Γράφει η Ελένη Πορφύρη, διαιτολόγος
Το ασβέστιο είναι ένα θρεπτικό συστατικό με πολύ σημαντικό ρόλο για διάφορες λειτουργίες του οργανισμού, όπως η οικοδόμηση και διατήρηση υγιών οστών και δοντιών, η πήξη του αίματος, η μετάδοση νευρικών μηνυμάτων και η ρύθμιση του καρδιακού ρυθμού.
Περίπου το 99% του ασβεστίου του σώματος αποθηκεύεται στα οστά και τα δόντια. Το υπόλοιπο 1% βρίσκεται στο αίμα, στους μυς και σε άλλους ιστούς. Το σώμα παίρνει το ασβέστιο που χρειάζεται με δύο τρόπους. Ο ένας είναι με την κατανάλωση τροφίμων ή συμπληρωμάτων που περιέχουν ασβέστιο, και ο άλλος είναι από τα αποθέματα ασβεστίου του σώματος, δηλαδή τα οστά.
Εδώ και πάρα πολλά χρόνια είναι γνωστό ότι το ασβέστιο είναι το συστατικό – κλειδί για υγιή οστά. Το να λαμβάνουμε αρκετό ασβέστιο από την παιδική ηλικία μέχρι την ενηλικίωση βοηθά στην σωστή ανάπτυξη των οστών, αλλά και στην επιβράδυνση της απώλειας οστικής μάζας καθώς μεγαλώνουμε.
Ωστόσο, το γάλα δεν είναι ούτε η μοναδική, ούτε η καλύτερη πηγή ασβεστίου. Ενώ το ασβέστιο και τα γαλακτοκομικά προϊόντα μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο οστεοπόρωσης και καρκίνου του παχέος εντέρου, η υψηλή πρόσληψη μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρκίνου του προστάτη και πιθανώς και καρκίνου των ωοθηκών. Επιπλέον, τα γαλακτοκομικά προϊόντα έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά καθώς και ρετινόλη (βιταμίνη Α), η οποία σε υψηλά επίπεδα μπορεί παράδοξα να αποδυναμώσει τα οστά.
Τα υπόλοιπα τρόφιμα που είναι καλές πηγές ασβεστίου εκτός από τα γαλακτοκομικά προϊόντα, είναι ο σολωμός, τα σκούρα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, τα φασόλια και τα τρόφιμα σόγιας.
Όσον αφορά στα συμπληρώματα ασβεστίου, συχνά περιέχουν βιταμίνη D, καθώς ο συνδυασμός των δύο αυτών θρεπτικών συστατικών φαίνεται να είναι πιο επωφελής για την υγεία των οστών. Αν κάποιος δεν τρώει αρκετές τροφές που περιέχουν ασβέστιο, το σώμα θα απομακρύνει το ασβέστιο από τα οστά. Στην ιδανική περίπτωση, το ασβέστιο που «δανείζεται» από τα οστά θα αντικατασταθεί αργότερα. Αλλά αυτό δεν συμβαίνει πάντα.
Παρακάτω ακολουθούν 5 απλές συμβουλές για να χτίσετε γερά και υγιή οστά:
Καταναλώστε τροφές πλούσιες σε ασβέστιο
Καταναλώστε και άλλα τρόφιμα εκτός από γαλακτοκομικά. Περιορίστε το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα σε μία έως δύο μερίδες ημερησίως, καθώς δεν κάνουν απαραίτητα καλό στα οστά σας, και αρχίστε να προσλαμβάνετε ασβέστιο και από άλλες πηγές. Άλλα τρόφιμα (εκτός από τα γαλακτοκομικά) που είναι πλούσια σε ασβέστιο περιλαμβάνουν τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά και το μπρόκολο, τα οποία είναι και οι δύο εξαιρετικές πηγές βιταμίνης Κ, ένα άλλο βασικό θρεπτικό συστατικό για την υγεία των οστών. Επίσης, τα φασόλια και το tofu μπορούν να αποτελέσουν μια πολύ καλή πηγή ασβεστίου.
Καλύψτε τις ανάγκες σας για βιταμίνη D
Η βιταμίνη D διαδραματίζει βασικό ρόλο μαζί με το ασβέστιο στην ενίσχυση της υγείας των οστών. Συντίθεται στο δέρμα μας, μετά από την έκθεση στον ήλιο και πολύ μικρή ποσότητα λαμβάνεται μέσω της διατροφής. Φροντίστε να εκτίθεστε για περίπου 15 – 20 λεπτά την ημέρα στον ήλιο, αν όμως τα επίπεδα σας σε βιταμίνη D εξακολουθούν να είναι χαμηλά, συμβουλευτείτε τον γιατρό σας για να λάβετε κάποιο συμπλήρωμα βιταμίνης D.
Γίνετε πιο δραστήριοι
Η τακτική άσκηση, όπως το περπάτημα ή το τζόκινγκ, αποτελεί ουσιαστικό μέρος της οικοδόμησης και της διατήρησης ισχυρών οστών.
Προσέξτε την μεγάλη πρόσληψη ρετινόλης (βιταμίνη Α)
Μην καταναλώνετε μεγάλες ποσότητες από εμπλουτισμένο γάλα, ενεργειακές μπάρες και δημητριακά πρωινού, τα οποία έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη Α, η οποία αποδυναμώνει τα οστά.
Βοηθήστε τα παιδιά σας να χτίσουν γερά οστά
Η παιδική και εφηβική ηλικία είναι η περίοδος κατά την οποία τα οστά αναπτύσσουν την μέγιστη αντοχή τους. Βοηθώντας τους νέους να ακολουθούν έναν υγιεινό τρόπο ζωής, ο οποίος να περιλαμβάνει τόσο φυσική δραστηριότητα όσο και ισορροπημένη διατροφή (επαρκή πρόσληψη ασβεστίου), και εξασφαλίζοντας υγιή επίπεδα βιταμίνης D, μπορούμε να τους βοηθήσουμε να διατηρήσουν δυνατά και υγιή οστά σε όλη την ενήλικη ζωή τους.
