Η κινάση της κρεατίνης (CPK) είναι ένα ένζυμο το οποίο αποτελεί δείκτη της κατάστασης του μυοκαρδίου, των σκελετικών μυών, του εγκεφαλικού ιστού καθώς και άλλων οργάνων. Κατά βάση βρίσκεται στην καρδιά, σε σκελετικούς μυς και στον εγκεφαλικό ιστό, συντελώντας στην παροχή ενέργειας στο κύτταρο.
Πιο συγκεκριμένα, αποτελεί τον ενδιάμεσο για την αναπλήρωση της ένωσης ATP από τη φωσφορική κρεατίνη, στοιχεία τα οποία είναι απαραίτητα για την παροχή ενέργειας για τη σύσπαση των μυών.
Η συγκέντρωση της CPK στον ορό εξαρτάται από το φύλο, τη φυλή, την ηλικία, τη μυϊκή μάζα και τη φυσική δραστηριότητα του ατόμου.
Σε ορισμένα νοσήματα των μυών και σε καρκινώματα η CPK χρησιμοποιείται για τη διάγνωση και κυρίως για την παρακολούθησή τους.
Φυσιολογικές τιμές και αύξηση
Στους άνδρες ανώτερο όριο προτείνεται τα 80 U/L και στις γυναίκες τα 70 U/L, ωστόσο η παράμετρος αξιολογείται όταν η CPK περάσει τα 180 IU/mL.
Οι παράγοντες αύξησης των τιμών της είναι ποικίλοι. Αύξηση της CPK παρατηρείται στα νεογέννητα, με τα αγόρια να έχουν ελαφρά ψηλότερη τιμή από τους ενήλικες και οι ενήλικες ψηλότερη από άτομα της τρίτης ηλικίας.
Παρατηρείται μάλιστα και σε διάφορες παθολογικές καταστάσεις, όπως σε περιπτώσεις μυϊκής δυστροφίας, νόσων του κεντρικού νευρικού συστήματος, στον υποθυρεοειδισμό, αλλά και σε καρδιακά νοσήματα, τραύματα, λοιμώδη νοσήματα, νοσήματα των μυών, ισχαιμικό αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, πνευμονική εμβολή, καρκινώματα, αιμόλυση και ορμονικές διαταραχές.
Τα επίπεδά της CPK αυξάνουν επίσης και η σκληρή και παρατεταμένη άσκηση, η οποία όμως εξαρτάται από το φύλο, τη φυλή και τον βαθμό στον οποίο το άτομο έχει αθληθεί. Μόνιμη αύξηση προκαλείται μετά από συχνή προπόνηση ή αγώνα, ειδικά σε ασκήσεις που περιλαμβάνουν βάρη ή αντιστάσεις, ενώ – τέλος – αύξηση του ενζύμου παρατηρείται και σε λήψη ορισμένων φαρμάκων (π.χ. σαλικυλικά και υπολιπιδαιμικά).
Μείωση των επιπέδων της CPK παρατηρείται στις περιπτώσεις της αλκοολικής ηπατίτιδας, της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, αλλά και κατά τα πρώτα στάδια της κύησης.
Leave a Reply