Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 (ΣΔ2) και η παχυσαρκία αποτελούν δύο παγκόσμιες επιδημίες που συνδέονται στενά. Η παχυσαρκία είναι ένας από τους κύριους παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη ΣΔ2, ενώ ο διαβήτης, με τη σειρά του, δυσχεραίνει τη διαχείριση του βάρους. Ας δούμε πώς συνδέονται και τι μπορούμε να κάνουμε για την πρόληψη και αντιμετώπισή τους.
Η διατροφή αποτελεί βασικό πυλώνα στη διαχείριση του σακχαρώδη διαβήτη. Μια ισορροπημένη διατροφή όχι μόνο βοηθά στη ρύθμιση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα, αλλά μπορεί να συμβάλλει και στην απώλεια βάρους, κάτι που είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τα άτομα με διαβήτη τύπου 2.
Σημείωση: Οι πληροφορίες που παρέχονται σε αυτό το άρθρο έχουν μόνο ενδεικτικό χαρακτήρα και δεν υποκαθιστούν τη συμβουλή του επιβλέποντος ιατρού ή του διατροφολόγου.
Βιβλιογραφικές αναφορές
Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια χρόνια νόσος που χαρακτηρίζεται από την υψηλή συγκέντρωση γλυκόζης στο αίμα, η οποία ονομάζεται επίσης υπεργλυκαιμία. Η γλυκόζη είναι η κύρια πηγή ενέργειας του σώματος και παράγεται από τους υδατάνθρακες που καταναλώνουμε. Η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη που παράγεται από το πάγκρεας και βοηθά στη μεταφορά της γλυκόζης από το αίμα στα κύτταρα, όπου χρησιμοποιείται για την παραγωγή ενέργειας.
Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι σακχαρώδη διαβήτη: ο τύπος 1 και ο τύπος 2. Ο τύπος 1 είναι μια αυτοάνοση νόσος κατά την οποία το σώμα επιτίθεται στα β-κύτταρα του παγκρέατος, τα οποία παράγουν ινσουλίνη. Ο τύπος 2 είναι η πιο κοινή μορφή διαβήτη και προκαλείται από μια συνδυαστική δράση γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων, όπως η παχυσαρκία, η ανθυγιεινή διατροφή και η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας.
Η διάγνωση του σακχαρώδη διαβήτη γίνεται με τη μέτρηση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα. Οι πιο κοινές μέθοδοι διάγνωσης είναι οι εξής:
Εάν η μέτρηση της γλυκόζης στο αίμα είναι θετική για διαβήτη, ο γιατρός θα ζητήσει περαιτέρω εξετάσεις για να επιβεβαιώσει τη διάγνωση και να προσδιορίσει τον τύπο διαβήτη. Αυτές οι εξετάσεις μπορεί να περιλαμβάνουν:
Η έγκαιρη διάγνωση του σακχαρώδη διαβήτη είναι σημαντική για την αποτελεσματική διαχείριση της νόσου και την πρόληψη των επιπλοκών.
Τα συμπτώματα του σακχαρώδη διαβήτη μπορεί να διαφέρουν από άτομο σε άτομο και μπορεί να είναι ήπια ή σοβαρά. Τα πιο κοινά συμπτώματα είναι τα εξής:
Άλλα πιθανά συμπτώματα του σακχαρώδη διαβήτη περιλαμβάνουν:
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ορισμένα άτομα με διαβήτη μπορεί να μην εμφανίσουν κανένα σύμπτωμα. Αυτό είναι πιο πιθανό σε άτομα με διαβήτη τύπου 2. Για το λόγο αυτό, είναι σημαντικό να κάνετε εξετάσεις για διαβήτη εάν ανήκετε σε ομάδα υψηλού κινδύνου, όπως:
Εάν έχετε συμπτώματα που μπορεί να υποδηλώνουν διαβήτη είναι σημαντικό να επισκεφτείτε το γιατρό σας για εξετάσεις. Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία του διαβήτη είναι σημαντική για την πρόληψη των επιπλοκών της νόσου.
Featured photo credit: Image by pikisuperstar on Freepik
Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 (ΣΔτ2) αποτελεί μια επιδημία παγκόσμιας κλίμακας, και η σχέση του με τη διατροφή μας είναι ένα θέμα που κεντρίζει το ενδιαφέρον της ιατρικής κοινότητας και των ερευνητών. Οι διατροφικές μας συνήθειες μπορεί να είναι καθοριστικός παράγοντας στην ανάπτυξη και τον έλεγχο του ΣΔτ2. Στο παρόν άρθρο θα εστιάσουμε στη σχέση μεταξύ της φυτικής διατροφής και του σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2, καθώς και στα οφέλη που ενέχει η φυτική διατροφή για την υγεία.
Ο ΣΔτ2 αυξάνεται επικίνδυνα σε παγκόσμιο επίπεδο. Εκτιμάται ότι περισσότεροι από 400 εκατομμύρια άνθρωποι πάσχουν από αυτήν τη μορφή διαβήτη, και ο αριθμός αυτός αυξάνεται συνεχώς. Η κακή διατροφή, η υπερκατανάλωση επεξεργασμένων τροφίμων, η αυξημένη κατανάλωση ζωικών προϊόντων και η περιορισμένη πρόσληψη φυτικών τροφίμων αποτελούν τα βασικά αίτια αυτής της ανησυχητικής τάσης.
Οι “φυτικές δίαιτες” βασίζονται κυρίως σε τρόφιμα όπως φρούτα, λαχανικά, οσπρία και σε μικρότερη κατανάλωση τροφίμων ζωικής προέλευσης. Αυτές οι δίαιτες έχουν κερδίσει όλο και περισσότερη δημοτικότητα λόγω των πληθώρας οφελών που προσφέρουν στην υγεία.
Ένα από τα σημαντικότερα οφέλη των φυτικών διαιτών είναι η βελτίωση της ινσουλινοαντίστασης. Η ινσουλινοαντίσταση αποτελεί προδιαθετικό παράγοντα του ΣΔτ2 και χαρακτηρίζεται από την ανεπάρκεια των κυττάρων να ανταποκριθούν αποτελεσματικά στην ινσουλίνη (ορμόνη που παράγεται από το πάγκρεας και επιτρέπει στα κύτταρα να αξιοποιούν τη γλυκόζη για την παραγωγή ενέργειας). Η φυτική διατροφή είναι φτωχή σε κορεσμένα λιπαρά και χοληστερόλη και αυτό συμβάλλει στην αποτελεσματική διαχείριση του σωματικού βάρους και στη μείωση της ινσουλινοαντίστασης.
Πέρα από τη βελτίωση της ινσουλινοαντίστασης, η φυτική διατροφή συσχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης ΣΔτ2. Μια πρόσφατη μετα-ανάλυση ανέδειξε ότι ο κίνδυνος για τον ΣΔτ2 μειώνεται έως και 81% όταν υιοθετούμε μια διατροφή πλούσια σε φυτικά τρόφιμα και αποφεύγουμε τα τρόφιμα ζωικής προέλευσης και τα επεξεργασμένα τρόφιμα.
Επίσης, η φυτική διατροφή συμβάλλει στη βελτίωση της μακροαγγειακής και μικροαγγειακής υγείας των ασθενών με ΣΔτ2. Μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών επιπλοκών και βοηθά στην διατήρηση της υγείας των αιμοφόρων αγγείων.
Συνοψίζοντας, η σχέση της φυτικής διατροφής με το σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 είναι εμφανής και τα οφέλη της αναμφισβήτητα. Οι διατροφικές μας συνήθειες διαδραματίζουν καίριο ρόλο στην ανάπτυξη και τον έλεγχο του ΣΔτ2. Επιλέγοντας να ενσωματώσουμε περισσότερα φυτικά τρόφιμα στη διατροφή μας, μπορούμε όχι μόνο να μειώσουμε τον κίνδυνο ΣΔτ2, αλλά και να βελτιώσουμε σημαντικά την ποιότητα της ζωής μας και να διασφαλίσουμε ένα υγιές μέλλον για εμάς και τις επόμενες γενιές.
Άγγελος Κλείτσας
Ειδικός Παθολόγος-Διαβητολόγος
Article Image by Racool_studio on Freepik
Η υιοθέτηση μιας υγιεινής και ισορροπημένης διατροφής είναι σημαντική για κάθε άνθρωπο που ζει με σακχαρώδη διαβήτη. Διότι η διατροφή παίζει καθοριστικό ρόλο στη διατήρηση των φυσιολογικών επιπέδων του σακχάρου στο αίμα –σε συνδυασμό με τη σωματική άσκηση και τη θεραπευτική αγωγή.
Για το λόγο αυτό ορισμένοι άνθρωποι διστάζουν να απολαύσουν τροφές, όπως οι χουρμάδες, οι οποίοι έχουν φυσική γλυκύτητα και είναι καλή πηγή υδατανθράκων –παράγοντες που φυσιολογικά «ανεβάζουν» το σάκχαρο. Ο χουρμάς όμως, όταν καταναλώνεται με σύνεση, μπορεί να προσφέρει πολλά οφέλη, ακόμα και στα άτομα με διαβήτη.
Οι χουρμάδες διαθέτουν θρεπτικά συστατικά που τους καθιστούν πολύτιμη προσθήκη σε μια ισορροπημένη διατροφή. Είναι πλούσιοι σε φυτικές ίνες, οι οποίες είναι ευεργετικές για τα άτομα με διαβήτη, καθώς βοηθούν στη ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Είναι γνωστό ότι οι φυτικές ίνες στους χουρμάδες επιβραδύνουν την απορρόφηση του σακχάρου, αποτρέποντας τις απότομες αυξήσεις της γλυκόζης στο αίμα.
Οι χουρμάδες περιέχουν επίσης απαραίτητα μέταλλα, όπως κάλιο και μαγνήσιο. Το κάλιο συμβάλλει στη διατήρηση υγιών επιπέδων της αρτηριακής πίεσης, ενώ το μαγνήσιο βοηθά στο μεταβολισμό των υδατανθράκων. Επιπλέον, οι χουρμάδες αποτελούν πηγή αντιοξειδωτικών, συμπεριλαμβανομένων φαινολικών ενώσεων και φλαβονοειδών, τα οποία μπορούν να έχουν προστατευτικές επιδράσεις στη συνολική υγεία.1
Οι χουρμάδες προσφέρουν πολλά οφέλη για την υγεία, ωστόσο είναι σημαντικό να τους καταναλώνουμε με μέτρο εάν έχουμε σακχαρώδη διαβήτη. Είναι πλούσιοι σε υδατάνθρακες και θερμίδες, οπότε η υπερβολική κατανάλωση μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα του σακχάρου.
Η συνιστώμενη ποσότητα είναι δύο έως τρεις χουρμάδες ανά μερίδα και ανάλογα με το μέγεθός τους.2 Ωστόσο, το άτομο θα πρέπει να μιλήσει με το γιατρό του για να επιβεβαιώσει ότι αυτό είναι ασφαλές.
Κάθε οργανισμός διαφέρει και έτσι το ίδιο ισχύει με τον τρόπο με τον οποίο ανταποκρίνεται το σώμα του καθενός στην κατανάλωση χουρμάδων. Ορισμένα άτομα μπορεί να διαπιστώσουν ότι οι χουρμάδες επηρεάζουν σε μικρό βαθμό τα επίπεδα σακχάρου, ενώ σε άλλα μπορεί να παρουσιάζονται υψηλότερες διακυμάνσεις. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να έχουμε υπόψη μας πώς οι χουρμάδες επηρεάζουν ειδικά το δικό μας σώμα και να προσαρμοζόμαστε ανάλογα.
Οι χουρμάδες όταν συνδυάζονται με πηγές πρωτεΐνης και τρόφιμα πλούσια σε φυτικές ίνες μπορούν να βοηθήσουν στην επιβράδυνση της διαδικασίας της πέψης, ελαχιστοποιώντας τις απότομες αυξήσεις του σακχάρου στο αίμα.3 Ένα πολύ γευστικό παράδειγμα αποτελεί ο συνδυασμός με το γιαούρτι και τη βρώμη.
Οι χουρμάδες μπορούν να αποτελέσουν μια θρεπτική και νόστιμη προσθήκη σε μια διατροφή φιλική προς τον διαβήτη. Χάρη στην υψηλή περιεκτικότητά τους σε φυτικές ίνες, απαραίτητα μέταλλα και αντιοξειδωτικά συμβάλλουν σε μια ισορροπημένη διατροφή.
Ωστόσο, είναι ζωτικής σημασίας τα άτομα με διαβήτη να τους καταναλώνουν με μέτρο, να παρακολουθούν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα τους και να τους συνδυάζουν με άλλα τρόφιμα. Με αυτόν τον τρόπο μπορούν να απολαμβάνουν τα οφέλη των χουρμάδων, ενώ παράλληλα να διαχειρίζονται αποτελεσματικά τα επίπεδα σακχάρου.
Όπως πάντα, είναι σημαντική πρώτα η συμβουλή από τον επιβλέποντα ιατρό και τον εξειδικευμένο διατροφολόγο για την προσθήκη τους στο διατροφικό πλάνο.
«Έχω διαβήτη. Τι θα πρέπει να προσέξω στο Πασχαλινό τραπέζι για να μην απορρυθμίσω το σάκχαρο»;
Πολλοί άνθρωποι που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη αναρωτιούνται ποιες είναι οι επιλογές τους για το τραπέζι της Κυριακής του Πάσχα. Κάποιοι από αυτούς μάλιστα αυτοπεριορίζονται, πιστεύοντας ότι δεν μπορούν να απολαύσουν την αγαπημένη μας παράδοση.
Η αλήθεια όμως είναι ότι με μερικές εναλλακτικές, αλλά και με μέτρο, δε χρειάζεται να πούμε «αντίο» στα αγαπημένα μας πιάτα.
Μία μερίδα μαγειρίτσα μπορεί να περιέχει περίπου 580 θερμίδες, ενώ έχει επίσης υψηλή περιεκτικότητα σε χοληστερόλη. Αυτή η ποσότητα μπορεί να μειωθεί κατά 213 mg ανά κρόκο, χρησιμοποιώντας μόνο τα ασπράδια των αυγών αντί για ολόκληρο τον κρόκο ή μόνο έναν κρόκο για το μαγείρεμα. Επίσης, προτείνεται μια παραλλαγή της μαγειρίτσας, όπου αντί για συκώτι, μπορούν να χρησιμοποιηθούν κομμάτια κρέατος αρνιού από τα οποία έχει αφαιρεθεί το λίπος, με αποτέλεσμα να μειωθεί η περιεκτικότητα σε χοληστερόλη, καθώς το συκώτι είναι πλούσιο σε αυτήν.
Το τσουρέκι είναι πηγή πολλών υδατανθράκων και λίπους, καθώς τα 100 γραμμάρια του περιέχουν 408 θερμίδες, 65,5 γραμμάρια υδατανθράκων και 105 mg χοληστερόλης. Η χρήση γλυκαντικής ουσίας επιτρέπει στους ανθρώπους με διαβήτη να το απολαύσουν μόνο σε μικρές ποσότητες.
Όσον αφορά την κατανάλωση αυγών, το κάθε ένα με μέτριο μέγεθος περιέχει περίπου 75-80 θερμίδες, 6 γραμμάρια πρωτεΐνης, 5 γραμμάρια λίπους και κυρίως 215-230 mg χοληστερόλης. Επομένως, αποτελούν πηγή αρκετής ποσότητας λίπους και χοληστερόλης και θα πρέπει να περιορίσουμε την κατανάλωσή τους, καθώς στα ίδια γεύματα υπάρχουν και άλλες πηγές αυτών των διατροφικών στοιχείων.
Στο πασχαλινό τραπέζι συνήθως συστήνεται το κατσίκι αντί του αρνιού, επειδή είναι λιγότερο λιπαρό. Τα 100 γραμμάρια άψητου κρέατος (αρνιού ή κατσικιού) περιέχουν περίπου 370 θερμίδες, αλλά η περιεκτικότητα σε λίπος είναι αρκετά υψηλή. Και τα δύο είδη κρέατος είναι πηγές υψηλής βιολογικής αξίας πρωτεΐνης, καθώς επίσης περιέχουν βιταμίνες (κυρίως τη βιταμίνη Β), σίδηρο και φώσφορο.
Πρέπει να σημειωθεί ότι άτομα με διαταραγμένο λιπιδαιμικό προφίλ (υψηλά επίπεδα χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων) πρέπει να αποφεύγουν τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε χοληστερόλη και λίπος.
Οπότε, δεδομένου ότι στο πασχαλινό τραπέζι μας περιλαμβάνονται πολλά φαγητά με υψηλό θερμιδικό φορτίο και ποσοστά λίπους και χοληστερόλης, είναι σημαντικό για όσους έχουν διαβήτη να λάβουν υπόψη τους τις συστάσεις και να συμβουλευτούν τον θεράποντα ιατρό τους για τη βέλτιστη διαχείριση του σακχάρου τους.
Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι ένα χρόνιο μεταβολικό νόσημα, το οποίο χαρακτηρίζεται από υψηλά επίπεδα γλυκόζης (σακχάρου) στο αίμα.
Αυτό συμβαίνει διότι το πάγκρεας παράγει λιγότερη ή και καθόλου ινσουλίνη – η ορμόνη που παίζει κύριο ρόλο στον μεταβολισμό των υδατανθράκων (σακχάρων) – ή χρησιμοποιεί την ινσουλίνη με μη αποτελεσματικό τρόπο.
Εκδηλώνεται έτσι αύξηση της συγκέντρωσης του σακχάρου στο αίμα (υπεργλυκαιμία) και διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης. Αυτό προκύπτει είτε ως αποτέλεσμα της ελαττωμένης έκκρισης ινσουλίνης είτε λόγω της ελάττωσης της ευαισθησίας των κυττάρων του σώματος στη δράση της ινσουλίνης.
Ο διαβήτης θεωρείται «σιωπηλή» νόσος καθώς δεν εκδηλώνεται πάντα με κάποια συμπτώματα στα πρώτα στάδιά της. Το αποτέλεσμα είναι η διάγνωσή του να γίνεται ύστερα από μεγάλο χρονικό διάστημα όπου τα υψηλά επίπεδα σακχάρου να δημιουργήσουν βλάβη σε διάφορα μέρη του σώματος.
Η διάγνωσή του στηρίζεται στα αποτελέσματα αιματολογικών εργαστηριακών ελέγχων των επιπέδων γλυκόζης είτε σε τυχαία εξέταση είτε επί της εμφάνισης κάποιων κλασικών συμπτωμάτων: πολυδιψία, πολυουρία, απότομη απώλεια βάρους, ξηροστομία, μειωμένη αντοχή, έντονη κόπωση, πολυφαγία, και θολή όραση.
Οι εργαστηριακές εξετάσεις που απαιτούνται για τη διάγνωση είναι:
Κάθε εξέταση έχει διαφορετική τιμή παθολογικής υπεργλυκαιμίας και γι’ αυτό είναι απαραίτητο να επιβεβαιώνεται με δεύτερη εξέταση.
Ο τακτικός εργαστηριακός έλεγχος μπορεί να οδηγήσει σε ταχύτερη διάγνωση και καλύτερη αντιμετώπιση της νόσου.
Στους παράγοντες κινδύνου ανάπτυξης προδιαβήτη ή διαβήτη τύπου 2 περιλαμβάνονται:
– Οι τιμές γλυκόζης αίματος εκτός των κανονικών ορίων
– Η ηλικία άνω των 45 ετών
– Το οικογενειακό ιστορικό διαβήτη ανεξάρτητα από την ηλικία
– Το υπερβολικό βάρος ή η παχυσαρκία
– Η καθιστική ζωή σε συνδυασμό με τη σπάνια σωματική άσκηση
– Η υψηλή αρτηριακή πίεση
– Τα χαμηλά επίπεδα «καλής» (HDL) χοληστερόλης στο αίμα
– Τα υψηλά τριγλυκερίδια αίματος
– Ο διαβήτης κατά την εγκυμοσύνη
– Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
– Το ιστορικό με παθήσεις της καρδιάς, του εγκεφάλου ή των κάτω μελών
– Ορισμένες δερματικές παθήσεις όπως η μελανίζουσα ακάνθωση
Τέλος, στην κατηγορία εντάσσονται τα άτομα που ανήκουν σε εθνικές ομάδες υψηλού κινδύνου όπως Λατινοαμερικάνοι, Ισπανικής προέλευσης, Αφρικανοαμερικανοί, Ινδιάνοι της Αμερικής, ιθαγενείς της Αλάσκας και Αμερικανοασιάτες.
Λαμβάνοντας υπόψη τους παράγοντες κινδύνου το πρώτο βήμα για την πρόληψη είναι να γνωρίζουμε τι κίνδυνο έχουμε να αναπτύξουμε διαβήτη.
Σαφώς υπάρχουν παράγοντες για τους οποίους δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι ώστε να προλάβουμε τη νόσο, γεγονός το οποίο ισχύει κατά βάση στην περίπτωση του διαβήτη τύπου 1.
Η γνώση όμως των παραπάνω σε συνδυασμό με τη λήψη ορισμένων μέτρων, όπως ο προληπτικός έλεγχος και η υιοθέτηση ενός υγιέστερου τρόπου μπορούν να βοηθήσουν σε αυτή την κατεύθυνση.
Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια νόσος με την οποία πρέπει να μάθουμε να ζούμε, καθώς η έκβασή της περνάει ουσιαστικά από τα δικά μας χέρια. Μερικοί «κανόνες» που πρέπει να έχουμε υπόψη:
1. Μαθαίνουμε να τρώμε σωστά: Ακολουθούμε μία υγιεινή, ισορροπημένη, μεσογειακή διατροφή. Μελέτες δείχνουν ότι άνθρωποι που ακολουθούσαν μία διατροφή πλούσια σε ίνες και σύνθετους υδατάνθρακες βελτίωσαν τον έλεγχο του σακχάρου τους κατά 95%.
2. Βάζουμε τη σωματική άσκηση στη ζωή μας: Το να ασκούμαστε -αν όχι καθημερινά- 3 με 4 φορές την εβδομάδα (το να περπατάμε μισή ώρα την ημέρα με γοργό βήμα αρκεί), μπορεί να αποδειχθεί σωτήριο για την υγεία μας.
3. Μετράμε μόνοι μας το σάκχαρό μας: Πέραν από τις τακτικές μικροβιολογικές εξετάσεις που συστήνονται, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι θα πρέπει να ελέγχουμε το σάκχαρό μας σε τακτά χρονικά διαστήματα στο σπίτι μόνοι μας, να σημειώνουμε τις τιμές και έπειτα κατά τις επισκέψεις στον διαβητολόγο μας να του δίνουμε τα αποτελέσματα.
4. Αδυνατίζουμε: Η απώλεια βάρους είναι πάρα πολύ σημαντική τόσο για να απομακρύνουμε την πιθανότητα να εμφανίσουμε διαβήτη όσο και για να ελέγξουμε την έκβαση της ασθένειας αν τελικά μας προκύψει.
5. Κρατάμε χαμηλά την πίεσή μας: Ακολουθούμε τις οδηγίες του γιατρού μας, ώστε να την κρατάμε στα επιθυμητά επίπεδα.
6. Ελέγχουμε τις τιμές των λιπιδίων μας (τριγλυκερίδια, χοληστερόλη): Αν οι τιμές των λιπιδίων στο αίμα μας είναι υψηλότερες από τις επιθυμητές τιμές, ο γιατρός μας θα μας καθοδηγήσει σχετικά με την ειδική φαρμακευτική αγωγή που θα πρέπει να πάρουμε.
7. Δεν αμελούμε το τσεκ απ: Η τακτική παρακολούθησή μας από τον διαβητολόγο μας, 4 φορές τον χρόνο, σε συνδυασμό με τη διενέργεια των εξετάσεων που αυτός θα μας συστήσει, είναι πολύ σημαντικά για την καλή ρύθμιση και πορεία του διαβήτη.
Τα ασταθή ωράρια ύπνου μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο μεταβολικών διαταραχών, όπως τα αυξημένα επίπεδα σακχάρου αίματος, η παχυσαρκία και η υπέρταση, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη.
Οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν ακόμη τον ακριβή λόγο που κοιμόμαστε. Στην προσπάθειά τους να δώσουν απάντηση σε αυτό το ερώτημα, έχουν διαπιστώσει ότι το ρολόι του σώματος ρυθμίζει τόσο την ξεκούραση όσο και τον μεταβολισμό μας.
Το μεγαλύτερο μέρος της έρευνας έχει εστιάσει στις επιπτώσεις της έλλειψης ύπνου, η νέα μελέτη των επιστημόνων του Brigham and Women’s Hospital όμως, υποδεικνύει ότι ακόμη και αν κοιμόμαστε αρκετά, η μη τήρηση σταθερών ωραρίων μπορεί να διαταράξει τον μεταβολισμό.
Η τήρηση σταθερού προγράμματος ύπνου από την άλλη, μπορεί να συμβάλλει στην πρόληψη όχι μόνο των διαταραχών του μεταβολισμού, αλλά και της κατάθλιψης, ωφελώντας παράλληλα την υγεία της καρδιάς, σημειώνουν οι ερευνητές.
Το σώμα λειτουργεί σύμφωνα με ένα εσωτερικό ρολόι το οποίο δεν μετρά με βάση τα λεπτά ή τις ώρες, αλλά τους ρυθμούς. Ο κιρκάδιος ρυθμός επηρεάζεται από τη ροή διαφόρων ορμονών και τις βιολογικές διαδικασίες που λαμβάνουν χώρα κατά τη διάρκεια του 24ώρου.
Όταν ο κιρκάδιος ρυθμός λειτουργεί φυσιολογικά, μας υποδεικνύει πότε να φάμε και πότε να κοιμηθούμε μέσω των αλλαγών στα επίπεδα των ορμονών. Λειτουργεί όμως και αντίστροφα: Αυτά που τρώμε αλλά και ο χρόνος που τρώμε και κοιμόμαστε μπορούν να διαταράξουν το βιολογικό ρολόι.
Είναι γνωστό ότι η έλλειψη ύπνου αυξάνει τον κίνδυνο διαβήτη, κυρίως επειδή μεταβάλλει την απελευθέρωση ινσουλίνης στο σώμα. Η ινσουλίνη επιτρέπει στο μεταβολικό μας σύστημα να επεξεργάζεται σωστά και να διασπά τη γλυκόζη, την οποία το σώμα μετατρέπει στη συνέχεια σε ενέργεια.
Οι άνθρωποι που δεν κοιμούνται επαρκώς σε χρόνια βάση τείνουν να παράγουν λιγότερη ινσουλίνη, επιτρέποντας τη συσσώρευση γλυκόζης στο αίμα σε ανθυγιεινά επίπεδα.
Δεν είναι απαραίτητο όμως να μην κοιμάται κανείς επαρκώς για να διαταράξει τον κιρκάδιο ρυθμό και κατά συνέπεια τον μεταβολισμό του.
Ακόμη και η κατά μία ώρα απόκλιση στην ώρα που κάποιος κοιμάται και ξυπνάει καθημερινά, μπορεί να διαταράξει τον κιρκάδιο ρυθμό και τον τρόπο με τον οποίο το σώμα του επεξεργάζεται τις τροφές.
Οι ερευνητές παρακολούθησαν πάνω από 2.000 άνδρες και γυναίκες από 45 έως 84 ετών για περίπου 6 χρόνια και ανακάλυψαν δραματικές διαφορές στις μεταβολικές διαταραχές ανάλογα με την κανονικότητα του ύπνου.
Διαπίστωσαν ότι κάθε ωριαία μετατόπιση στο νυχτερινό ωράριο ύπνου, πολλαπλασιάζει τους μεταβολικούς κινδύνους, ανέφερε ο συν-συγγραφέας της μελέτης και επιδημιολόγος Δρ Tianyi Huang.
Συγκεκριμένα κάθε ώρα ασυνέπειας στο πρόγραμμα ύπνου συνδέθηκε με 27% μεγαλύτερο κίνδυνο μεταβολικού προβλήματος.
Όσοι πήγαιναν για ύπνο και ξύπναγαν σε μεταβλητούς χρόνους, ήταν πιθανότερο να αναπτύξουν υψηλή αρτηριακή πίεση, υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα, παχυσαρκία ή άλλη μεταβολική διαταραχή.
Οι ερευνητές αναφέρουν ότι αυτό είναι απόδειξη ότι τα ακανόνιστα ωράρια ύπνου μπορούν να προκαλούν μεταβολικές διαταραχές. Αν και η αιτία δεν είναι απολύτως σαφής, αναφέρουν ότι όσοι έχουν ασταθές ωράριο ύπνου, είναι πιθανότερο να δουλεύουν σε βάρδιες, να τρώνε περισσότερο, να καπνίζουν, να έχουν κατάθλιψη και γενικά να μην κοιμούνται.
Πηγή: onmed.gr
Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι ένα χρόνιο μεταβολικό νόσημα, το οποίο χαρακτηρίζεται από υψηλά επίπεδα γλυκόζης (σακχάρου) στο αίμα. Αυτό συμβαίνει διότι ο οργανισμός παράγει λιγότερη ή και καθόλου ινσουλίνη – η ορμόνη που παίζει κύριο ρόλο στον μεταβολισμό των υδατανθράκων (σακχάρων) – ή χρησιμοποιεί την ινσουλίνη με μη αποτελεσματικό τρόπο.
Εκδηλώνεται έτσι αύξηση της συγκέντρωσης του σακχάρου στο αίμα (υπεργλυκαιμία) και διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης, η οποία προκύπτει είτε ως αποτέλεσμα της ελαττωμένης έκκρισης ινσουλίνης είτε λόγω της ελάττωσης της ευαισθησίας των κυττάρων του σώματος στη δράση της ινσουλίνης.
Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μία «ύπουλη» ασθένεια καθώς στην πλειονότητα των περιπτώσεων δεν εκδηλώνεται έγκαιρα με κάποια συμπτώματα. Τα επίπεδα σακχάρου όταν παραμένουν υψηλά για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορούν να βλάψουν πολλά από τα όργανα του σώματος και να οδηγήσουν σε σοβαρές επιπλοκές.
Ο διαβήτης αποτελεί το πρώτο αίτιο νεφρικής ανεπάρκειας που χρήζει αιμοκάθαρσης, καθώς και το πρώτο αίτιο της τύφλωσης των ενηλίκων, του εμφράγματος και του εγκεφαλικού επεισοδίου, του ακρωτηριασμού των κάτω άκρων και της στυτικής δυσλειτουργίας.
Για αυτό και η έγκαιρη πρόληψη είναι μείζονος σημασίας.
Ο τρόπος με τον οποίο εκδηλώνεται, εξαρτάται από πολλούς παράγοντες και κυρίως από τον τύπο του διαβήτη. Γενικά ο τύπος 1 είναι αυτός που είναι πιθανότερο να εκδηλωθεί ξαφνικά – και σε μικρότερη ηλικία – με τα θορυβώδη συμπτώματα της οξείας επιπλοκής του, της διαβητικής κετοξέωσης, ενώ ο τύπος 2 συνήθως ακολουθεί πιο «ύπουλη» πορεία ή μπορεί να είναι ακόμα και τελείως ασυμπτωματικός.
Πάντως συμπτώματα που μπορεί να υπάρχουν και θεωρούνται κλασικά για κάθε τύπο διαβήτη είναι:
– Συχνοουρία – Πολυουρία
– Απώλεια Βάρους
– Αδυναμία / Καταβολή
– Πολυδιψία – Πολυφαγία
– Έλλειψη ενδιαφέροντος και συγκέντρωσης
– Εμετοί και στομαχικός πόνο
– Μουδιάσματα στα άκρα
– Πληγές που αργούν να επουλωθούν
– Θολή όραση
– Συχνές λοιμώξεις
Το πρώτο βήμα για την πρόληψη είναι να γνωρίζουμε τι κίνδυνο έχουμε να αναπτύξουμε διαβήτη. Στους παράγοντες κινδύνου ανάπτυξης προδιαβήτη ή διαβήτη τύπου 2 περιλαμβάνονται:
– Οι τιμές γλυκόζης αίματος εκτός των κανονικών ορίων
– Η ηλικία άνω των 45 ετών
– Το οικογενειακό ιστορικό διαβήτη ανεξάρτητα από την ηλικία
– Το υπερβολικό βάρος ή η παχυσαρκία
– Η καθιστική ζωή σε συνδυασμό με τη σπάνια σωματική άσκηση
– Η υψηλή αρτηριακή πίεση
– Τα χαμηλά επίπεδα «καλής» (HDL) χοληστερόλης στο αίμα
– Τα υψηλά τριγλυκερίδια αίματος
– Ο διαβήτης κατά την εγκυμοσύνη
– Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
– Το ιστορικό με παθήσεις της καρδιάς, του εγκεφάλου ή των κάτω μελών
– Ορισμένες δερματικές παθήσεις όπως η μελανίζουσα ακάνθωση
Τέλος, στην κατηγορία εντάσσονται τα άτομα που ανήκουν σε εθνικές ομάδες υψηλού κινδύνου όπως Λατινοαμερικάνοι, Ισπανικής προέλευσης, Αφρικανοαμερικανοί, Ινδιάνοι της Αμερικής, ιθαγενείς της Αλάσκας και Αμερικανοασιάτες.
Σαφώς υπάρχουν παράγοντες για τους οποίους δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι ώστε να προλάβουμε τη νόσο, γεγονός το οποίο ισχύει κατά βάση στην περίπτωση του διαβήτη τύπου 1. Η γνώση όμως των παραπάνω σε συνδυασμό με τη λήψη ορισμένων μέτρων, όπως ο προληπτικός έλεγχος και η υιοθέτηση ενός υγιέστερου τρόπου ζωής μπορούν να βοηθήσουν σε αυτή την κατεύθυνση.
Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια χρόνια μεταβολική νόσος όπου το σώμα δεν είναι σε θέση να χρησιμοποιήσει αποτελεσματικά τη γλυκόζη, την οποία λαμβάνουμε από τα τρόφιμα για τη μετατροπή της σε ενέργεια. Χαρακτηρίζεται από αύξηση της συγκέντρωσης του σακχάρου στο αίμα και διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης, είτε ως αποτέλεσμα ελαττωμένης έκκρισης της ινσουλίνης από το πάγκρεας, είτε λόγω ελάττωσης της ευαισθησίας των κυττάρων του σώματος στην ινσουλίνη.
Τα τελευταία χρόνια είναι γεγονός ότι απασχολεί εκατομμύρια ανθρώπους σε ολόκληρο τον κόσμο και επηρεάζει σημαντικά πολιτικές και συστήματα Υγείας. Εκτιμάται ότι μέχρι το 2025 οι διαβητικοί θα ξεπεράσουν τα 600 εκατομμύρια, ενώ ήδη η Διεθνής Ομοσπονδίας Διαβήτη (IDF) υπολογίζει ότι σε ολόκληρο τον κόσμο τo 9-10% των ανθρώπων πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Στη χώρα μας οι τελευταίες μελέτες δείχνουν ότι τα ποσοστά του διαβήτη αγγίζουν το 9%-9,5%.
Το σημαντικό όμως στον διαβήτη δεν είναι τόσο η υψηλή τάση ανάπτυξής του όσο οι χρόνιες επιπλοκές που συνοδεύουν τη νόσο. Ο διαβήτης είναι το πρώτο αίτιο τύφλωσης των ενηλίκων, πρώτο αίτιο νεφρικής ανεπάρκειας που χρήζει αιμοκάθαρσης, πρώτο αίτιο εμφράγματος και εγκεφαλικού επεισοδίου, πρώτο αίτιο ακρωτηριασμού των κάτω άκρων, πρώτο αίτιο στυτικής δυσλειτουργίας.
Η ερευνητική κοινότητα στην προσπάθεια να εξηγήσει την υπερβολική αυτή αύξηση ανακάλυψε νέους προδιαθεσικούς παράγοντες, εκτός της κληρονομικότητας, της ηλικίας και της παχυσαρκίας, που ήταν γνωστοί μέχρι τώρα. Σύμφωνα με τη σχετική μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό έντυπο Diabetologia, νέοι παράγοντες εμφάνισης του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 είναι:
Το πρώτο βήμα για την πρόληψη είναι να γνωρίζουμε τι κίνδυνο έχουμε να αναπτύξουμε διαβήτη.
Αφενός γνωρίζοντας τους προδιαθεσικούς παράγοντες μπορούμε να κάνουμε τις απαραίτητες αλλαγές στις καθημερινές μας συνήθειες, οι οποίες αυξάνουν το ρίσκο. Αφετέρου στις περιπτώσεις όπου ο τρόπος ζωής δε σχετίζεται με την εμφάνιση του διαβήτη, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε το πότε πρέπει και να κάνουμε προληπτικό έλεγχο σε συνεννόηση με τον γιατρό.
Οι παράγοντες αυτοί είναι:
Copyright by Yourdoc.gr 2025. All rights reserved.
Copyright by Yourdoc.gr 2025. All rights reserved.
ΝΟΜΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
