Blog

Το σάκχαρο, γνωστό και ως γλυκόζη, είναι ένας μονοσακχαρίτης που βρίσκεται φυσικά σε φρούτα αλλά και σχηματίζεται από την πέψη των υδατανθράκων. Αποτελεί την κύρια πηγή κυτταρικής ενέργειας στον οργανισμό και είναι απαραίτητο για τη λειτουργία του εγκεφάλου και των ερυθροκυττάρων. Η μέτρηση των επιπέδων του σακχάρου νηστείας χρησιμοποιείται στη διάγνωση του σακχαρώδη διαβήτη και της υπογλυκαιμίας.

Καφεΐνη

Το σάκχαρο του αίματος μπορεί να αυξηθεί μετά από έναν καφέ, ακόμα και μετά από μαύρο σκέτο καφέ χωρίς θερμίδες, επειδή περιέχει μέσα καφεΐνη. Το ίδιο ισχύει για το μαύρο τσάι, το πράσινο τσάι και τα ενεργειακά ποτά. Παρόλα αυτά κάθε άνθρωπος που έχει διαβήτη αντιδρά με διαφορετικό τρόπο στις τροφές. Για αυτό το λόγο καλό είναι να αφουγκραστείτε το σώμα σας και να σημειώνετε τις όποιες αντιδράσεις του οργανισμού σας στις διαφορετικές τροφές. Από την άλλη πλευρά είναι ειρωνικό αν σκεφτεί κανείς ότι κάποια άλλα στοιχεία του καφέ μπορούν να βοηθήσουν στην αποφυγή του διαβήτη τύπου 2 στους υγιείς ανθρώπους.

Τροφές χωρίς ζάχαρη

Πολλές από τις τροφές που δεν περιέχουν ζάχαρη θα συμβάλλουν σε αύξηση του σακχάρου του αίματος. Αυτό συμβαίνει εξαιτίας των πολλών υδατανθράκων που περιέχονται στις αμυλώδεις ουσίες. Πριν καταναλώσετε ένα προϊόν χωρίς ζάχαρη, ελέγξτε την ετικέτα και δείτε το σύνολο υδατανθράκων που περιέχει.

Κρυολόγημα

Το σάκχαρο του αίματος ανεβαίνει όταν ο οργανισμός δουλεύει σκληρά για να καταπολεμήσει κάποια ασθένεια. Για να μείνετε ενυδατωμένοι πρέπει να πίνετε αρκετό νερό και άλλα υγρά. Αν σημειώσετε διάρροια και εμετούς για περισσότερο από 2 ώρες ή αν είστε άρρωστοι για δύο μέρες και δεν βελτιώνεστε καλό είναι να ενημερώσετε αμέσως το γιατρό σας. Επίσης να θυμάστε ότι κάποια φάρμακα, όπως τα αντιβιοτικά και τα αποσυμφορητικά, μπορούν να επηρεάζουν το σάκχαρο του αίματος.

Στρες στη δουλειά

Όταν βρίσκεστε σε κατάσταση στρες ο οργανισμός απελευθερώνει ορμόνες οι οποίες μπορούν να αυξήσουν τα επίπεδα σακχάρου. Αυτό συμβαίνει πιο συχνά σε ανθρώπους που πάσχουν από διαβήτη τύπου 2. Χαλαρώστε και κάντε ασκήσεις αναπνοής για να σας βοηθήσουν να το αποβάλλετε. Το πιο σημαντικό είναι να αλλάξετε τα πράγματα που σας δημιουργούν στρες, αν αυτό είναι δυνατό.

Αποξηραμένα φρούτα

Τα φρούτα αποτελούν μία υγιεινή διατροφική επιλογή. Τα αποξηραμένα φρούτα όμως απαιτούν μεγαλύτερη προσοχή καθώς περιέχουν περισσότερους υδατάνθρακες και μάλιστα σε μικρότερες ποσότητες. Σκεφτείτε ότι δύο κουταλιές της σούπας σταφίδες ή αποξηραμένα cranberries περιέχουν υδατάνθρακες που αντιστοιχούν σε ένα μικρό κομμάτι φρούτου.

Ενεργειακά ποτά (sport drinks)

Τα sport drinks μας βοηθούν να αναπληρώσουμε υγρά γρήγορα αλλά κάποια από αυτά περιέχουν τόση ζάχαρη όση και τα αναψυκτικά. Απλό νερό είναι το μόνο που χρειάζεστε για σωματική άσκηση λιγότερης από μία ώρα. Τα sport drinks είναι προτιμότερα για μεγαλύτερης διάρκειας και έντασης άσκησης. Καλό είναι να συμβουλευτείτε το γιατρό σας αν οι θερμίδες, οι υδατάνθρακες και τα μέταλλα που περιέχουν τα sport drinks είναι ασφαλή για εσάς.

Πηγή: kalikardia.gr
Photo credit: Freepik

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια χρόνια μεταβολική νόσος, όπου το σώμα δεν είναι σε θέση να χρησιμοποιήσει αποτελεσματικά τη γλυκόζη που λαμβάνουμε από τα τρόφιμα για τη μετατροπή της σε ενέργεια. Χαρακτηρίζεται από αύξηση της συγκέντρωσης του σακχάρου στο αίμα (υπεργλυκαιμία) και διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης, είτε ως αποτέλεσμα ελαττωμένης έκκρισης της ινσουλίνης από το πάγκρεας, είτε λόγω ελάττωσης της ευαισθησίας των κυττάρων του σώματος στην ινσουλίνη.

Πρόκειται για μια νόσο η οποία, εάν δεν ρυθμιστεί σωστά ή στην περίπτωση του διαβήτη τύπου 2 δεν διαγνωστεί έγκαιρα, μπορεί να οδηγήσει σε ορισμένες σοβαρές επιπλοκές για την υγεία του ασθενή.

Υπάρχουν πολλοί μύθοι σχετικά με το τι προκαλεί τον διαβήτη ή και πως μπορεί κανείς να τον διαχειριστεί, με αποτελέσματα πολλοί να βγαίνουν εκτός των θεραπευτικών στόχων. Η Αμερικανική Διαβητολογική Εταιρεία (ADA) κατέγραψε και απαντά σε ορισμένους εξ αυτών:

Μύθος: Το αυξημένο σάκχαρο είναι πάντα διαβήτης

Ένα άτομο μπορεί να εμφανίζει αυξημένο σάκχαρο χωρίς να έχει διαβήτη. Τα φυσιολογικά επίπεδα του σακχάρου στο αίμα είναι λιγότερο από 140 mg/dL όταν πρόκειται για τυχαία μέτρηση ή μεταγευματικό σάκχαρο (στις δύο ώρες), ενώ για τη διάγνωση του διαβήτη το σάκχαρο νηστείας είναι μεγαλύτερο από 126 mg/dL και το μεταγευματικό ή τυχαίο σάκχαρο άνω των 200 mg/dL.

Τα άτομα που έχουν υψηλό σάκχαρο, αλλά όχι διαβήτη, έχουν σάκχαρο νηστείας 100-125 mg/dL και μεταγευματικό ή τυχαίο σάκχαρο 141-199 mg/dL. Αυτά τα άτομα με υψηλό σάκχαρο (ή προδιαβήτη) μπορεί να αναπτύξουν διαβήτη στο μέλλον, ενώ όταν συντρέχουν και άλλοι παράγοντες, όπως αυξημένη «κακή» (LDL) χοληστερόλη ή υπέρταση, αποκτούν αυξημένο κίνδυνο να εκδηλώσουν ορισμένες από τις σοβαρές επιπλοκές της νόσου.

Μύθος: Αν είστε υπέρβαροι, θα εκδηλώσετε διαβήτη τύπου 2

Το να είναι κάποιος υπέρβαρος αποτελεί παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη διαβήτη, ωστόσο άλλοι παράγοντες κινδύνου όπως το οικογενειακό ιστορικό επίσης αποτελούν σημαντικούς παράγοντες. Πολλά υπέρβαρα άτομα δεν αναπτύσσουν ποτέ διαβήτη.

Μύθος: Η κατανάλωση πολλής ζάχαρης προκαλεί διαβήτη

Ο διαβήτης τύπου 1 οφείλεται σε γενετικούς και άλλους άγνωστους παράγοντες, ωστόσο για τα άτομα με διαβήτη τύπου 2 τα αίτια δεν είναι τόσο ξεκάθαρα. Η κατανάλωση πολλών γλυκών μπορεί να μας καταστήσει υπέρβαρους, γεγονός που αποτελεί παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη διαβήτη. Οι έρευνες υποδεικνύουν ότι υπάρχει σχέση, αλλά υπάρχουν και πολλοί άλλοι παράγοντες.

Μύθος: Τα άτομα με διαβήτη πρέπει να ακολουθούν ειδική διατροφή για διαβητικούς

Γενικά δεν χρειάζονται ειδικές «διαβητικές» ή «διαιτητικές» τροφές για τους ασθενείς με διαβήτη, ωστόσο είναι σημαντικό να ακολουθούν μια υγιεινή διατροφή για να μπορέσουν να ρυθμίσουν επαρκώς τη νόσο.

Μύθος: Τα άτομα με διαβήτη δεν μπορούν να καταναλώσουν ποτέ γλυκά

Αν τα γλυκά περιλαμβάνονται σε ένα πλάνο υγιεινών γευμάτων ή συνδυάζονται με άσκηση, μικρές ποσότητες γλυκών μπορούν να αποτελούν μέρος της διατροφής του ατόμου.

Μύθος: Τα άτομα με διαβήτη έχουν περισσότερες πιθανότητες να αρρωστήσουν

Τα άτομα με διαβήτη δεν κινδυνεύουν περισσότερο από κρυολογήματα, γρίπη ή άλλες ασθένειες. Ωστόσο, συνίσταται η χορήγηση αντιγριπικού εμβολίου καθώς, εάν αρρωστήσουν, αυτό μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στο σάκχαρο.

Μύθος: Η χορήγηση ινσουλίνης στον διαβήτη τύπου 2 σημαίνει κακή διαχείριση της νόσου από τον ασθενή

Τα περισσότερα άτομα με διαβήτη παρουσιάζουν προοδευτική νόσο. Μετά την πρώτη διάγνωση η διαχείριση του σακχάρου με προγραμματισμό γευμάτων και σωματική δραστηριότητα είναι εφικτή. Με την πάροδο του χρόνου όμως ενδεχομένως θα χρειαστούν φαρμακευτική αγωγή και λήψη ινσουλίνης.

Τη Μεγάλη Σαρακοστή αρκετοί άνθρωποι επιθυμούν να ακολουθήσουν, είτε για θρησκευτικές παραδόσεις είτε για προσωπικούς λόγους, ένα πρόγραμμα νηστείας το οποίο σε γενικές γραμμές θεωρείται αρκετά υγιεινό.

Κατά την παραδοσιακή νηστεία γίνεται συνήθως μείωση της πρόσληψης πρωτεϊνών και λίπους, που σημαίνει ότι αποκλείονται τα γαλακτοκομικά προϊόντα, το κρέας, το κοτόπουλο, το αυγό, καθώς και όλα τα διατροφικά προϊόντα που τα περιλαμβάνουν. Αντί αυτών καταναλώνονται τρόφιμα όπως σαλατικά, λαχανικά, φρούτα, όσπρια, ζυμαρικά και ρύζι, ψωμί και προϊόντα άρτου, καθώς και λαδερά φαγητά και θαλασσινά.

Μπορεί όμως ένα τέτοιο πρόγραμμα να ακολουθηθεί από ένα άτομο με διαβήτη ή θα δημιουργηθεί πρόβλημα στη ρύθμιση του σακχάρου του; Η απάντηση είναι ότι οι ασθενείς μπορούνε να την ακολουθήσουν, ωστόσο σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να υπάρχει κατανάλωση με μέτρο ορισμένων τροφών.

Η νηστήσιμη αυτή διατροφή είναι γενικότερα πλούσια σε στοιχεία που συμβάλουν στην καλή υγεία του σώματος, όπως φυτικές ίνες και υδατάνθρακες, πρωτεΐνες φυτικής προέλευσης, μονοακόρεστα και ω-3 λιπαρά οξέα, καθώς και χαμηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά. Μέσα από ένα τέτοιο ισορροπημένο πρόγραμμα διατροφής ο οργανισμός μπορεί να επιτύχει:

– Μείωση των επιπέδων χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων λόγω της μείωσης κατανάλωσης των ζωικών προϊόντων.
– Βελτίωση της καρδιακής λειτουργίας και του νευρικού συστήματος, χάρις στην κατανάλωση θαλασσινών πλούσιων σε ω-3 λιπαρών οξέων και σελινίου.
– Ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος από την πρόσληψη αντιοξειδοτικών ουσιών όπως βιταμίνη C και καροτενοειδή.
– Καλύτερη λειτουργία του πεπτικού συστήματος, χάρις στην αυξημένη πρόσληψη αδιάλυτων φυτικών ινών από την κατανάλωση φρούτων και λαχανικών.

Νηστεία και σακχαρώδης διαβήτης

Στην περίπτωση του σακχαρώδη διαβήτη απαιτείται ένα πρόγραμμα με υψηλή παρουσία φυτικών ινών μέσα από λαχανικά και σαλάτες, ωστόσο χρειάζεται να είναι χαμηλή η πρόσληψη κορεσμένων λιπαρών.

Συνεπώς, τα λαδερά φαγητά όπως τα φασολάκια, τα όσπρια, το μπριάμ, οι λαδερές μελιτζάνες και τα γεμιστά με ρύζι, που αποτελούν πλούσιες πηγές υδατανθράκων, είναι σημαντικό να καταναλώνονται σε μικρότερη ποσότητα, να έχουν σχετικά λίγο λάδι και να συνοδεύονται, όταν αυτό είναι εφικτό, με φυλλώδη λαχανικά για περισσότερες φυτικές ίνες.

Προσοχή χρειάζεται επίσης λόγω της πλήρους αποχής από το κρέας ή και από άλλες πηγές πρωτεϊνών. Το κενό αυτό καλύπτουν τα θαλασσινά, τα οποία μπορούν να αναπληρώσουν εν μέρει τις πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας και η σόγια με τα προϊόντα της. Τα καλαμάρια, οι σουπιές, το χταπόδι, οι γαρίδες και τα καβούρια μπορούν να συμπεριληφθούν στο διαιτολόγιο νηστείας, όπου μπορούν να συνδυαστούν με καστανό ρύζι ή ζυμαρικά ολικής.

Τα θαλασσινά, αν και έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε χοληστερόλη, είναι χαμηλά σε κορεσμένα λιπαρά και ιδιαίτερα πλούσια σε ω-3 λιπαρά οξέα, τα οποία είναι καρδιοπροστατευτικά. Επίσης, ο συνδυασμός των οσπρίων με ρύζι ή ψωμί δίνει ως αποτέλεσμα πρωτεΐνες με όλα τα απαραίτητα αμινοξέα και υψηλή διατροφική αξία.

Έτσι, με κατάλληλους συνδυασμούς, αποφυγή υπερβολικών ποσοτήτων λαδιού και αμύλου, αύξηση της φυσικής δραστηριότητας και προσαρμογή της θεραπευτικής αγωγής ο διαβήτης μπορεί να συνδυαστεί με τη νηστεία συμβάλλοντας περισσότερο στην άρτια ρύθμισή του.