Υπέρταση | YourDoc | by Aggelos Klitsas

Η υπέρταση, δηλαδή η υψηλή αρτηριακή πίεση, σήμερα αποτελεί ένα από τα πιο διαδεδομένα προβλήματα υγείας. Εκτιμάται ότι περίπου ένας στους τρεις ενήλικες έχει υπέρταση, που αν δεν αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά, μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές, όπως είναι η νεφρική βλάβη, η καρδιακή ανεπάρκεια και το εγκεφαλικό επεισόδιο.

Αν και συχνά απαιτείται φαρμακευτική αγωγή για τον έλεγχο της, υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις όπου η πίεση μπορεί να ρυθμιστεί με αλλαγές στον τρόπο ζωής. Σ’ αυτό το άρθρο στοχεύουμε να σας ενημερώσουμε σχετικά με τις πρακτικές και τεκμηριωμένες μεθόδους που μπορούν να βοηθήσουν στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης χωρίς φαρμακευτική αγωγή, εφόσον ο επιβλέπων ιατρός το θεωρεί εφικτό. Η έγκαιρη παρέμβαση και οι σωστές επιλογές μπορεί να αποτελέσουν ένα σημαντικό όπλο πρόληψης και αντιμετώπισης της υπέρτασης.

Υγιεινή διατροφή: ο ρόλος της μεσογειακής διατροφής

Η διατροφή αποτελεί βασικό παράγοντα για τη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης. Συγκεκριμένα, η Μεσογειακή διατροφή έχει αποδειχθεί ότι βοηθά στην προστασία του καρδιαγγειακού συστήματος και στη μείωση της πίεσης. Η δίαιτα αυτή περιλαμβάνει μεγάλη ποικιλία τροφών πλούσιων σε θρεπτικά συστατικά, όπως:

Φρέσκα φρούτα και λαχανικά
Δημητριακά ολικής άλεσης
Ελαιόλαδο
Ψάρια και θαλασσινά
Όσπρια και ξηρούς καρπούς

Η μειωμένη κατανάλωση κόκκινου κρέατος και η αντικατάστασή του με πηγές πρωτεΐνης από φυτικές τροφές ή ψάρι συμβάλλουν επίσης στη μείωση της πίεσης. Επιπλέον, η μείωση της πρόσληψης αλατιού είναι κρίσιμη για τους υπερτασικούς ασθενείς, καθώς το αλάτι συνδέεται άμεσα με την αύξηση της αρτηριακής πίεσης. Συνίσταται η αντικατάσταση του αλατιού με μυρωδικά και βότανα για περισσότερη γεύση στα φαγητά.

Μείωση του σωματικού βάρους

Το αυξημένο βάρος, ιδιαίτερα το περιττό λίπος στην κοιλιακή περιοχή, σχετίζεται άμεσα με την υπέρταση. Ακόμη και μια μικρή μείωση του σωματικού βάρους μπορεί να έχει θετικό αντίκτυπο στην πίεση. Για παράδειγμα, η απώλεια 5-10% του αρχικού σωματικού βάρους μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική μείωση της πίεσης.

Η περιφέρεια της μέσης είναι ένας σημαντικός δείκτης που συνδέεται με τον κίνδυνο υπέρτασης. Για τους άνδρες, η περιφέρεια μέσης δεν θα πρέπει να ξεπερνά τα 102 εκ. ενώ για τις γυναίκες τα 88 εκ.

Σωματική άσκηση

Η σωματική άσκηση είναι ένας από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους για τη φυσική μείωση της πίεσης. Οι αερόβιες δραστηριότητες όπως το περπάτημα, το τρέξιμο, η ποδηλασία και η κολύμβηση μπορούν να βοηθήσουν στην ενδυνάμωση της καρδιάς και στη μείωση της πίεσης.

Η σύσταση είναι τουλάχιστον 150 λεπτά ήπιας άσκησης ή 75 λεπτά έντονης άσκησης την εβδομάδα. Ενθαρρύνεται επίσης η καθημερινή κίνηση, όπως το να παίρνετε τις σκάλες αντί για το ασανσέρ, ή να κάνετε σύντομους περιπάτους κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Περιορισμός του αλκοόλ και αποφυγή του καπνίσματος

Το αλκοόλ μπορεί να έχει τόσο προστατευτικές όσο και επιβαρυντικές συνέπειες για την πίεση, ανάλογα με την ποσότητα που καταναλώνεται. Η μέτρια κατανάλωση είναι συνήθως ανεκτή και μπορεί ακόμη και να ωφελήσει, αλλά σε μεγαλύτερες ποσότητες αυξάνει τον κίνδυνο υπέρτασης. Συνιστάται στους άνδρες να περιορίζονται σε έως δύο ποτά την ημέρα και στις γυναίκες σε ένα.

Το κάπνισμα αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους κινδύνους για το καρδιαγγειακό σύστημα. Οι τοξικές ουσίες του καπνού βλάπτουν τα αιμοφόρα αγγεία, αυξάνοντας την αρτηριακή πίεση και τον κίνδυνο για καρδιαγγειακές παθήσεις.

Διαχείριση του στρες

Το χρόνιο στρες αποτελεί σημαντικό παράγοντα που επηρεάζει αρνητικά την αρτηριακή πίεση. Τεχνικές διαχείρισης του στρες, όπως η γιόγκα, ο διαλογισμός, και η ενσυνειδητότητα (mindfulness), μπορούν να συμβάλλουν στη χαλάρωση και στη μείωση της πίεσης. Επίσης, το να βρείτε τρόπους για να εντάξετε μικρά διαλείμματα χαλάρωσης κατά τη διάρκεια της ημέρας μπορεί να βοηθήσει στην καλύτερη διαχείριση των πιέσεων της καθημερινότητας.

Βελτίωση της ποιότητας ύπνου

Ο επαρκής και ποιοτικός ύπνος είναι απαραίτητος για τη σωστή λειτουργία του καρδιαγγειακού συστήματος. Η αϋπνία και η ακανόνιστη ποιότητα ύπνου συνδέονται με αυξημένη πίεση, καθώς κατά τη διάρκεια του ύπνου οι δείκτες της πίεσης πέφτουν φυσικά. Συνιστάται να προσπαθήσετε να κοιμάστε τουλάχιστον 7-8 ώρες καθημερινά και να ακολουθείτε σταθερό πρόγραμμα ύπνου.

Καθημερινή παρακολούθηση της πίεσης και συνεργασία με τον γιατρό

Η παρακολούθηση της πίεσης στο σπίτι είναι ένας απλός τρόπος να γνωρίζετε την πορεία της υγείας σας και την αποτελεσματικότητα των αλλαγών που εφαρμόζετε στον τρόπο ζωής.

Επιπλέον, η συνεργασία με τον γιατρό σας είναι κρίσιμη για τη σωστή διαχείριση της υπέρτασης. Ο γιατρός σας μπορεί να σας παρέχει καθοδήγηση και να σας υποστηρίξει στην προσπάθεια σας να μειώσετε την πίεση φυσικά, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι αυτές οι μέθοδοι είναι ασφαλείς για εσάς.

Άγγελος Κλείτσας, Ειδικός Παθολόγος – Διαβητολόγος

Η υπέρταση, γνωστή και ως υψηλή αρτηριακή πίεση, είναι μία κατάσταση όπου η πίεση του αίματος στα αγγεία μας είναι υψηλότερη από τα φυσιολογικά επίπεδα. Πρόκειται για μία νόσο που επηρεάζει ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού, η οποία εάν παραμείνει αρρύθμιστη για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές.

Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που επηρεάζουν την αρτηριακή πίεση, συμπεριλαμβανομένης της διατροφής, της άσκησης και της γενετικής προδιάθεσης. Ωστόσο, έχει επισημανθεί ότι το άγχος μπορεί να έχει και αυτό επίδραση στην αρτηριακή πίεση.

Πώς συνδέεται το άγχος με την υπέρταση;

Όταν αισθανόμαστε άγχος, το σώμα μας απελευθερώνει ορμόνες του στρες, όπως η κορτιζόλη. Αυτές οι ορμόνες μπορούν να προκαλέσουν παροδική αύξηση της αρτηριακής πίεσης, καθώς αυξάνουν τον καρδιακό ρυθμό και οδηγούν σε στένωση των αιμοφόρων αγγείων. Όταν όμως το άγχος μειώνεται, η αρτηριακή πίεση επιστρέφει στα προηγούμενα επίπεδά της.

Αυτή είναι η σχέση που φαίνεται να υπάρχει ανάμεσα στο στρες και την υπέρταση, σύμφωνα με τις μελέτες. Οι ερευνητές, ωστόσο, δεν έχουν αποδείξει ότι το άγχος καθαυτό οδηγεί σε υπέρταση.

Ο ρόλος της διαχείρισης του στρες

Είναι γνωστό ότι ο τρόπος με τον οποίο διαχειριζόμαστε το άγχος μπορεί να αυξήσει την αρτηριακή πίεση και κατ’ επέκταση το ρίσκο εμφάνισης καρδιακής προσβολής ή εγκεφαλικού επεισοδίου.

Για παράδειγμα, όταν αντιμετωπίζουμε έντονο άγχος, μπορεί να το διαχειριζόμαστε με το κάπνισμα, την κατανάλωση αλκοόλ, ανθυγιεινές τροφές ή την κατανάλωση φαγητού σε υπερβολικές μερίδες. Αυτές οι συνήθειες είναι γνωστό ότι μπορούν να οδηγήσουν σε αύξηση του βάρους και αυξημένη αρτηριακή πίεση.

Επιπλέον, το άγχος από την πλευρά του μπορεί να οδηγήσει σε μη υγιεινές συνήθειες ύπνου, όπως η αϋπνία ή ο υπερβολικός ύπνος. Και οι δύο καταστάσεις έχουν συσχετισθεί με αυξημένα επίπεδα αρτηριακής πίεσης.

Πώς μπορούμε να μειώσουμε το στρες;

Προσαρμόστε το πρόγραμμά σας. Αν έχετε πάρα πολλά να κάνετε, κοιτάξτε το ημερολόγιό σας και τις λίστες εργασιών σας. Ζητήστε από άλλους να κάνουν κάποια πράγματα. Προγραμματίστε λιγότερο χρόνο για δραστηριότητες που δεν είναι σημαντικές για εσάς. Πείτε όχι σε πράγματα που δεν θέλετε να κάνετε.
Προσπαθήστε να χαλαρώσετε με ασκήσεις αναπνοής. Το να παίρνετε βαθιές, αργές αναπνοές μπορεί να σας βοηθήσει.
Ασκηθείτε τακτικά. Η σωματική δραστηριότητα μειώνει το άγχος.
Μην στερείστε ύπνο. Ο πολύ λίγος ύπνος μπορεί να κάνει τα προβλήματα να φαίνονται χειρότερα από ό,τι είναι.

Αυτές είναι μόνο μερικές γενικές συμβουλές. Το σημαντικό είναι να μάθετε τι λειτουργεί για εσάς και να είστε πρόθυμοι να δοκιμάσετε νέα πράγματα για να το διαχειριστείτε.

Featured Image by prostooleh on Freepik

Η υπέρταση ή αλλιώς υψηλή αρτηριακή πίεση είναι μία χρόνια πάθηση κατά την οποία η πίεση που ασκεί το αίμα στο εσωτερικό τοίχωμα των μεγάλων αρτηριών του σώματος, είναι αυξημένη σε επίπεδα άνω των φυσιολογικών τιμών.

Συγκεκριμένα, ένα άτομο θεωρείται υπερτασικό όταν η συστολική του πίεση είναι πάνω από 140mmHg και η διαστολική του πίεση πάνω από 90mmHg. Αυτή η κατάσταση σε βάθος χρόνους μπορεί να επικίνδυνη για την υγεία μας, γι’ αυτό και είναι απαραίτητο να ελέγχουμε την πίεσή μας ώστε να εντοπίσουμε έγκαιρα το πρόβλημα.

Η αρτηριακή πίεση είναι γνωστό ότι παρουσιάζει εποχιακή διακύμανση. Το καλοκαίρι η προσοχή μας πρέπει να είναι εξίσου μεγάλη με το χειμώνα, καθώς ορισμένες οδηγίες που αφορούν τη ρύθμισή της διαφοροποιούνται.

1. Υγρασία και υψηλές θερμοκρασίες

Εάν έχουμε υψηλή αρτηριακή πίεση, θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι η ζέστη μπορεί να προκαλέσει προβλήματα, ιδίως όταν υπάρχει και υγρασία σε επίπεδα άνω του 70%. Σε αυτές τις συνθήκες το σώμα μας εργάζεται σκληρά για να δροσιστεί μέσω αλλαγών όπως η αυξημένη ροή αίματος στο δέρμα και η εφίδρωση.

Έτσι όμως μπορεί να επέλθει η αφυδάτωση και γι’ αυτό είναι σημαντικό να προσέχουμε. Πρέπει να αποφεύγουμε την υπερβολική έκθεση στον ήλιο και να διατηρούμε δροσερό το σώμα μας.

2. Αλκοόλ

Η επάρκεια νερού στον οργανισμό μας είναι σημαντική για τη διατήρηση της αρτηριακής πίεσης σε υγιή επίπεδα. Πρέπει να πίνουμε αρκετό νερό κατά τη διάρκεια της ημέρας και να αποφεύγουμε την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ.

3. Αλάτι

Η υπερβολική κατανάλωση αλατιού μπορεί να αυξήσει την αρτηριακή πίεση. Πρέπει να προσπαθούμε να περιορίσουμε την κατανάλωση αλατιού και να επιλέγουμε τρόφιμα με χαμηλή περιεκτικότητα σε αλάτι.

4. Διατροφή

Προσπαθούμε να τηρούμε μια υγιεινή διατροφή πλούσια σε φρέσκα φρούτα, λαχανικά και δημητριακά ολικής άλεσης. Αποφεύγουμε τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε λίπη και ακολουθούμε τις συστάσεις του γιατρού μας για την κατανάλωση νατρίου και λιπαρών.

5. Σωματική άσκηση

Συνεχίζουμε να ασκούμαστε τακτικά, αλλά προσαρμόζουμε την ένταση της άσκησης ώστε να αποφύγουμε τις υπερβολές. Δεν ασκούμαστε στις πιο ζεστές ώρες της ημέρας και επιλέγουμε δραστηριότητες που μπορούν να γίνουν σε δροσερό περιβάλλον.

6. Παρακολούθηση

Συνεχίζουμε να παρακολουθούμε την αρτηριακή πίεσή μας τακτικά και συμβουλευόμαστε τον γιατρό μας για τον καλύτερο τρόπο διαχείρισής της.

Άγγελος Κλείτσας, Ειδικός Παθολόγος – Διαβητολόγος

Featured Image by Freepik

Το λαχάνιασμα είναι μία λειτουργία του οργανισμού που εκδηλώνεται όταν το σώμα μας απαιτεί αυξημένη κατανάλωση οξυγόνου προκειμένου να εκτελέσει τις κινήσεις των μυών που επιχειρούμε. Είναι επίσης ένας φυσιολογικός μηχανισμός που βοηθά στη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος και στην ομοιόσταση.

Αυτό που συμβαίνει στο σώμα μας όταν λαχανιάζουμε είναι αύξηση της συχνότητας ή του βάθους των αναπνευστικών κινήσεων, δραστηριοποίηση των αναπνευστικών μυών, καθώς και αύξηση του μεταβολισμού και της αρτηριακής πίεσης.

Πότε χαρακτηρίζεται εύκολο το λαχάνιασμα;

Το λαχάνιασμα χαρακτηρίζεται εύκολο όταν προκύπτει με την καταβολή μικρής σωματικής προσπάθειας, που συνήθως συμβαίνει όταν διαταράσσεται κάποια από τις προαναφερθείσες φυσιολογικές προσαρμογές του οργανισμού.

Σε αυτές περιλαμβάνονται -μεταξύ άλλων- παράγοντες που αποφράσσουν τη δίοδο του αέρα και αλλοιώνουν την επιφάνεια των κυψελίδων στους πνεύμονες ή τη φυσιολογική λειτουργία των εγκεφαλικών κέντρων της αναπνοής.

Τα εγκεφαλικά κέντρα της αναπνοής επηρεάζονται σε καταστάσεις όπως η υποξία, η ταχυκαρδία, η υπερβολική άνοδος της αρτηριακής πίεσης, οι κυκλοφορικές διαταραχές και η διαταραχή της λειτουργίας των προσαρμοστικών αντανακλαστικών.

Μπορεί να κρύβει κάτι πιο σοβαρό;

Γενικά το λαχάνιασμα είναι μια φυσιολογική αντίδραση. Ωστόσο, το εύκολο λαχάνιασμα μπορεί επίσης να υποδηλώνει κάποιο υποκείμενο νόσημα, όπως:

Διάφορες αναπνευστικές παθήσεις: Το άσθμα, η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), η πνευμονία, το πνευμονικό οίδημα κ.ά. μπορούν να επηρεάσουν τη φυσιολογική αναπνευστική λειτουργία, οδηγώντας σε αυξημένη προσπάθεια για αναπνοή με επακόλουθο το λαχάνιασμα.
Καρδιακές παθήσεις: Το σύνδρομο της συμφορητικής καρδιακής ανεπάρκειας, καρδιακές αρρυθμίες ή άλλες καρδιακές διαταραχές μπορεί να οδηγήσουν σε λαχάνιασμα. Όταν η καρδιά δεν λειτουργεί σωστά, μπορεί να δυσκολεύεται να αντλήσει αποτελεσματικά το αίμα. Το σώμα έτσι χρειάζεται να αντισταθμίσει αυξάνοντας τον αναπνευστικό ρυθμό και οδηγώντας σε λαχάνιασμα.
Θερμοπληξία: Το υπερβολικό λαχάνιασμα μπορεί να είναι σημάδι θερμοπληξίας, η οποία είναι ένα επείγον ιατρικό περιστατικό που προκαλείται από παρατεταμένη έκθεση σε υψηλές θερμοκρασίες. Συμβαίνει όταν οι μηχανισμοί ψύξης του σώματος υπερφορτωθούν, οδηγώντας σε αυξημένη θερμοκρασία του σώματος. Η θερμοπληξία μπορεί να είναι απειλητική για τη ζωή και απαιτεί άμεση ιατρική φροντίδα.
Μεταβολικές διαταραχές: Ορισμένες μεταβολικές διαταραχές όπως ο υπερθυρεοειδισμός ή το σύνδρομο Cushing, μπορούν να επηρεάσουν τη φυσιολογική λειτουργία του οργανισμού και να οδηγήσουν σε αυξημένο λαχάνιασμα.

Αυτά είναι μόνο μερικά παραδείγματα, αφού μπορεί να υπάρχουν και άλλες παθήσεις που σχετίζονται με το εύκολο λαχάνιασμα. Είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας εάν εμφανίζεται σε επίμονο μοτίβο.

Άγγελος Κλείτσας
Ειδικός Παθολόγος – Διαβητολόγος

Featured Image by gpointstudio on Freepik

Όταν η αρτηριακή μας πίεση είναι υψηλή αλλά όχι σε επίπεδο ώστε να θεωρείται υπέρταση, τότε μιλάμε για προϋπέρταση. Πρόκειται δηλαδή για μία κατάσταση κατά την οποία η αρτηριακή μας πίεση βρίσκεται μεταξύ των φυσιολογικών και των υψηλών επιπέδων.

Εάν ξεπεράσει αυτό το εύρος, τότε μιλάμε για υπέρταση. Οπότε στην περίπτωση της υπέρτασης η δύναμη του αίματος που πιέζει τα τοιχώματα στις αρτηρίες είναι πολύ υψηλή, γεγονός το οποίο αυξάνει τον κίνδυνο για ανάπτυξη καρδιακής ανεπάρκειας, νεφρικής νόσου κ.ά.

Η προϋπέρταση δεν θεωρείται ασθένεια και συνήθως δεν προκαλεί συμπτώματα. Ωστόσο, όταν βρισκόμαστε στο στάδιο της προϋπέρτασης, σημαίνει ότι έχουμε αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουμε υπέρταση. Και επομένως δεν πρέπει να την αγνοήσουμε.

Μπορούμε να καταλάβουμε αν έχουμε προϋπέρταση;

Συνήθως η υπέρταση δεν προκαλεί συμπτώματα και γι’ αυτό χαρακτηρίζεται ως “σιωπηλή νόσος”. Σε πολλούς ασθενείς η διάγνωση γίνεται είτε σε κάποια τυχαία μέτρηση είτε όταν έχει πλέον οδηγήσει σε κάποια από τις προαναφερθείσες επιπλοκές.

Οπότε ο μόνος τρόπος για να μάθουμε εάν έχουμε προϋπέρταση είναι να μετρήσουμε την αρτηριακή μας πίεση. Όταν η μέτρηση της συστολικής πίεσης (σε ενήλικες άνω των 18 ετών) είναι μεταξύ 120-139 mmHg και της διαστολικής 80-89 mmHg, τότε μιλάμε για προϋπέρταση.

Κάθε πότε πρέπει να ελέγχουμε την αρτηριακή πίεση;

Όταν η αρτηριακή πίεση είναι φυσιολογική, οι ειδικοί συνιστούν να την ελέγχουμε τουλάχιστον μία φορά κάθε δύο χρόνια. Εάν είναι υψηλή, ο επιβλέπων ιατρός μπορεί να συστήσει πιο συχνές μετρήσεις. Η καλύτερη συχνότητα θα εξαρτηθεί επίσης από το ιατρικό και οικογενειακό ιστορικό.

Ποιοι κινδυνεύουν να εμφανίσουν υψηλή αρτηριακή πίεση;

Όλοι μπορούν να εμφανίσουν υψηλή αρτηριακή πίεση, ωστόσο ορισμένοι άνθρωποι κινδυνεύουν περισσότερο. Στους ανθρώπους με αυξημένο κίνδυνο υψηλής αρτηριακής πίεσης, περιλαμβάνονται:

Οι καπνιστές
Οι ενήλικες ηλικίας άνω των 60 ετών
Οι άνθρωποι με καθιστικό τρόπο ζωής
Οι διαβητικοί
Οι υπέρβαροι
Οι άνθρωποι με υψηλή χοληστερόλη
Οι γυναίκες μέσης ηλικίας
Οι γυναίκες που λαμβάνουν από του στόματος αντισυλληπτικά

Πώς αντιμετωπίζεται η προϋπέρταση;

Η προϋπέρταση μπορεί να αντιστραφεί. Κάνοντας βασικές αλλαγές στον τρόπο ζωής, είναι δυνατό να μειώσουμε την αρτηριακή πίεση σε υγιή επίπεδα και να προστατέψουμε τις αρτηρίες από βλάβες.

Η θεραπεία περιλαμβάνει αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως:
αύξηση της φυσικής δραστηριότητας
διαχείριση ψυχικού και συναισθηματικού στρες
μείωση της κατανάλωσης νατρίου (αλάτι)
περιορισμός ή αποφυγή αλκοόλ
διακοπή του καπνίσματος.

Τα ασταθή ωράρια ύπνου μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο μεταβολικών διαταραχών, όπως τα αυξημένα επίπεδα σακχάρου αίματος, η παχυσαρκία και η υπέρταση, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη.

Οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν ακόμη τον ακριβή λόγο που κοιμόμαστε. Στην προσπάθειά τους να δώσουν απάντηση σε αυτό το ερώτημα, έχουν διαπιστώσει ότι το ρολόι του σώματος ρυθμίζει τόσο την ξεκούραση όσο και τον μεταβολισμό μας.

Το μεγαλύτερο μέρος της έρευνας έχει εστιάσει στις επιπτώσεις της έλλειψης ύπνου, η νέα μελέτη των επιστημόνων του Brigham and Women’s Hospital όμως, υποδεικνύει ότι ακόμη και αν κοιμόμαστε αρκετά, η μη τήρηση σταθερών ωραρίων μπορεί να διαταράξει τον μεταβολισμό.

Η τήρηση σταθερού προγράμματος ύπνου από την άλλη, μπορεί να συμβάλλει στην πρόληψη όχι μόνο των διαταραχών του μεταβολισμού, αλλά και της κατάθλιψης, ωφελώντας παράλληλα την υγεία της καρδιάς, σημειώνουν οι ερευνητές.

Το σώμα λειτουργεί σύμφωνα με ένα εσωτερικό ρολόι το οποίο δεν μετρά με βάση τα λεπτά ή τις ώρες, αλλά τους ρυθμούς. Ο κιρκάδιος ρυθμός επηρεάζεται από τη ροή διαφόρων ορμονών και τις βιολογικές διαδικασίες που λαμβάνουν χώρα κατά τη διάρκεια του 24ώρου.

Όταν ο κιρκάδιος ρυθμός λειτουργεί φυσιολογικά, μας υποδεικνύει πότε να φάμε και πότε να κοιμηθούμε μέσω των αλλαγών στα επίπεδα των ορμονών. Λειτουργεί όμως και αντίστροφα: Αυτά που τρώμε αλλά και ο χρόνος που τρώμε και κοιμόμαστε μπορούν να διαταράξουν το βιολογικό ρολόι.

Είναι γνωστό ότι η έλλειψη ύπνου αυξάνει τον κίνδυνο διαβήτη, κυρίως επειδή μεταβάλλει την απελευθέρωση ινσουλίνης στο σώμα. Η ινσουλίνη επιτρέπει στο μεταβολικό μας σύστημα να επεξεργάζεται σωστά και να διασπά τη γλυκόζη, την οποία το σώμα μετατρέπει στη συνέχεια σε ενέργεια.

Οι άνθρωποι που δεν κοιμούνται επαρκώς σε χρόνια βάση τείνουν να παράγουν λιγότερη ινσουλίνη, επιτρέποντας τη συσσώρευση γλυκόζης στο αίμα σε ανθυγιεινά επίπεδα.

Δεν είναι απαραίτητο όμως να μην κοιμάται κανείς επαρκώς για να διαταράξει τον κιρκάδιο ρυθμό και κατά συνέπεια τον μεταβολισμό του.

Ακόμη και η κατά μία ώρα απόκλιση στην ώρα που κάποιος κοιμάται και ξυπνάει καθημερινά, μπορεί να διαταράξει τον κιρκάδιο ρυθμό και τον τρόπο με τον οποίο το σώμα του επεξεργάζεται τις τροφές.

Οι ερευνητές παρακολούθησαν πάνω από 2.000 άνδρες και γυναίκες από 45 έως 84 ετών για περίπου 6 χρόνια και ανακάλυψαν δραματικές διαφορές στις μεταβολικές διαταραχές ανάλογα με την κανονικότητα του ύπνου.

Διαπίστωσαν ότι κάθε ωριαία μετατόπιση στο νυχτερινό ωράριο ύπνου, πολλαπλασιάζει τους μεταβολικούς κινδύνους, ανέφερε ο συν-συγγραφέας της μελέτης και επιδημιολόγος Δρ Tianyi Huang.

Συγκεκριμένα κάθε ώρα ασυνέπειας στο πρόγραμμα ύπνου συνδέθηκε με 27% μεγαλύτερο κίνδυνο μεταβολικού προβλήματος.
Όσοι πήγαιναν για ύπνο και ξύπναγαν σε μεταβλητούς χρόνους, ήταν πιθανότερο να αναπτύξουν υψηλή αρτηριακή πίεση, υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα, παχυσαρκία ή άλλη μεταβολική διαταραχή.

Οι ερευνητές αναφέρουν ότι αυτό είναι απόδειξη ότι τα ακανόνιστα ωράρια ύπνου μπορούν να προκαλούν μεταβολικές διαταραχές. Αν και η αιτία δεν είναι απολύτως σαφής, αναφέρουν ότι όσοι έχουν ασταθές ωράριο ύπνου, είναι πιθανότερο να δουλεύουν σε βάρδιες, να τρώνε περισσότερο, να καπνίζουν, να έχουν κατάθλιψη και γενικά να μην κοιμούνται.

Πηγή: onmed.gr

Το μαγειρικό αλάτι είναι μια χημική ένωση που αποτελείται κατά 40% από νάτριο (Na) και κατά 60% από χλώριο (Cl). Δηλαδή 1 γρ. αλάτι ισοδυναμεί με 0,4 γρ. νάτριο. Πολλοί πιστεύουν ότι πετυχαίνουν χαμηλή πρόσληψη αλατιού/νατρίου επειδή δεν προσθέτουν επιπλέον αλάτι στο πιάτο τους. Όμως, εκτός από το επιτραπέζιο, υπάρχουν πολλές τροφές που περιέχουν κρυμμένο προστιθέμενο αλάτι ή νάτριο. Έρευνες σε ευρωπαϊκά κράτη έχουν δείξει ότι το 70-75% του προσλαμβανομένου νατρίου προέρχεται από επεξεργασμένες τροφές και τα γεύματα.

Το ψωμί είναι από τους μεγαλύτερους προμηθευτές αλατιού στη διατροφή των Ελλήνων. Το νάτριο συνήθως προέρχεται από αυξητικούς παράγοντες που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή του. Τα ολικής αλέσεως, τα πολύσπορα και κάποια νέα προϊόντα με εναλλακτικά αλεύρια είναι καλές επιλογές που περιέχουν λιγότερο νάτριο και περισσότερες φυτικές ίνες αλλά και βιταμίνες του συμπλέγματος Β.

Η ελάχιστη ποσότητα νατρίου που χρειάζεται ένας υγιής ενήλικας εκτιμάται ότι είναι 0,18-0,23 γρ. ημερησίως (υπό την προϋπόθεση ότι δεν ιδρώνει). Ωστόσο, μια διατροφή που παρέχει αυτή την ποσότητα νατρίου είναι πιθανό να μην μπορεί να καλύψει τις ανάγκες σε άλλα θρεπτικά συστατικά. Επομένως, προκειμένου να διασφαλιστεί η επάρκεια σε άλλες θρεπτικές ουσίες και να αναπληρωθούν οι απώλειες νατρίου μέσω του ιδρώτα, οι υγιείς ενήλικες χρειάζονται περίπου 1,5 γρ. νάτριο την ημέρα, που αντιστοιχεί σε 3,8 γρ. αλάτι ημερησίως.

Επειδή όμως είναι δύσκολο να επιτευχθεί μια τέτοια πρόσληψη –δεδομένου ότι μέση κατανάλωση αλατιού στα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη κυμαίνεται στα 8-11 γρ. ημερησίως–, μια πιο ρεαλιστική σύσταση από παγκόσμιους οργανισμούς και εθνικές αρχές είναι τα 5-6 γρ. αλάτι την ημέρα.

Οι προτεινόμενες τιμές

Η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA) συγκεκριμένα προτείνει τιμή αναφοράς πρόσληψης για τις ανάγκες επισήμανσης των τροφίμων τα 6 γρ. αλάτι για το γενικό πληθυσμό. Παιδιά μικρότερα των 11 ετών θα πρέπει να προσλαμβάνουν ακόμα λιγότερο από τα 6 γρ. ημερησίως.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συστήνει λιγότερο από 5 γρ. αλάτι ημερησίως (2 γρ. νάτριο) και ίδιες συστάσεις ισχύουν και για την Ελλάδα. Η ποσότητα 5 γρ. ισοδυναμεί με 1 κουταλάκι του γλυκού (ή καλύτερα τα 3/4 αυτού).

Πόσο αλάτι τρώμε στην Ελλάδα

Όπως πάντα, έχουμε στη διάθεσή μας ελάχιστα στοιχεία για τη διατροφική συμπεριφορά των Ελλήνων, αλλά μια ενδεικτική έρευνα στη Βόρεια Ελλάδα (μελέτη Sin 2015-2016) έδειξε ότι οι Θεσσαλονικείς άνδρες καταναλώνουν 11,9 γρ. ημερησίως και οι γυναίκες 9,7 γρ. – ποσότητα διπλάσια από τις συστάσεις.

Πηγή: www.capital.gr

white-ceramic-mug-filled-with-brown-liquid-on-heart-shaped-867470.jpg

Η αρτηριακή πίεση είναι ένας όρος που περιγράφει την πίεση που ασκεί το αίμα στο τοίχωμα των αρτηριών καθώς ρέει μέσα σε αυτές.

Η πίεση εξαρτάται από την ροή του αίματος, το πόσο δηλαδή αίμα στέλνει η καρδιά σε κάθε συστολή, καθώς και από την αντίσταση που προβάλουν τα αγγεία στη ροή αυτή. Εάν η αρτηριακή πίεση είναι υψηλή, τότε η καρδιά πρέπει να εργαστεί δυνατότερα για να διατηρήσει επαρκή ροή αίματος στο σώμα μας.

Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν την αρτηριακή πίεση μεταξύ των οποίων είναι το κάπνισμα, η ηλικία άνω των 60, ο καθιστικός τρόπος ζωής, ο σακχαρώδης διαβήτης, το υπερβολικό σωματικό βάρος και η υψηλή χοληστερόλη.

Υπάρχουν όμως και άλλοι παράγοντες που πολλοί ενδεχομένως δεν το γνωρίζουν παρότι συχνά πρόκειται για απλές καθημερινές συνήθειες.

Καθημερινός καφές ή αλκοόλ

Στην αύξηση της αρτηριακής πίεσης μπορεί να συμβάλλεί τόσο η καθημερινή κατανάλωση καφέ όσο και το αλκοόλ.

Γενικά συνίσταται ο περιορισμός της καφεΐνης σε λιγότερο από 300 χιλιοστόγραμμα (mg), δηλαδή περίπου δύο με τρία φλιτζάνια καφέ την ημέρα. Αυτό μπορεί να βοηθήσει στην αποφυγή της αύξησης της αρτηριακής πίεσης από το να φτάσει σε πολύ υψηλά επίπεδα.

Αντίστοιχα το αλκοόλ θα πρέπει να περιορίζεται σε όχι περισσότερο από ένα ποτό ημερησίως για τις γυναίκες και όχι περισσότερο από δύο ποτά την ημέρα για τους άνδρες.

«Αθώα» φάρμακα

Ορισμένα φάρμακα όπως είναι τα αντιφλεγμονώδη, π.χ. η ναπροξένη και η ιβουπροφαίνη, μπορούν να αυξήσουν την αρτηριακή πίεση. Επιπλέον, πολλά φάρμακα με αποσυμφορητικές δραστικές ουσίες είναι επίσης γνωστό ότι αυξάνουν την αρτηριακή πίεση.

Συνεπώς, τα άτομα που λαμβάνουν μη συνταγογραφούμενα φάρμακα για τη θεραπεία μικρών πόνων ή για αδιαθεσίες υπάρχει περίπτωση να δούνε υψηλές τιμές στην αρτηριακή τους πίεση.

Σε ό,τι αφορά τα συνταγογραφούμενα φάρμακα, υπάρχουν ορισμένα τα οποία επίσης μπορούν να αυξήσουν την αρτηριακή πίεση, είναι όμως σημαντικό ο ασθενής να μην σταματήσει να τα λαμβάνει χωρίς τη συμβουλή του γιατρού του.

Συμπληρώματα τροφίμων

Υπάρχουν συμπληρώματα και ορισμένοι συνδυασμοί τροφίμων που μπορούν επίσης να οδηγήσουν σε αυξημένη αρτηριακή πιέση.

Τα συμπληρώματα που φέρουν την ένδειξη «φυσικά» ή «βιολογικά» συνήθως μπορούν να επηρεάσουν την πίεση. Αντίστοιχα, η κατανάλωση «δυνατών» τυριών και διαφόρων κρεάτων από άτομα που λαμβάνουν ορισμένα αντικαταθλιπτικά φάρμακα μπορεί να οδηγήσει σε υπερτασικά επεισόδια.

Έχει συμπτώματα η υπέρταση;

Η υπέρταση σπάνια εμφανίζει συμπτώματα και η αναγνώρισή της συνήθως γίνεται μέσω προσυμπτωματικού ελέγχου ή όταν το άτομο αναζητά φροντίδα για κάποιο άλλο πρόβλημα υγείας.

Μερικά άτομα με υψηλή αρτηριακή πίεση αναφέρουν πονοκεφάλους (ειδικά στο πίσω μέρος του κεφαλιού και κατά τις πρωινές ώρες), καθώς και ζαλάδα, ίλιγγο, εμβοές (βόμβο ή σφύριγμα στα αυτιά), διαταραχές στην όραση ή λιποθυμικά επεισόδια. Η υψηλή πίεση επίσης αυξάνει τον κίνδυνο για καρδιοπάθειες, καρδιακή προσβολή και εγκεφαλικά επεισόδια.

Προσοχή εφίσταται στο γεγονός ότι το να έχει κάποιος υψηλή πίεση δεν σημαίνει ότι είναι νευρικός, νιώθει ένταση ή ότι είναι υπερβολικά δραστήριος. Μπορεί κάποιος να είναι ήρεμος, άνετος και χαλαρός αλλά να έχει υψηλή πίεση.

Η υπέρταση ή αλλιώς υψηλή αρτηριακή πίεση είναι μία χρόνια πάθηση κατά την οποία η πίεση, που ασκεί το αίμα στο εσωτερικό τοίχωμα των μεγάλων αρτηριών του σώματος, είναι αυξημένη σε επίπεδα άνω των φυσιολογικών τιμών.

Πρόκειται για μια κατάσταση η οποία δεν εμφανίζει πάντα συμπτώματα, περνώντας συχνά απαρατήρητη. Μακροχρόνια ωστόσο μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές εάν παραμείνει αρρύθμιστη, συμπεριλαμβανομένων του εγκεφαλικού επεισοδίου και της καρδιακής και νεφρικής ανεπάρκειας.

Υπάρχουν διάφορα αίτια που συνδέονται με την υπέρταση, μεταξύ των οποίων είναι η γήρανση, η διατροφή με αυξημένη περιεκτικότητα σε αλάτι και λίπος, καθώς και παθολογικές καταστάσεις όπως η νεφρική νόσος.

Η διαχείρισή της σε γενικές γραμμές περιλαμβάνει αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως συγκεκριμένες διατροφικές συνήθειες, σωματική άσκηση και έλεγχο του βάρους, ενώ άλλες φορές μπορεί να χρειάζεται και φαρμακευτική αγωγή, ανάλογα με το αίτιο που την προκάλεσε.

Τον χειμώνα

Οι χαμηλές θερμοκρασίες είναι ένας παράγοντας για τον οποίο τα άτομα με υπέρταση θα πρέπει να δίνουν ιδιαίτερη προσοχή. Εκτός από την έξαρση των ιώσεων, σε περιόδους με χαμηλές θερμοκρασίες προκαλείται και έξαρση της υπέρτασης.

Η πίεση είναι κατά κανόνα υψηλότερη τον χειμώνα και χαμηλότερη το καλοκαίρι και ο λόγος γι’ αυτό είναι ότι οι χαμηλές θερμοκρασίες προκαλούν συστολή των αιμοφόρων αγγείων.

Εξαιτίας αυτού απαιτείται μεγαλύτερη πίεση για την κυκλοφορία του αίματος μέσα στα αγγεία και τις φλέβες, οπότε και προκύπτει η υπέρταση. Εκτός από το κρύο, αυτό που μπορεί επίσης να επηρεάσει την πίεση κατά τη διάρκεια του χειμώνα είναι η απότομη αλλαγή του καιρού, όπως για παράδειγμα το ξέσπασμα μιας καταιγίδας.

Το σώμα, οπότε και τα αιμοφόρα αγγεία, μπορεί να αντιδράσουν στις απότομες αλλαγές της υγρασίας και της ατμοσφαιρικής πίεσης με τον ίδιο τρόπο που αντιδρούν στο κρύο. Αυτές οι μεταβολές στην πίεση του αίματος που σχετίζονται με τις καιρικές συνθήκες είναι πιο συχνές σε άτομα ηλικίας 65 ετών και πάνω.

Άλλες αιτίες της εποχιακής υπέρτασης (υψηλή αρτηριακή πίεση) περιλαμβάνουν την αύξηση του σωματικού βάρους και τη μειωμένη σωματική δραστηριότητα, που παρατηρείται στους περισσότερους ανθρώπους το χειμώνα.

Πρόληψη

Το άτομο με υπέρταση σε περίοδο με χαμηλές θερμοκρασίες οφείλει να συνεχίσει να παρακολουθεί τις μετρήσεις της αρτηριακής πίεσης και να επικοινωνήσει με τον γιατρό του. Εκείνος μπορεί να συστήσει κάποια αλλαγή στη δοσολογία του φαρμάκου που ενδεχομένως λαμβάνει για την πίεση ή να τον καθοδηγήσει προς μία εναλλακτική φαρμακευτική αγωγή.

People photo created by jcomp – www.freepik.com

Screen-Shot-2019-07-15-at-20.51.18-1024x682.png

Η αρτηριακή υπέρταση ορίζεται ως η αύξηση της πίεσης του αίματος που κυκλοφορεί στις αρτηρίες σε επίπεδα που μακροχρόνια συνεπάγονται αύξηση του κινδύνου ασθένειας και θανάτου από καρδιαγγειακά νοσήματα.

Τα όρια της αρτηριακής πίεσης που διακρίνουν τα φυσιολογικά από τα υπερτασικά άτομα είναι εκείνα κάτω από τα οποία η ελάττωση της αρτηριακής πίεσης με θεραπευτική παρέμβαση εξουδετερώνει τον κίνδυνο.

Η μακροχρόνια αρτηριακή υπέρταση προκαλεί αρτηριοσκλήρυνση με αποτέλεσμα τη στένωση ή απόφραξη των αρτηριών και μειωμένη αιμάτωση σημαντικών οργάνων που μπορεί να οδηγήσει σε ισχαιμία της καρδιάς (στηθάγχη, έμφραγμα ή στεφανιαία νόσος), του εγκεφάλου (εγκεφαλικό επεισόδιο) ή σε νεφρική βλάβη.

Η αυξημένη πίεση αναγκάζει την καρδιά να δουλεύει πιο σκληρά για να προωθηθεί το αίμα σε όλα τα όργανα του σώματος. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε πάχυνση των τοιχωμάτων της (υπερτροφία) και σταδιακά, όσο η αρτηριακή πίεση παραμένει υψηλή, μπορεί να προκαλέσει καρδιακή ανεπάρκεια – η κατάσταση όπου η καρδιά δυσκολεύεται να στείλει αρκετό αίμα στα όργανα του σώματος.

Αυξημένη πίεση δε σημαίνει ότι υπάρχει άμεσος κίνδυνος εγκεφαλικού επεισοδίου. Οι δυσμενείς επιδράσεις της πίεσης είναι μακροχρόνιες, όπως περίπου και εκείνες του καπνίσματος.

Είναι σημαντικό να μη δημιουργείται πανικός εάν βρεθεί αυξημένη πίεση. Συνήθως είναι παροδική και πολλές φορές μπορεί να οφείλεται σε κάποιο άλλο πρόβλημα. Η επανάληψη της μέτρησης λίγο αργότερα θα δείξει αν αυτή επιμένει, όπου στην περίπτωση αυτή είναι απαραίτητη η συμβουλή του γιατρού.

Διατροφή

Το κάλιο είναι μία από τις ουσίες που μπορούν να βοηθήσουν στην περίπτωση της αρτηριακής πίεσης. Επειδή όμως δεν αποθηκεύεται στον οργανισμό, είναι απαραίτητη η καθημερινή του πρόσληψη από φρούτα και λαχανικά, όπως καρπούζι, πεπόνι, πορτοκάλι, μπανάνα κλπ.

Το σκόρδο επίσης μπορεί να συμβάλει θετικά στην πίεση καθώς μπορεί να εξομαλύνει τη λειτουργία των αιμοφόρων αγγείων, ωστόσο για να είναι αποτελεσματικό θα πρέπει να καταναλώνεται σε πολλές σκελίδες (6-8) την ημέρα.

Αντίθετα, όσο μειωμένη είναι η πρόσληψη νατρίου (από αλάτι) τόσο καλύτερα μπορεί να είναι τα αποτελέσματα. Το νάτριο που προσλαμβάνει κανείς πρέπει να είναι λιγότερο από 3,8 γραμμάρια την ημέρα.

Επιπλέον παράγοντες, των οποίων η μείωση μπορεί να συμβάλλει θετικά στη μείωση της αρτηριακής πίεσης, είναι οι υδατάνθρακες (ζυμαρικά, όσπρια, ζάχαρη) καθώς και τα κορεσμένα λιπαρά.

Άσκηση

Τριάντα λεπτά αερόβιας άσκησης την ημέρα, 4-5 φορές την εβδομάδα προτείνονται για τη ρύθμιση της αρτηριακής υπέρτασης. Η άσκηση αυτή μπορεί να είναι περίπατος, γρήγορο βάδισμα ή ελαφρύ τρέξιμο σε άτομα που έχουν τη δυνατότητα.

Older Posts