Blog

Ο σακχαρώδης διαβήτης χαρακτηρίζεται ως μία «ύπουλη» ασθένεια, αφού σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να εμφανιστεί χωρίς όμως να εκδηλώσει κάποια συγκεκριμένα συμπτώματα.

Είναι μια χρόνια μεταβολική νόσος που οδηγεί σε υψηλές τιμές γλυκόζης στο αίμα –το απλό δηλαδή σάκχαρο που δίνει ενέργεια στα κύτταρα– και αναπτύσσεται όταν ο οργανισμός δεν παράγει ή δεν χρησιμοποιεί αποτελεσματικά την ινσουλίνη –την ορμόνη που βοηθά στην απομάκρυνση του πλεονάσματος γλυκόζης από το αίμα.

Όταν όμως αυτές οι τιμές παραμένουν υψηλές για μεγάλο χρονικό διάστημα, μπορεί να εμφανιστούν συμπτώματα που συνδέονται με κάποια από τις θορυβώδεις επιπλοκές του, όπως η καρδιαγγειακή νόσος, νεφρική βλάβη κ.ά.

Ποια είναι τα σημεία που δεν πρέπει να αγνοήσουμε

• Πολυουρία: Όταν έχουμε υψηλά επίπεδα σακχάρου, μέρος αυτού αποβάλλεται κατά την ούρηση παρασύροντας και νερό. Αυτή η απώλεια νερού προκαλεί και κάποιου βαθμού αφυδάτωση.
• Ξηροστομία και πολυδιψία: Η αφυδάτωση με τη σειρά της οδηγεί σε στεγνό στόμα και ανάγκη για πολύ νερό. Η συχνή ανάγκη για ούρηση λοιπόν δεν οφείλεται στο ότι οι ασθενείς πίνουν πολύ νερό, αλλά το αντίθετο, θέλουν πολύ νερό επειδή αφυδατώνονται σε ένα βαθμό από την ούρηση. Σημειωτέον ότι κάποιοι κάνουν το λάθος να προσπαθούν να μην πίνουν νερό, γιατί τους ενοχλεί που πηγαίνουν συνέχεια στην τουαλέτα.
• Απώλεια βάρους: Μπορεί να συμβεί γιατί η έλλειψη ινσουλίνης αφήνει τα κύτταρα χωρίς θρεπτικά συστατικά και χωρίς ενέργεια. Έτσι ο ασθενής αδυνατίζει, αλλά αυτό που χάνει δεν είναι λίπος, είναι κυρίως μυϊκή μάζα. Αυτή η απώλεια βάρους συμβαίνει παρόλο που το άτομο δεν έχει μειώσει το πόσο τρώει, αλλά μπορεί αντιθέτως να τρώει ακόμα περισσότερο από πριν (πολυφαγία), σε μια προσπάθεια του οργανισμού να βρει αυτά τα θρεπτικά συστατικά που λείπουν από τα κύτταρα.
• Άλλα συμπτώματα που μπορεί να παρουσιαστούν είναι εύκολη κούραση (από έλλειψη ενέργειας), θολή όραση (από συσσώρευση γλυκόζης στο φακό του ματιού, η οποία προσελκύει και νερό και προκαλεί προσωρινό «φούσκωμα» του φακού), κράμπες στα πόδια, φαγούρα και μηκυτιάσεις στα γεννητικά όργανα κ.ά.

Ποια άτομα πρέπει να ελέγχονται για σακχαρώδη διαβήτη;

Στους παράγοντες κινδύνου ανάπτυξης προδιαβήτη ή διαβήτη τύπου 2 περιλαμβάνονται κυρίως:

• Οι τιμές γλυκόζης αίματος εκτός των κανονικών ορίων
• Η ηλικία άνω των 45 ετών
• Το οικογενειακό ιστορικό διαβήτη ανεξάρτητα από την ηλικία
• Το υπερβολικό βάρος ή η παχυσαρκία
• Η καθιστική ζωή σε συνδυασμό με τη σπάνια σωματική άσκηση
• Η υψηλή αρτηριακή πίεση
• Τα χαμηλά επίπεδα «καλής» (HDL) χοληστερόλης στο αίμα
• Τα υψηλά τριγλυκερίδια αίματος
• Ο διαβήτης κατά την εγκυμοσύνη
• Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
• Το ιστορικό με παθήσεις της καρδιάς, του εγκεφάλου ή των κάτω μελών
• Ορισμένες δερματικές παθήσεις όπως η μελανίζουσα ακάνθωση

Η αναγνώριση των προειδοποιητικών ενδείξεων είναι ένα από τα πρώτα βήματα για τη διαχείριση του διαβήτη. Ο επιβλέπον ιατρός θα κατευθύνει τον ασθενή σε ό,τι αφορά τη διενέργεια εξέτασης για τη νόσο και θα δώσει την θεραπευτική αγωγή.

Τι είναι ο σακχαρώδης διαβήτης;

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι ένα χρόνιο μεταβολικό νόσημα, το οποίο χαρακτηρίζεται από υψηλά επίπεδα γλυκόζης (σακχάρου) στο αίμα.

Αυτό συμβαίνει διότι το πάγκρεας παράγει λιγότερη ή και καθόλου ινσουλίνη – η ορμόνη που παίζει κύριο ρόλο στον μεταβολισμό των υδατανθράκων (σακχάρων) – ή χρησιμοποιεί την ινσουλίνη με μη αποτελεσματικό τρόπο.

Εκδηλώνεται έτσι αύξηση της συγκέντρωσης του σακχάρου στο αίμα (υπεργλυκαιμία) και διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης. Αυτό προκύπτει είτε ως αποτέλεσμα της ελαττωμένης έκκρισης ινσουλίνης είτε λόγω της ελάττωσης της ευαισθησίας των κυττάρων του σώματος στη δράση της ινσουλίνης.

Πώς γίνεται η διάγνωσή του διαβήτη;

Ο διαβήτης θεωρείται «σιωπηλή» νόσος καθώς δεν εκδηλώνεται πάντα με κάποια συμπτώματα στα πρώτα στάδιά της. Το αποτέλεσμα είναι η διάγνωσή του να γίνεται ύστερα από μεγάλο χρονικό διάστημα όπου τα υψηλά επίπεδα σακχάρου να δημιουργήσουν βλάβη σε διάφορα μέρη του σώματος.

Η διάγνωσή του στηρίζεται στα αποτελέσματα αιματολογικών εργαστηριακών ελέγχων των επιπέδων γλυκόζης είτε σε τυχαία εξέταση είτε επί της εμφάνισης κάποιων κλασικών συμπτωμάτων: πολυδιψία, πολυουρία, απότομη απώλεια βάρους, ξηροστομία, μειωμένη αντοχή, έντονη κόπωση, πολυφαγία, και θολή όραση.

Οι εργαστηριακές εξετάσεις που απαιτούνται για τη διάγνωση είναι:

1. Μέτρηση γλυκόζης πλάσματος νηστείας
2. Μέτρηση μεταγευματικής γλυκόζης
3. Μέτρηση καμπύλης σακχάρου
4. Μέτρηση γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (HbA1c)

Κάθε εξέταση έχει διαφορετική τιμή παθολογικής υπεργλυκαιμίας και γι’ αυτό είναι απαραίτητο να επιβεβαιώνεται με δεύτερη εξέταση.

Ο τακτικός εργαστηριακός έλεγχος μπορεί να οδηγήσει σε ταχύτερη διάγνωση και καλύτερη αντιμετώπιση της νόσου.

Ποια άτομα πρέπει να ελέγχονται για σακχαρώδη διαβήτη;

Στους παράγοντες κινδύνου ανάπτυξης προδιαβήτη ή διαβήτη τύπου 2 περιλαμβάνονται:

– Οι τιμές γλυκόζης αίματος εκτός των κανονικών ορίων
– Η ηλικία άνω των 45 ετών
– Το οικογενειακό ιστορικό διαβήτη ανεξάρτητα από την ηλικία
– Το υπερβολικό βάρος ή η παχυσαρκία
– Η καθιστική ζωή σε συνδυασμό με τη σπάνια σωματική άσκηση
– Η υψηλή αρτηριακή πίεση
– Τα χαμηλά επίπεδα «καλής» (HDL) χοληστερόλης στο αίμα
– Τα υψηλά τριγλυκερίδια αίματος
– Ο διαβήτης κατά την εγκυμοσύνη
– Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
– Το ιστορικό με παθήσεις της καρδιάς, του εγκεφάλου ή των κάτω μελών
– Ορισμένες δερματικές παθήσεις όπως η μελανίζουσα ακάνθωση

Τέλος, στην κατηγορία εντάσσονται τα άτομα που ανήκουν σε εθνικές ομάδες υψηλού κινδύνου όπως Λατινοαμερικάνοι, Ισπανικής προέλευσης, Αφρικανοαμερικανοί, Ινδιάνοι της Αμερικής, ιθαγενείς της Αλάσκας και Αμερικανοασιάτες.

Υπάρχει τρόπος πρόληψης;

Λαμβάνοντας υπόψη τους παράγοντες κινδύνου το πρώτο βήμα για την πρόληψη είναι να γνωρίζουμε τι κίνδυνο έχουμε να αναπτύξουμε διαβήτη.

Σαφώς υπάρχουν παράγοντες για τους οποίους δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι ώστε να προλάβουμε τη νόσο, γεγονός το οποίο ισχύει κατά βάση στην περίπτωση του διαβήτη τύπου 1.

Η γνώση όμως των παραπάνω σε συνδυασμό με τη λήψη ορισμένων μέτρων, όπως ο προληπτικός έλεγχος και η υιοθέτηση ενός υγιέστερου τρόπου μπορούν να βοηθήσουν σε αυτή την κατεύθυνση.

Πώς αντιμετωπίζεται;

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια νόσος με την οποία πρέπει να μάθουμε να ζούμε, καθώς η έκβασή της περνάει ουσιαστικά από τα δικά μας χέρια. Μερικοί «κανόνες» που πρέπει να έχουμε υπόψη:

1. Μαθαίνουμε να τρώμε σωστά: Ακολουθούμε μία υγιεινή, ισορροπημένη, μεσογειακή διατροφή. Μελέτες δείχνουν ότι άνθρωποι που ακολουθούσαν μία διατροφή πλούσια σε ίνες και σύνθετους υδατάνθρακες βελτίωσαν τον έλεγχο του σακχάρου τους κατά 95%.

2. Βάζουμε τη σωματική άσκηση στη ζωή μας: Το να ασκούμαστε -αν όχι καθημερινά- 3 με 4 φορές την εβδομάδα (το να περπατάμε μισή ώρα την ημέρα με γοργό βήμα αρκεί), μπορεί να αποδειχθεί σωτήριο για την υγεία μας.

3. Μετράμε μόνοι μας το σάκχαρό μας: Πέραν από τις τακτικές μικροβιολογικές εξετάσεις που συστήνονται, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι θα πρέπει να ελέγχουμε το σάκχαρό μας σε τακτά χρονικά διαστήματα στο σπίτι μόνοι μας, να σημειώνουμε τις τιμές και έπειτα κατά τις επισκέψεις στον διαβητολόγο μας να του δίνουμε τα αποτελέσματα.

4. Αδυνατίζουμε: Η απώλεια βάρους είναι πάρα πολύ σημαντική τόσο για να απομακρύνουμε την πιθανότητα να εμφανίσουμε διαβήτη όσο και για να ελέγξουμε την έκβαση της ασθένειας αν τελικά μας προκύψει.

5. Κρατάμε χαμηλά την πίεσή μας: Ακολουθούμε τις οδηγίες του γιατρού μας, ώστε να την κρατάμε στα επιθυμητά επίπεδα.

6. Ελέγχουμε τις τιμές των λιπιδίων μας (τριγλυκερίδια, χοληστερόλη): Αν οι τιμές των λιπιδίων στο αίμα μας είναι υψηλότερες από τις επιθυμητές τιμές, ο γιατρός μας θα μας καθοδηγήσει σχετικά με την ειδική φαρμακευτική αγωγή που θα πρέπει να πάρουμε.

7. Δεν αμελούμε το τσεκ απ: Η τακτική παρακολούθησή μας από τον διαβητολόγο μας, 4 φορές τον χρόνο, σε συνδυασμό με τη διενέργεια των εξετάσεων που αυτός θα μας συστήσει, είναι πολύ σημαντικά για την καλή ρύθμιση και πορεία του διαβήτη.

Η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη που παράγεται από το πάγκρεας και επιτρέπει στα κύτταρα να αξιοποιούν τη γλυκόζη για την παραγωγή ενέργειας.

Αντίσταση στην ινσουλίνη ονομάζεται η κατάσταση στην οποία τα κύτταρα δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν αποτελεσματικά την ορμόνη, με αποτέλεσμα να μην απορροφάται μερικώς ή και καθόλου η γλυκόζη και κατ’ επέκταση να συγκεντρώνεται στο αίμα.

Εάν η συγκέντρωση γλυκόζης στο αίμα είναι υψηλή, τότε εκδηλώνεται προ-διαβήτης ή διαβήτης τύπου 2. Τα αίτια που ωθούν τον οργανισμό να αναπτύξει αντίσταση στην ινσουλίνη δεν είναι απολύτως σαφή, σημαντικός θεωρείται όμως ο ρόλος του υπερβολικού βάρους. Η καθιστική ζωή συμβάλλει επίσης στον προ-διαβήτη ή τον διαβήτη τύπου 2, ιδιαίτερα στα υπέρβαρα και παχύσαρκα άτομα.

Η αντίσταση στην ινσουλίνη δεν συνοδεύεται σε αρχικό στάδιο από σαφή συμπτώματα. Μπορεί ένα άτομο να έχει αναπτύξει αντίσταση στην ινσουλίνη για χρόνια και να μην το έχει αντιληφθεί εάν δεν έχει κάνει εξετάσεις για τον έλεγχο των επιπέδων του σακχάρου.

Πώς μπορεί λοιπόν να καταλάβει κανείς ότι κινδυνεύει; Δείτε ποια είναι τα προειδοποιητικά σημάδια:

• Αύξηση του βάρους, κυρίως στην περιοχή της κοιλιάς
• Δυσκολία συγκέντρωσης
• Άνοδος της αρτηριακής πίεσης
• Τριχόπτωση (στις γυναίκες)
• Κρίσεις ακμής
• Πρήξιμο στους αστραγάλους

Πηγή: Onmed.gr
World photo created by jcomp – www.freepik.com