Blog

Η αφυδάτωση είναι μια επικίνδυνη για την υγεία μας κατάσταση η οποία εμφανίζεται όταν η ποσότητα του νερού, που χάνεται από τον οργανισμό, είναι μεγαλύτερη από την ποσότητα που προσλαμβάνεται.

Το νερό αποτελεί μέχρι και το 75% του βάρους του σώματος και είναι απαραίτητο για την ομαλή λειτουργία του οργανισμού. Αυτό οφείλεται στο ότι κάθε κύτταρο χρειάζεται νερό για να λειτουργεί σωστά, ενώ είναι αναγκαίο και για τη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος, για την καλύτερη πέψη των τροφών και για την προστασία των αρθρώσεων και των οργάνων.

Φυσιολογικά ο οργανισμός χάνει νερό κατά την εκπνοή, την εφίδρωση, την ούρηση και την αφόδευση. Συνεπώς, σε μία κανονική ημέρα το άτομο είναι υποχρεωμένο να πίνει μια σημαντική ποσότητα νερού για να αντικαθιστά τις απώλειες. Η ποσότητα αυτή εξαρτάται από το βάρος του ατόμου.

Παθολογικές καταστάσεις που προκαλούν αφυδάτωση

Πέραν του αρνητικού ισοζυγίου ύδατος υπάρχουν και ορισμένες καταστάσεις και παθολογικά αίτια που μπορούν να προκαλέσουν την αφυδάτωση. Από την μία είναι ο πυρετός, η διάρροια και ο εμετός ενώ από την άλλη είναι ο άποιος και ο σακχαρώδης διαβήτης.

Ο άποιος διαβήτης είναι ένα σπάνιο κλινικό σύνδρομο που χαρακτηρίζεται από την αποβολή μεγάλων ποσοτήτων πολύ αραιών ούρων αποτελούμενων σχεδόν από καθαρό νερό. Στην περίπτωση του σακχαρώδη διαβήτη τα αυξημένα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, εξέρχονται με τα ούρα παρασύροντας αναγκαστικά μεγάλη ποσότητα νερού. Για τον λόγο αυτό η συχνή ούρηση και η έντονη δίψα είναι ανάμεσα στα πρώιμα συμπτώματα του διαβήτη.

Τέλος, τα εγκαύματα προκαλούν ταχεία αφυδάτωση, αφού το κατεστραμμένο δέρμα δεν μπορεί να αποτρέψει την απώλεια νερού από το σώμα.

Τα συμπτώματα και οι κίνδυνοι

Η αρχική απάντηση του οργανισμού στην αφυδάτωση είναι το αίσθημα της δίψας προειδοποιώντας για ανάγκη αύξησης της πρόσληψης και μείωση της απώλειας. Τα ούρα μάλιστα γίνονται πυκνότερα και πιο κίτρινα ενώ, καθώς η απώλεια ύδατος αυξάνεται, εμφανίζονται περισσότερα συμπτώματα.

Στα περαιτέρω σημεία περιλαμβάνονται η ξηροστομία, η ναυτία και οι εμετοί, το αίσθημα παλμών στην περιοχή της καρδίας, η τάση για λιποθυμία, η γενική αδυναμία, η μειωμένη παραγωγή ούρων, ιδρώτα και δακρύων, καθώς και οι μυϊκές κράμπες.

Σε παρατεταμένη αφυδάτωση μπορούν να εκδηλωθεί διανοητική σύγχυση, κώμα, γενική οργανική ανεπάρκεια και τέλος, θάνατος.

Σημειωτέον ότι τα βρέφη, τα μικρά παιδιά και οι υπερήλικες είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι στην αφυδάτωση και αναπτύσσουν τα συμπτώματα πολύ ταχύτερα.

Αντιμετώπιση

Η θεραπεία της αφυδάτωσης συνίσταται στην αποκατάσταση του ισοζυγίου του ύδατος, παράλληλα με την αντιμετώπιση της υποκείμενης νόσου και τη ρύθμιση πιθανών ηλεκτρολυτικών διαταραχών.

Στις περιπτώσεις ήπιας και μέτριας αφυδάτωσης και επί γαστρεντερικής ανοχής γίνεται προσπάθεια για αναπλήρωση του ελλείμματος με χορήγηση από του στόματος κατάλληλων διαλυμάτων. Επί αδυναμίας λήψεως υγρών από του στόματος, όπως και σε περίπτωση σοβαρής αφυδάτωσης, γίνεται χρήση ενδοφλεβίων διαλυμάτων.

Η τροφική δηλητηρίαση εκδηλώνεται με την κατανάλωση φαγητού ή νερού που περιέχει βακτήρια, παράσιτα, ιούς ή τοξίνες που δημιουργούνται από μικρόβια, καθώς και από τη δυσανεξία σε ορισμένα συστατικά.

Υπάρχουν πολλοί και διάφοροι τρόποι με τους οποίους τα μικρόβια μπορούν να εισβάλλουν και να πολλαπλασιαστούν στο φαγητό. Το κρέας ή τα πουλερικά για παράδειγμα μπορεί να έρθουν σε επαφή με βακτήρια που βρίσκονται φυσιολογικά στο έντερο ενός ζώου, το οποίο είναι σε κατεργασία. Το νερό επίσης που χρησιμοποιείται για καλλιέργειες ή μεταφορές μπορεί να περιέχει κοπριά ή ανθρώπινα απόβλητα, ενώ και γενικότερα ο χειρισμός ή η προετοιμασία των τροφίμων χωρίς την τήρηση κανόνων υγιεινής μπορούν να δημιουργήσουν το πρόβλημα.

Άλλες περιπτώσεις όπου μπορεί να προκληθεί η τροφική δηλητηρίαση περιλαμβάνουν την κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων και άλλων τροφίμων που έχουν μείνει εκτός ψυγείου για μεγάλο διάστημα, η κατανάλωση ωμών ψαριών ή όστρακων, τα ωμά φρούτα ή λαχανικά που δεν έχουν πλυθεί καλά, καθώς και το κρέας ή τα αυγά που δεν είναι καλά μαγειρεμένα.

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα συνήθως εκδηλώνονται από μισή έως 6 ώρες μετά τη λήψη της επίμαχης τροφής. Ο χρόνος όμως μπορεί να είναι μεγαλύτερος ακόμα και κάποιες ημέρες ή μικρότερος, ανάλογα με το αίτιο της τροφικής δηλητηρίασης.

Στα πιθανά συμπτώματα περιλαμβάνονται η ναυτία και ο εμετός, η διάρροια που μπορεί να είναι και αιματηρή, ο πυρετός και η ρίγη (έντονο τρέμουλο), οι κοιλιακές κράμπες, ο πονοκέφαλος και η αδυναμία.

Αντιμετώπιση

Σε περιπτώσεις όπου τα συμπτώματα είναι ήπια συνίσταται να αποφεύγεται η κατανάλωση λιπαρών τροφίμων, η καφεΐνη, το αλκοόλ, τα γαλακτοκομικά  προϊόντα και τα γλυκά κατά το διάστημα που εκδηλώνονται. Σημαντική είναι επίσης η επαρκής πρόσληψη νερού για την αντικατάσταση των υγρών του οργανισμού, ενώ εξίσου απαραίτητη είναι και η αντικατάσταση των ηλεκτρολυτών που χάνονται με τον εμετό ή την διάρροια. Μια καλή λύση στην προκειμένη περίπτωση είναι ο ζωμός λαχανικών ή κότας.

Συνήθως ο οργανισμός ανακάμπτει από τους πιο κοινούς τύπους τροφικής δηλητηρίασης μέσα σε δύο ημέρες. Εάν όμως τα συμπτώματα δεν είναι αυτοπεριοριζόμενα ή είναι ιδιαίτερα έντονα, όπως αίμα στα κόπρανα, υψηλό πυρετό ή αφυδάτωση, θα χρειαστεί ιατρική εξέταση και αναλόγως των συμπτωμάτων ειδική θεραπεία.