Blog

Η κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να μας δημιουργεί ευχάριστα συναισθήματα, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα. Από την πρώτη κιόλας γουλιά, το αλκοόλ ταξιδεύει στο στομάχι και στην κυκλοφορία του αίματός μας. Στη συνέχεια, κάνει το ταξίδι του σε ολόκληρο το σώμα, τον εγκέφαλο και τους μύες.

Το αλκοόλ όχι μόνο δεν περιέχει πρωτεΐνες, μέταλλα και βιταμίνες, αλλά στην πραγμαγτικότητα αναστέλλει την απορρόφηση και την χρήση ζωτικών θρεπτικών συστατικών, όπως η θειαμίνη (βιταμίνη Β1), η βιταμίνη Β12, το φολικό οξύ και ο ψευδάργυρος. Για αυτό το σώμα μας το αντιλαμβάνεται σαν “δηλητήριο”. Δεν μπορεί να το αποθηκεύσει, οπότε θέλει να το διασπάσει και να το ξεφορτωθεί.

Και εδώ εμπλέκεται το συκώτι μας, το οποίο μετατρέπει το αλκοόλ σε έναν αριθμό από διαφορετικές χημικές ενώσεις, επιτρέποντας στο σώμα μας να τις διασπάσει με την βοήθεια ενζύμων, αρχικά σε μια αρκετά τοξική ουσία, την ακεταλδεϋδη (η ουσία αυτή είναι που προκαλεί το hangover), στη συνέχεια σε οξικό οξύ και μετά σε λιπαρά οξέα, διοξείδιο του άνθρακα ή νερό, συστατικά που “αρέσουν” όλα στο σώμα και μπορεί να τα διαχειριστεί.

Ωστόσο, εάν πιούμε περισσότερο αλκοόλ από όσο μπορεί να επεξεργαστεί το συκώτι μας, αυξάνονται τα επίπεδα αλκοόλ στο αίμα μας και αρχίζουμε να μεθάμε. Τα επίπεδα του αλκοόλ στο αίμα, φτάνουν στο μέγιστο περίπου 45 με 90 λεπτά μετά την κατάναλώσή του.

Ωστόσο, οι πρώτες επιδράσεις του αλκοόλ ξεκινούν πολύ γρήγορα, ακόμα κι αν δεν τις παρατηρήσουμε αμέσως. Για την ακρίβεια, το αλκοόλ εισέρχεται στην κυκλοφορία του αίματος μόλις πιούμε την πρώτη γουλιά. Οι επιδράσεις του αρχίζουν να εμφανίζονται μέσα στα επόμενα δέκα λεπτά, και τόσο αυτές όσο και η έντασή τους διαφέρουν από άτομο σε άτομο για διάφορους λόγους.

Παράγοντες που επηρέαζουν την ταχύτητα απορρόφησης του αλκοόλ στον οργανισμό

Η κατανάλωση φαγητού

Το σώμα μας απορροφά το αλκοόλ στην κυκλοφορία του αίματος πολύ πιο γρήγορα όταν πίνουμε με άδειο στομάχι. Μόλις πίνουμε, το αλκοόλ πηγαίνει στο στομάχι μας, όπου περίπου το 20 % απορροφάται στο αίμα. Από εκεί, περνά στο λεπτό μας έντερο, από όπου απορροφάται και το υπόλοιπο στην κυκλοφορία του αίματος. Εάν υπάρχει φαγητό στο στομάχι μας, το αλκοόλ θα καθυστερήσει να περάσει στο λεπτό έντερο. Έτσι, όσο περισσότερο παραμένει το αλκοόλ στο στομάχι μας, τόσο πιο αργή είναι η έναρξη των επιδράσεών του.

Το φύλο

Oι άνδρες συνήθως έχουν περισσότερο μυϊκό ιστό από τις γυναίκες. Ο μυς έχουν περισσότερο νερό από το λίπος, κι έτσι το αλκοόλ αραιώνεται περισσότερο σε ένα άτομο με περισσότερο μυϊκό ιστό (λόγω του περισσότερου νερού). Επίσης, οι γυναίκες έχουν σε μικρότερη ποσότητα στον οργανισμό τους το ένζυμο αλκοολική αφυδρογονάση, το οποίο διασπά το αλκοόλ, και έτσι μεθάν πιο εύκολα.

Η ηλικία

Οι άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας συνήθως επεξεργάζονται ταχύτερα το αλκοόλ σε σύγκριση με τους νεότερους, επειδή όσο περισσότερη είναι η έκθεση στο αλκοόλ, τόσο αυξάνονται τα βασικά ένζυμα που το μεταβολίζουν στο συκώτι. Έτσι, έχουν συνήθως αυξημένη ανοχή στο αλκοόλ.

Το είδος του ποτού

Τα αφρώδη ποτά, όπως η σαμπάνια ή τα ποτά που συνδυάζονται με ανθρακούχα αναψυκτικά,  εισέρχονται στην κυκλοφορία του αίματος γρηγορότερα, καθώς οι φυσαλίδες αυξάνουν την πίεση στο στομάχι, επομένως οι επιδράσεις του αλκοόλ εμφανίζονται πιο άμεσα.

Ο εμμηνορροϊκός κύκλος (για τις γυναίκες)

Ο ρυθμός με τον οποίο το σώμα των γυναικών απορροφά το αλκοόλ αλλάζει σε όλη τη διάρκεια του έμμηνου κύκλου. Απορροφάται γρηγορότερα κατά την ωορρηξία και λίγο πριν από την περίοδο.

Πρακτικές για πιο αργή απορρόφηση του αλκοόλ αίματος (και λιγότερες επιδράσεις)

• Καταναλώστε φαγητό τουλάχιστον 1 ώρα πριν πιείτε αλκοόλ.
• Πίνετε αργά τα ποτά σας.
• Αποφύγετε τα σφηνάκια και γενικά πίνετε αργά και με μικρές γουλιές.
• Μην πίνετε περισσότερα από ένα ποτό την ώρα.
• Πίνετε νερό παράλληλα με την κατανάλωση αλκοόλ.
• Περιορίστε ή αποφύγετε τα ανθρακούχα ποτά, όπως σαμπάνια, αφρώδες κρασί και κοκτέιλ αναμεμειγμένα με σόδα

Η συνιστώμενη ποσότητα κατανάλωσης αλκοόλ είναι 2 ποτά / ημέρα για τους άνδρες και
1 ποτό / ημέρα για τις γυναίκες (ποτό = 330 ml μπύρα / 150 ml κρασί / 45 ml οινοπνευματώδους ποτού).

Ωστόσο, καλό είναι να αποφεύγουμε την κατανάλωση αλκοόλ σε καθημερινή  βάση και να το περιορίσουμε μόνο στις κοινωνικές περιστάσεις, καθώς παρέχει μόνο “κενές” θερμίδες και καθόλου θρεπτικά συστατικά και απλά επιβαρύνει τον οργανισμό μας.

Θανάσης Τσιούδας, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος

Οι επιστημονικές μελέτες αναφορικά με την κατανάλωση αλκοόλ και τα πιθανά οφέλη ή τους κινδύνους που ενέχει είναι πολλές. Όμως μία σχετικά πρόσφατη φέρνει άσχημα νέα για εκείνους που συνηθίζουν να καταναλώνουν ένα ποτηράκι κρασί την ημέρα με τη δικαιολογία ότι όχι μόνο δεν βλάπτει αλλά ότι ωφελεί την υγεία τους.

H σχετική μελέτη που δημοσιεύτηκε στην έγκριτη ιατρική επιθεώρηση «Lancet» δείχνει πως το αλκοόλ βλάπτει τον οργανισμό από την πρώτη γουλιά. Και καταλήγει ότι η κατανάλωση ποτού ενοχοποιείται για περισσότερους θανάτους από ό,τι εκτιμούσε αρχικά η επιστημονική κοινότητα.

Και αυτό διότι μπορεί η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ – κυρίως κόκκινο κρασί – να προστατεύει την καρδιά και γενικότερα το καρδιαγγειακό σύστημα, αλλά όπως προκύπτει από τα πρόσφατα ευρήματα τα οφέλη αυτά «διαγράφονται» εξαιτίας του αυξημένου κινδύνου εμφάνισης καρκίνου και άλλων σοβαρών νοσημάτων.

Πιο συγκεκριμένα, η μελέτη εξέτασε δεδομένα από 694 παλαιότερες έρευνες σχετικά με την κατανάλωση αλκοόλ και 592 σχετικά με τις επιπτώσεις στην υγεία. Συνεπώς, μπήκαν στο μικροσκόπιο οι συνήθειες και οι ιατρικοί φάκελοι 28 εκατομμυρίων ανθρώπων.

Όπως σημειώνουν στα συμπεράσματά τους οι ερευνητές, αν υπολογίσει κανείς τους παράγοντες που οδηγούν τους ανθρώπους σε πρόωρο θάνατο ή σε αναπηρία, διαπιστώνει ότι το αλκοόλ βρίσκεται στην έβδομη θέση, πίσω από το κάπνισμα ή την υψηλή αρτηριακή πίεση. Οι νόσοι. Και αυτό διότι το αλκοόλ συνδέεται με την εμφάνιση διάφορων σοβαρών νόσων όπως ο καρκίνος, η κίρρωση του ήπατος, η υπέρταση καθώς επίσης και η φυματίωση.

Επιπλέον, η μέθη αποτελεί βασική αιτία των τροχαίων ατυχημάτων ανά τον κόσμο. Συγκεκριμένα και σύμφωνα με την ίδια μελέτη, το αλκοόλ αντιπροσωπεύει το 2,2% όλων των θανάτων μεταξύ των γυναικών και το 6,8% του συνόλου των θανάτων στους άνδρες παγκοσμίως.

«Οι κίνδυνοι για την υγεία που συνδέονται με το αλκοόλ είναι τεράστιοι» αναφέρει η γιατρός Emmanuela Gakidou του Ινστιτούτου Ανάλυσης Υγείας (IHME) της Ουάσιγκτον η οποία συμμετείχε στην έρευνα. Και συνεχίζει: «Ο μύθος ότι ένα ή δύο ποτηράκια την ημέρα είναι καλά για την υγεία είναι επικίνδυνος. Μόνο το μηδενικό αλκοόλ ελαχιστοποιεί τον κίνδυνο ασθενειών».

Πηγή: www.tanea.gr

Η κατανάλωση αλκοόλ και η οδήγηση αποτελούν έναν επικίνδυνο συνδυασμό και δυστυχώς μια συχνή πραγματικότητα στην κοινωνία μας. Είναι γνωστό γενικότερα ότι το αλκοόλ, ανάλογα με τη ληφθείσα ποσότητα, ασκεί πολύπλευρη φαρμακολογική και τοξική δράση στον οργανισμό και επηρεάζει τη λειτουργία πολλών συστημάτων.

Στην οδήγηση ειδικότερα μπορεί μεταξύ άλλων να επηρεαστεί άμεσα ο χρόνος αντίδρασης του χρήστη σε μια έκτακτη περίσταση, η λειτουργία των μυών των ματιών επιβραδύνεται, η δυνατότητα αντίληψης της θέσης των άλλων οχημάτων ή της διαχωριστικής γραμμής των δύο ρευμάτων μειώνεται, ενώ και η αίσθηση υπνηλίας αυξάνεται.

Η Ελληνική Ιατροδικαστική Εταιρία ενημερώνει όλους τους οδηγούς σχετικά με τη χρήση αλκοόλ κατά την οδήγηση και τους 5 μύθους που διατυπώνονται συχνότερα.

Μύθος 1: Το αλκοτέστ της τροχαίας δίνει πάντα μικρότερες τιμές.

Αλήθεια: Το νόμιμο όριο στον εκπνεόμενο αέρα (κοινά αλκοτέστ) είναι 0,25mg/L το οποίο αντιστοιχεί με το 0,50 g/L στο αίμα (έπειτα από αιμοληψία). Ουσιαστικά μιλάμε για αντίστοιχες τιμές και με τις δύο μεθόδους.

Μύθος 2: Για να περάσεις το νόμιμο όριο πρέπει να πιεις πάνω από 3 ποτά.

Αλήθεια: Ένα μεγάλο ποτήρι µπίρα (500 ml), 200 ml κρασί ή 55 ml ουίσκι ή βότκα είναι ικανά για την υπέρβαση του ορίου.

Μύθος 3: «Εγώ το αντέχω».

Αλήθεια: Το αλκοόλ, ανάλογα με τη ληφθείσα ποσότητα, έχει συγκεκριμένη επίδραση στον ανθρώπινο οργανισμό. Οι διαφορές που υπάρχουν ανάμεσα σε ένα χρόνιο πότη και ένα αρχάριο έχουν σημασία κυρίως στις χαμηλές τιμές πλησίον του νόμιμου ορίου. Κοινώς σε μεγάλες ποσότητες δεν υπάρχει άνθρωπος που να μπορεί να διατηρήσει την οδηγική του ικανότητα.

Μύθος 4: Αν τρως λιπαρά, μπορείς να πιεις και παραπάνω.

Αλήθεια: Τα λιπαρά απλώς αργούν την απορρόφηση του οινοπνεύματος από το γαστρεντερικό σύστημα. Αυτό σημαίνει απλά ότι θα καθυστερήσει για λίγα λεπτά να εμφανιστεί η ανώτερη τιμή αιθυλικής αλκοόλης. Σε καμία περίπτωση η κατανάλωση λιπαρών τροφών δεν σημαίνει ότι μπορεί κάποιος να πιει παραπάνω.

Μύθος 5: Σταμάτησα να πίνω εδώ και μιάμιση ώρα άρα μπορώ να οδηγήσω.

Αλήθεια: Ισχύει ακριβώς το αντίθετο καθώς στο συγκεκριμένο χρονικό διάστημα έχουμε την μεγαλύτερη τιμή αιθυλικής αλκοόλης στο αίμα.

Γράφει η Δ. Καραγιάννη, παθολόγος-διαβητολόγος και διδάκτωρ Ιατρικής του Δ.Π.Θ.

Το αλκοόλ ή η αιθανόλη (αιθυλική αλκοόλη) αποτελεί ένα θερμιδογόνο συστατικό της διατροφής μας, που αποδίδει όμως «κενές» θερμίδες. Αν και έχει αρκετά υψηλή ενεργειακή πυκνότητα (αποδίδει 7 Kcal/γρ), δεν είναι απαραίτητο για την ομαλή ανάπτυξη του οργανισμού μας. Από την άλλη βέβαια γνωρίζουμε από πολλές έρευνες ότι η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ, από οποιοδήποτε ποτό, μπορεί να έχει ευεργετική επίδραση για την υγεία μας.

Η κατανάλωση αλκοόλ θα πρέπει να γίνεται με προσοχή από τα άτομα με διαβήτη, είτε τύπου 1 είτε τύπου 2, καθώς και οι προσλαμβανόμενες θερμίδες αλλά και ο τρόπος με τον οποίο μεταβολίζεται η αλκοόλη, έχει επιδράσεις στη γενικότερη κατάσταση υγείας τους.

Τα άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη πρέπει να καταναλώνουν, όταν το επιθυμούν, αλκοόλ με ιδιαίτερη προσοχή, καθώς η κατανάλωση αυτή μπορεί να οδηγήσει σε συγκεκριμένα προβλήματα. Η αύξηση των επιπέδων της γλυκόζης, η εμφάνιση υπογλυκαιμίας, η αύξηση του σωματικού βάρους, καθώς και η υπερτριγλυκεριδαιμία είναι κάποια από τα προβλήματα που σχετίζονται με την κατανάλωση αλκοόλ, όταν υπάρχει διαβήτης.

Σύμφωνα με τις ισχύουσες κατευθυντήριες οδηγίες της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας, αν ένα ενήλικο άτομο με σακχαρώδη διαβήτη επιλέξει να καταναλώσει αλκοόλ, η κατανάλωση της αλκοόλης θα πρέπει να γίνεται με μέτρο. Συγκεκριμένα, επιτρέπεται μέχρι 1 μονάδα αλκοόλης για τις γυναίκες και μέχρι 2 για τους άντρες ημερησίως (μια μονάδα αλκοόλης -unit- αντιστοιχεί σε 350 ml μπύρας 150 ml κρασιού ή 45 ml ηδύποτου και περιέχει 15 γραμμάρια αλκοόλης).

Ταυτόχρονα, η κατανάλωση της όποιας μορφής αλκοόλης πρέπει πάντα να γίνεται μαζί με το φαγητό, ειδικότερα στα άτομα με διαβήτη που ακολουθούν αγωγή με ινσουλίνη ή υπογλυκαιμικά φάρμακα, για να αποφεύγονται τα υπογλυκαιμικά επεισόδια.

Έχει φανεί πως, όταν η κατανάλωση γίνεται με άδειο στομάχι, η απορρόφησή της αλκοόλης γίνεται πιο γρήγορα και ακολουθείται από χαμηλά σάκχαρα. Ακόμη όμως και στις περιπτώσεις όπου η λήψη της γίνεται με μέτρο, απαιτείται επιπρόσθετα προσοχή από την ταυτόχρονη λήψη άλλων υδατανθράκων μαζί με το αλκοόλ (π.χ. σε ανάμικτα ποτά), η οποία μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα του σακχάρου. Προσοχή επίσης χρειάζεται στην κατανάλωση λιπαρών σνακ, που επιβαρύνουν με τη σειρά τους το συνολικό θερμιδικό φορτίο της δίαιτας τους.

Ειδικότερα, όταν μαζί με το διαβήτη συνυπάρχει και διαταραχή βάρους, η κατανάλωση του οινοπνεύματος θα πρέπει να είναι περιορισμένη ή ακόμα και να αποφεύγεται. Επίσης, τα υπερτασικά άτομα ή τα άτομα που παρουσιάζουν υπερτριγλυκεριδαιμια πρέπει να αποφεύγουν τη λήψη αλκοόλης.

Τα άτομα με διαβήτη είναι τέλος καλό να επιλέγουν ποτά που προκαλούν τη μικρότερη δυνατή επιβάρυνση στον διαβήτη. Το λευκό ξηρό κρασί, το τσίπουρο και τα ποτά τύπου ουΐσκι ή βότκα με νερό ή χυμό λεμόνι είναι σίγουρα οι πιο ασφαλείς λύσεις. Αντίθετα, η μπύρα και τα γλυκά κρασιά περιέχουν υδατάνθρακες που μπορούν να αυξήσουν τα επίπεδα του σακχάρου του αίματος.

Πηγή: Διαβητολογικό-Παθολογικό Ιατρείο