυτοαντίσωμα, δηλαδή ένα αντίσωμα το οποίο στρέφεται κατά όχι ενός ξένου «εισβολέα» (π.χ. ενός μικροβίου), αλλά ενός φυσιολογικού μορίου του ανθρωπίνου σώματος. Συγκεκριμένα ο ρευματοειδής παράγοντας είναι αντίσωμα έναντι του τμήματος Fc της ανοσοσφαιρίνης IgG. Ανιχνεύεται στο 70-85% περίπου των ασθενών με ρευματοειδή αρθρίτιδα και σχετίζεται με πιο σοβαρή νόσο, πιο συχνά εξωαρθρικές εκδηλώσεις και δυσμενέστερη μακροχρόνια πρόγνωση. Η εμφάνιση του μπορεί να προηγείται από την κλινική εκδήλωση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας.
Ο ρευματοειδής παράγοντας δεν είναι απόλυτα ειδική εξέταση για τη ρευματοειδή αρθρίτιδα. Περίπου στο 3-5% του γενικού πληθυσμού κάτω των 45 ετών ανιχνεύονται χαμηλοί τίτλοι ρευματοειδούς παράγοντα και το ποσοστό αυτό αυξάνει με την ηλικία. Επίσης, ο ρευματοειδής παράγοντας εμφανίζεται και σε άλλα νοσήματα που σχετίζονται με έντονη διέγερση του ανοσοποιητικού συστήματος και υπερσφαιριναιμία. Είναι πολύ συχνός στο σύνδρομο Sjogren και στην κρυοσφαιριναιμία, ενώ απαντάται και σε άλλα ρευματολογικά νοσήματα καθώς και σε χρόνιες λοιμώξεις.
Η χρησιμότητά του είναι στη διαφορική διάγνωση ρευματολογικών νοσημάτων, σε συνδυασμό πάντα με πλήρη κλινική εξέταση, στη διάγνωση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, τον καθορισμό της πρόγνωσης και το σχεδιασμό της θεραπευτικής στρατηγικής.
Η διφθερίτιδα είναι μια σπάνια βακτηριακή και λοιμώδης νόσος, η οποία χαρακτηρίζεται από τον σχηματισμό μιας μεμβράνης στις αμυγδαλές, στην σταφυλή (η μικρή σαρκώδης απόφυση που κρέμεται στο βάθος του στόματος), στη μαλακή υπερώα (το πίσω μέρος του στόματος προς το φάρυγγα) και στον οπίσθιο φάρυγγα, ενώ περιστασιακά και στο δέρμα. Η μεμβράνη δημιουργείται από ένα πηκτό, φλεγμονώδες εξίδρωμα.
Η σοβαρή αυτή ασθένεια παλαιότερα μπορούσε να προκαλέσει και θανάτους, ωστόσο σήμερα έχει εξαφανιστεί από τις αναπτυγμένες χώρες λόγω του εμβολιασμού.
Ο οργανισμός που ευθύνεται για τη νόσο είναι το κορυνοβακτηρίδιο της διφθερίτιδας, ο οποίος μεταδίδεται από άτομο σε άτομο μέσω των αερομεταφερόμενων σταγονιδίων. Η ασθένεια έχει χρόνο επώασης 2-6 ημέρες και προσβάλλει συνήθως παιδιά ηλικίας μεγαλύτερης του ενός έτους. Τα μικρότερα και κυρίως τα κάτω των 6 μηνών προστατεύονται από τα μητρικά αντισώματα.
Η νόσος αρχίζει με μέτριο πυρετό και συμπτώματα από το ανώτερο αναπνευστικό. Στον φάρυγγα οι αμυγδαλές καλύπτονται από ρυπαρό και δύσοσμο επίχρισμα, το οποίο σχηματίζει τις διφθέρες ή ψευδομεμβράνες που αποκολλώνται δύσκολα και αιμορραγούν. Δημιουργείται επίσης τοπικός πόνος, δυσκολία στην κατάποση και διόγκωση των τραχηλικών λεμφαδένων. Εάν η νόσος επεκταθεί και στον λάρυγγα, τότε θα παρουσιασθεί και βράγχος φωνής (βραχνάδα) μέχρι και αφωνία, βήχας και δύσπνοια.
Οι επιπλοκές που μπορεί να προκύψουν είναι αρκετά σοβαρές, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται η παράλυση των περιφερικών νεύρων και η μυοκαρδίτιδα. Άλλες επιπλοκές μπορεί να είναι η νεφρίτιδα, η ατελεκτασία και η πνευμονία.
Η άμεση αντιμετώπιση με χρήση αντιδιφθεριτικού ορού και αντιβιοτικών για μερικές ημέρες είναι η πρώτη θεραπευτική προσέγγιση, ενώ απαραίτητη είναι και η αντιμετώπιση τυχών επιπλοκών.
Η οξεία ρινοφαρυγγίτιδα, γνωστή και ως κοινό κρυολόγημα, αποτελεί την πιο συχνή μορφή λοίμωξης του αναπνευστικού συστήματος, ιδιαίτερα κατά τη χειμερινή περίοδο.
Η εμφάνισή της οφείλεται σε λοίμωξη από διάφορους ιούς και για το λόγο αυτό ο ανθρώπινος οργανισμός αδυνατεί να αναπτύξει ανοσία κατά της ασθένειας. Αυτό συμβαίνει διότι τα αντισώματα που δημιουργούνται έναντι του ενός ιού δεν μπορούν να προστατεύσουν από τον επόμενο υπεύθυνο.
Η μετάδοση της νόσου γίνεται είτε με τα σταγονίδια που εκπέμπει ένας άρρωστος με το φτάρνισμα, το βήχα ή και την ομιλία, τα οποία ταξιδεύουν με μεγάλη ταχύτητα στον αέρα, είτε μέσω επαφής με μολυσμένη επιφάνεια από σάλιο με τα χέρια μας που στη συνέχεια θα το μεταφέρουν στη μύτη.
Συμπτώματα
Μετά από την αρχική λοίμωξη η περίοδος επώασης του ιού κυμαίνεται στις 8 με 12 ώρες. Τα συμπτώματα μπορεί να εμφανισθούν συνήθως μετά από 10-12 ώρες ή μπορεί να ξεκινήσουν μετά από 2 με 5 μέρες από τη μόλυνση. Σε αυτά περιλαμβάνονται:
– Βήχας από ήπιος έως πολύ έντονος – Πονόλαιμος – Φτάρνισμα – Ρινική καταρροή – Αίσθημα απόφραξης της μύτης με δυσκολία στην αναπνοή – Αδυναμία ή και μυαλγίες – Πονοκέφαλος – Ανορεξία – Πυρετός
Τα συμπτώματα συνήθως διαρκούν λίγες μέρες αλλά σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να διαρκέσουν 7-14 μέρες, με τον βήχα συνήθως να υποχωρεί τελευταίο.
Τα άτομα των οποίων η γενική κατάσταση δεν είναι καλή ή που πάσχουν και από άλλες αρρώστιες που επηρεάζουν την άμυνα του οργανισμού, είναι πολύ ευαίσθητα στα κρυολογήματα, ενώ ακόμη τα συμπτώματα και γενικά η νόσος εμφανίζονται σχετικά πιο βαριά, αυξάνοντας παράλληλα την πιθανότητα σοβαρών επιπλοκών.
Οι επιπλοκές, εάν συμβούν, αφορούν περισσότερο τους πολύ ηλικιωμένους, τους πολύ νεαρούς ή εκείνους που έχουν εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα. Μπορεί μάλιστα να εμφανιστούν και δευτερογενείς βακτηριακές λοιμώξεις οδηγώντας σε ιγμορίτιδα, λοίμωξη του αυτιού, πνευμονία, χρόνια βρογχίτιδα, φαρυγγίτιδα και λαρυγγίτιδα.
Αντιμετώπιση
Η καλύτερη αντιμετώπιση της ρινοφαρυγγίτιδας είναι η πρόληψη. Σε γενικές γραμμές συνίσταται η αποφυγή της επαφής με άτομο που νοσεί ή με μολυσμένο υλικό που περιέχει τον ιό. Επιπλέον, πρέπει να γίνεται συχνά πλύση των χεριών, να αποφεύγουμε να πιάνουμε συχνά το πρόσωπο, τη μύτη και το στόμα, ενώ σε χώρους με πολλά άτομα να αποφεύγονται οι χειραψίες και τα φιλιά. Στην αντίθετη περίπτωση τα χέρια και το πρόσωπο θα πρέπει να πλένονται καλά.
Η θεραπεία συνήθως στοχεύει να καταπολεμήσει τα συμπτώματα καθώς είναι αναποτελεσματική ενάντια στον ιό. Η αντιμετώπιση της ασθένειας βασίζεται στο ανοσοποιητικό σύστημα, ενώ η καλή ενυδάτωση, η αποφυγή καταπόνησης και κούρασης, τα αναλγητικά και τα αντιπυρετικά είναι ορισμένα από τα μέτρα που μπορεί να βοηθήσουν.
Η Σκλήρυνση κατά πλάκας ή Πολλαπλή Σκλήρυνση είναι ένα νόσημα που ανήκει στις απομυελινωτικές παθήσεις. Η ονομασία της συγκεκριμένης κατηγορίας παθήσεων οφείλεται στο ότι αυτό που προσβάλλεται και δημιουργεί τα όποια συμπτώματα είναι η μυελίνη, το περίβλημα των νευρικών κυττάρων του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού. Η απομυελίνωση έχει ως αποτέλεσμα να επιβραδύνεται ή να καταργείται η αγωγή των νευρικών ερεθισμάτων κατά μήκος ενός νεύρου, προκαλώντας δυσλειτουργία των νεύρων καθώς και την εμφάνιση συμπτωμάτων.
Εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως νοσούν από Πολλαπλή Σκλήρυνση, με τις γυναίκες να έχουν τη μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης. Προς το παρόν δεν υπάρχει κάποια σαφής αιτιολογία της νόσου, ωστόσο έχουν ενοχοποιηθεί διάφοροι παράγοντες ανοσολογικοί, γενετικοί, περιβαλλοντολογικοί, οι οποίοι πιθανόν με διάφορους συνδυασμούς οδηγούν στην εμφάνισή της.
Τα συμπτώματα
Τα συμπτώματα της νόσου είναι ποικίλα και διαφέρουν στον κάθε ασθενή. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται: αδυναμία στα άκρα, διαταραχές στην ισορροπία και στο συγχρονισμό κινήσεων, μυϊκοί σπασμοί, πόνος, κόπωση, απώλεια της αισθητικότητας, διαταραχή στην άρθρωση του λόγου, καθώς και διαταραχές στην όραση που συνήθως είναι από τα πρώτα συμπτώματα που δεν διαρκούν πολύ, όπως η απώλεια όρασης από το ένα μάτι, η θολερότητα, κλπ.
Επίσης, μπορεί να προκύψουν διαταραχές συγκέντρωσης, απώλεια μνήμης, διαταραχή προσοχής, κατάθλιψη, μη ελεγχόμενη τάση για γέλιο η κλάμα, σεξουαλική διαταραχή, ανεπαρκής έλεγχος του εντέρου και της κύστεως, άλλα και δυσανεξία στη ζέστη που επιδεινώνει τα συμπτώματα.
Τέλος, χαρακτηριστικό σύμπτωμα είναι το σημείο Lhermitte, δηλαδή η αίσθηση του να σε διαπερνά ρεύμα κατά μήκος της σπονδυλικής στήλης ή των άκρων σε κάμψη της κεφαλής.
Οι μορφές της νόσου
Η νόσος εμφανίζει διάφορες μορφές με συχνότερη την υποτροπιάζουσα. Σε αυτήν οι ασθενείς εμφανίζουν εξάρσεις και υφέσεις των συμπτωμάτων τους, συνήθως με πλήρη αποκατάσταση στα μεσοδιαστήματα ή με φυσικά υπολείμματα με το πέρας του χρόνου.
Ένα ποσοστό των ασθενών αυτών μπορεί να μεταπέσει με την πάροδο του χρόνου στη δευτεροπαθής προϊούσα μορφή, όπου πλέον δεν υπάρχουν διακριτά κλινικά επεισόδια και παρατηρείται φθίνουσα εξέλιξη.
Υπάρχει επίσης η πρωτοπαθής προϊούσα μορφή στην οποία η προαναφερθείσα φθίνουσα εξέλιξη παρατηρείται εξαρχής.
Τέλος, υπάρχει σπανιότερα η προϊούσα υποτροπιάζουσα μορφή στην οποία παρατηρείται σταθερά επιδεινούμενη πορεία με ενδιάμεσες υποτροπές χωρίς υφέσεις.
Είναι σημαντικό να διευκρινιστεί ο τύπος της Πολλαπλής Σκλήρυνσης για τον κάθε ασθενή, διότι η θεραπευτική προσέγγιση καθώς και η πρόγνωση διαφέρει στην κάθε περίπτωση.
Η αντιμετώπιση της πολλαπλής σκλήρυνσης περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τη χορήγηση φαρμάκων, τη φυσικοθεραπεία, την υιοθέτηση υγιεινού τρόπου ζωής, τη σωματική άσκηση και την αποφυγή του στρες.
Συνέντευξη του αναπληρωτή καθηγητή Παθολογίας Νικόλαου Παπάνα στην Εύα Ντελιδάκη για το kartadiaviti.gr
Γιατί χρειάζεται η πληροφόρηση του κοινού σχετικά με το σακχαρώδη διαβήτη;
Η πληροφόρηση χρειάζεται για δύο λόγους: πρώτον, επειδή ο σακχαρώδης διαβήτης είναι ιδιαίτερα συχνός και δεύτερον, επειδή, στην αρχή τουλάχιστον, δεν εκδηλώνονται συμπτώματα. Έτσι, μπορεί ένας άνθρωπος να έχει σακχαρώδη διαβήτη χωρίς καμία ενόχληση, ενώ τα «κλασικά» συμπτώματα (δίψα, πείνα, αυξημένη αποβολή ούρων, αδυναμία, κόπωση, απώλεια βάρους και θολή όραση) μπορεί να καθυστερήσουν πολύ. Η ανυπαρξία λοιπόν των συμπτωμάτων συνεπάγεται την καθυστέρηση της διάγνωσης, εκτός, βέβαια, αν γίνει έγκαιρος προληπτικός έλεγχος με απλή εξέταση αίματος.
Σε ποιους πρέπει να απευθύνεται η πληροφόρηση του κοινού;
Η πληροφόρηση πρέπει να απευθύνεται σε όλους. Ιδιαίτερα όμως πρέπει να στοχεύει δύο ομάδες. Η πρώτη ομάδα περιλαμβάνει τα άτομα υψηλού κινδύνου στα οποία ανήκουν εκείνα με ένα η περισσότερα από τα εξής: παχυσαρκία, πρόσφατη αύξηση σωματικού βάρους, ιστορικό σακχαρώδους διαβήτη κατά την εγκυμοσύνη ή γέννηση υπέρβαρου μωρού, συγγενείς πρώτου βαθμού με σακχαρώδη διαβήτη, καθιστική ζωή και έλλειψη άσκησης, ιδίως σε ηλικία μετά τα 45 έτη.
Η δεύτερη ομάδα περιλαμβάνει τα άτομα με διεγνωσμένο σακχαρώδη διαβήτη. Σε αυτούς χρειάζεται να δοθεί έμφαση στην πρόληψη των χρόνιων επιπλοκών από τα μάτια, τα πόδια, νεφρά, την καρδιά κ.ά. Είναι πραγματικά κρίμα άνθρωποι με γνωστό σακχαρώδη διαβήτη να αρκούνται σε μια (όχι πάντα επαρκή) μέτρηση της γλυκόζης τους, χωρίς να γνωρίζουν ότι χρειάζεται πρόγραμμα τακτικής ιατρικής παρακολούθησης, καθώς και έγκαιρης διάγνωσης και παρακολούθησης επιπλοκών.
Ποιο το περιεχόμενο της ενημέρωσης;
Στα άτομα του γενικού πληθυσμού ο στόχος της ενημέρωσης είναι η ενθάρρυνση της άσκησης και της υγιεινής διατροφής, η αποφυγή της παχυσαρκίας και η σκοπιμότητα περιοδικής προληπτικής εξέτασης γλυκόζης αίματος, ιδίως στα άτομα υψηλού κινδύνου. Στα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη χρειάζεται ευαισθητοποίηση ότι πρέπει να παρακολουθούνται συστηματικά για την πρόληψη χρόνιων επιπλοκών, ότι χρειάζεται αυστηρή ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης, της χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων του ορού και ότι επιβάλλεται η διακοπή του καπνίσματος.
Πώς μπορούν να συμβάλουν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης;
Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης μπορούν να συμβάλουν αποφασιστικά στη διαφώτιση του κοινού, συμπεριλαμβανομένων των δύο ομάδων που προαναφέρθηκαν. Το πρόγραμμα ενημέρωσης μπορεί να υλοποιηθεί με τα εξής: α) έκδοση ενημερωτικών φυλλαδίων, β) δημοσιεύματα στον τύπο με σκοπό την ενημέρωση σχετικά με σημαντικές νέες θεραπευτικές ή διαγνωστικές εξελίξεις, γ) ολιγόλεπτα ενημερωτικά μηνύματα για χρήση στην τηλεόραση και/ή στο ραδιόφωνο, δ) εξορμήσεις ενημέρωσης του κοινού για την ανάγκη προληπτικών εξετάσεων, ε) δημοσιογραφική κάλυψη των κυριότερων ευρημάτων ιατρικών συνεδρίων και ημερίδων.
Πώς μπορεί να βελτιωθεί η εκστρατεία ενημέρωσης;
Η ενημέρωση μπορεί να βελτιωθεί με τη στενότερη και σταθερότερη συνεργασία μεταξύ ιατρικού κόσμου και μέσων μαζικής ενημέρωσης. Χρειάζεται συμμαχία των δύο αυτών φορέων για καλύτερη πληροφόρηση του κοινού, η οποία θα υπηρετήσει τον έγκαιρο προληπτικό έλεγχο και την έγκαιρη αναζήτηση ιατρικής βοήθειας. Για παράδειγμα, θα μπορούσαν να καθιερωθούν συχνότερες σύντομες ενημερωτικές τηλεοπτικές εκπομπές.
Επίσης θα μπορούσε να υπάρχει πιο γενναιόδωρη δημοσιογραφική προβολή των κύριων μηνυμάτων που προκύπτουν από τοπικά αλλά και διεθνή ιατρικά συνέδρια και ημερίδες. Κατά τη δημοσιοποίηση αυτών των ευρημάτων χρειάζεται, βέβαια, συνεργασία με την ιατρική κοινότητα, για να διασφαλιστεί ότι δεν παρερμηνεύονται τα μηνύματα με την απλούστερη διατύπωσή τους. Τέλος ωφέλιμη θα ήταν ο από κοινού με τους ιατρούς σχεδιασμός και η διοργάνωση εκδηλώσεων ενημέρωσης σε δημόσιους χώρους (π.χ. μέτρηση γλυκόζης).
Ο θυρεοειδής είναι ένας ενδοκρινής αδένας, ο οποίος βρίσκεται στη βάση του λαιμού και έχει σχήμα πεταλούδας. Λειτουργία του αποτελεί η παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών οι οποίες είναι απαραίτητες για τη φυσιολογική αύξηση, ανάπτυξη και τη ρύθμιση των μεταβολικών διεργασιών του οργανισμού για την εύρυθμη λειτουργία όλων των συστημάτων. Οι θυρεοειδικές ορμόνες, μέσω της κυκλοφορίας του αίματος, μεταφέρονται σε όλους τους ιστούς του σώματος και επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό τη λειτουργία πολλών οργάνων όπως της καρδιάς, του εντέρου και των πνευμόνων.
Ο υποθυρεοειδισμός είναι μια διαταραχή του θυρεοειδούς κατά την οποία ο αδένας εργάζεται λιγότερο σε σχέση με τις ανάγκες του οργανισμού, δηλαδή υπάρχει μειωμένη παραγωγή των θυρεοειδικών ορμονών. Η πάθηση είναι δυνατόν να εξελιχθεί σταδιακά και ανεπαίσθητα, με αποτέλεσμα να πάσχει κάποιος για χρόνια και να μην το ξέρει.
Συχνότερη αιτία υποθυρεοειδισμού αποτελεί η θυρεοειδίτιδα του Hashimoto. Το όνομά της οφείλεται σε έναν Ιάπωνα ιατρό, ο οποίος την περιέγραψε για πρώτη φορά το 1912. Η νόσος αυτή είναι μία κατάσταση που προκαλείται από φλεγμονή του θυρεοειδούς. Πρόκειται περί αυτοάνοσης νόσου, που σημαίνει ότι ο οργανισμός λανθασμένα επιτίθεται στον θυρεοειδή αδένα, σαν να ήταν ξένος ιστός. Παραμένει ωστόσο άγνωστη η αιτία που προκαλεί αυτή την αυτοάνοση διαδικασία.
Τα άτομα που πάσχουν από θυρεοειδίτιδα του Hashimoto, συχνά παρουσιάζουν αρχικά μία φάση υπερθυρεοειδισμού (πολύ αυξημένη ορμόνη του θυρεοειδούς), η οποία ονομάζεται hashi-τοξίκωσις. Καθώς η ορμόνη του θυρεοειδούς διαρρέει από τον προσβεβλημένο αδένα, αυτός καταστρέφεται, και τελικά οι ασθενείς καθίστανται υποθυρεοειδικοί.
Σημειωτέον ότι η συγκεκριμένη νόσος έχει την τάση να εμφανίζεται σε οικογένειες, ενώ μπορεί να συνδέεται και με άλλες αυτοάνοσες νόσους, όπως είναι ο διαβήτης τύπου 1 ή η κοιλιοκάκη(κοιλιακή νόσος). Η θυρεοειδίτιδα του Hashimoto, είναι 5 έως 10 φορές συχνότερη στις γυναίκες απ’ ότι στους άνδρες και αρχίζει συχνότερα στην ενήλικη ζωή.
Συμπτώματα
Τα σημεία και τα συμπτώματα της θυρεοειδίτιδας του Hashimoto είναι γενικά ίδια με εκείνα του υποθυρεοειδισμού και συχνά είναι πολύ αμυδρά. Δεν είναι συγκεκριμένα, πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί να μιμηθούν τα συμπτώματα πολλών άλλων καταστάσεων και συχνά αποδίδονται στη γήρανση. Συνεπώς, η διάγνωση βασίζεται στην προσεκτική εξέταση και αξιολόγηση των συμπτωμάτων από τον ειδικό, καθώς και στον εντοπισμό συγκεκριμένων βιοχημικών ευρημάτων σε δείγμα αίματος.
Οι ασθενείς με ήπιο υποθυρεοειδισμό μπορεί να μην έχουν καθόλου σημεία ή συμπτώματα. Τα συμπτώματα γενικά καθίστανται εμφανέστερα καθώς επιδεινώνεται η νόσος και η πλειοψηφία τους έχει σχέση με την μεταβολική επιβράδυνση του οργανισμού.
Στα συχνότερα σημεία και συμπτώματα περιλαμβάνονται το αίσθημα κόπωσης, η μέτρια αύξηση του βάρους, η δυσκοιλιότητα, η μη ανοχή στο ψύχος, η υπερβολική υπνηλία, η κατάθλιψη, οι ξηρές τρίχες με τραχεία υφή, η ξηροδερμία, οι μυϊκές κράμπες, τα αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης, η μειωμένη ικανότητα συγκέντρωσης, ασαφείς πόνοι και διόγκωση των κάτω άκρων.
Εάν ο υποθυρεοειδισμός διαγνωσθεί σωστά, μπορεί να θεραπευθεί εύκολα και απόλυτα, μετά από θεραπεία με ορμόνες του θυρεοειδούς. Ο υποθυρεοειδισμός που παραμένει χωρίς θεραπευτική αγωγή μπορεί να οδηγήσει σε μυοκαρδιοπάθεια, επιδείνωση της καρδιακής ανεπάρκειας και συσσώρευση υγρού γύρω από τους πνεύμονες ή την καρδιά.
Copyright by Yourdoc.gr 2025. All rights reserved. Web design by Siteworks
ΝΟΜΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ
Δήλωση Cookies
Για να παρέχουμε την καλύτερη δυνατή εμπειρία, χρησιμοποιούμε τεχνολογίες όπως τα cookies. Η μη συναίνεση σας μπορεί να επηρεάσει αρνητικά ορισμένες λειτουργίες και χαρακτηριστικά. Αναλυτικά
Λειτουργικά Πάντα ενεργό
Η τεχνική αποθήκευση ή η πρόσβαση είναι απολύτως απαραίτητη για τον νόμιμο σκοπό του να καταστεί δυνατή η χρήση μιας συγκεκριμένης υπηρεσίας που ζητείται ρητά από τον συνδρομητή ή χρήστη ή για τον αποκλειστικό σκοπό της μετάδοσης μιας επικοινωνίας μέσω δικτύου ηλεκτρονικών επικοινωνιών.
Preferences
The technical storage or access is necessary for the legitimate purpose of storing preferences that are not requested by the subscriber or user.
Στατιστικά
The technical storage or access that is used exclusively for statistical purposes.Η τεχνική αποθήκευση ή πρόσβαση που χρησιμοποιείται αποκλειστικά για ανώνυμους στατιστικούς σκοπούς. Χωρίς κλήτευση, εκούσια συμμόρφωση από την πλευρά του Παρόχου Υπηρεσιών Διαδικτύου ή πρόσθετα αρχεία από τρίτο μέρος, πληροφορίες που αποθηκεύονται ή ανακτώνται μόνο για αυτόν τον σκοπό δεν μπορούν συνήθως να χρησιμοποιηθούν για την ταυτοποίησή σας.
Εμπορικής Προώθησης
Ο τεχνικός χώρος αποθήκευσης ή η πρόσβαση απαιτείται για τη δημιουργία προφίλ χρήστη για την αποστολή εξατομικευμένων διαφημίσεων ή για την ανίχνευση του χρήστη σε έναν ή σε πολλούς ιστότοπους για παρόμοιους σκοπούς εμπορικής προώθησης.
