Blog

Πρόσφατα οι αρμόδιοι δημόσιοι φορείς για θέματα Υγείας στην Ελλάδα εξέδωσαν συνέντευξη τύπου, μιλώντας για τις ασθένειες που επηρεάζουν τη χώρα μας εν μέσω οικονομικής κρίσης.

Σύμφωνα με το δελτίο τύπου που δημοσιεύεται στα ηλεκτρονικά ΜΜΕ, στην Ελλάδα έχουν καταγραφεί τα εξής:

– Νοσήματα όπως η φυματίωση παρουσιάζουν σημαντικές αυξομειώσεις στον επιπολασμό τους τα τελευταία χρόνια, ενώ σημαντικά αυξημένη εμφανίζεται και η συχνότητα των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων και της γρίπης.

– Η Ελλάδα συγκαταλέγεται μεταξύ των χωρών με τη μεγαλύτερη επίπτωση νοσοκομειακών λοιμώξεων στην Ευρώπη, καθώς είναι ιδιαίτερα συχνή η απομόνωση μικροοργανισμών που προκαλούν λοιμώξεις κατά τη νοσηλεία και είναι ανθεκτικοί στα αντιβιοτικά.

Το φαινόμενο, όπως αναφέρθηκε στη συνέντευξη τύπου, οφείλεται κατά ένα μέρος στην αυξημένη και ανορθολογική συνταγογράφηση αντιβιοτικών, τα ποσοστά της οποίας ανέρχονται στη χώρα μας σχεδόν στο διπλάσιο του Ευρωπαϊκού μέσου όρου. Παράλληλα, εξίσου σημαντική αιτία αποτελούν οι πλημμελείς συνθήκες ελέγχου της διασποράς των μικροοργανισμών, οι οποίες δυστυχώς επικρατούν σε πολλά Ελληνικά Νοσοκομεία, λόγω της έλλειψης, κυρίως, νοσηλευτικού προσωπικού.

Το μεγαλύτερο ποσοστό των λοιμώξεων προκαλείται από τρία παθογόνα, τα Acinetobacter, Klebsiella και Pseudomonas. Τα παθογόνα αυτά, και ιδιαίτερα τα δύο πρώτα, είναι σε ποσοστό >50% ανθεκτικά στα περισσότερα διαθέσιμα αντιβιοτικά! Επιπλέον, νέα στελέχη Klebsiella (NDM), ανθεκτικά σχεδόν σε όλα τα αντιβιοτικά, ανιχνεύονται σε συνεχώς αυξανόμενο αριθμό Ελληνικών νοσοκομείων. Παρόλα αυτά, το 2013, για πρώτη φορά, από τα δεδομένα της επιτήρησης του ΚΕΕΛΠΝΟ, η ανοδική πορεία της επίπτωσης των συγκεκριμένων παθογόνων φαίνεται να ανακόπτεται (δεδομένα που αφορούν στην επίπτωση των βακτηριαιμιών).

– Κατά το 2012 συλλέχθηκαν 14.350 νέες περιπτώσεις καρκίνου από 56 δημόσια νοσοκομεία, ενώ κατά το 2013 συλλέχθηκαν 18.500 από 60 δημόσια νοσοκομεία. Την επόμενη διετία ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) αναμένει για την Ελλάδα τις 37.000 νέες περιπτώσεις.

– Η χώρα μας παρουσιάζει την υψηλότερη αναλογία καπνιστών μεταξύ των δυτικοευρωπαϊκών χωρών, σε ποσοστό το οποίο αν και κατά την τελευταία δεκαετία έχει μειωθεί, συνεχίζει να παραμένει το υψηλότερο μεταξύ των χωρών της δυτικής Ευρώπης.

– Συνεχιζόμενες προκλήσεις για την Ελλάδα αποτελούν μια σειρά από νοσήματα, όπως η HIV λοίμωξη, η φυματίωση, η εποχική γρίπη, η λύσσα, καθώς και νοσήματα που μεταδίδονται με διαβιβαστές. Η εφετινή περίοδος εποχικής γρίπης είχε ιδιαίτερη ένταση και διάρκεια στη χώρα μας, καθώς επικράτησε ο υπότυπος Α(Η1Ν1)-pdm-09, ο οποίος προκαλεί χαρακτηριστικά σοβαρή νόσηση, ειδικά στα άτομα με υποκείμενες παθήσεις που τους προδιαθέτουν για επιπλοκές.

– Σε ό,τι αφορά τα νοσήματα που μεταδίδονται με διαβιβαστές, στη συνέντευξη τύπου σημειώθηκε ότι από το καλοκαίρι του 2010 έχει εμφανιστεί λοίμωξη από τον ιό του Δυτικού Νείλου σε ανθρώπους και από τότε καταγράφονται σταθερά κρούσματα κάθε καλοκαίρι.

– Τα νέα κρούσματα φυματίωσης σε παγκόσμιο επίπεδο ανέρχονται σε 9 εκατομμύρια το χρόνο, από τα οποία τα 3 εκατομμύρια μένουν χωρίς την κατάλληλη θεραπεία, ενώ η φυματίωση είναι ασθένεια που θεραπεύεται πλήρως.  

Στη χώρα μας καταγράφονται περίπου 600 κρούσματα ετησίως (επίπτωση 4,1/100.000 κατοίκους), αλλά μελέτες έχουν δείξει ότι υπάρχει υποδήλωση των κρουσμάτων από τους κλινικούς γιατρούς. Από το 2008 παρατηρείται προοδευτική αύξηση των κρουσμάτων σε έγκλειστους σε σωφρονιστικά καταστήματα, η οποία είναι εξαιρετικά σημαντική το 2013.

-Τέλος, οι ομιλητές επεσήμαναν ότι σημαντικό πρόβλημα για τη δημόσια Υγεία αποτελούν οι πολυανθεκτικές μορφές της νόσου (MDR & XDR TB). Η συχνότητα της MDR TB στη χώρα μας κυμαίνεται σε ποσοστό 0,6-3,3% στους Έλληνες και μεταξύ 3,1-6,3% σε άτομα αλλοδαπής προέλευσης. Περιπτώσεις XDR-TB αναφέρονται σε ποσοστό 1,4% μόνο σε άτομα αλλοδαπής προέλευσης κατά τα τελευταία 3 έτη.

Πηγή: www.iatropedia.gr

Ως πνευμονική εμβολή ορίζεται η αιφνίδια εγκατάσταση ξένου σώματος στον πνεύμονα. Αποτέλεσμα αυτού είναι η απόφραξη που οφείλεται σε θρόμβο, δηλαδή τεμάχιο συγκεντρωμένου πηγμένου αίματος στην αρτηρία του πνεύμονα, με αποτέλεσμα να διακόπτεται η ροή του αίματος και η ανταλλαγή των αερίων (οξυγόνου/ διοξειδίου του άνθρακος) από εκείνο το σημείο, οδηγώντας στην καταστροφή του ιστού του πνεύμονα (πνευμονικό έμφραγμα).

Ως αίτιο της πνευμονικής εμβολής ο θρόμβος σχηματίζεται όταν το αίμα είναι πολύ πηκτό και δεν έχει συνεχή ροή, καθώς και όταν τα αγγεία δεν είναι σε καλή κατάσταση.

Συνεπώς οι παράγοντες κινδύνου για πνευμονική εμβολή έχουν ως εξής:

– Παρατεταμένη ακινησία ή στάση της ροής του αίματος. Αυτό μπορεί να οφείλεται για παράδειγμα στην καθιστική θέση σε μεγάλα ταξίδια, στην παρατεταμένη κατάκλιση μετά από κάποια επέμβαση, κλπ.

– Αυξημένη πηκτικότητα του αίματος. Παράγοντες που συμβάλλουν σε αυτό είναι το κάπνισμα, τα αντισυλληπτικά, τα οιστρογόνα, η εγκυμοσύνη, ο καρκίνος, οι χειρουργικές επεμβάσεις, κλπ.

– Βλάβες στα τοιχώματα των φλεβών που μπορούν να προκύψουν από τραύματα στο κατώτερο τμήμα του ποδιού, κλπ.

Συμπτώματα

Η πνευμονική εμβολή δεν έχει ειδικά κλινικά συμπτώματα, πράγμα που κάνει τη διάγνωσή της σχετικά δύσκολη. Το κυριότερο σύμπτωμα είναι η αιφνίδια έναρξη δύσπνοιας, ενώ λιγότερο συχνά υπάρχουν πλευριτικός θωρακικός πόνος και αιμόπτυση. Τα συχνότερα κλινικά ευρήματα είναι ταχυκαρδία και η ταχύπνοια (γρήγορες κοφτές αναπνοές), ενώ λιγότερο συχνά μπορεί να παρατηρηθεί εμφανής θρομβοφλεβίτιδα, οξεία πνευμονική υπέρταση και υπεζωκοτική τριβή (ακροαστικό εύρημα).

Φαινόμενα όπως η κυάνωση, η συγκοπή, η μεγάλη πτώση της αρτηριακή πίεσης, η διόγκωση των φλεβών του τραχήλου, η ωχρότητα και η εφίδρωση είναι κάποια από τα χαρακτηριστικά της μαζικής πνευμονικής εμβολής.

Τα πολλαπλά πνευμονικά έμβολα εκδηλώνονται με δύσπνοια που επιδεινώνεται προοδευτικά μέσα σε λίγες εβδομάδες και μπορεί να συνοδεύεται από αδυναμία, συγκοπτικά επεισόδια ή στηθάγχη (πόνο στο στήθος) κατά την προσπάθεια.

Ο γιατρός προκειμένου να καταλάβει ότι πρόκειται για πνευμονική εμβολή θα χρειαστεί εξετάσεις ρουτίνας όπως είναι η γενική εξέταση αίματος, το ηλεκτροκαρδιογράφημα και η ακτινογραφία θώρακος, ως και πιο εξειδικευμένες εξετάσεις όπως είναι το σπινθηρογράφημα πνευμόνων και η πνευμονική αγγειογραφία.

Θεραπεία

Η θεραπεία της πνευμονικής εμβολής αποσκοπεί σε δύο πράγματα:

1. Να εμποδίσει την αύξηση του μεγέθους του θρόμβου με τη χρήση αντιπηκτικών φαρμάκων δυο ειδών: την ηπαρίνη και τα κουμαρινικά αντιπηκτικά.

2. Να διαλύσει το θρόμβο και γι’ αυτό χορηγούνται τα θρομβολυτικά φάρμακα, ιδιαίτερα στις μαζικές πνευμονικές εμβολές.

Σε μερικές περιπτώσεις ωστόσο υπάρχει το ενδεχόμενο να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση.

Τέλος, τονίζεται ότι η έκβαση της πνευμονικής εμβολής εξαρτάται από το μέγεθος της αποφράξεως, την ύπαρξη ή όχι υποκείμενης νόσου και την έγκαιρη έναρξη θεραπευτικής αγωγής.

Ως υποθερμία θεωρείται η κατάσταση κατά την οποία η θερμοκρασία του σώματός μας πέφτει κάτω από το όριο των 35 βαθμών Κελσίου, το οποίο είναι απαραίτητο για τη διατήρηση του μεταβολισμού μας σε φυσιολογικά επίπεδα.

Φυσιολογικά η θερμοκρασία του σώματός μας κυμαίνεται από 36,4 – 37,5 βαθμούς Κελσίου, ωστόσο ο ανθρώπινος οργανισμός μπορεί να λειτουργεί φυσιολογικά και σε ένα εύρος θερμοκρασιών που μπορεί να κυμαίνεται από 34,4 έως 37,8 βαθμών Κελσίου.

Στο φυσιολογικό άτομο οι διαταραχές θερμοκρασίας που μπορεί να προκύψουν από τη μεταβολική δραστηριότητα του σώματος και την διακύμανση της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος εξισορροπούνται, με αποτέλεσμα η φυσιολογική διακύμανση της θερμοκρασίας του σώματος να βρίσκεται σε στενά επίπεδα, παρά τις περιβαλλοντικές αλλαγές. Η θερμοκρασία του ανθρώπινου σώματος ελέγχεται από τον υποθάλαμο του εγκεφάλου στον οποίο βρίσκονται τα θερμορυθμιστικά κέντρα, που λειτουργούν ως «θερμοστάτες» στο ανθρώπινο σώμα.

Παρά το γεγονός ότι θερμοκρασίες σώματος πάνω από 37,2 και κάτω από 35,5 είναι γενικώς παθολογικές, η θερμορυθμιστική λειτουργία του σώματος διαφέρει από άτομο σε άτομο και τροποποιείται με την πάροδο της ηλικίας.

Κατηγορίες υποθερμίας

Υπάρχουν τέσσερις κατηγορίες υποθερμίας, οι οποίες έχουν ως εξής:

1. Χρόνια: Συνήθως παρατηρείται στους αλκοολικούς, ηλικιωμένους και άλλους με ιατρικά προβλήματα όπως ο διαβήτης, ο βραδύς μεταβολισμός, οι διαταραχές κυκλοφορίας, οι ορμονικές διαταραχές και η σήψη.
2. Υποθερμία από φυσιολογικά αίτια: Ιδιοσυγκρασία, έκθεση στο κρύο, βύθισμα σε κρύο νερό ή προ της ωορρηξίας.
3. Υποθερμία από φάρμακα.
4. Κρίσεις που συμβαίνουν σε υγιή άτομα που εκτίθενται σε περιβαλλοντολογικά στρες.

Προδιαθεσικοί παράγοντες

Υπάρχουν επίσης ορισμένοι προδιαθεσικοί παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνιση της υποθερμίας:

1. Ανεπαρκής οικιακή θέρμανση
2. Ανεπαρκής ή ακατάλληλη ένδυση σε σχέση με τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος.
3. Μπάνιο σε κρύο νερό – υγρά ρούχα – παρατεταμένη επαφή σε κρύο έδαφος.
4. Κακή διατροφή, υποσιτισμός
5. Καθιστική ζωή
6. Σακχαρώδης διαβήτης
7. Υπολειτουργία θυρεοειδή
8. Ανεπάρκεια επινεφριδίων ή και υποφύσεως (ορμονικές διαταραχές)
9. Νεφρική ανεπάρκεια (αύξηση ουρίας)

Τα συμπτώματα

Όταν ξεκινάει η υποθερμία το άτομο θα αρχίσει να έχει ρίγη, προβλήματα κίνησης, επιβράδυνση και ανεπαρκή συντονισμό. Οι άνθρωποι που βιώνουν υποθερμία θα εμφανίσουν επίσης ζαλάδες, αποπροσανατολισμό ή σύγχυση και μπορεί να έχουν προβλήματα στην ομιλία ή να ενεργούν σαν να βρίσκονται υπό την επήρεια ναρκωτικών ή αλκοόλ.

Αν η υποθερμία χειροτερέψει, ο ρυθμός της αναπνοής και της καρδιά μπορεί να επιβραδυνθεί σε επικίνδυνα επίπεδα με αποτέλεσμα να χάνονται οι αισθήσεις και να επακολουθεί ο θάνατος.

Αντιμετώπιση – Πρόληψη

Εάν η υποθερμία είναι πρωτοεμφανιζόμενη, ο ασθενής θα πρέπει να εξετασθεί άμεσα ιατρικώς. Η θεραπεία διαφοροποιείται ανάλογα με το αίτιο.

Σε γενικές γραμμές θα πρέπει να αποφεύγονται οι απότομες μεταβολές θερμοκρασίας, η πολύωρη παραμονή στο κρύο και τα κρύα ρεύματα. Τα ρούχα όταν είναι βρεγμένα να αλλάζονται άμεσα, αλλά και να προτιμούνται τα αδιάβροχα. Επιπλέον, πάντα να φοριούνται κάλτσες το χειμώνα, ενώ να αποφεύγονται και τα ρούχα που παρεμποδίζουν την κυκλοφορία (π.χ. στενές ζώνες, παντελόνια).

Σημαντική είναι και η καθημερινή βάδιση, καθώς τονώνει την κυκλοφορία και ομαλοποιεί την ικανότητα του σώματος να ρυθμίζει την θερμοκρασία, ενώ ακόμη σημειώνεται ότι η υπερκόπωση μπορεί να προκαλέσει διαταραχές στη θερμοκρασία του σώματος.

Τέλος, επισημαίνεται ότι η κατανάλωση αλκοόλ, αντίθετα με τις παραδοσιακές πεποιθήσεις, επιδεινώνει την υποθερμία, αφού το οινόπνευμα μπορεί να προκαλέσει αγγειοδιαστολή, δηλαδή άνοιγμα των αιμοφόρων αγγείων που οδηγεί σε ταχύτερη ψύξη του σώματος.

Ο θυρεοειδής είναι ένας ενδοκρινής αδένας, ο οποίος βρίσκεται στη βάση του λαιμού και έχει σχήμα πεταλούδας. Σε αυτόν παράγονται θυρεοειδικές ορμόνες οι οποίες είναι απαραίτητες για τη φυσιολογική αύξηση, ανάπτυξη και τη ρύθμιση των μεταβολικών διεργασιών του οργανισμού για την εύρυθμη λειτουργία όλων των συστημάτων. Οι θυρεοειδικές ορμόνες, μέσω της κυκλοφορίας του αίματος, μεταφέρονται σε όλους τους ιστούς του σώματος και επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό τη λειτουργία πολλών οργάνων όπως της καρδιάς, του εντέρου και των πνευμόνων.

Ο υποθυρεοειδισμός είναι μια διαταραχή του θυρεοειδούς κατά την οποία ο αδένας εργάζεται λιγότερο σε σχέση με τις ανάγκες του οργανισμού, δηλαδή υπάρχει μειωμένη παραγωγή των θυρεοειδικών ορμονών. Η πάθηση είναι δυνατόν να εξελιχθεί σταδιακά και ανεπαίσθητα, με αποτέλεσμα να πάσχει κάποιος για χρόνια και να μην το ξέρει.

Αίτια

Η συχνότερη αιτία του υποθυρεοειδισμού είναι η αυτοάνοση θυρεοειδοπάθεια.

Το συνηθέστερο αίτιο δημιουργίας υποθυρεοειδισμού είναι η φλεγμονή του θυρεοειδούς αδένα που καταστρέφει τα κύτταρα του. Η αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα ή Νόσος Hashimoto, κατά την οποία το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στον θυρεοειδή αδένα, είναι το συνηθέστερο παράδειγμα. Ορισμένες γυναίκες αναπτύσσουν υποθυρεοειδισμό μετά από εγκυμοσύνη, ο οποίος ονομάζεται και επιλόχειος  θυρεοειδισμός.

Άλλα αίτια που προκαλούν υποθυρεοειδισμό είναι:

1. Κάποιες παθήσεις της υπόφυσης και κάποιες σπάνιες παθήσεις κατά τις οποίες έχουμε διήθηση του θυρεοειδούς αδένα
2. Ιογενής θυρεοειδίτιδα, που ακολουθείται συχνά από προσωρινό ή μόνιμο υποθυρεοειδισμό
3. Γενετικές ανωμαλίες
4. Ακτινοβολίες στον λαιμό για τη θεραπεία διαφόρων καρκίνων, που μπορεί να βλάψουν τον θυρεοειδή αδένα
5. Χειρουργική αφαίρεση μέρους ή ολόκληρου του θυρεοειδούς αδένα, ως θεραπεία άλλων προβλημάτων του θυρεοειδούς
6. Ραδιενεργό ιώδιο που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία του υπερθυρεοειδισμού
7. Ακτινοβολία του εγκεφάλου
8. Σύνδρομο Sheehan, που μπορεί να εμφανιστεί σε γυναίκα με σοβαρή αιμορραγία κατά τη διάρκεια εγκυμοσύνης ή τοκετού, με αποτέλεσμα να καταστραφεί η υπόφυση.

Επίσης, ορισμένα φάρμακα μπορεί να προκαλέσουν υποθυρεοειδισμό:

1. Αμιοδαρόνη
2. Λίθιο
3. Φάρμακα που χορηγούνται για τον υπερθυρεοειδισμό, όπως προπυλθειουρακίλη (PTU) και μεθιμαζόλη

Τέλος, στους παράγοντες κινδύνου συγκαταλέγονται η ηλικία πάνω από τα 50, καθώς και το γυναικείο φύλο.

Συμπτώματα

Αρχικά η ασθένεια δεν έχει συμπτώματα, δηλαδή δεν υπάρχει πόνος, πυρετός, πρήξιμο ή πνίξιμο αν και ορισμένοι ασθενείς μπορεί να παραπονεθούν για «σφίξιμο» στο λαιμό. Καθώς η κατάσταση επιδεινώνεται, οι υποθυρεοειδισμός συνδέεται με ένα ευρύ φάσμα συμπτωμάτων που είναι συνάρτηση της βαρύτητας της ασθένειας αλλά και της ηλικίας του ασθενούς. Στους ενήλικες εκδηλώνεται με σωματική και πνευματική νωθρότητα, μεγάλη ευαισθησία στο κρύο, δυσκοιλιότητα, αύξηση του βάρους και δέρμα ξερό και άγριο.

Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά κλινικά συμπτώματα του υποθυρεοειδισμού είναι η κούραση. Σημειώνεται ότι η κούραση εμφανίζεται και στον υπερθυρεοειδισμό αλλά οφείλεται σε μυϊκή αδυναμία. Οι υποθυρεοειδικοί είναι συνήθως νωθροί, νωχελικοί, εμφανίζουν υπνηλία και αισθάνονται αδιάθετοι να μετακινηθούν. Επίσης, δεν αντέχουν το κρύο και δεν παχαίνουν ανάλογα με το φαγητό που καταναλώνουν ή αντίθετα αδυνατίζουν. Ακόμη, εκδηλώνουν δυσκοιλιότητα ενώ εμφανίζουν και ένα γενικευμένο πρήξιμο, το οποίο οφείλεται σε διήθηση του δέρματος από μία ουσία που λέγεται βλεννοπολυζαχαρίτης. Αυτό το πρήξιμο προσβάλλει επίσης τη γλώσσα, τους βλεννογόνους, την καρδιά, κλπ.

Η εμφάνιση του ασθενούς ιδιαίτερα σε προχωρημένα στάδια, παίρνει μια χαρακτηριστική όψη όπου το πρόσωπο είναι ωχρό με αύξηση του λίπους πρήξιμο των βλεφάρων, με ξερά μαλλιά και αραιά φρύδια, με γλώσσα παχιά και μεγάλη, με βραχνή και αργή φωνή. Σε πιο προχωρημένες μορφές μπορεί να συγκεντρωθεί υγρό μέσα στην κοιλιά (ασκίτης) ή γύρω από την καρδιά (περικαρδίτιδα). Τέλος ο ασθενής μπορεί να παρουσιάσει προοδευτική υποθερμία και κώμα.

Στα κύρια συμπτώματα της πάθησης περιλαμβάνονται:

1. Tάση υπνηλίας και εύκολη κόπωση
2. Yποτονικότητα
3. Μείωση των καύσεων με αποτέλεσμα να «παίρνετε» εύκολα βάρος και να χάνετε δύσκολα (εφόσον μένει αρρύθμιστος)
4. Kρυώνετε πιο εύκολα από το φυσιολογικό
5. Λεπτά και εύθραυστα μαλλιά με αποτέλεσμα έντονη τριχόπτωση
6. Δυσκοιλιότητα
7. Bραχνάδα στη φωνή
8. Ξηρότητα δέρματος

Σε πιο «βαριές» περιπτώσεις παρατηρούνται:

1. Διαταραχές στην έμμηνο ρύση
2. Πλευρίτιδα, περικαρδίτιδα ή ακόμα και οίδημα στα πόδια λόγω της κατακράτησης υγρών
3. Kατάθλιψη
4. Aναιμία

Θεραπεία

Ο υποθυρεοειδισμος είναι μια χρόνια νόσος που χρειάζεται αντιμετώπιση γιατί μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα υγείας. Η θεραπεία βασίζεται στο να πάρει ο ασθενής τις ορμόνες που δεν μπορεί να φτιάξει ο οργανισμός του. Συνήθως ξεκινά με μικρή δοσολογία οι οποίες και αυξάνονται βαθμιαία.

Η κίρρωση είναι μια επιπλοκή πολλών νόσων του ήπατος, η οποία χαρακτηρίζεται από ανώμαλη δομή και λειτουργία του ήπατος. Οι ασθένειες που οδηγούν σε αυτή, την προκαλούν μέσω σοβαρής βλάβης ή και θανάτου των κυττάρων του ήπατος, οπότε μετά η προκαλούμενη φλεγμονή και οι μηχανισμοί επιδιόρθωσης των βλαβών από τον θάνατο των κυττάρων οδηγεί στο σχηματισμό ινώδους συνδετικού ιστού για την επούλωση των βλαβών.

Τα κύτταρα του ήπατος που δεν έχουν καταστραφεί, πολλαπλασιάζονται προσπαθώντας να αντικαταστήσουν τα κατεστραμμένα κύτταρα. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τον σχηματισμό μεγάλων ομάδων νεοσχηματισμένων κυττάρων (αναγεννητικά οζίδια), εντός του ινώδους ιστού.

Αιτίες

Οι αιτίες της κίρρωσης του ήπατος είναι πολλές. Σ’ αυτές συμπεριλαμβάνονται διάφορες χημικές ουσίες (αλκοόλ, λίπος, καθώς και διάφορα φάρμακα), ιοί, τοξικά μέταλλα (όπως ο σίδηρος και ο χαλκός που συσσωρεύονται στο ήπαρ σαν αποτέλεσμα κληρονομικών ασθενειών), καθώς και διάφορες αυτοάνοσες ασθένειες του ήπατος, κατά τις οποίες το ανοσοποιητικό σύστημα του σώματος επιτίθεται στο ήπαρ.

Συμπτώματα

Οι ασθενείς με κίρρωση μπορεί να έχουν ελάχιστα έως καθόλου συμπτώματα, ενώ μερικά μπορεί να μην είναι ειδικά, με την έννοια ότι δεν υποδηλώνουν πως η αιτία τους είναι το ήπαρ.

Σε γενικές γραμμές είναι πιθανόν να εμφανιστούν: κνησμός, ακραία κόπωση και αδυναμία, αιμορραγίες της μύτης και μώλωπες, πόνος στην κοιλιά ή δυσφορία, απώλεια βάρους, κιτρίνισμα του δέρματος, συσσώρευση υγρών στα πόδια και στην κοιλιά, σύγχυση και αιμορραγία στο στομάχι ή στον οισοφάγο.

Επιπλέον, οι ασθενείς με κίρρωση εμφανίζουν σημεία και συμπτώματα από τις επιπλοκές της:

1. Ίκτερος
2. Υποθρεψία
3. Οίδημα (το νερό συσσωρεύεται στα πόδια – οίδημα αστραγάλου)
4. Ασκίτης
5. Μώλωπες και αιμορραγία. (μειωμένη παραγωγή των πρωτεϊνών πήξης του αίματος προκαλεί μπλε κηλίδες)
6. Χολόλιθοι αναπτύσσονται όταν η κίρρωση εμποδίζει την παροχέτευση της χολή στην χοληδόχο κύστη
7. Ηπατική εγκεφαλοπάθεια
8. Ερύθημα Palmar, (κοκκινίλες στις παλάμες)
9. Πυλαία υπέρταση
10. Οστεοπόρωση
11. Κιρσοί οισοφάγου – (Κιρσορραγία)
12. Η αντίσταση στην ινσουλίνη με αποτέλεσμα την εμφάνιση του διαβήτη τύπου 2
13. Καρκίνος του ήπατος
14. Σεξουαλική ανικανότητα
15. Νεφρική ανεπάρκεια

Αντιμετώπιση

Η κίρρωση είναι μια κατάσταση που δεν αντιστρέφεται. Αυτό σημαίνει πως αν το συκώτι καταστραφεί τελείως δεν υπάρχει περίπτωση να ξαναγίνει όπως ήταν. Αυτό που χρειάζεται είναι η προσπάθεια να ελεγχθούν οι αιτίες που προκάλεσαν τη βλάβη.

Η μόνη αποτελεσματική θεραπευτική επιλογή είναι η μεταμόσχευση του ήπατος. Η υπόλοιπη φαρμακευτική θεραπεία στοχεύει κυρίως στην ανακούφιση από τα συμπτώματα. Για το λόγο αυτό προέχει το ζήτημα της πρόληψης υπό την έννοια της διακοπής της κατάχρησης οινοπνεύματος, του εμβολιασμού κατά των ιών που προκαλούν ηπατίτιδα και του συχνού ελέγχου της λειτουργίας του για τα άτομα που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου για κίρρωση του ήπατος.

Πρόγνωση

Οι σημαντικότερες αιτίες που προκαλούν κίρρωση είναι η κατάχρηση αλκοόλ όπως προαναφέρθηκε, οι ηπατίτιδες και το λίπος στο συκώτι. Η διακοπή του αλκοόλ, η λήψη θεραπείας για ηπατίτιδες, ο έλεγχος του σωματικού βάρους, η ρύθμιση του διαβήτη και των λιπιδίων του αίματος μπορούν να βοηθήσουν. Επιπλέον, χρειάζεται τακτικός έλεγχος για τις επιπλοκές. Συνήθως ο ασθενής συνίσταται να κάνει εμβόλιο για ηπατίτιδα Α και Β αν δε έχει εμβολιαστεί, αλλά και να προσέχει τα κρυολογήματα, καθώς η άμυνά του είναι μειωμένη και ο κίνδυνος από λοιμώξεις μεγάλος.