Το μαγνήσιο είναι ένα φυσικό μεταλλικό στοιχείο, το οποίο βρίσκεται σε μεγάλες ποσότητες στο σώμα και είναι υπεύθυνο για περισσότερες από 300 βιοχημικές αντιδράσεις που κρατούν τον οργανισμό σε σωστή λειτουργία.
Οι καθημερινές ανάγκες ενός ενήλικα κυμαίνονται περί τα 6mg μαγνησίου για κάθε κιλό βάρους ανά ημέρα, τα οποία λαμβάνει μέσα από μια ισορροπημένη δίαιτα. Τα άτομα όμως που γυμνάζονται συστηματικά χρειάζονται περισσότερο μαγνήσιο γιατί η παραγωγή ενέργειας στο σώμα τους είναι μεγαλύτερη και οι απώλειες περισσότερες.
Το μαγνήσιο υπάρχει σε φυτικά και ζωικά τρόφιμα και σε ποτά. Καλές πηγές μαγνησίου είναι τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά όπως το σπανάκι και τα όσπρια, αλλά και τα δημητριακά ολικής αλέσεως. Σημαντική ποσότητα λαμβάνεται επίσης από το κρέας, τα θαλασσινά και τα φρούτα. Χαμηλότερη περιεκτικότητα σε μαγνήσιο έχουν ορισμένα επεξεργασμένα τρόφιμα, όπως ραφιναρισμένοι σπόροι με τρόπους που αφαιρούν το πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά φύτρο και το πίτουρο.
Αντίθετα με ό,τι ενδεχομένως πιστεύεται ανά το ευρύ κοινό, η ανεπάρκεια σε μαγνήσιο είναι πολλή συχνή ακόμα και σ’ εκείνους που το λαμβάνουν ως συμπλήρωμα τακτικά.
Η συμπτωματική όμως ανεπάρκεια μαγνησίου οφειλόμενη σε χαμηλή διαιτητική πρόσληψη σε κατά τα άλλα υγιή άτομα είναι ασυνήθιστη, επειδή οι νεφροί περιορίζουν την ουρική έκκριση του μετάλλου αυτού. Συνήθως η χαμηλή πρόσληψη ή η υπερβολική απώλεια μαγνησίου λόγω συγκεκριμένων καταστάσεων υγείας, όπως χρόνιος αλκοολισμός ή και η χρήση ορισμένων φαρμάκων μπορεί να οδηγήσει σε έλλειψη μαγνησίου.
Συμπτώματα έλλειψης μαγνησίου
Σε περιπτώσεις έλλειψης μαγνησίου το νευρομυϊκό σύστημα διεγείρεται υπερβολικά και προκαλεί τα εξής συμπτώματα:
- Αϋπνίες: Η έλλειψη μαγνησίου προκαλεί νευρικότητα κι εμποδίζει την έλευση του ύπνου. Έτσι το άτομο δεν ξεκουράζεται με αποτέλεσμα να μην αποδίδει ή να είναι αφηρημένο.
- Κούραση που δεν επιτρέπει στο άτομο ν’ ανταπεξέλθει στις καθημερινές του δραστηριότητες που απαιτούν πνευματική διαύγεια (π.χ. οδήγηση).
- Οστεοπόρωση: Το μαγνήσιο ευνοεί την απορρόφηση του ασβεστίου, διαδραματίζοντας σημαντικό ρόλο στη διατήρηση και την καλή υγεία των οστών.
- Μυϊκές κράμπες: Οι αθλητές κι οι συστηματικά ασκούμενοι είναι συχνά αποδέκτες μυϊκών κραμπών. Δεν είναι λίγες όμως οι φορές που ένα άτομο νιώθει κράμπες και τραβήγματα λόγω της έλλειψης μαγνησίου. Αυτό μπορεί ν’ αντιμετωπιστεί με μία διατροφή πλούσια σε πηγές μαγνησίου.
- Ψυχολογικές μεταπτώσεις: Η έλλειψη μαγνησίου μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση του άγχους, κατάθλιψη ή αλλαγές στη διάθεση που σχετίζονται και με το προεμμηνορυσιακό σύνδρομο.
Άλλα σημεία ανεπάρκειας μαγνησίου είναι οι καρδιακές έκτακτες συστολές και ταχυκαρδία, η αγγειοσυστολή και αύξηση της πίεσης, η αύξηση της δραστηριότητας του νευρικού συστήματος, καθώς και αισθητικές διαταραχές στα άκρα όπως μουδιάσματα, καψίματα, κ.α.
Θα πρέπει να τονισθεί ότι πολλές φορές η ανεπάρκεια μαγνησίου συνδυάζεται και με έλλειψη ασβεστίου και καλίου στον οργανισμό, οπότε και το πρόβλημα γίνεται πιο περίπλοκο και η λύση του δυσκολότερη.
Ποιοι παρουσιάζουν συχνότερα έλλειψη μαγνησίου
Η έλλειψη μαγνησίου συνήθως παρουσιάζεται συχνότερα σε όσους καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες καφέ και ζάχαρης, στις γυναίκες που κάνουν χρήση αντισυλληπτικών χαπιών, σε όσους καταναλώνουν κυρίως επεξεργασμένα τρόφιμα ή μεγάλες ποσότητες αλκοόλ, καθώς και σε άτομα που σπάνια τρώνε ωμά φρούτα και λαχανικά.
Μαγνήσιο και διαβήτης τύπου 2
Οι δίαιτες με υψηλότερες ποσότητες μαγνησίου συσχετίστηκαν με σημαντικά μειωμένο κίνδυνο για διαβήτη, πιθανώς λόγω του ρόλου του μαγνησίου στο μεταβολισμό της γλυκόζης. Η υπομαγνησιαιμία μπορεί να επιδεινώσει την αντίσταση στην ινσουλίνη, μια κατάσταση που συχνά προηγείται του διαβήτη ή θα μπορούσε να είναι μια συνέπεια της αντίστασης στην ινσουλίνη. Ο διαβήτης οδηγεί σε αυξημένη ουρική απώλεια μαγνησίου και η επακόλουθη ανεπάρκειά του θα μπορούσε να βλάψει την έκκριση και τη δράση της ινσουλίνης, με αποτέλεσμα να επιδεινώσει τον έλεγχο της νόσου.
